مقاله پژوهشی
محمد تقی دستورانی؛ سمانه پورمحمدی؛ محمدحسن رحیمیان
چکیده
برآورد دقیق میزان تبخیر - تعرق واقعی محصولات زراعی و باغی اهمیت ویژه ای در برنامه ریزی و بهینه سازی آب خصوصاً در مناطق خشک و کم آب دارد. در این تحقیق، ارزیابی الگوریتم سبال (توازن انرژی سطحی زمین) در برآورد تبخیر - تعرق واقعی به تخمین تبخیر - تعرق واقعی گیا ه باغی پسته منطقه اردکان در استان یزد انجام شد. برای این کار از یک سری زمانی تصاویر ...
بیشتر
برآورد دقیق میزان تبخیر - تعرق واقعی محصولات زراعی و باغی اهمیت ویژه ای در برنامه ریزی و بهینه سازی آب خصوصاً در مناطق خشک و کم آب دارد. در این تحقیق، ارزیابی الگوریتم سبال (توازن انرژی سطحی زمین) در برآورد تبخیر - تعرق واقعی به تخمین تبخیر - تعرق واقعی گیا ه باغی پسته منطقه اردکان در استان یزد انجام شد. برای این کار از یک سری زمانی تصاویر ماهواره ای مودیس مشتمل بر 12 تصویر در طول دوره رشد پسته استفاده و نقشه تبخیر - تعرق درختان پسته در منطقه مطالعاتی تهیه شد. نتایج تحقیق نشان داد که متوسط تبخیر - تعرق واقعی پسته در سال مورد نظر و در طول یک فصل کامل رشد در منطقه مطالعاتی 1133 میلیمتر است که در مقایسه با مقدار آب مصرفی در منطقه مطالعاتی بسیار کمتر است. نتایج حاکی از ضرورت برنامه ریزی به منظور تدوین تقویم مناسب آبیاری، و نیز توصیه دور و عمق مناسب برای آبیاری باغات پسته اردکان است. با این اقدامات، ضمن افزایش بهرهوری، از هدر رفت مقادیر قابل توجه آب به دلیل آبیاریهای بیش از حد نیز جلوگیری خواهد شد.
مقاله پژوهشی
علی قدمی فیروزآبادی؛ محمد رضا میرزایی؛ سید محسن سیدان
چکیده
در این تحقیق، اثر دو روش آبیاری قطرهای( نواری) و جویچه‌ای و سطوح مختلف نیتروژن و فسفر بر عملکرد، کارایی مصرف آب، درصد بذر استاندارد و درصد جوانه زنی بذر چغندرقند بررسی شد. آزمایش به صورت کرت‌های یک‌بار خردشده (اسپیلت فاکتوریل) که روش آبیاری (آبیاری جویچه‌ای وآبیاری قطرهای نواری) در کرت‌های اصلی و چهار سطح نیتروژن (kg/ha 180 و 120، 60، ...
