آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
رضا سعیدی
چکیده
برای یک برنامهریزی دقیق آبیاری، باید میزان تخلیه روزانه آب خاک در طول دوره رشد گیاه برآورد شود. تخلیه آب خاک وابسته به مقدار تبخیر-تعرق روزانه گیاه است. در این پژوهش مقدار تبخیر-تعرق روزانه ذرت رقم سینگل کراس 704، در بستر کشت مینیلایسیمتر اندازهگیری شد. برآورد روزانه تبخیر-تعرق گیاه از طریق پایش مداوم رطوبت خاک انجام شد. مقاومت ...
بیشتر
برای یک برنامهریزی دقیق آبیاری، باید میزان تخلیه روزانه آب خاک در طول دوره رشد گیاه برآورد شود. تخلیه آب خاک وابسته به مقدار تبخیر-تعرق روزانه گیاه است. در این پژوهش مقدار تبخیر-تعرق روزانه ذرت رقم سینگل کراس 704، در بستر کشت مینیلایسیمتر اندازهگیری شد. برآورد روزانه تبخیر-تعرق گیاه از طریق پایش مداوم رطوبت خاک انجام شد. مقاومت روزنهای برگهای گیاهان بهصورت روزانه و توسط دستگاه پرومتر AP4 اندازهگیری شد. حد تخلیه مجاز آب خاک در چهار مرحله رشد اولیه(C1) ، توسعه (C2)، میانی (C3) و پایانی (C4)، بر اساس واکنش مقاومت روزنهای برگها تعیین شد. به این صورت که لحظه افزایش مقاومت روزنهای برگها (در هر مرحله رشد) نسبت به گیاهان شاهد، زمان اتمام آب سهلالوصول و انجام آبیاری جدید بود. فاکتور اصلی شامل اثر مرحله رشد بر میزان تبخیر-تعرق گیاه و ضریب تخلیه مجاز آب خاک بود، که در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی و با سه تکرار بررسی شد. برای شبیهسازی مقدار ضریب تخلیه مجاز آب خاک (P) بر اساس تبخیر-تعرق روزانه گیاه (ETc)، از توابع (مدلهای) رگرسیونی استفاده شد. واسنجی مدلها با دادههای روزانه در مراحل اولیه و توسعه رشد و ارزیابی مدلها با دادههای روزانه در مراحل میانی و پایانی رشد انجام شد. همچنین مدل خطی فائو-56 با مدلهای معرفیشده در پژوهش حاضر مقایسه شد. نتایج نشان داد که نرخ ETc ذرت (S.C 704) در مراحل اولیه، توسعه، میانی و پایانی رشد به ترتیب در بازه 5/1-5/4، 9/3-1/7، 4/1-5/7 و 2/0-1/2 میلیمتر در روز قرار داشت. حد تخلیه مجاز آب خاک در مراحل رشد مذکور به ترتیب 45/0، 66/0، 61/0 و 7/0 محاسبه شد. حساسیت متفاوت در مراحل رشد گیاه باعث شد که حد آب سهلالوصول در دوره رشد ثابت نباشد. در مراحل مختلف رشد، افزایش مقدار ETc موجب کاهش ضریب P و کاهش مقدار ETc، باعث افزایش ضریب P شد. توابع خطی، نمایی، لگاریتمی، درجه دوم، توانی و خطی فائو-56 بررسی شد. تابع درجه دوم با شاخصهای آماری 00035/0=RMSE، 054/0=NRMSE، 0008/0=ME، 000005/-=CRM، 999/0=R2 و 999/0=EF، مدل بهینه در تخمین ضریب P بود. دلیل ضعف عملکرد مدل فائو-56، ثابت بودن حد تخلیه سهلالوصول آب و متوسط نرخ ETc در فصل رشد بود. ازاینرو مدل فائو-56 اصلاح شد. دستاورد پژوهش این بود که بدون پایش روزانه رطوبت خاک، میتوان ضریب تخلیه مجاز آب خاک را (با استفاده از ETc) برآورد نمود. این روش بهخصوص در برنامهریزی آبیاری با دورهای کوتاه، مفید خواهد بود. بهطوریکه زمان و حجم مناسب آبیاری برای جلوگیری از اتلاف آب تعیین میگردد.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
رهام محتشمی
چکیده
در بیشتر مناطق خشک و نیمهخشک، محدودیت آب یکی از دلیلهای اصلی کاهش رشد و عملکرد گیاهان در شرایط دیم و آبی به شمار میرود. هدف از انجام این پژوهش مقایسه پاسخهای مرفوفیزیولوژیک رقمهای کلزا به شرایط دیم و آبیاری تکمیلی بود. به این منظور، آزمایشی بهصورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی دو ...
بیشتر
در بیشتر مناطق خشک و نیمهخشک، محدودیت آب یکی از دلیلهای اصلی کاهش رشد و عملکرد گیاهان در شرایط دیم و آبی به شمار میرود. هدف از انجام این پژوهش مقایسه پاسخهای مرفوفیزیولوژیک رقمهای کلزا به شرایط دیم و آبیاری تکمیلی بود. به این منظور، آزمایشی بهصورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1396 و 1397 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی گچساران اجرا شد. تیمارهای آبیاری در چهار سطح (عدم آبیاری (I0)، آبیاری تکمیلی در مرحله گلدهی (I1)، آبیاری تکمیلی در مرحله پر شدن دانه (I2)، آبیاری تکمیلی در مرحله گلدهی و پر شدن دانه (I3) ، در پلات اصلی و ارقام هایولا 401، آر. جی. اس، و شیرالی در پلاتهای فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که آبیاری تکمیلی ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و درصد روغن را در مقایسه با شرایط دیم افزایش داد. با آبیاری تکمیلی، وزن هزار دانه در مقایسه با شرایط دیم 31% افزایش یافت. ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ عملکرد دانه از 755 در شرایط دیم به 2350 کیلوگرم در هکتار با دو بار آبیاری تکمیلی رسید. با دو بار آبیاری تکمیلی درصد روغن در مقایسه با شرایط دیم 11/8% افزایش یافت. در همه تیمارهای آبیاری، عملکرد دانه و درصد روغن رقم هایولا 401، بالاتر از ارقام آر. جی. اس و شیرالی بود. بهطورکلی آبیاری تکمیلی باعث افزایش بهرهوری آب (0/53 کیلوگرم بر مترمکعب) و بهبود صفات مرفوفیزیولوژیک، عملکرد و درصد روغن دانه شد. در زراعت کلزای دیم با دو بار آبیاری تکمیلی در مراحل گلدهی و پر شدن دانه، بهرهوری آب از 0/21 به 0/53 کیلوگرم بر مترمکعب، عملکرد دانه از 755 به 2350 کیلوگرم در هکتار، و مقدار روغن از 35/4% به 36/9% افزایش یافت.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
سولماز مکرم؛ جواد بهمنش؛ وحید رضاوردی نژاد
چکیده
بیوچار مادهای متخلخل و غنی از کربن زیستی (بیولوژیک) به شکل پایدار است که ساختار آن قادر به ذخیرهسازی آب و عناصر غذایی بوده و به همین دلیل بهعنوان نگهدارنده این مواد (بهویژه در خاکهای شنی) در نظر گرفته میشود. برای نیل به امنیت غذایی در شرایط تنش خشکی، بیوچار میتواند بهرهوری آب را در بخش کشاورزی ارتقا بخشد. این پژوهش بهمنظور ...
