نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دکتری اکولوژی زراعی.
2 دانشیار، موسسه تحقیقات خاک و آب ایران.
3 کارشناس ارشد، موسسه تحقیقات خاک و آب ایران.
چکیده
امروزه کاربرد قارچهای میکوریزی به منظور بهبود شرایط تغذیهای گیاه و افزایش مقاومت آن در برابر تنشهای محیطی از جمله کمبود آب قابل دسترس به طور گستردهای در کشورهای در حال توسعه مورد توجه قرار گرفته است. این قارچها با مهیا نمودن شرایط لازم برای جذب بیشتر عناصر معدنی )به ویژه عناصر با تحرک اندک در خاک( و آب توسط گیاهان نقش موثری در پایداری اکوسیستمهای مختلف بر عهده دارند. در این تحقیق اثرات قارچهای میکوریزی و سطوح مختلف کود شیمیایی فسفره بر عملکرد و جذب عناصر غذایی در سطوح مختلف آبیاری بر روی گیاه ذرت انجام گرفت. این آزمایش در طی دو سال زراعی بصورت طرح اسپلیت فاکتوریل، در قالب طرح بلوکهای کاملا تصادفی و با چهار تکرار انجام شد. سطوح مختلف آبیاری در سه سطح(A1, A2, A3) بر اساس سطح تبخیر از تشتک کلاس آ به ترتیب ۶۰ ، ۱۲۰و ۱۸۰ میلیمتر تبخیر در کرتهای اصلی و مقادیر مختلف فسفر در سه سطح (P1, P2, P3) به ترتیب صفر، 60 و 120 کیلوگرم در هکتار فسفر بر مبنی P2O5 و همچنین قارچ میکوریز در دو سطح عدم استفاده و استفاده ( اضافه کردن شش گرم مایه تلقیح قارچ زیر هر بذر) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج این آزمایش نشان داد که اثرات تلقیح قارچهای میکوریزی از نظر آماری بر روی صفات مورد بررسی مثبت و معنیدار گردید. از میان اثر متقابل سهگانه آبیاری / فسفر / قارچهای میکوریزی، بالاترین عملکرد دانه (kg/h 5045) و وزن هزار دانه (P<0.05) و همچنین غلظت فسفر (P<0.01) در تیمار با آبیاری مناسب، سطح دوم کود شیمیایی فسفره و مایه تلقیح میکوریزی (A1P2G2) مشاهده گردید. با ایجاد تنش، بالاترین عملکرد دانه، وزن هزاردانه، علوفه تر و غلظت فسفر در تیمار با تنش متوسط آبی و استفاده از سطح دوم کود شیمیایی فسفره (kg/ha60) و استفاده از مایه تلقیح قارچ میکوریزی (A2P2G2) به دست آمد. همچنین بالاترین طول گیاه (cm 87/242) نیز نسبت به تمامی تیمارهای اعمال شده در همین تیمار به دست آمد. نتایج نشان داد که در سطح متوسط تنش آبی و استفاده از مقدار مناسب کود شیمیایی فسفره و در تلقیح با قارچ میکوریز عملکرد افزایش یافت و با بالا رفتن شدت تنش کم آبی، عملکرد کم شد.
عنوان مقاله [English]
Effects of Mycorrhizal Fungi and Different Levels of Phosphorus on Growth of Zea mays L. under Water Stress Condition
نویسندگان [English]
- d gh 1
- f r 2
- a e 3
چکیده [English]
Nowadays, mycorrhizal fungi are widely used due to their symbiosis relation with roots of so many plants. By facilitating absorption of some plant minerals and water, these fungi have a key role in all ecosystems. In this research, the effects of mycorrhizal fungi and different levels of phosphorous chemical fertilizers on some yield components and macro elements uptake of Zea mays L. under different levels of irrigation water were studied. The experiment was performed in completely randomized block as a split factorial design with four replications using different irrigation levels (A1=60, A2=120, A3=180 mm of evaporation from class A pan) as the main plots and different P levels (P1=0, P2=60 and P3=120 kg P/ha on the basis of P2O5) and mycorrhizal fungi (at two levels: un-inoculated and inoculated with 6 g of mycorrhizal inoculant placed 3 cm under each seed) in the subplots. The results indicated that the effects of Mycorrhizal inoculation were significant and positive on measured indices. Among triple interactions i.e. irrigation/ chemical phosphorus/ mycorrhizal inoculation, significant effects (p<0.05) on grain yield (maximum 5045 kg/ha) and 1000 seed weight (157.75 g) and also on P concentration (p<0.01) were observed in treatments with proper amount of water and fertilizer P and mycorrhizal inoculation (A1P2G2). Under water stress, the highest grain yield, 1000 seed weight, fresh forage, and P concentration were obtained in treatment with moderate water stress and proper amount of chemical P (60g/kg) and mycorrhizal inoculation (A2P2G2). Also, the highest plant height (242.87 cm) was obtained in the same treatment. Results showed that in moderate water stress, using proper amount of chemical P and mycorrhizal inoculation can compensate decrease in grain yield, while under high level of drought stress, grain yield decreased.
)