مقاله پژوهشی
دیاکو قربانیان؛ فرهاد رجالی؛ اشرف اسمعیلی زاد
چکیده
امروزه کاربرد قارچهای میکوریزی به منظور بهبود شرایط تغذیهای گیاه و افزایش مقاومت آن در برابر تنشهای محیطی از جمله کمبود آب قابل دسترس به طور گستردهای در کشورهای در حال توسعه مورد توجه قرار گرفته است. این قارچها با مهیا نمودن شرایط لازم برای جذب بیشتر عناصر معدنی )به ویژه عناصر با تحرک اندک در خاک( و آب توسط گیاهان نقش موثری ...
بیشتر
امروزه کاربرد قارچهای میکوریزی به منظور بهبود شرایط تغذیهای گیاه و افزایش مقاومت آن در برابر تنشهای محیطی از جمله کمبود آب قابل دسترس به طور گستردهای در کشورهای در حال توسعه مورد توجه قرار گرفته است. این قارچها با مهیا نمودن شرایط لازم برای جذب بیشتر عناصر معدنی )به ویژه عناصر با تحرک اندک در خاک( و آب توسط گیاهان نقش موثری در پایداری اکوسیستمهای مختلف بر عهده دارند. در این تحقیق اثرات قارچهای میکوریزی و سطوح مختلف کود شیمیایی فسفره بر عملکرد و جذب عناصر غذایی در سطوح مختلف آبیاری بر روی گیاه ذرت انجام گرفت. این آزمایش در طی دو سال زراعی بصورت طرح اسپلیت فاکتوریل، در قالب طرح بلوکهای کاملا تصادفی و با چهار تکرار انجام شد. سطوح مختلف آبیاری در سه سطح(A1, A2, A3) بر اساس سطح تبخیر از تشتک کلاس آ به ترتیب ۶۰ ، ۱۲۰و ۱۸۰ میلیمتر تبخیر در کرتهای اصلی و مقادیر مختلف فسفر در سه سطح (P1, P2, P3) به ترتیب صفر، 60 و 120 کیلوگرم در هکتار فسفر بر مبنی P2O5 و همچنین قارچ میکوریز در دو سطح عدم استفاده و استفاده ( اضافه کردن شش گرم مایه تلقیح قارچ زیر هر بذر) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج این آزمایش نشان داد که اثرات تلقیح قارچهای میکوریزی از نظر آماری بر روی صفات مورد بررسی مثبت و معنیدار گردید. از میان اثر متقابل سهگانه آبیاری / فسفر / قارچهای میکوریزی، بالاترین عملکرد دانه (kg/h 5045) و وزن هزار دانه (P<0.05) و همچنین غلظت فسفر (P<0.01) در تیمار با آبیاری مناسب، سطح دوم کود شیمیایی فسفره و مایه تلقیح میکوریزی (A1P2G2) مشاهده گردید. با ایجاد تنش، بالاترین عملکرد دانه، وزن هزاردانه، علوفه تر و غلظت فسفر در تیمار با تنش متوسط آبی و استفاده از سطح دوم کود شیمیایی فسفره (kg/ha60) و استفاده از مایه تلقیح قارچ میکوریزی (A2P2G2) به دست آمد. همچنین بالاترین طول گیاه (cm 87/242) نیز نسبت به تمامی تیمارهای اعمال شده در همین تیمار به دست آمد. نتایج نشان داد که در سطح متوسط تنش آبی و استفاده از مقدار مناسب کود شیمیایی فسفره و در تلقیح با قارچ میکوریز عملکرد افزایش یافت و با بالا رفتن شدت تنش کم آبی، عملکرد کم شد.
مقاله پژوهشی
مهدی سرائیتبریزی؛ حسین بابازاده؛ مهدی همائی؛ فریدون کاوه؛ مسعود پارسی نژاد
چکیده
مدلهای ریاضی چندی برای پاسخ گیاهان به شوری وجود دارد که در همۀ آنها شوری عصاره اشباع خاک مبنای واکنش گیاه به شوری محیط ریشه در نظر گرفته میشود. چنانچه بتوان از شوری آب آبیاری به جای شوری عصاره اشباع خاک در این مدلها استفاده کرد، گامی مؤثر در راستای کاربردی کردن این مدلها برداشته میشود. هدف از این پژوهش، ارزیابی کمّی پاسخ ...