بیشتر
بیوچار مادهای متخلخل و غنی از کربن زیستی (بیولوژیک) به شکل پایدار است که ساختار آن قادر به ذخیرهسازی آب و عناصر غذایی بوده و به همین دلیل بهعنوان نگهدارنده این مواد (بهویژه در خاکهای شنی) در نظر گرفته میشود. برای نیل به امنیت غذایی در شرایط تنش خشکی، بیوچار میتواند بهرهوری آب را در بخش کشاورزی ارتقا بخشد. این پژوهش بهمنظور بررسی اثر کمآبیاری و سطوح مختلف بیوچار بر عملکرد گیاه گشنیز در خاکی با بافت سبک در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه و بر پایه فاکتوریل با طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح آبیاری 50٪، 75٪ و 100٪ نیاز آبی گیاه و سه سطح کاربرد بیوچار شامل 0، 2/5٪ و 5٪ وزنی هر گلدان بود که در مجموع شامل 27 تیمار شد. آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه و جبران کمبود آب خاک تا حد ظرفیت زراعی (FC) با افزودن مقدار آب لازم به آنها اعمال شد و آب اضافهشده نیز در طول فصل رشد اندازهگیری گردید. پارامترهای کمی وزن تر و خشک کل گیاه، ساقه، برگ، و ریشه در هر گلدان به دقت اندازهگیری شد. همچنین عملکرد محصول و بهرهوری مصرف آب آبیاری در پایان فصل کشت در هر تیمار تعیین گردید. نتایج نشان داد که اثرات سطوح آبیاری و بیوچار بر برخی پارامترهای اندازهگیری شده در سطح احتمال 1% و 5% معنیدار بود. با اعمال کمآبیاری، مقادیر پارامترهای کمّی اندازهگیری شده و عملکرد گیاه کاهش یافت. بیشترین مقدار پارامترهای مذکور از تیمار100% مقدار آب آبیاری به دست آمد و استفاده از بیوچار تا سطح 2/5% وزنی خاک باعث افزایش آن پارامترها شد. بر این پایه، استفاده از مقدار مناسب بیوچار بهعنوان اصلاحکننده خاک باعث بهبود رشد و عملکرد گیاه گشنیز میشود.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
محمد رضا یزدانی؛ ابراهیم اسعدی اسکویی؛ اصغر رحمانی؛ ناصر دوات گر؛ بهاره دلسوز خاکی
چکیده
بهمنظور تحلیل تغییرات زمانی و مکانی مقدار آب موردنیاز برای گلخرابی (خاکورزی خاک اشباع) در سطح اراضی شبکه آبیاری سپیدرود، دادههای روزانه رطوبت خاک ماهواره SMAP در دوره هفت ساله (2015 تا 2021) استفاده شد. مرحله گلخرابی اراضی شالیزار از 20 فروردین تا 10 خرداد در نظر گرفته شد و پساز دستهبندی براساس احتمال وقوع مختلف (1، 10، 25، 50، ...
بیشتر
بهمنظور تحلیل تغییرات زمانی و مکانی مقدار آب موردنیاز برای گلخرابی (خاکورزی خاک اشباع) در سطح اراضی شبکه آبیاری سپیدرود، دادههای روزانه رطوبت خاک ماهواره SMAP در دوره هفت ساله (2015 تا 2021) استفاده شد. مرحله گلخرابی اراضی شالیزار از 20 فروردین تا 10 خرداد در نظر گرفته شد و پساز دستهبندی براساس احتمال وقوع مختلف (1، 10، 25، 50، 75، 90 و 99 درصد) بررسی گردید و با استفاده از محاسبات رستری مورد تحلیل قرار گرفت. بهمنظور صحتسنجی محاسبات، مقادیر پیشبینی شده با استفاده از آماره های ارزیابی میانگین خطای مطلق (MAE)، میانگین اریب خطا (MBE) و ریشه میانگین نرمال شده مربعات خطا (NRMSE)، با مقادیر رطوبت اشباع خاک 321 نمونه با مختصات جغرافیایی معین، که قبلا اندازه گیری شده بود، مقایسه شد. نتایج نشان داد که در تمام سناریوهای رطوبتی (از مرطوبترین تا خشک ترین)، مناطق کوهپای های، رطوبت کمتری نسبت به اراضی جلگه ای و خصوصا مناطق پست داشتند و رطوبت خاک در طول دوره رشد روندی کاهشی نشان میداد. سرعت این کاهش به تدریج بیشتر شده و در مناطقی مشاهده شد که در انتهای فصل گِلخرابی (دهه اول خرداد) به 2% در روز رسید. حجم آب ناخالص موردنیاز گلخرابی از مرطوبترین به خشک ترین سال روند افزایشی داشت و در میانه فصل (13 تا 15 اردیبهشت) بهترتیب از 1693 تا 2983 مترمکعب در هکتار و در انتهای فصل گِلخرابی بهترتیب از 2496 تا 3602 مترمکعب در هکتار به دست آمد. نتایج صحت سنجی نشان داد که مقادیر MAE، MBE و NRMSE بهترتیب 4/26%، 1/59%، و 15% بود که برآوردی مناسب را نشان میداد. یافته ها نشان داد که تاخیر در انجام گلخرابی، میزان آب مصرفی موردنیاز گلخرابی را افزایش میدهد (34/1 متر مکعب بر هکتار به ازای هر روز تاخیر در سال نرمال). بنابراین، در تمامی شرایط به ویژه در سالهای خشک، برای صرفه جویی درآب برای عملیات گلخرابی در شالیزارهای این شبکه بهتر است رهاسازی و تامین آب موردنیاز از منابع آبی محلی (آببندان و چاه) یا از سد سپیدرود در اوایل اردیبهشت انجام شود.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
مرضیه علی آبادی؛ محمدحسین نجفی مود؛ عباس خاشعی سیوکی؛ علی شهیدی
چکیده
با توجه به محدود بودن منابع آب و بالا بودن میزان تبخیر، مسئله بحران آب یکی از عمده ترین مسائل در کشور است. به دلیل اهمیت گیاه خاکشیر به عنوان یک گیاه دارویی، نیاز آبی و ضریب گیاهی یک گانه و دوگانه آن در آزمایشگاه لایسیمتری دانشگاه بیرجند مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از شش لایسیمتر (از نوع بیلان آبی) به قطر60 سانتیمتر و ارتفاع ...
بیشتر
با توجه به محدود بودن منابع آب و بالا بودن میزان تبخیر، مسئله بحران آب یکی از عمده ترین مسائل در کشور است. به دلیل اهمیت گیاه خاکشیر به عنوان یک گیاه دارویی، نیاز آبی و ضریب گیاهی یک گانه و دوگانه آن در آزمایشگاه لایسیمتری دانشگاه بیرجند مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از شش لایسیمتر (از نوع بیلان آبی) به قطر60 سانتیمتر و ارتفاع 100سانتیمتر استفاده شد. داخل هر شش لایسیمتر، گیاه خاکشیر با تراکم 20 بوته در متر مربع کشت و سپس با استفاده از معادله بیلان آب، تبخیر و تعرق محاسبه شد. تبخیر و تعرق مرجع چمن هم به طور مستقیم توسط سه لایسیمتر دیگر اندازه گیری شد و میانگین آن 322 میلیمتر بدست آمد. سپس ضرایب گیاهی برای چهار مرحله رشد (ابتدایی، توسعه، میانی و انتهایی) محاسبه شد. در این تحقیق مقادیر میانگین تبخیر و تعرق، تبخیر از سطح خاک و تعرق از گیاه مورد نظر به ترتیب 202، 23 و 179 میلیمتر به دست آمد. در نهایت ضریب گیاهی منفرد برای چهار مرحله ابتدایی، توسعه، میانی و پایانی به ترتیب برابر 0/52، 0/68، 0/96 و 0/57 و ضریب گیاهی پایه به ترتیب برای چهار مرحله رشد برابر 0/38، 0/59، 0/49 و0/52 میلیمتر به دست آمد. به طور کلی میتوان نتیجه گرفت که با توجه به اقلیم استان خراسان جنوبی و نیاز آبی کم گیاه خاکشیر ، کشت آن توصیه میگردد.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
مهدی اکبری؛ فریبرز عباسی؛ ابوالفضل ناصری؛ افشین یوسف گمرکچی؛ مصطفی گودرزی؛ امیر اسلامی؛ مسعود فرزام نیا؛ رحیم علیمحمدی؛ نادر کوهی چله کران؛ رضا بهراملو؛ علی قدمی فیروزآبادی؛ سید ابوالقاسم حقایقی مقدم؛ اردلان ذوالفقاران؛ جمال احمدآلی؛ محمد عباسی؛ حمید ریاحی؛ محمد مهدی نخجوانی مقدم
چکیده
در این پژوهش، حجم آب آبیاری، عملکرد و بهرهوری آب یونجه در شرایط مدیریت کشاورزان در 300 مزرعه در قطبهای تولید یونجه کشور شامل زنجان، فارس، چهارمحال و بختیاری، همدان، آذربایجان شرقی، سمنان، خراسان رضوی، اصفهان، آذربایجان غربی، مرکزی، قزوین و کرمان در سال زراعی98-1397 اندازهگیری شد. تفاوت میانگین حجم آب آبیاری، عملکرد، بهرهوری آب ...