بیشتر
در این تحقیق، اثر دو روش آبیاری قطرهای( نواری) و جویچه‌ای و سطوح مختلف نیتروژن و فسفر بر عملکرد، کارایی مصرف آب، درصد بذر استاندارد و درصد جوانه زنی بذر چغندرقند بررسی شد. آزمایش به صورت کرت‌های یک‌بار خردشده (اسپیلت فاکتوریل) که روش آبیاری (آبیاری جویچه‌ای وآبیاری قطرهای نواری) در کرت‌های اصلی و چهار سطح نیتروژن (kg/ha 180 و 120، 60، 0) و سه سطح فسفر (kg/ha 60 و 30، 0) به صورت ترکیب فاکتوریل در کرت‌های فرعی در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار طی سالهای 83، 84 در ایستگاه اکباتان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان انجام شد. نتایج نشان داد که اثر نیتروژن بر عملکرد کمی بذر در سطح یک درصد معنی‌دار بود. اثر تیمار آبیاری، نیتروژن و فسفر بر درصد بذور استاندارد، معنی‌دار نبود. اثر متقابل روش آبیاری در نیتروژن و اثر متقابل روش آبیاری در فسفر و محیط روی جوانه‌زنی بذور، معنی‌دار بود. نتایج نشان داد که با افزایش میزان ازت مصرفی به میزان 5/88 کیلوگرم در هکتار مقدار بذر استاندارد افزایش یافته و با مصرف بیشتر ازت، میزان بذر استاندارد کاهش می‌یابد. همچنین، با افزایش میزان ازت مصرفی تا حدود 120 کیلوگرم در هکتار، میزان درصد جوانه زنی افزایش و از آن به بعد کاهش می‌یابد. میانگین عملکرد تولیدی در دو روش آبیاری قطرهای (نواری) و نشتی، 2360 و 2210 کیلوگرم بر هکتار بود که در یک گروه آماری قرار گرفته‌اند. اما، با افزایش مقدار فسفر، تغییرات درصد جوانه‌زنی در هر دو روش آبیاری معنی‌دار نبود. با افزایش مقدار نیتروژن مصرفی، مقدار کارآیی مصرف آب افزایش و از لحاظ آماری در سطح یک درصد معنی‌دار شد. حجم کل آب مصرفی در آبیاری قطرهای نسبت به جویچه‌ای، حدود 50 درصد کاهش یافت. مقدار کارایی مصرف آب در روش آبیاری قطرهای 59/0 کیلوگرم در مترمکعب و بیش از دو برابر کارایی مصرف آب در روش جویچه‌ای بود. تغییرات شیوه آبیاری از نشتی به قطرهای باعث شد که درآمد خالص به میزان 18601041 ریال در هکتار افزایش یابد. ارزش خالص457288752 ریال (طی 15 سال)، نسبت منفعت به هزینه 6/1 و نرخ بازده داخلی 5/43 درصد تعیین شد. در مجموع می توان مطرح نمود که به کار بردن آبیاری قطره ای در زراعت چغندر بذری از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است.
مقاله پژوهشی
محی الدین گوشه؛ سعید غالبی
چکیده
از ویژگیهای مهم اراضی جنوبی دشت خوزستان، سطح ایستابی بالا، عدم وجود زهکشی کافی، بافت سنگین خاک و درجه حرارت و تبخیر بالا می باشد. بی شک، دور و عمق آبیاری در اراضی با زهکش ضعیف با اراضی بدون مشکل (با شرایط زهکشی مناسب) یکسان نخواهد بود. از دیگر مسائل این گونه اراضی، وجود آب آبیاری با کیفیت نامطلوب (اغلب شور) می باشد. ...
بیشتر
از ویژگیهای مهم اراضی جنوبی دشت خوزستان، سطح ایستابی بالا، عدم وجود زهکشی کافی، بافت سنگین خاک و درجه حرارت و تبخیر بالا می باشد. بی شک، دور و عمق آبیاری در اراضی با زهکش ضعیف با اراضی بدون مشکل (با شرایط زهکشی مناسب) یکسان نخواهد بود. از دیگر مسائل این گونه اراضی، وجود آب آبیاری با کیفیت نامطلوب (اغلب شور) می باشد. واضح است که در شرایط سطح ایستابی بالا و همچنین شوری آب آبیاری، برای جلوگیری از کاهش شدید عملکرد محصول، مدیریت ویژه آبیاری لازم است. بنابراین، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقاتی شاوور (در مزرعه ای با زهکشی ضعیف) اجرا شد. تیمار اول دور آبیاری شامل سه سطح، 70 درصد آب قابل دسترس گیاه در خاک (یا 30 درصد کاهش رطوبت از حد ظرفیت زراعی)، 50 درصد و 30 درصد آب قابل دسترس گیاه (یا به ترتیب 50 درصد و 70 درصد کاهش رطوبت از حد ظرفیت زراعی) بود. فاکتور دوم میزان شوری آب آبیاری بود که شامل کمتر از دو دسی زیمنس برمتر (رودخانه کرخه) ، سه تا پنج (زهکش اصلی ایستگاه) و شش تا هشت دسی زیمنس برمتر (منبع آب شور) است. نتایج نشان داد آبیاری با آب شور حداکثر پنج دسی زیمنس بر متر و با دور آبیاری 30 درصدآب قابل دسترس گیاه، کاهش معنی دار در عملکرد مشاهده شد. لیکن، آبیاری با آب شورتر (شش تا هشت دسی زیمنس برمتر) کاهش معنی دار در عملکرد دانه ایجاد نمود (در تمام دورهای آبیاری).