بیشتر
مدلهای ریاضی چندی برای پاسخ گیاهان به شوری وجود دارد که در همۀ آنها شوری عصاره اشباع خاک مبنای واکنش گیاه به شوری محیط ریشه در نظر گرفته میشود. چنانچه بتوان از شوری آب آبیاری به جای شوری عصاره اشباع خاک در این مدلها استفاده کرد، گامی مؤثر در راستای کاربردی کردن این مدلها برداشته میشود. هدف از این پژوهش، ارزیابی کمّی پاسخ گیاه ریحان به شوری آب آبیاری و برآورد آستانۀ کاهش عملکرد آن و نیز بررسی کارآیی مدلهای ریاضی موجود برای برآورد عملکرد این گیاه نسبت به شوری آب آبیاری است. بدین منظور، آزمایشی با 13سطح شوری آب شامل شوریهای 175/1 (تیمار شاهد)، 8/1، 2، 2/2، 5/2، 8/2، 3، 5/3، 4، 5، 6، 8 و 10 دسیزیمنس بر متر انجام شد. به منظور کمّی کردن اثر شوری بر عملکرد محصول، از هفت مدل ریاضی استفاده شد. نتایج نشان داد آستانه کاهش عملکرد ریحان نسبت به شوری آب آبیاری 7/1 دسیزیمنس بر متر و شیب خط کاهش عملکرد 1/8 درصد بر دسیزیمنس بر متر است. مدل ریاضی همایی و همکاران (2002) در شبیهسازی تابع کاهش عملکرد ریحان به شوری آب آبیاری دارای دقت بیشتری نسبت به دیگر مدلها بود. به طور کلی، نتایج این پژوهش نشان داد که مدلهای جذب همایی و همکاران (2002)، ونگنوختن و هافمن (1984) و دو مدل آماری استپوهن و همکاران (2005) برای شبیهسازی واکنش عملکرد ریحان به شوری آب آبیاری از دقتی مناسب برخوردارند (کمترین مقدار nRME و ME). همچنین، نتایج نشان داد که در شرایطی که آبشویی در حد مناسب اعمال شود، بین نتایج مدلها نسبت به شوری عصاره اشباع و شوری آب آبیاری اختلاف معنیداری وجود ندارد.
مقاله پژوهشی
مجید حیدری زاده؛ حمیدرضا سالمی
چکیده
برای سنجش بهره وری آب دربخش کشاورزی از طریق تاثیر کانال های گسترشی پخش سیلاب و یا تغذیه سفره های آب زیرزمینی از طریق بستر رودخانه ها و یا کانال های مصنوعی تغذیه، دانستن میزان نشت آب از کانالهای خاکی مهم است و برای آن روابط تجربی زیادی در دنیا توسعه داده شده است. پژوهشهای انجام شده در ایران نشان می دهد ضرایب این معادلات تجربی با ...