بیشتر
در این پژوهش، حجم آب آبیاری، عملکرد و بهرهوری آب یونجه در شرایط مدیریت کشاورزان در 300 مزرعه در قطبهای تولید یونجه کشور شامل زنجان، فارس، چهارمحال و بختیاری، همدان، آذربایجان شرقی، سمنان، خراسان رضوی، اصفهان، آذربایجان غربی، مرکزی، قزوین و کرمان در سال زراعی98-1397 اندازهگیری شد. تفاوت میانگین حجم آب آبیاری، عملکرد، بهرهوری آب آبیاری و بهرهوری آب کاربردی در استانهای مزبور در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود و میانگین حجم آب آبیاری بهترتیب برابر 8502، 8901، 9226، 9459، 11481، 12796، 14311، 14821، 15198، 15916، 18351 و23920 با میانگین وزنی 13614مترمکعب در هکتار بدست آمد. عملکرد یونجه نیز بین 2500 تا 30000 با میانگین وزنی 13692کیلوگرم بر هکتار بود. بهرهوری آب آبیاری در مزارع مزبور بین 0/2 تا 4/5 با میانگین وزنی 1/28 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. میانگین وزنی بهرهوری آب کاربردی نیز 1/19 کیلوگرم بر مترمکعب تعیین شد. میانگین حجم آب مزارع یونجه در دو روش آبیاری سطحی و بارانی بهترتیب برابر 15076 و 10653 مترمکعب در هکتار تعیین شد( 1%>p). بنابراین با تغییر روش آبیاری از سطحی به بارانی، میانگین حجم آب آبیاری 30% کاهش و بهرهوری آب کاربردی یونجه 41% افزایش داشت. با توجه به این نتایج، برای کاهش حجم آب آبیاری و بهبود بهرهوری آب در تولید یونجه، در شرایط اقلیمی مناسب که آب آبیاری از کیفیت خوبی برخوردار باشد، در صورت رعایت ضوابط فنی طراحی، اجرا و بهرهبرداری و ملاحظات اقتصادی، استفاده از آبیاری بارانی پیشنهاد میشود.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
علی عبدزادگوهری؛ امیر نیک اختر؛ نیازعلی ابراهیمی پاک؛ آرش تافته
چکیده
مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سامانه "نیاز آب" را برای برآورد و تعیین نیاز آبی، آب مصرفی و برنامهریزی آبیاری گیاهان زراعی و باغی در سطح منطقه، شهرستان و دشتهای کشور ارائه نموده است. پژوهش حاضر بهمنظور استفاده از سامانه نیاز آب (شامل روشهای تافته، پاسکوئله و ریس) در تعیین مقدار آب مصرفی واقعی گیاه سویا رقم ویلیامز بر اساس حل معکوس ...
بیشتر
مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سامانه "نیاز آب" را برای برآورد و تعیین نیاز آبی، آب مصرفی و برنامهریزی آبیاری گیاهان زراعی و باغی در سطح منطقه، شهرستان و دشتهای کشور ارائه نموده است. پژوهش حاضر بهمنظور استفاده از سامانه نیاز آب (شامل روشهای تافته، پاسکوئله و ریس) در تعیین مقدار آب مصرفی واقعی گیاه سویا رقم ویلیامز بر اساس حل معکوس تابع عملکرد انجام شد. تیمارهای کودی آزمایشی شامل بدون کود و مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار با تیمارهای مختلف آبیاری شامل 100%، 80%، 60% و 40% نیاز آبی بود که بهصورت اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان حاجیآباد، واقع در استان هرمزگان در سالهای زراعی 1399 و 1400 اجرا گردید. مقادیر برآورد شده توسط سامانه و اندازهگیری شده نشان داد که میانگین خطای نسبی در میزان تبخیر و تعرق، در روشهای تافته، پاسکوئله و ریس در سال اول بهترتیب 7/49%، 0/50-% و 9/14% و در سال دوم بهترتیب 6/47%، 1/29-% و 9/06% بود. میانگین خطای نسبی در بهرهوری فیزیکی آب در روشهای مذکور در سال اول بهترتیب 8/23-%، 0/73-% و 10/08-% و در سال دوم بهترتیب 7/10-%، 0/58% و 10/07-% را نشان داد. ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) در روشهای تافته، پاسکوئله و ریس بهترتیب 43، 35 و 49 میلیمتر و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال (RMSEn) بهترتیب0/093%، 0/076% و 0/105% بود. بهطور کلی و با توجه بهنتایج آماری، سامانه نیاز آب، مقدار آب آبیاری و میزان تبخیر و تعرق را با تقریب مناسبی برآورد نمود و میتوان از آن در تخمین آب مصرفی در منطقه مورد مطالعه استفاده نمود.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
محمد رضا یزدانی؛ حدیث صادقی؛ ابراهیم اسعدی اسکویی؛ سعیده کوزه گران؛ بهاره دلسوز خاکی
چکیده
در این پژوهش، تغییرات مقادیر تبخیر و تعرق گیاه برنج در مناطقی غیر از شمال کشور در سه تاریخ کشت متفاوت (زود، به موقع و دیر کاشت) و با چهار احتمال وقوع متفاوت 75%، 50%، 25% و 10% (به ترتیب معرف سالهای کم تبخیر و تعرق، متوسط، پرتبخیر و تعرق و بسیار پر تبخیر و تعرق)، با استفاده از معادله پنمن-مانتیث و دادههای هواشناسی 15 ایستگاه با دوره آماری ...