مقاله پژوهشی
سیده سمیرا حشمتی؛ حبیب‌الله بیگی‌هرچگانی
چکیده
آب زیرزمینی دشت شهرکرد تنها منبع مهمّ آب برای کشاورزی در دشت شهرکرد است. به علت برداشت بیرویه آب برای آبیاری، سطح این سفره در حال افت است. آبیاری قطرهای به طور بالقوه میتواند در مصرف آب زراعی صرفهجویی کند. در این تحقیق، با هدف بررسی تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی شهرکرد، از 97 حلقه چاه زراعی نمونهبرداری ...
بیشتر
آب زیرزمینی دشت شهرکرد تنها منبع مهمّ آب برای کشاورزی در دشت شهرکرد است. به علت برداشت بیرویه آب برای آبیاری، سطح این سفره در حال افت است. آبیاری قطرهای به طور بالقوه میتواند در مصرف آب زراعی صرفهجویی کند. در این تحقیق، با هدف بررسی تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی شهرکرد، از 97 حلقه چاه زراعی نمونهبرداری شد. شاخصهای EC (هدایت الکتریکی)، TDS (کل جامدات محلول)، TSS (کل جامدات معلق) و pH (واکنش آب) اندازهگیری و شاخصهای LI (لانژلیه)، SAR (نسبت جذب سدیم)، PI (نفوذپذیری)، RSC (کربنات سدیم مانده) و Na (درصد سدیم) محاسبه شد. در این راستا، از میانگین نتایج سه نوبت نمونهبرداری در سال 1389 استفاده شد. آب زیرزمینی شهرکرد از نظر میانگینهای EC و TDS با مقادیر 456 میکروزیمنس بر سانتیمتر و 296 میلیگرم در لیتر برای آبیاری به ترتیب در گروه نسبتاً خوب و خوب قرار گرفت. کلاس بیشتر نمونهها طبق نمودار ویلکوکس C2S1 است. آب زیرزمینی شهرکرد از لحاظ Na، RSC و PI نیز برای آبیاری مناسب بود. بر اساس میانگینهای pH و TSS به ترتیب با مقادیر 6/7 و 70 میلیگرم در لیتر ، آب دارای خطر متوسطی برای گرفتگی قطرهچکانها است. ضمن ارزیابی روش کریجینگ، نقشه متغیرها با استفاده از این روش تهیه شد. بر اساس نقشه EC آب زیرزمینی، در اکثر قسمتها جز جنوب دشت در کلاس خیلی خوب و خوب قرار داشت. مقدار TDS در جنوب دشت به 512 میلیگرم در لیتر رسید که خطر متوسطی برای گرفتگی فیزیکی قطرهچکانها در بر دارد. بر اساس نقشه pH و TSS آب زیرزمینی شهرکرد در اکثر قسمتها دارای پتانسیل متوسطی برای گرفتگی قطرهچکانها است. منفی بودن LI در اکثر قسمتهای دشت نشان داد کیفیت آب برای آبیاری قطرهای مناسب است. مثبت بودن این شاخص در برخی قسمتهای دشت احتمالاً به دلیل وجود و انحلال سازندهای کربناتی است.
مقاله پژوهشی
عبداله درزی؛ سید مجید میرلطیفی؛ علی شاهنظری؛ فرید اجلالی؛ محمد‌حسین مهدیان
چکیده
مدیریت مناسب آب در شالیزارها، مهمترین اقداماتی است که نقش مهمی در میزان سودمندی سایر نهادههای تولید در کشت برنج دارد. یک عملیات مهم برای مدیریت آب، احداث سیستمهای زهکشی میباشد. در این تحقیق، اثر سیستمهای مختلف زهکشی شامل سه سیستم زهکشی زیرزمینی معمولی، زهکشی زیرزمینی دوعمقی و زهکشی سطحی بهعنوان تیمار کنترل بر عملکرد ...