بیشتر
برای سنجش بهره وری آب دربخش کشاورزی از طریق تاثیر کانال های گسترشی پخش سیلاب و یا تغذیه سفره های آب زیرزمینی از طریق بستر رودخانه ها و یا کانال های مصنوعی تغذیه، دانستن میزان نشت آب از کانالهای خاکی مهم است و برای آن روابط تجربی زیادی در دنیا توسعه داده شده است. پژوهشهای انجام شده در ایران نشان می دهد ضرایب این معادلات تجربی با توجه به شرایط کشور بسیار متفاوت است و حتی از منطقه ای نسبت به منطقه دیگر در یک دشت، نوع روابط تغییر می کند. به نظر میرسد روابط تئوری واسنجی شده که حالت جامعی از شرایط هیدرولیکی جریان را در بر می گیرد، بتواند در مناطق وسیعی بکار رود. به همین منظور، در این پژوهش از داده های اندازهگیری شده نشت و بهترین معادله تجربی اصلاح شده (واسنجی شده) کانالهای خاکی منطقه رودشت اصفهان، معادله اینگهام برای مقایسه با نتایج معادله تئوری ودرنیکو در برآورد نشت آب از کانال استفاده شد. اندازهگیری کلیه خصوصیات هندسی و هیدرولیکی مورد نیاز از نه کانال خاکی منطقه در ماههای خرداد، تیر و مرداد انجام شد. در مرحله واسنجی از داده های ماه خرداد ضریب C معادله تجربی اینگهام و مقدار ضریب نفوذپذیری Kمعادله تئوری ودرنیکوف بدست آمد و این معادلات واسنجی شده در مرحله اعتبار سنجی برای برآورد مقدار نشت آب از کانال در ماه های تیر و مرداد ماه استفاده شد. اختلاف مقادیر اندازه گیری و برآورد شده نشت در ماههای تیر و مرداد نشان می دهد متوسط آماره RRMSE و MAE برای روش اینگهام برابر 275/0 و 01/0 ولی برای روش تئوری ودرنیکوو برابر 145/0 و 005/0 و تقریبا نصف می باشد. بنابر ایناستفاده از معادله ودرنیکوو واسنجی شده بهتر از معادلات تجربی اصلاح شده قادر به برآورد نشت آب از کانال های منطقه رودشت میباشد. مزیت دیگر معادله ریاضی ودرنیکوو، قابل توسعه بودن در مناطق مختلف است.
مقاله پژوهشی
جمشید پیری؛ حسین انصاری؛ سمیه شیرزادی لسکوکلایه
چکیده
روش های توزیع آبیاری براساس نوع مجرای انتقال آب به دو روش قابل تقسیم می باشد که یکی روش روباز و دیگری مجرای بسته و براساس روش تامین انرژی جریان آب نیز به دو روش جریان ثقلی و دیگری جریان تحت فشار می باشد. استفاده از انواع کانالها در انتقال و توزیع در گروه روش روباز یا ثقلی بوده که شامل کانالهای احداث شده با خاکریزی یا خاکبرداری و یا اینکه ...
بیشتر
روش های توزیع آبیاری براساس نوع مجرای انتقال آب به دو روش قابل تقسیم می باشد که یکی روش روباز و دیگری مجرای بسته و براساس روش تامین انرژی جریان آب نیز به دو روش جریان ثقلی و دیگری جریان تحت فشار می باشد. استفاده از انواع کانالها در انتقال و توزیع در گروه روش روباز یا ثقلی بوده که شامل کانالهای احداث شده با خاکریزی یا خاکبرداری و یا اینکه احداث انواع مقاطع پیش ساخته با انواع مصالح بصورت روباز نیز شامل این گروه می باشد. استفاده از لوله و یا مجراهای بسته زیرزمینی و چنانچه جریان آب بصورت ثقلی (بدون پمپاژ) انجام گیرد، چنانچه فشار مورد نیاز جریان کمتر از 10 متر باشد آنگاه روش انتقال و توزیع بنام روش کم فشار نامیده می شود. در این پژوهش شبکه آبیاری و زهکشی منطقه سیستان ، که یکی از مناطق استراتژیک و حساس ایران بوده و با بحران شدید آب مواجه است مورد بررسی و تحقیق قرار گرفت و راهکارهای لازم پیشنهاد گردید. برای تحلیل اقتصادی از سه محصول گندم، جو و یونجه استفاده گردید. نتایج نشان می دهدکه با در نظر گرفتن سیستم های آبرسانی لوله ای میزان درآمد خالص یا سود ناخالص کشاورزان و سطوح زیرکشت برای محصولات گندم و یونجه نسبت به کشاورزی با سیستم کانالی افزایش می یابد. ولی به دلیل بالابودن نیاز آبی جو نسبت به یونجه وهمچنین بالابودن هزینه های متغییر، سطح زیرکشت جو کاهش می یابد. افزون برآن به دلیل بالا بودن هزینه های احداث و پایین بودن راندمان آبیاری وعدم مدیریت صحیح آب، میزان سود کشاورزان در دو مدل تفاوت محسوسی ندارند. بنابراین افزایش راندمان آب با استفاده از سیستم های تحت فشار و نیمه تحت فشار از مخازن چاه نیمه ها از 20 درصد موجود به بالای 90 درصدخواهد رسید. نتایج مطالعه نشان داد که عمده ترین مشکلات فنی در شبکه ها تخریب پوشش کانال به شکلهای مختلف، عملکرد نامناسب سازه های تنظیم وتوزیع آب و پایین بودن راندمان شبکه می باشد. نتایج حاصل از ارزیابی اقتصادی طرح نیز نشان داد انتقال آب با سیستم لوله گذاری توجیه اقتصادی بیشتری نسبت به سیستم انتقال آب با کانالهای روباز دارد
مقاله پژوهشی
حمید نصرآبادی؛ داریوش حیاتی
چکیده
تحقق توسعه، بهویژه توسعهی روستایی و کشاورزی و ارتقاء بهرهوری از منابع آب و خاک و بهینهسازی مدیریت شبکههای آبیاری، در گرو همکاری و مشارکت بهرهبرداران شبکهها میباشد. لذا، جلب مشارکت فعال و مؤثر کشاورزان در مدیریت شبکههای آبیاری، نیازمند آگاهی از عوامل تأثیرگذار و برنامهریزی کلان برای این امر است. بر این ...