بیشتر
در این پژوهش، تغییرات مقادیر تبخیر و تعرق گیاه برنج در مناطقی غیر از شمال کشور در سه تاریخ کشت متفاوت (زود، به موقع و دیر کاشت) و با چهار احتمال وقوع متفاوت 75%، 50%، 25% و 10% (به ترتیب معرف سالهای کم تبخیر و تعرق، متوسط، پرتبخیر و تعرق و بسیار پر تبخیر و تعرق)، با استفاده از معادله پنمن-مانتیث و دادههای هواشناسی 15 ایستگاه با دوره آماری 30 ساله (2020-1990) بررسی شد. برای احتساب ضریب گیاهی برنج در مراحل مختلف رشد، دورههای 10 روزه به صورت میانگین بر اساس مدل احتمالات ویبول برآورد و محاسبه شد. نتایج نشان داد که در تمام این مناطق اقلیمی اتخاذ رویکرد زودکاشت موجب کاهش نیاز آبی در تمام سناریوهای تبخیر و تعرق میشود. اتخاذ رویکرد زودکاشت در سالهای بسیار پر تبخیر و تعرق موجب کاهش نیاز آبی برنج مناطق گرم، سرد و معتدل به ترتیب به میزان 125/9، 113/5 و 115 میلیمتر در طول فصل رشد (به طور متوسط 0/7 تا 0/9 میلیمتر در روز) نسبت به وضعیت دیرکاشت میشود. با این وجود در اقلیمهای سرد و معتدل تفاوت زیادی بین زود کشت و کشت به موقع و حتی دیر کشت مشاهده نشد. ازاینرو، در این مناطق برای فرار از احتمال سرمازدگی دیررس بهتر است از تقویمهای دیر کشت استفاده شود. مقایسه نتایج میزان تبخیر و تعرق گیاه برنج در تمام تاریخهای کاشت و سطوح احتمالاتی مختلف در مناطق اقلیمی سرد، معتدل، گرم و بسیار گرم، نشان داد که بیشترین میزان تبخیر و تعرق مربوط به منطقه گرم به میزان 1021/3 میلیمتر بوده و مناطق معتدل و سرد به ترتیب با میزان تبخیر 784/8 و 729 میلیمتر به مراتب میزان تبخیر و تعرق کمتری را نسبت به مناطق گرم دارا میباشند. ازاینرو به علت کمبود منابع آبی و اثرات منفی تغییرات آب و هوایی در مناطق خشک یا نیمه خشک ایران بهتر است از کشت برنج در مناطق گرم به ویژه در سالهای پر تبخیر و تعرق اجتناب شود. همچنین بهتر است که در مناطق سرد و معتدل نیز نوع مدیریت آبیاری و طراحی سازهها و سامانه های آبی با محاسبات سالهای پر تبخیر و تعرق متناسب شود.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
حسن اوجاقلو؛ محمد مهدی جعفری؛ محمد بابا اکبری ساری؛ فرهاد اوجاقلو؛ فرهاد میثاقی
چکیده
در این پژوهش وضعیت موجود بهرهوری آب در شش باغ انگور با روش آبیاری سطحی و شش باغ با روش آبیاری قطرهای واقع در استان زنجان پیمایش شد و سپس اثر برنامه آبیاری اصلاح شده در ارتقاء بهرهوری آب در دو باغ منتخب بررسی گردید. میانگین مقدار آب آبیاری در هر هکتار از باغهای انگور با روش آبیاری سطحی و قطرهای به ترتیب 6929 و 5418 مترمکعب بود. ...
بیشتر
در این پژوهش وضعیت موجود بهرهوری آب در شش باغ انگور با روش آبیاری سطحی و شش باغ با روش آبیاری قطرهای واقع در استان زنجان پیمایش شد و سپس اثر برنامه آبیاری اصلاح شده در ارتقاء بهرهوری آب در دو باغ منتخب بررسی گردید. میانگین مقدار آب آبیاری در هر هکتار از باغهای انگور با روش آبیاری سطحی و قطرهای به ترتیب 6929 و 5418 مترمکعب بود. همچنین، میانگین شاخصهای عملکرد، سود ناخالص و خالص به ازای واحد حجم آب در باغها با روش آبیاری سطحی به ترتیب برابر 2/9 کیلوگرم بر مترمکعب، 91/5 و 55/4 هزار ریال بر مترمکعب و در باغها با روش آبیاری قطرهای به ترتیب 3/6 کیلوگرم بر مترمکعب، 112/4 و 59 هزار ریال بر مترمکعب بدست آمد. از نظر شاخص بهرهوری آب، روش آبیاری قطرهای نسبت به سطحی دارای برتری نسبی بود. در بیشتر باغهای پیمایش شده، برنامه آبیاری اعمال شده متناسب با نیاز واقعی محصول نبود. نتایج اصلاح برنامه آبیاری نشان داد که میتوان بهرهوری آب را به میزان 7/24% بهبود بخشید.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
غلامرضا پورشعبان کتشالی؛ غلامعلی اکبری؛ ایرج اله دادی؛ الیاس سلطانی
چکیده
به منظور بررسی تغییرات اسانس و ترکیبات شیمیایی اسانس زنجبیل تحت تاثیر دورهای آبیاری و ترکیب عناصر پرمصرف NPK ، آزمایشی در قالب بلوکهای کامل تصادفی به صورت اسپلیت پلات با نه تیمار و در سه تکرار در منطقه پاکدشت در سال 1400 اجرا گردید. تیمارها شامل دور آبیاری در سه سطح: 4=V1، 6=V2، 8=V3 روز بهعنوان عامل اصلی و عناصر پرمصرف NPK در سه ترکیب، (200، ...
بیشتر
به منظور بررسی تغییرات اسانس و ترکیبات شیمیایی اسانس زنجبیل تحت تاثیر دورهای آبیاری و ترکیب عناصر پرمصرف NPK ، آزمایشی در قالب بلوکهای کامل تصادفی به صورت اسپلیت پلات با نه تیمار و در سه تکرار در منطقه پاکدشت در سال 1400 اجرا گردید. تیمارها شامل دور آبیاری در سه سطح: 4=V1، 6=V2، 8=V3 روز بهعنوان عامل اصلی و عناصر پرمصرف NPK در سه ترکیب، (200، 100، 300)=F1، (250، 150، 350)= F2، (150، 50، 250)= F3کیلوگرم در هکتار بهعنوان عامل فرعی بود. استخراج اسانس با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب بود و تجزیه ترکیبات اسانس توسط دستگاه کروماتوگراف گازی انجام گرفت و 34 ترکیب شیمیایی شناسایی شد، اجزای اصلی اسانس برحسب درصد شامل (آلفا زینجیبرن=23/65)، (جرانیال=11/09)، (کامفن=9/58)، (بتا سسکویفلاندرن=8/43)، (بتا بیسابولن=3/75) و (آلفا کورکومن=2/6) بودند، که این شش ترکیب در مجموع 59/1% کل اسانس زنجبیل را شامل شدند و 28 ترکیب دیگر فقط 40/9% کل اسانس را تشکیل دادند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل آبیاری و کودهای مورد مطالعه بر اسانس و ترکیبات اصلی اسانس زنجبیل در سطح 1% معنیدار بودند. بهترین تیمارها برای صفات اسانس و کامفن V1F3، جرانیال V3F2 ، آلفا زینجیبرن V1F2 و برای سه صفت آلفا کورکومن، بتا بیسابولن و بتا سسکویفلاندرن V3F3 بودند. با آبیاری بهینه و تامین عناصر غذایی پرمصرف برای گیاه، برخی از ترکیبات موجود در اسانس زنجبیل افزایش یافت ولی برای برخی دیگر از ترکیبات، این افزایش در تنش آبی و کمبود عناصر NPK به دست آمد.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
مجید اسماعیلی؛ حمید مدنی؛ بهرام مجدنصیری؛ سعید چاوشی؛ نورعلی ساجدی
چکیده