بیشتر
مدیریت مناسب آب در شالیزارها، مهمترین اقداماتی است که نقش مهمی در میزان سودمندی سایر نهادههای تولید در کشت برنج دارد. یک عملیات مهم برای مدیریت آب، احداث سیستمهای زهکشی میباشد. در این تحقیق، اثر سیستمهای مختلف زهکشی شامل سه سیستم زهکشی زیرزمینی معمولی، زهکشی زیرزمینی دوعمقی و زهکشی سطحی بهعنوان تیمار کنترل بر عملکرد برنج طارم در مزرعه شالیزاری تجهیز و نوسازی شده دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری بررسی شد. آزمایشهای لازم در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با پنج تیمار انجام شد. در زمان برداشت، برخی شاخصهای گیاهی از قبیل ارتفاع بوته، طول برگ پرچم، طول خوشه اصلی، تعداد پنجه، تعداد شاخههای جانبی خوشه اصلی، عملکرد کاه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت تعیین شد. تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها نشان داد که اغلب شاخصهای مورد بررسی در تیمارهای زهکشی زیرزمینی اختلاف معنیداری با مقدار متناظر در تیمار کنترل داشت. عملکرد دانه در تیمارهای زهکشی زیرزمینی 92/0 تا 65/1 تن در هکتار بیشتر از مقدار متناظر در تیمار زهکشی سطحی بود. بیشترین تعداد پنجه، ارتفاع بوته، عملکرد دانه و عملکرد کاه مربوط به زهکشی دوعمقی و کمترین مقدار پارامتر‌های فوق مربوط به تیمار زهکشی سطحی بود.
مقاله پژوهشی
جعفر نیکبخت؛ مهدی طاهری؛ محسن سکاکی
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی اثر کم‌آبیاری بر شاخصهای کمی و کیفی عملکرد محصول زیتون رقم کرونائیکی در ایستگاه تحقیقات زیتون طارم زنجان واقع در گیلوان با طول جغرافیایی ¢05 °49 شرقی و عرض جغرافیایی ¢47 °36 شمالی و ارتفاع متوسط 330 متر از سطح دریا و با بافت خاک لوم در سال 1388 انجام شد. در این آزمایش، از چهار تیمار ...
بیشتر
این پژوهش به منظور بررسی اثر کم‌آبیاری بر شاخصهای کمی و کیفی عملکرد محصول زیتون رقم کرونائیکی در ایستگاه تحقیقات زیتون طارم زنجان واقع در گیلوان با طول جغرافیایی ¢05 °49 شرقی و عرض جغرافیایی ¢47 °36 شمالی و ارتفاع متوسط 330 متر از سطح دریا و با بافت خاک لوم در سال 1388 انجام شد. در این آزمایش، از چهار تیمار آبیاری شامل T1، T2، T3 و T4 به ترتیب ( 100 (تیمار شاهد)، 75، 50 و 25 درصد نیاز آبی درخت زیتون) با چهار تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و از روش آبیاری قطرهای حلقوی استفاده شد. نیاز آبی گیاه بر اساس داده‌های ایستگاه هواشناسی گیلوان و آخرین رابطه فائو-پنمن-مانتیث و ضریب گیاهی توصیه شده در نشریه 56 فائو، استخراج شد. نتایج نشان داد که اثر کم‌آبیاری بر درصد روغن میوه، نسبت طول به قطر میوه، درصد تشکیل گل کامل و درصد تشکیل میوه ثانویه در سطح یک درصد و درصد تشکیل میوه اولیه در سطح پنج درصد معنی‌دار بود، لیکن، بر نسبت گوشت به هسته و درصد ماده خشک میوه معنی‌دار نشد. با توجه نتایج، کمترین درصد تشکیل گل کامل در تیمار T4 (42 درصد) اتفاق افتاد. در اثر کم‌آبیاری، اختلاف معنی‌دار در سطح پنج درصد بین درصد تشکیل میوه اولیه (T1) و تیمارهای کم‌آبیاری (حدود 31 درصد اختلاف) وجود داشت. هم چنین، ادامه روند کم‌آبیاری باعث ایجاد اختلاف بین درصد تشکیل میوه ثانویه و میوه اولیه در تیمار T4 شد. هم چنین، نسبت طول به قطر میوه تیمارهای کم‌آبیاری با تیمار شاهد در پنج درصد معنی‌دار شد. بنابراین، کم‌آبیاری در مواقعی که هدف کنسرو کردن زیتون‌ها باشد، توصیه نمی شود. بر اساس نتایج، بیشترین و کمترین درصد روغن به ترتیب از تیمارهای آبیاری 75 درصد و 25 درصد نیاز آبی (به ترتیب 49/28 و 73/22درصد) استحصال شد. با توجه به نتایج این پژوهش، در این منطقه برای درختان زیتون روغنی رقم کرونائیکی، 25 درصد اعمال کم‌آبیاری از ابتدای فصل برای صرفهجویی در مصرف آب توصیه می شود.