بیشتر
تحقق توسعه، بهویژه توسعهی روستایی و کشاورزی و ارتقاء بهرهوری از منابع آب و خاک و بهینهسازی مدیریت شبکههای آبیاری، در گرو همکاری و مشارکت بهرهبرداران شبکهها میباشد. لذا، جلب مشارکت فعال و مؤثر کشاورزان در مدیریت شبکههای آبیاری، نیازمند آگاهی از عوامل تأثیرگذار و برنامهریزی کلان برای این امر است. بر این اساس، تحقیق حاضر به توسعه شبکههای آبیاری و زهکشی بر اساس راهبردهای مشارکتی در حوزهی رودخانهی بوژان شهرستان نیشابور پرداخته است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی بوده که به شیوه پیمایشی انجام گرفته است. جامعهی مورد مطالعه، کلیهی بهرهبردارانی بودند که در توسعهی شبکهی آبیاری فرعی رودخانهی بوژان شهرستان نیشابور مشارکت کردهاند. برایانتخابنمونهها،ازروش نمونهگیری تصادفی متناسب استفاده گردید و تعدادنمونه254 بهرهبردار برآورد شد. نتایج نشان داد که از بین متغیرهای تحقیق، ده متغیر میزان مراجعهی سایر کشاورزان به بهرهبردار، بازدید از مزارع نمایشی، ملاقات با مروجان و کارشناسان، دسترسی به اعتبارات و تسهیلات، تحصیلات، میزان آب در دسترس، مقدار اراضی زیرکشت، آگاهی از مزایا و معایب مشارکت، سابقه اختلاف با جهاد کشاورزی و رضایتمندی شغلی توانستند جمعاً 60 درصد از تغییرات متغیر وابستهی میزان مشارکت بهرهبرداران در توسعهی شبکههای فرعی آبیاری را پیشبینی کنند.
مقاله پژوهشی
پوریا عطائی؛ نسیم ایزدی
چکیده
انتقال مدیریت آبیاری به کشاورزان یکی از مباحث مهم و ضروری برای برنامهریزان مسائل آبیاری در سطح جهان است. انتقال مدیریت آبیاری یا مدیریت مشارکتی آبیاری به وسیله تشکلهای آببران به عنوان یک راهکار شایع در جهان در آمده است. تشکلهای آببران بهعنوان یکی از روشهای مدیریت مشارکتی،راهخوبی برای حذف مشکلات شبکههای آبیاری ...