به منظور بررسی اثر کمآبیاری در مرحله ی زایشی بر کارآیی مصرف آب و تحمل خشکی ارقام آفتابگردان، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه براآن جنوبی در استان اصفهان در سال 1399 انجام شد. کرت اصلی شامل آبیاری سطحی در سه سطح بر اساس میزان تبخیر از تشتک تبخیرکلاس A شامل: بدون تنش کمآبی ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر کمآبیاری در مرحله ی زایشی بر کارآیی مصرف آب و تحمل خشکی ارقام آفتابگردان، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه براآن جنوبی در استان اصفهان در سال 1399 انجام شد. کرت اصلی شامل آبیاری سطحی در سه سطح بر اساس میزان تبخیر از تشتک تبخیرکلاس A شامل: بدون تنش کمآبی (90 میلیمتر تبخیر)، تنش کمآبی ملایم (120 میلیمتر تبخیر) و تنش کمآبی شدید (150 میلیمتر تبخیر) و کرت فرعی شامل پنج هیبرید جدید آفتابگردان روغنی به نامهای کیارا، اسکار، فانتازیا، های سان33 و شمس بود. عملکرد بیولوژیک، عملکرد اقتصادی، شاخص برداشت، کارآیی مصرف آب و شاخصهای مقاومت به خشکی اندازهگیری و محاسبه شد. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد بیولوژیک (13457 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد اقتصادی (4854 کیلوگرم در هکتار)، و شاخص برداشت (43 %) در تیمار بدون تنش کم آبی و پس از آن در تیمار 120میلیمتر به دست آمد. در بین ارقام، رقم فانتازیا با عملکرد بیولوژیک معادل 12268 کیلوگرم در هکتار، عملکرد اقتصادی معادل 4081 کیلوگرم در هکتار و شاخص برداشت 43 % بیشترین مقادیر را به خود اختصاص داد. بیشترین کارآیی مصرف آب، در شرایط تنش کمآبی ملایم و تنش کمآبی شدید بهترتیب با 0/85 و 0/72 کیلوگرم در مترمکعب به دست آمد. در بین ارقام آفتابگردان بیشترین کارآیی مصرف آب متعلق به رقم هایسان 33 با 1/04 کیلوگرم در مترمکعب بود. رقم فانتازیا با 0/96 و رقم شمس با 0/84 کیلوگرم در مترمکعب در رتبه های بعد قرار گرفتند. همچنین کمترین مقادیر کارآیی مصرف آب مربوط به ارقام اسکار و کیارا به ترتیب با مقدار 0/81 و 0/75 کیلوگرم در مترمکعب بود. در مجموع، کمآبیاری در تیمار 120 میلیمتر تبخیر کمترین اثر منفی را بر عملکرد و شاخص برداشت داشت و از نظر کارآیی مصرف آب نیز مناسب بود. هم چنین رقم فانتازیا با دارا بودن بالاترین عملکرد، بیشترین تحمل خشکی و شاخص برداشت، از کارآیی مصرف آب مناسبی برخوردار بود.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
مجید علی حوری
چکیده
با تنظیم صحیح برنامه آبیاری گیاهان بر اساس تعیین دقیق نیاز آبی هر گیاه، میتوان میزان مصرف آب و اتلاف آن را در کشاورزی کاهش داد. به منظور تعیین نیاز آبی و ضریب گیاهی درختان خرمای رقم برحی، سه لایسیمتر زهکشدار برای اندازهگیری تبخیر و تعرق درختان خرما در نظر گرفته شد. میزان تبخیر و تعرق نخل خرما با استفاده از رابطه بیلان آب در خاک ...
بیشتر
با تنظیم صحیح برنامه آبیاری گیاهان بر اساس تعیین دقیق نیاز آبی هر گیاه، میتوان میزان مصرف آب و اتلاف آن را در کشاورزی کاهش داد. به منظور تعیین نیاز آبی و ضریب گیاهی درختان خرمای رقم برحی، سه لایسیمتر زهکشدار برای اندازهگیری تبخیر و تعرق درختان خرما در نظر گرفته شد. میزان تبخیر و تعرق نخل خرما با استفاده از رابطه بیلان آب در خاک و میزان تبخیر و تعرق مرجع از روش پنمن-مانتیث تعیین شد. بر پایه نتایج، مقدار نیاز آبی نخل شش، هفت و هشت ساله خرما به ترتیب معادل 1493، 1613 و 1695 میلیمتر بود، در حالی که مقدار تبخیر و تعرق مرجع در سالهای مذکور به ترتیب معادل 2070، 1950 و 1945 میلیمتر برآورد شد. میزان افزایش سالانه نیاز آبی نخل خرما از سال ششم به هفتم رشد برابر 8% و از سال هفتم به هشتم رشد برابر 7/8% بود. مقدار ضریب گیاهی نخل شش ساله خرما، بین 0/54 تا 0/80 در نوسان بود. کمترین مقدار ضریب گیاهی در آبانماه و بیشترین مقدار آن در ماههای خرداد و تیر بود. اما مقدار ضریب گیاهی نخل هفت ساله خرما، از 0/62 تا 0/97 و نخل هشت ساله خرما از 0/47 تا 1/01 متغیر بود. کمترین مقدار ضریب گیاهی برای سالهای هفتم و هشتم رشد به ترتیب در ماههای آبان و آذر و بیشترین مقدار این ضریب برای سالهای مذکور در مردادماه بود.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
پروین ذوالفقاری؛ ابوطالب هزارجریبی؛ محمد اسماعیل اسدی؛ ابراهیم امیری
چکیده
برنج از محصولات مهم غذایی است که عموما بهصورت نشایی کشت شده و مصرف آب بالایی دارد. روش خشکهکاری برنج رویکردی نوین است که فرصت افزایش بهرهوری آب را فراهم نموده است. در این پژوهش، تغییر روش کاشت از نشایی به خشکهکاری و استفاده از روشهای آبیاری تحت فشار برای کشت برنج در پنج مزرعه کشت برنج در استان گلستان مطالعه شد. مزرعه کشت نشایی، ...
بیشتر
برنج از محصولات مهم غذایی است که عموما بهصورت نشایی کشت شده و مصرف آب بالایی دارد. روش خشکهکاری برنج رویکردی نوین است که فرصت افزایش بهرهوری آب را فراهم نموده است. در این پژوهش، تغییر روش کاشت از نشایی به خشکهکاری و استفاده از روشهای آبیاری تحت فشار برای کشت برنج در پنج مزرعه کشت برنج در استان گلستان مطالعه شد. مزرعه کشت نشایی، با روش آبیاری غرقابی به عنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شد. در دیگر مزارع، برنج در بستر خشک کاشته شد و با روشهای قطرهای و بارانی آبیاری گردید. در مزرعه کشت نشایی یا روش آبیاری غرقابی، تمام پارامترهای مربوط به عملکرد و اجزای عملکرد، مقدار بیشتری را به خود اختصاص داد. مطالعه اقتصادی مراحل کاشت، داشت و برداشت در روش های مختلف آبیاری نشان داد که با تغییر روش کاشت و حذف مرحله گلخرابی میتوان 4000 تا 7000 مترمکعب صرفهجویی در مصرف آب داشت. روش آبیاری بارانی میانگین عملکرد بالاتری (4998 کیلوگرم در هکتار) نسبت به آبیاری قطرهای (4426 کیلوگرم در هکتار) نشان داد و قابلیت تولید 70 درصد عملکرد را با 61 درصد صرفهجویی آبی داشت که نتیجه قابل توجهی است. بالاترین و پایینترین نرخ بهرهوری فیزیکی و اقتصادی به ترتیب مربوط به آبیاری بارانی و آبیاری غرقابی به ترتیب 0/53 و 0/3کیلوگرم بر مترمکعب و141,791و 82,704 ریال بر مترمکعب بود که نشان دهنده بهرهوری بسیار پایین آب در مزارع کشت برنج استان و لزوم افزایش بهرهوری آب در شرایط اقلیمی فعلی کشور است.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
فرزانه گلستانی فر؛ عباس خاشعی سیوکی؛ سهراب محمودی
چکیده
برآورد مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل برای محاسبه ی نیاز آبی در راستای برنامهریزی کشاورزی برای محصولات مختلف، از اهمیت زیادی برخوردار است. بدین منظور در پژوهش حاضر، برای تعیین ضریب گیاهی و نیاز آبی کینوا به روش لایسیمتری، از سه لایسیمتر زهکشدار از جنس پلیاتیلن و کاملاً آببندی شده با قطر 60 سانتیمتر و ارتفاع 100 سانتیمتر ...