مقاله پژوهشی
هادی رمضانی اعتدالی؛ عبدالمجید لیاقت؛ مسعود پارسی نژاد؛ مجتبی رمضانی اعتدالی
چکیده
از دیدگاه کشاورزی، خشکسالی زمانی که رطوبت خاک از نیاز واقعی محصول کمتر باشد و منجر به خسارت در محصول شود، اتفاق میافتد. برای بیان کمی خشکسالی، از شاخصهای خشکسالی استفاده می شود که بیشتر از بارندگی برای محاسبه این شاخصها استفاده میشود. اما خشکسالی از نظر کشاورزی بیشتر به رطوبت خاک توجه نموده و خاک را به عنوان ...
بیشتر
از دیدگاه کشاورزی، خشکسالی زمانی که رطوبت خاک از نیاز واقعی محصول کمتر باشد و منجر به خسارت در محصول شود، اتفاق میافتد. برای بیان کمی خشکسالی، از شاخصهای خشکسالی استفاده می شود که بیشتر از بارندگی برای محاسبه این شاخصها استفاده میشود. اما خشکسالی از نظر کشاورزی بیشتر به رطوبت خاک توجه نموده و خاک را به عنوان محیط اصلی برای تامین نیاز آبی در نظر میگیرد. از مهمترین شاخصهای خشکسالی که رطوبت خاک را به عنوان پارامتر ورودی در نظر میگیرد میتوان به شاخص خشکسالی رطوبت خاک (SMDI) اشاره کرد. اما برای برآورد رطوبت خاک مستلزم استفاده از مدلهایی برای تخمین آن است. هدف از این تحقیق، شبیهسازی رطوبت خاک با استفاده از مدل AquaCrop و استفاده از این نتایج در تعیین شاخص خشکسالی SMDI و مقایسه آن با شاخصهای خشکسالی بر اساس بارندگی مثل PNI، DI، SPI و CZI بین سالهای 2008-1982 در ایستگاه سینوپتیک قزوین است. نتایج شبیهسازی رطوبت خاک با استفاده از مدل AquaCrop نشان داد تغییرات ماهیانه رطوبت خاک در عمق پنج سانتیمتری بسیار شدید است. با افزایش عمق، تغییرات رطوبت خاک کمتر میشود. از عمق حدود 40 سانتیمتر به بعد، رطوبت ثابت باقی میماند. مطوبترین سال در ایستگاه موردنظر با توجه به مقدار شاخص SDMI با مقدار 7/2 در سال 1994 با مقدار و شدیدترین خشکسالی با مقدار 5/1- در سالهای 1997، 1999 و 2008 رخ داده است. در مورد شاخصهای دیگر، بیشترین و کمترین مقدار شاخصهای خشکسالی مطابق با تغییرات بارندگی و در سالهای 1982 و 2008 میباشد. نکته بسیار مهم در مورد شاخص SMDI این است که این شاخص علاوه بر شرایط کنونی رطوبت خاک به شرایط سال قبل نیز توجه دارد. شاخص SMDI کمترین ضریب تعیین را با شاخصهای خشکسالی دیگر و همچنین با بارندگی و تبخیر نشان میدهد
مقاله پژوهشی
عباس یداللهی؛ نوربخش تیموری؛ وحید عبدوسی؛ سعادت ساریخانی خرمی
چکیده
ایران سرزمین خشک و نیمهخشک است که بخش قابل توجهی از اراضی آن، سیلخیز یا شیبدار میباشد. توسعه باغهای دیم، به عنوان یکی از راهکارهای اساسی در راستای افزایش سطح زیر کشت در این اراضی بهشمار میرود. لذا این پژوهش به منظور ارزیابی تلفیق سامانه جمعآوری آب با سوپرجاذب و مواد آلی در احداث باغهای ...