بیشتر
انتقال مدیریت آبیاری به کشاورزان یکی از مباحث مهم و ضروری برای برنامهریزان مسائل آبیاری در سطح جهان است. انتقال مدیریت آبیاری یا مدیریت مشارکتی آبیاری به وسیله تشکلهای آببران به عنوان یک راهکار شایع در جهان در آمده است. تشکلهای آببران بهعنوان یکی از روشهای مدیریت مشارکتی،راهخوبی برای حذف مشکلات شبکههای آبیاری و زهکشی کشوراست. هدف اصلی این پژوهش تحلیل مسئولیتها و موانع ایجاد تشکلهای آببران از دیدگاه بهرهبرداران بود. جمعیت این مطالعه، کلیه کشاورزان تحت پوشش طرح شبکه آبرسانی بند فیضآباد در استان فارس بوده است (192 نفر). حجم نمونه با استفاده از روش نمونهگیری طبقهبندی تصادفی، 127 نفر برآورد گردید. ابزار مورد استفاده برای جمعآوری دادهها پرسشنامه بود که روایی صوری آن بوسیله پانلی از متخصصین تأیید و برای بررسی پایایی آن نیز آزمون راهنما اجرا شد که آلفای کرونباخ برای مسئولیتها 79/0 و برای موانع 86/0 بود. نتایج نشان داد که مسئولیتهای تشکلهای آببران از دیدگاه بهرهبرداران در چهار دسته بهرهبرداری و حفاظت از شبکه آبیاری، مسئولیت نهادی و مسئولیت زراعی و موانع ایجاد تشکلهای آببران نیز در چهار دسته موانع اجتماعی، سازمانی، مدیریتی و آگاهیرسانی و دانش کشاورزان قرار گرفتند. حفاظت و بهره برداری از شبکه آبیاری مهمترین مسئولیت از دیدگاه بهره برداران بوده است. لذا، پیشنهاد میشود ابتدا مسئولیت حفاظت و بهره برداری از شبکه آبیاری به تشکلها واگذار شود و سپس، با ظرفیتسازی و توانمندسازی بهرهبرداران سایر مسئولیتها را واگذار نمود.
مقاله پژوهشی
مهدی صدیقکیا؛ محمد باقر ناطقی؛ شهرزاد کاویانیکوثرخیزی؛ نجمه نقیپور
چکیده
برای استفاده مناسب از منابع آب تحت اختیار در بخش کشاورزی لازم است تا مناسبترین سیستم آبیاری برای تامین نیاز آبی اراضی استفاده گردد. در تحقیق حاضر با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی انواع سیستمهای آبیاری در اراضی کشاورزی سازمان اتکا واقع در منطقه دورود به مساحت 1150 هکتار مورد ارزیابی قرارگرفته و انواع سیستمهای آبیاری اولویتبندی ...
بیشتر
برای استفاده مناسب از منابع آب تحت اختیار در بخش کشاورزی لازم است تا مناسبترین سیستم آبیاری برای تامین نیاز آبی اراضی استفاده گردد. در تحقیق حاضر با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی انواع سیستمهای آبیاری در اراضی کشاورزی سازمان اتکا واقع در منطقه دورود به مساحت 1150 هکتار مورد ارزیابی قرارگرفته و انواع سیستمهای آبیاری اولویتبندی شده است. روش تحلیل سلسله مراتبی از روشهای تصمیمگیری چند معیاره است که در علوم مختلف قابل استفاده است. این روش میتواند عوامل کمی و کیفی تأثیرگذار را به طور سیستماتیک در مدل تصمیمگیری وارد نماید. به این ترتیب، نخست ساختار مسئله تصمیمگیری طراحی شد و سپس گزینههای مختلف براساس معیارهای مطرح در تصمیمگیری با هم مقایسه شدو در نهایت اولویت انتخاب هریک مشخص گردید.نتایج تحقیق نشان داد که در حالت کشت زراعی از بین سیستمهای آبیاری فارو(شیاری)، بارانی ،و قطرهای استفاده از سیستم بارانی در اولویت قرار دارد . همچنین در بین روشهای آبیاری بارانی مرسوم استفاده از سیستم لینیر و سنتر پیوت به ترتیب در اولویت قرار دارند. در انتها این تحقیق جانمایی سیستمهای بارانی نیز در منطقه مورد طراحی قرار گرفته ودر قالب نقشههایی نشان داده شده است.
