مدیریت آبیاری گندم با استفاده از آب شور در اراضی جنوبی استان خوزستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز؛

2 مربی پژوهشی موسسه تحقیقات خاک و آب، کرج؛

چکیده

         از ویژگی­های مهم اراضی جنوبی دشت خوزستان، سطح ایستابی بالا، عدم وجود زهکشی کافی، بافت سنگین خاک و درجه حرارت و تبخیر بالا می باشد. بی شک، دور و عمق آبیاری در اراضی با زهکش ضعیف با اراضی بدون مشکل (با شرایط زهکشی مناسب) یکسان نخواهد بود. از دیگر مسائل این گونه اراضی، وجود آب آبیاری با کیفیت نامطلوب (اغلب شور) می باشد. واضح است که در شرایط سطح ایستابی بالا و همچنین شوری آب آبیاری، برای جلوگیری از کاهش شدید عملکرد محصول، مدیریت ویژه آبیاری لازم است. بنابراین، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقاتی شاوور (در مزرعه ای با زهکشی ضعیف) اجرا شد. تیمار اول دور آبیاری شامل سه سطح، 70 درصد آب قابل دسترس گیاه در خاک (یا 30 درصد کاهش رطوبت از حد ظرفیت زراعی)، 50 درصد  و 30 درصد آب قابل دسترس گیاه (یا به ترتیب 50 درصد و 70 درصد کاهش رطوبت از حد ظرفیت زراعی) بود. فاکتور دوم میزان شوری آب آبیاری بود که شامل کمتر از دو دسی زیمنس برمتر (رودخانه کرخه) ، سه تا پنج (زهکش اصلی ایستگاه) و شش تا هشت دسی زیمنس برمتر (منبع آب شور) است. نتایج نشان داد آبیاری با آب شور حداکثر پنج دسی زیمنس بر متر و با دور آبیاری 30 درصدآب قابل دسترس گیاه، کاهش معنی دار در عملکرد مشاهده شد. لیکن، آبیاری با آب شورتر (شش تا هشت دسی زیمنس برمتر) کاهش معنی دار در عملکرد دانه ایجاد نمود (در تمام دورهای آبیاری).  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Wheat Irrigation Management Using Saline Water in Southern Parts of Khuzestan Province

نویسندگان [English]

  • Mohiaddin Gousheh 1
  • s ghalebi 2
چکیده [English]

Basically, sever ecological features of Khuzestan Plain such as soil salinity, saline water resources, shallow watertable, heavy clay soils, poor drainage and high temperature as well as significant evaporation rates intensify reductions in crop yield, spacially in cases of inappropriate irrigation regime. Besides, saline water is utilized to irrigate crops as an inevitable alternative of scarcely available fresh water resources. In order to cope with drought and salt stresses, an experiment was carried out to investigate the effects of soil salinity on grain yield of spring wheat (Triticum aestivum L.) at three irrigation frequencies, with 30%, 50% and 70% plant available water (PAW), and at three salinity levels of irrigation water (≤2, 3-5, and 6-8 dS.m-1), during 2006-09. Based on the results, electrical conductivity of 5 dS.m-1 could be preferentially recommended for irrigating wheat at studied intervals providing 30% PAW without any significant yield loss under the experimental conditions. Irrigation water with electrical conductivity of 6-8 dS.m-1 substantially reduced the grain yield at all irrigation intervals

کلیدواژه‌ها [English]

  • Plant avaialble water
  • Electrical conductivity of water
  • Irrigation frequency