بیشتر
ایران سرزمین خشک و نیمهخشک است که بخش قابل توجهی از اراضی آن، سیلخیز یا شیبدار میباشد. توسعه باغهای دیم، به عنوان یکی از راهکارهای اساسی در راستای افزایش سطح زیر کشت در این اراضی بهشمار میرود. لذا این پژوهش به منظور ارزیابی تلفیق سامانه جمعآوری آب با سوپرجاذب و مواد آلی در احداث باغهای بادام دیم در منطقه روانسر، استان کرمانشاه، طی سالهای 1389-1388 انجام گرفت. این پژوهش، در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار پایهریزی شد. فاکتور اصلی در این آزمایش، سه نوع سیستم احداث باغ بادام دیم و فاکتور فرعی شامل سه رقم بادام (شاهرود 7، 10 و 12) بود. نتایج آزمایش نشان داد که استفاده از سامانه جمعآوری آب به همراه سوپرجاذب و مواد آلی، بیشترین میزان رطوبت نسبی خاک را در هر دو سال داشت. در سال اول، تیمار سامانه جمعآوری آب همراه با سوپرجاذب و مواد آلی، از نظر میزان رطوبت نسبی خاک، اختلاف معنیداری با تیمار سامانه جمعآوری آب بدون سوپرجاذب و مواد آلی نداشت، اما هر دو تیمار برتری معنیداری نسبت به تیمار سوپرجاذب و مواد آلی بدون سامانه جمعآوری آب داشتند. در سال دوم، بیشترین میزان رطوبت نسبی خاک مربوط به روش سامانه جمعآوری آب همراه با کاربرد سوپرجاذب و مواد آلی بود که این افزایش رطوبت در سال دوم، به دلیل افزایش میزان بارندگی بود که سبب افزایش شاخصهای رویشی نهال بادام نسبت به دو تیمار دیگر شد. در بین ارقام بادام، ارقام شاهرود 7 و 12 به دلیل خصوصیات رویشی بهتر نسبت به رقم شاهرود 10، با شرایط خشکی و دیم سازگارتر بودند. بهطور کلی، در احداث باغهای بادام دیم، ارقام بادام شاهرود 7 و 12و همچنین سامانه جمعآوری آب همراه با سوپرجاذب و مواد آلی پیشنهاد میشود.
مقاله پژوهشی
فرید اجلالی؛ محمد رضا توسلی؛ احمد عسگری
چکیده
برنج یکی از محصولات غذایی اساسی و استراتژیک است که در شالیزارهای سنتی در استان مازندران با سختی بسیار، هزینه زیاد و عملکردی کم تولید می شود. با توجه به نقش و سهمی که استان مازندران در تولید این محصول از نظر اقتصادی و اجتماعی در بعد ملی و منطقهای دارد، اجرای طرح های یکپارچه سازی اراضی شالیزاری به منظور استفاده بهینه از منابع ...