مقاله پژوهشی
رسول قبادیان؛ علی فتاحی چقابگی؛ محمد زارع
چکیده
یکی از چالشهای مدیریت آبهای زیرزمینی تأثیر کارکرد شبکههای آبیاری و زهکشی بر این منابع است. با شبیهسازهای ریاضی میتوان شرایطی مشابه آنچه در طبیعت موجود است را به وجود آورد و به نتایج رضایتبخشی دست یافت. در این تحقیق، برای بررسی اثر احداث شبکه آبیاری و زهکشی پائین دست سد گاوشان بر منابع آب زیرزمینی دشت میاندربند، ...
بیشتر
یکی از چالشهای مدیریت آبهای زیرزمینی تأثیر کارکرد شبکههای آبیاری و زهکشی بر این منابع است. با شبیهسازهای ریاضی میتوان شرایطی مشابه آنچه در طبیعت موجود است را به وجود آورد و به نتایج رضایتبخشی دست یافت. در این تحقیق، برای بررسی اثر احداث شبکه آبیاری و زهکشی پائین دست سد گاوشان بر منابع آب زیرزمینی دشت میاندربند، از بسته نرمافزاری GMS6.5استفاده شد. بدین منظور ابتدا پارامترهای هواشناسی، زمینشناسی، هیدرولوژی و هیدروژئولوژی منطقه میاندربند برای شبیهسازی آبخوان مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از لوگ حفاری چاههای اکتشافی، نحوه لایهبندی طبقات زمین به دست آمد. مدل برای بازه زمانی اردیبهشت تا اسفند 1385 در شرایط جریان غیرماندگار اجرا و با مقایسه سطح آب شبیهسازی شده به وسیله مدل با سطح آب اندازهگیری شده در چاههای پیزومتری واسنجی شد. برای صحتسنجی مدل از دادههای مشاهداتی بار آبی در فروردین ماه 1387 استفاده شد. نتایج نشان داد که مقدار ضریب نکویی برازش (R2) بین دادههای اندازهگیری و محاسبه شده در مرحله صحتسنجی برابر با 996/0 است. بعد از واسنجی و ارزیابی مدل، اثر بهره برداری از شبکه آبیاری سد گاوشان بر منابع آب زیر زمینی منطقه میاندربند برای 1، 5 و 10 سال بعد به دست آورده شد. نتایج نشان داد که بعد از یکسال، سطح آب زیرزمینی آبخوان در نواحی مرکزی دشت تا 8/1 متر بالا میآید این مقدار برای پنج سال و 10 سال به ترتیب برابر با 2/3 و 2/5 متر است. همچنین بعد از یکسال، 59/6 درصد اراضی زهدار میشوند. این مقدار برای پنج و 10 سال بعد به ترتیب برابر با 91/37 و 28/56 درصد از اراضی دشت است.
مقاله پژوهشی
امید بهمنی؛ بهرام رمضانی
چکیده
منحنی نگهداشت آب در خاک (SWRC) اهمیت فراوانی درمطالعات مربوط به رابطه آب وخاک،حفاظتخاک،برنامهریزیآبیاری،زهکشی،انتقالاملاح،رشدگیاهانوبررسیتنشآبیگیاهاندارد. در این پژوهش عملکرد 10 مدل منحنی نگهداشت رطوبتی خاک مدل (سایمونز و همکاران 1979، لیباردی و همکاران 1979، کمپل 1974، فارل و لارسون 1972، ونگنوختن 1980، بروکس و کوری 1964، درایزن 1986، ...
