نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عبداله درزی ¹
• سید مجید میرلطیفی ²
• علی شاهنظری ³
• فرید اجلالی ⁴
• محمد‌حسین مهدیان ⁵

¹ دانشجوی دکترای رشته مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده کشاورزی

² دانشیار گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده کشاورزی؛

³ استادیار گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، گروه مهندسی آب؛

⁴ استادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه پیام نور؛

⁵ دانشیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

چکیده

مدیریت مناسب آب در شالیزارها، مهمترین اقداماتی است که نقش مهمی در میزان سودمندی سایر نهاده­های تولید در کشت برنج دارد. یک عملیات مهم برای مدیریت آب، احداث سیستم­های زهکشی می­باشد. در این تحقیق، اثر سیستم­­های مختلف زهکشی شامل سه سیستم زهکشی زیرزمینی معمولی، زهکشی زیرزمینی دوعمقی و زهکشی سطحی به­عنوان تیمار کنترل بر عملکرد برنج طارم در مزرعه شالیزاری تجهیز و نوسازی شده دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری بررسی شد. آزمایش­های لازم در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با پنج تیمار انجام شد. در زمان برداشت، برخی شاخص­های گیاهی از قبیل ارتفاع بوته، طول برگ پرچم، طول خوشه اصلی، تعداد پنجه، تعداد شاخه­های جانبی خوشه اصلی، عملکرد کاه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت تعیین شد. تجزیه و تحلیل آماری داده­ها نشان داد که اغلب شاخص­های مورد بررسی در تیمارهای زهکشی زیرزمینی اختلاف معنی­داری با مقدار متناظر در تیمار کنترل داشت. عملکرد دانه در تیمارهای زهکشی زیرزمینی 92/0 تا 65/1 تن در هکتار بیشتر از مقدار متناظر در تیمار زهکشی سطحی بود. بیشترین تعداد پنجه، ارتفاع بوته، عملکرد دانه و عملکرد کاه مربوط به زهکشی دوعمقی و کمترین مقدار پارامترهای فوق مربوط به تیمار زهکشی سطحی بود.

کلیدواژه‌ها

• برنج
• زهکشی زیرزمینی دوعمقی
• شاخص های گیاهی
• مدیریت آب

عنوان مقاله [English]

Influence of Surface and Subsurface Drainage Systems on Yield and Yield Components of Rice in Paddy Fields

نویسندگان [English]

• a darzi ¹
• m mirlatifi ²
• a shahnazari ³
• f ejlali ⁴
• m mahdian ⁵

چکیده [English]

Proper water management in paddy fields is the most important operations that plays a fundamental role in the usefulness of other inputs in rice cultivation. Construction of drainage systems is very essential for improving water management in paddy fields. The effect of different drainage systems including three conventional subsurface drainage systems, a bi-level subsurface drainage system, and surface drainage system on the yield of Tarom rice cultivar were compared at the improved and consolidated paddy fields of Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University. The experiment was conducted in a randomized complete block design with 5 treatments. At the harvesting time, some crop indices such as plant height, flag leaf length, main panicle length, tillering number, number of lateral branches of the main panicle, straw yield, biological yield, grain yield, and harvest index were determined. Statistical analysisrevealed that many of the determined indices in subsurface drainage treatments were significantly different than those of the control treatment. The grain yield of subsurface drainage treatments was 0.91-1.65 t/ha greater than that of surface drainage treatment. The maximum tillering number, plant height, grain yield, and straw yield belonged to the bi-level drainage plots, while surface drainage treatment had the lowest values for these parameters.

کلیدواژه‌ها [English]

• Water management
• Bi-level subsurface drainage
• Tarom rice cultivar