بیشتر
برنج یکی از محصولات غذایی اساسی و استراتژیک است که در شالیزارهای سنتی در استان مازندران با سختی بسیار، هزینه زیاد و عملکردی کم تولید می شود. با توجه به نقش و سهمی که استان مازندران در تولید این محصول از نظر اقتصادی و اجتماعی در بعد ملی و منطقهای دارد، اجرای طرح های یکپارچه سازی اراضی شالیزاری به منظور استفاده بهینه از منابع آب، خاک و نیروی انسانی، بهبود مدیریت و ارتقاء بهرهوری این اراضی لازم و ضروری است. از طرف دیگر، اجرای این طرح ها به عنوان یک زیرساخت اساسی در افزایش تولید برنج، سرمایهگذاری هنگفتی را میطلبد. لذا کسب آگاهی از عملکرد آن ها ضروری است. در پژوهش حاضر، ویژگیهای شالیزارهای یکپارچه شده نسبت به شالیزارهای سنتی مورد مقایسه قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، اجرای طرح های یکپارچه سازی در منطقه مورد مطالعه از یکسو موجب افزایش عملکرد برنج در واحد سطح به میزان7/355 کیلوگرم در هکتار و از سوی دیگر موجب کاهش یک سوم میزان نیروی کاری در هر هکتار شد.
مقاله پژوهشی
فرهاد دهقانی؛ رسول راهنمایی؛ محمد جعفر ملکوتی؛ سعید سعادت
چکیده
کلسیم و منیزیم دو عنصر ضروری برای رشد گیاهان و از عناصر اصلی در تمام سامانه‌های طبیعی هستند. نسبت کلسیم به منیزیم یکی از پارامتر‌های مهم در ارزیابی کیفیت آب‌های آبیاری است. کاهش این نسبت به مقادیر کوچکتر از یک، بویژه در شرایط شور، بر ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک اثر منفی داشته و با بر هم زدن توازن تغذیه‌ای، باعث کاهش عملکرد گیاهان ...
بیشتر
کلسیم و منیزیم دو عنصر ضروری برای رشد گیاهان و از عناصر اصلی در تمام سامانه‌های طبیعی هستند. نسبت کلسیم به منیزیم یکی از پارامتر‌های مهم در ارزیابی کیفیت آب‌های آبیاری است. کاهش این نسبت به مقادیر کوچکتر از یک، بویژه در شرایط شور، بر ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک اثر منفی داشته و با بر هم زدن توازن تغذیه‌ای، باعث کاهش عملکرد گیاهان میشود. خشکسالی‌های مکرر و بهره برداری زیاد از منابع آب‌های زیرزمینی موجب افت شدید سطح آب و کیفیت آن، از جمله افزایش شدید شوری و در برخی موارد افزایش نسبی غلظت یون منیزیم شده است. به منظور بررسی پراکنش و تغییرات این نسبت در آب‌های آبیاری مناطق مختلف کشور، نتایج تجزیه بیش از 6200 نمونه از آب‌های آبیاری 11 استان کشور مورد بررسی قرار گرفت. بررسی این داده‌ها نشان داد که حدود 55 درصد از آب‌های مورد بررسی، دارای نسبت کلسیم به منیزیم کوچکتر از یک می‌باشند. همچنین، داده‌ها نشان داد که افزایش شوری با غلظت یون‌های کلسیم و منیزیم همبستگی دارد، لیکن با نسبت آن‌ها رابطه‌ای ندارد. روابط همبستگی بین داده‌ها نیز نشان داد که بیشترین همبستگی بین شوری و غلظت سدیم ( R2= 0.87) مشاهده میشود و 60 درصد از تغییرات غلظت Ca و Mg در آب آبیاری را میتوان با بررسی تغیرات شوری پیش بینی نمود، ولی بین شوری و نسبت Ca/Mg همبستگی مشاهده نشد. کاربرد این گونه آب‌ها بتدریج موجب افزایش منیزیم تبادلی و در نتیجه کاهش کیفیت (تخریب خاکدانه ها و کاهش نفوذپذیری) خاک‌ها و مشکلات تغذیه‌ای گیاهان میشود. از این نظر، ارزیابی دقیقتر این آب‌ها و بررسی اثر آن‌ها روی خاک و گیاهان از نظر اقتصادی و دارای اهمیت بسزایی است.