بیشتر
منحنی نگهداشت آب در خاک (SWRC) اهمیت فراوانی درمطالعات مربوط به رابطه آب وخاک،حفاظتخاک،برنامهریزیآبیاری،زهکشی،انتقالاملاح،رشدگیاهانوبررسیتنشآبیگیاهاندارد. در این پژوهش عملکرد 10 مدل منحنی نگهداشت رطوبتی خاک مدل (سایمونز و همکاران 1979، لیباردی و همکاران 1979، کمپل 1974، فارل و لارسون 1972، ونگنوختن 1980، بروکس و کوری 1964، درایزن 1986، نمایی بروس-لاکسمور 1986، توانی بروس- لاکسمور 1986 و روگوسکی 1971) با استفاده از مدل SWRC 3.0 بررسی شد و پس از ارزیابی آماری، مدلهای مناسب انتخاب شدند. هفتاد و سه نمونه خاک از چایکاریهای شهرستان لاهیجان در استان گیلان جمعآوری، کلاس بافتی آنها تعیین و گروههای بافتی از هم تفکیک شدند. مقدار رطوبت در هشت پتانسیل ماتریک مختلف اندازهگیری شد. با محاسبه شاخصهای آماری ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) ، شاخص آکائیک (AIC)و ضریب تبیین () ، کیفیت برازش مدلها مشخص گردیدند. نتایج نشان داد در همهی کلاسهای بافتی مدل سایمونز و همکاران با حداقل خطای (RMSE) (از 0136/0 تا 0307/0 cm3.cm-3) و کمترین ضریب آکائیک برابر با 1280- و حداکثر ضریب تبیین (از 96/0 تا 98/0) و مدل توانی بروس- لاکسمور با حداکثر خطای (RMSE) (از 0372/0 تا 0881/0 cm3.cm-3) و بیشترین ضریب آکائیک برابر با 879- و حداقل ضریب تبیین (از 81/0 تا 92/0)، به ترتیب بهترین و ضعیفترین عملکرد را داشتند. مدل لیباردی و همکاران نیز بعد از مدل سایمونز و همکاران عملکرد قابل قبولی داشت و بهتر از سایر مدلها شبیهسازی را انجام داد. به همین دلیل، استفاده از مدل سایمونز و همکاران و مدل لیباردی و همکاران برای خاکهای شهرستان لاهیجان توصیه میشود.
مقاله پژوهشی
علی جوادی؛ محمود مشعل؛ حامد ابراهیمیان
چکیده
در مدیریت آبیاری سطحی، تابع نفوذ آب در خاک از اهمیت زیادی برخوردار است. شناخت کمی این پدیده، برای جلوگیری از فرسایش خاک و تلفات آب ضروری است. هدف اصلی این پژوهش برآورد ضرایب معادلات نفوذ کوستیاکوف–لوییز، فیلیپ و هورتون و ارزیابی حساسیت و عملکرد این معادلات در شرایط اولیه (رطوبت اولیه خاک) و مرزی (بار آبی سطح خاک) مختلف است. بدین منظور ...
بیشتر
در مدیریت آبیاری سطحی، تابع نفوذ آب در خاک از اهمیت زیادی برخوردار است. شناخت کمی این پدیده، برای جلوگیری از فرسایش خاک و تلفات آب ضروری است. هدف اصلی این پژوهش برآورد ضرایب معادلات نفوذ کوستیاکوف–لوییز، فیلیپ و هورتون و ارزیابی حساسیت و عملکرد این معادلات در شرایط اولیه (رطوبت اولیه خاک) و مرزی (بار آبی سطح خاک) مختلف است. بدین منظور نفوذ دو بعدی آبیاری جویچهای با تغییر در رطوبت اولیه خاک (قبل از آبیاری) و بار آبی سطح خاک (هنگام آبیاری) با استفاده از حل معادله ریچاردز (مدل HYDRUS) شبیهسازی شد. برای تعیین ضرایب معادلات نفوذ، خروجی مدل HYDRUS (نفوذ تجمعی نسبت به زمان) برازش داده شد. ارزیابی عملکرد معادلات نفوذ با شاخصهای ارزیابی آماری نشان داد که معادلات نفوذ تجربی (کوستیاکوف-لوییز و هورتون) نسبت به معادله فیزیکی (فیلیپ) عملکرد بهتری در برآورد نفوذ تجمعی در شرایط اولیه و مرزی مختلف داشتند. معادله کوستیاکوف-لوییز در تمامی حالات شبیهسازی در برآورد نفوذ حایز رتبه نخست بود و معادلات هورتون و فیلیپ در ردههای بعدی ارزیابی قرار گرفتند. ارزیابی حساسیت ضرایب معادلات نشان داد که ضریب توانی (b) معادله کوستیاکوف-لوییز به عنوان حساسترین و ضریب سرعت نفوذ نهایی ( 15ff"> ) معادله هورتون به عنوان کم حساسترین ضرایب شناسایی شدند. همچنین نتایج نشان داد که معادله هورتون به عنوان حساسترین معادله در ارزیابی حساسیت معادلات نفوذ است.