بیشتر
برآورد مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل برای محاسبه ی نیاز آبی در راستای برنامهریزی کشاورزی برای محصولات مختلف، از اهمیت زیادی برخوردار است. بدین منظور در پژوهش حاضر، برای تعیین ضریب گیاهی و نیاز آبی کینوا به روش لایسیمتری، از سه لایسیمتر زهکشدار از جنس پلیاتیلن و کاملاً آببندی شده با قطر 60 سانتیمتر و ارتفاع 100 سانتیمتر استفاده گردید. بذور کینوا رقم تیتیکاکا در تاریخ هفت اردیبهشت ماه سال 1399 با احتساب 60 بوته در مترمربع به عنوان تراکم مطلوب، کشت شد. میزان رطوبت خاک با دستگاه TDR و آب خروجی زهکش در هر لایسیمتر قبل از آبیاری اندازهگیری گردید. به منظور سنجش تبخیر و تعرق مرجع از معادلات پنمن- مانتیث، بلانی- کریدل (مبتنی بر درجه حرارت) و پریستلی-تیلور (مبتنی بر تشعشع) استفاده شد. نتایج نشان داد که مجموع میزان تبخیر و تعرق مرجع در طول فصل رشد به روش پنمن- مانتیث (ETo) 720 میلیمتر، به روش بلانی-کریدل،581 میلیمتر و به روش پریستلی- تیلور 754 میلیمتر بود و مجموع تبخیر و تعرق گیاه کینوا (ETc) با روش لایسیمتری، 553 میلیمتر محاسبه شد. همچنین مقدار ضریب گیاهی کینوا (Kc) در مرحله اول (دوره 21 روزه)، مرحله دوم (دوره 26 روزه)، مرحله سوم (دوره 38 روزه) و مرحله چهارم رشد کینوا (دوره 34 روزه) در روش پنمن- مانتیث به ترتیب برابر با 0/42، 0/66، 1/03 و 0/71، در روش بلانی- کریدل به ترتیب 0/54، 0/88، 1/28 و 0/82 و در روش پریستلی- تیلور به ترتیب 0/40، 0/62، 0/97 و 0/68 بود. نتایج نشان میدهد که روش پنمن- مانتیث به عنوان بهترین روش، میتواند ملاکی برای تعیین ضریب تبخیر و تعرق مرجع در منطقه قرار گیرد ولی روش بلانی- کریدل نیاز به واسنجی در منطقه دارد.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
عاطفه رودباری؛ علی باقری
چکیده
متأسفانه امکانات اندازهگیری برخی از پارامترهای آب و هوایی در بعضی از ایستگاههای هواشناسی وجود ندارد و آنها را باید برآورد کرد. در چنین مواردی، تشخیص درستی روشهای تخمین تبخیر- تعرق گیاه مرجع (ETo) با استفاده از دادههای آب و هوایی برآورد شده بسیار مهم است. بر این اساس، هدف از این مطالعه، ارزیابی عملکرد روش پنمن – مانتیث در برآورد ...
بیشتر
متأسفانه امکانات اندازهگیری برخی از پارامترهای آب و هوایی در بعضی از ایستگاههای هواشناسی وجود ندارد و آنها را باید برآورد کرد. در چنین مواردی، تشخیص درستی روشهای تخمین تبخیر- تعرق گیاه مرجع (ETo) با استفاده از دادههای آب و هوایی برآورد شده بسیار مهم است. بر این اساس، هدف از این مطالعه، ارزیابی عملکرد روش پنمن – مانتیث در برآورد ETo در استان مازندران است در زمانی که دادههای خورشیدی (Rs)، فشار بخار (ed) و رطوبت نسبی (RH) موجود نباشد. دادههای ایستگاههای سینوپتیک ساری، آمل و قائمشهر بهمنظور مقایسه با ET0 برآورد شده توسط روش پنمن– مانتیث با مجموعه دادههای کامل و محدود، مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد هنگامیکه دادههای RH و ed موجود نباشند، برآورد آنها با استفاده از روش پنمن– مانتیث گزینه مناسبی برای به دست آوردن ETo در هر سه ایستگاه ساری، قائمشهر و آمل با RMSE کمتر از 0/3 میلیمتر در روز است. اما، در حالت فقدان داده Rs ، مقدار RMSE برای سه ایستگاه مزبور بیش از یک بود و درنتیجه برآورد ETo با استفاده از روش پنمن– مانتیث مناسب نیست. نتایج نشان داد که تابش خورشیدی مؤثرترین پارامتر برای برآورد تبخیر- تعرق بوده و تأثیر دادههای فشار بخار و رطوبت نسبی بر دقت برآورد ETo تقریباً به یکمیزان است.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
منصور اسمعیلی؛ محمد رضا داداشی؛ محمد تقی فیض بخش؛ کامی کابوسی؛ فاطمه شیخ
چکیده
بهمنظور ارزیابی اثرات کمآبیاری بر عملکرد و بهره وری آب ذرت دانه ای در شرایط آب و هوایی گرگان، آزمایشی بهصورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در ایستگاه عراقی محله گرگان در سال 1400 انجام شد. عامل اصلی کمآبیاری در چهار سطح (100% (شاهد)، 75%، 50% و 25% نیاز آبی) بر اساس نمونهبرداری خاک برای تعیین ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی اثرات کمآبیاری بر عملکرد و بهره وری آب ذرت دانه ای در شرایط آب و هوایی گرگان، آزمایشی بهصورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در ایستگاه عراقی محله گرگان در سال 1400 انجام شد. عامل اصلی کمآبیاری در چهار سطح (100% (شاهد)، 75%، 50% و 25% نیاز آبی) بر اساس نمونهبرداری خاک برای تعیین رطوبت و آبیاری با روش قطرهای (نوار تیپ) انجام شد و عامل فرعی چهار رقم ذرت (SC703،SC704، ZP548،BK50 ) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که عامل کمآبیاری بر صفات مورد بررسی بهجز تعداد ردیف در بلال در سطح یک درصد معنیدار بود. نیز، اثر ارقام روی همه صفات (تعداد ردیف در بلال، روز تا بلالدهی، ارتفاع بوته، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، طول بلال، وزن خشک ساقه و برگ، وزن خشک چوب بلال، عملکرد دانه، بهرهوری مصرف آب و پرولین برگ) در سطح یک درصد معنیدار شد. همچنین، برهمکنش کم آبیاری و ارقام بر صفات تعداد ردیف طولی دانه، وزن هزار دانه و عملکرد دانه اثر معنیدار داشت. بالاترین عملکرد دانه (7722 کیلوگرم در هکتار) در تیمار شاهد مشاهده شد و عملکرد دانه تیمارهای 75%، 50% و 25% نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 6/8%، 52/4% و 82% کاهش داشت. هیبرید ZP548 بیشترین عملکرد دانه (5576 کیلوگرم در هکتار) را داشت و بیشترین میزان پرولین از تیمار 25% نیاز آبی (9/91 میکرومول بر گرم) به دست آمد. بیشترین بهره وری مصرف آب در تیمار 75% نیاز آبی (1/07 کیلوگرم بر متر مکعب) مشاهده شد. با توجه به میانگین کاهش آب مصرفی (2258 متر مکعب در هکتار) در این تیمار، آبیاری بر اساس 75% نیاز آبی و کشت رقم ZP548 در منطقه گرگان توصیه میگردد.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
صابر جمالی؛ حسین انصاری؛ عباس صفریزاده ثانی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر متقابل آب مغناطیسی و کمآبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی همیشه بهار، آزمایشی گلدانی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای پژوهش شامل چهار سطح آبیاری (100 %، 85 %، 70% و 55 % ظرفیت زراعی) و دو نوع آب (آب معمولی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر متقابل آب مغناطیسی و کمآبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی همیشه بهار، آزمایشی گلدانی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای پژوهش شامل چهار سطح آبیاری (100 %، 85 %، 70% و 55 % ظرفیت زراعی) و دو نوع آب (آب معمولی و آب مغناطیسی) بود. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف آبیاری بر تمامی صفات (بهجز بهرهوری فیزیکی آب که در سطح 5% معنیدار بود) در سطح احتمال 1 % معنیدار شد و اثر آب مغناطیسی نیز بر روی وزن خشک شاخه جانبی و گل، تعداد گل و بهرهوری فیزیکی آب در سطح احتمال 1 % و بر وزن خشک ساقه گلدار و برگ؛ تعداد برگ و شاخه جانبی در سطح احتمال 5% معنیدار شد. اثر متقابل تیمارها نیز بر تعداد برگ در سطح احتمال 1 % و بر وزن خشک ریشه، گل و ساقه گلدار در سطح احتمال 5% معنیدار شد. بیشترین میزان وزن خشک برگ و ساقه گلدار، تعداد گل، تعداد برگ و شاخه جانبی، ارتفاع و بهرهوری فیزیکی مصرف آب در تیمار آبیاری به میزان 100 % ظرفیت زراعی و به ترتیب با1/77 و 0/37 گرم در بوته، هفت و شش عدد، 18/4 سانتیمتر و 0/186 کیلوگرم در مترمکعب مشاهده شد. همچنین کاهش 15%، 30% و 45% میزان آب آبیاری سبب کاهش صفت تعداد گل (25/7%، 32/8%، و 54/3%) و بهرهوری فیزیکی مصرف آب (18/8%، 21/5% و 24/2%) شد. بیشترین میزان وزن خشک گل، ریشه و شاخه جانبی به ترتیب با 0/29، 0/5 و 0/74 گرم در بوته در تیمار آبیاری مغناطیسی به میزان ظرفیت زراعی مشاهده شد. با توجه به نتایج بهدستآمده، اعمال میدان مغناطیسی 0/6 تسلا در شرایط تنش آبی، سبب بهبود عملکرد گل و بهرهوری مصرف آب شده و تیمار آبیاری بهینه این گیاه در شرایط گلدانی آبیاری مغناطیسی به میزان ظرفیت زراعی است. بههرحال برای کاربرد این تنشها در سطح مزرعه، نیاز به پژوهشهای بیشتری است.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
مهدی اکبری؛ فریبرز عباسی؛ ابوالفضل ناصری؛ محمدعلی شاهرخ نیا؛ محمد خرمیان؛ مسعود فرزام نیا؛ مجید کرامتی طرقی؛ آذرخش عزیزی؛ محمد عباسی؛ اسحق زارع مهرانی؛ حسن خسروی؛ اسماعیل مقبلی دامنه؛ محمد مهدی نخجوانی مقدم؛ نادر عباسی؛ جواد باغانی
چکیده
در این تحقیق حجم آب آبیاری، عملکرد و بهرهوری آب پیاز در شرایط مدیریت کشاورزان در 190 مزرعه در قطبهای تولید پیاز کشور شامل آذربایجان شرقی، اصفهان، خوزستان، زنجان، جنوب کرمان، فارس، خراسان، خراسان شمالی و هرمزگان در سال زراعی 1400-1399 اندازهگیری شد. میانگین حجم آب آبیاری، عملکرد، بهرهوری آب آبیاری وبهرهوری آب کاربردی در استانهای ...
بیشتر
در این تحقیق حجم آب آبیاری، عملکرد و بهرهوری آب پیاز در شرایط مدیریت کشاورزان در 190 مزرعه در قطبهای تولید پیاز کشور شامل آذربایجان شرقی، اصفهان، خوزستان، زنجان، جنوب کرمان، فارس، خراسان، خراسان شمالی و هرمزگان در سال زراعی 1400-1399 اندازهگیری شد. میانگین حجم آب آبیاری، عملکرد، بهرهوری آب آبیاری وبهرهوری آب کاربردی در استانهای منتخب در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. میانگین حجم آب آبیاری در استانهای منتخب بهترتیب 9502، 13273، 9740، 16588، 9618، 13880، 11998، 8438 و 7057 با میانگین وزنی 10823 مترمکعب در هکتار بدست آمد. عملکرد پیاز نیز در استانهای مذکور بین 20 تا بیش از 90 با میانگین وزنی 49/98تن بر هکتار اندازهگیری شد. بهرهوری آب آبیاری در مزارع منتخب کشور بین3/13تا 6/30 با میانگین وزنی4/93 کیلوگرم برمترمکعب به دست آمد، میانگین وزنی بهرهوری آب کاربردی 4/50 کیلوگرم برمترمکعب بود. میانگین وزنی نیاز خالص آبی در کشور به روش فائو پنمن-مانتیث با استفاده از دادههای هواشناسی سال تحقیق و سند ملی آب بهترتیب 8834 و 6972 مترمکعب بر هکتار به دست آمد. میانگین حجم آب مزارع پیاز در مناطق مورد مطالعه در سه روش آبیاری سطحی، بارانی و قطرهای نواری بهترتیب برابر 11453، 12740 و 10317 مترمکعب در هکتار بود که تفاوت آنها در سطح احتمال پنج درصد معنیدار است. با تغییر روش آبیاری از سطحی به قطرهای نواری، حجم آب آبیاری 10 درصد کاهش و بهرهوری آب کاربردی مزارع پیاز 35 درصد افزایش یافت. همچنین کشت نشایی در مقایسه با کشت بذری موجب 14/7 درصد کاهش حجم آب آبیاری و 16/7 درصد افزایش در بهرهوری آب شد. با توجه به نتایج این تحقیق، کاربرد توأمان کشت نشایی و استفاده از آبیاری قطرهای نواری در مزارع پیاز پیشنهاد میشود.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
فرزین پرچمی عراقی؛ فریبرز عباسی؛ کرامت اخوان
چکیده
در پژوهش حاضر، با انجام اندازهگیریهای صحرایی در فصل زراعی 1400-1399، آب کاربردی فصلی و بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب سویا در 37 مزرعه با مدیریت زارعین (با سامانه آبیاری شیاری/نواری) در دشت مغان، استان اردبیل ارزیابی شد. در فصل زراعی این پژوهش، میانگین نیاز آبی خالص سویا در مزارع مزبور 542 میلیمتر (بین 431 تا 691 میلیمتر) و میانگین 10 ساله ...
بیشتر
در پژوهش حاضر، با انجام اندازهگیریهای صحرایی در فصل زراعی 1400-1399، آب کاربردی فصلی و بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب سویا در 37 مزرعه با مدیریت زارعین (با سامانه آبیاری شیاری/نواری) در دشت مغان، استان اردبیل ارزیابی شد. در فصل زراعی این پژوهش، میانگین نیاز آبی خالص سویا در مزارع مزبور 542 میلیمتر (بین 431 تا 691 میلیمتر) و میانگین 10 ساله آن 543 میلیمتر (442 تا 671 میلیمتر) بود. میانگین کل آب کاربردی (مجموع بارش موثر فصلی و آب آبیاری) در مزارع مزبور 6554 مترمکعب در هکتار (5005 تا 10009 مترمکعب در هکتار) و میانگین عملکرد دانه سویا 2/90 تن در هکتار (2/05 تا 4/12 تن در هکتار) بهدست آمد. میانگین کل آب کاربردی در کشت بهاره سویا (7906 مترمکعب در هکتار) بهطور معـنیداری (P < 0.01) بیشتر از مقدار نظیر آن برای کشت تابستانه (6390 مترمکعب در هکتار) بود. نمایههای بهرهوری مجموع آب آبیاری و بارش موثر (WPI+Pe) و بهرهوری اقتصادی آب آبیاری (WP$) در مزارع مطالعاتی بهترتیب، با میانگین 24/0 کیلوگرم در مترمکعب و 33/19 هزار ریال در مترمکعب، بین 0/18 تا 0/30 کیلوگرم در مترمکعب و 15/21 تا 62/40 هزار ریال در مترمکعب متغیر بود. عملکرد دانه سویا در بخش عمده مزارع مطالعاتی (70% مزارع) فراتر از حداقل عملکرد قابل انتظار دانه سویا در کشت آبی (2/5 تن در هکتار) بود. نتایج نشان داد با اعمال پنج و سه نوبت آبیاری بهترتیب، برای سویای بهاره و تابستانه، سطح مطلوبی از عملکرد و نمایههای بهرهوری آب دست یافتنی است. میانگین نمایه راندمان کاربرد آب طی مراحل رشد سویا در مزارع مزبور در دامنه 50% تا 82% قرار داشت.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
رضا محمدی کیا؛ علی اشرف صدرالدینی؛ امیرحسین ناظمی؛ رضا دلیر حسن نیا؛ اژدر عُنّابی میلانی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی امکان تعیین ضریب گیاهی چغندرقند با استفاده از پوشش گیاهی مستخرج از تصاویر رقومی در مدیریتهای مختلف آبیاری بود. ضریب گیاهی و پوشش گیاهی متغیرهایی بودند که در طول دوره رشد و هر 10 روز یکبار به صورت مستقیم و به ترتیب با روش بیلان آبی و پردازش تصویر اندازه گیری شدند. در این مطالعه، ضریب گیاهی چغندرقند در ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی امکان تعیین ضریب گیاهی چغندرقند با استفاده از پوشش گیاهی مستخرج از تصاویر رقومی در مدیریتهای مختلف آبیاری بود. ضریب گیاهی و پوشش گیاهی متغیرهایی بودند که در طول دوره رشد و هر 10 روز یکبار به صورت مستقیم و به ترتیب با روش بیلان آبی و پردازش تصویر اندازه گیری شدند. در این مطالعه، ضریب گیاهی چغندرقند در سه مدیریت آبیاری با بیشینه تخلیه مجاز 40%، 60% و 80% با استفاده از معادله رگرسیونی آن با پوشش گیاهی که در شرایط پتانسیل مدلسازی شده بود برآورد شد و با میانگین دادههای اندازه گیریشده در دو سال اعتبارسنجی شد. نتایج اعتبارسنجی داده ها نشان داد که در مدیریت های آبیاری با بیشینه تخلیه مجاز 40% و 60% ، ضرایب گیاهی برآوردشده توافق خوبی با مقادیر اندازه گیری شده داشتند. در مدیریت آبیاری با بیشینه تخلیه مجاز 40% ضریب تبیین (R2)، ریشه دوم میانگین مربعات خطای نرمال شده (NRMSE)، و ضریب کارایی مدل (EF) به ترتیب 0/95، 0/11 و 0/95 و در مدیریت آبیاری با بیشینه تخلیه مجاز 60% مقدار این ضرایب به ترتیب 0/9، 0/13 و 0/85 به دست آمد. نتایج ارزیابی مدل، کارایی استفاده از این روش را برای تعیین ضریب گیاهی چغندرقند در دامنه تغییرات رطوبتی بین ظرفیت زراعی تا بیشینه تخلیه مجاز 60% تائید کرد. در مدیریت آبیاری با بیشینه تخلیه مجاز 80%، ضریب تبیین (R2)، ریشه دوم میانگین مربعات خطای نرمال شده (NRMSE)، و ضریب کارایی مدل (EF) به ترتیب به 0/49، 0/37 و 0/63 کاهش یافت که نشاندهنده کارایی ضعیف مدل در شرایط تنش خشکی شدید بود. روش پیشنهادی از یک فناوری پردازش تصاویر رقومی برای شناسایی پوشش گیاهی استفاده میکند و از مزایایی مانند جمع آوری آسان و سریع داده ها، دقت بیشتر و هزینه کمتر، امکان تهیه تصویر به تعداد دلخواه و عدم نیاز به داده های هواشناسی برخوردار است، بنابراین میتوان رشد گیاه و تغییرات ضریب گیاهی را در طول دوره رشد بررسی کرد.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
رضا سعیدی
چکیده
در برنامهریزی آبیاری، اجزاءِ تبخیر- تعرق شامل نیاز آبی واقعی گیاه (تعرق) و تلفات آب (تبخیر) نقش دارند. در این پژوهش، برای مدیریت کمآبیاری، مقادیر اجزاءِ تبخیر- تعرق ذرت در شرایط تنش آبی شبیهسازی شد. تنش آبی از طریق کاهش آب خاک نسبت به حد آب سهلالوصول اعمال شد. تیمارها شامل تخلیه مجاز آب خاک در چهار سطح (I0) 40%، (I1) 55%، (I2) 70% و (I3) 85% ...
بیشتر
در برنامهریزی آبیاری، اجزاءِ تبخیر- تعرق شامل نیاز آبی واقعی گیاه (تعرق) و تلفات آب (تبخیر) نقش دارند. در این پژوهش، برای مدیریت کمآبیاری، مقادیر اجزاءِ تبخیر- تعرق ذرت در شرایط تنش آبی شبیهسازی شد. تنش آبی از طریق کاهش آب خاک نسبت به حد آب سهلالوصول اعمال شد. تیمارها شامل تخلیه مجاز آب خاک در چهار سطح (I0) 40%، (I1) 55%، (I2) 70% و (I3) 85% از کل آب قابل استفاده خاک بود. مقادیر تبخیر- تعرق ذرت و اجزاءِ آن (مقدار تبخیر و مقدار تعرق بهطور جداگانه)، در بستر کشت مینیلایسیمتر اندازهگیری شد. جمع مقادیر تبخیر- تعرق، جزء تعرق و جزء تبخیر (در کل دوره رشد ذرت) بهترتیب برابر با 443، 319 و 124 میلیمتر (I0)، 401، 282 و 119 میلیمتر (I1)، 303، 211 و 92 میلیمتر (I2) و 201، 127 و 74 میلیمتر (I3) بود. کمبود آب خاک باعث کاهش مقدار تبخیر- تعرق و اجزاءِ آن نسبت به حالت رایج در منطقه (تیمار I0) شد. کاهش تلفات تبخیر از نکات مطلوب در این شیوه کمآبیاری (دور آبیاری بلند) بود. برای شبیهسازی مقادیر تعرق و تبخیر، از دادههای تبخیر- تعرق (در تیمار I0)، ضرایب تنش تبخیر- تعرق (Ks) و حساسیت مرحله رشد گیاه (Kpi) و کاربرد توابع خطی، نمایی، لگاریتمی، درجه دوم و توانی، بهعنوان مدلهای رگرسیونی استفاده شد. با استفاده از دادههای واقعی، ضرایب مجهول در توابع توسط نرمافزار SPSS برآورد شد و مدلهای رگرسیونی ایجاد شد. آمارههای ارزیابی مدلها نشان دادند که تابع خطی با ضریب تبیین (R2) 0/91 و تابع درجه دوم با ضریب تبیین (R2) 0/874، بهترتیب، مدلهای بهینه برای برآورد مقدار تعرق و تبخیر در شرایط تنش آبی بودهاند. از طریق برآورد جداگانه اجزاءِ تبخیر- تعرق ذرت، میتوان نیاز آبی واقعی گیاه و تلفات تبخیر را دقیقتر برآورد کرد. در اینصورت معیار مناسبی برای برنامهریزی آبیاری و محاسبه راندمان مصرف آب در دست خواهد بود.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
علی مرشدی؛ حسین جعفری؛ اژدر عُنّابی میلانی
چکیده
این پژوهش با هدف برآورد تبخیر- تعرق واقعی گیاه گندم با استفاده از الگوریتم سبال و مقایسه آن با دادههای اندازهگیری شده از لایسیمتر، در دو منطقه مطالعاتی تبریز و کرج در سه سال زراعی (1396 تا پایان سال زراعی 1399) اجرا شد. مقدار تبخیر- تعرق واقعی گندم در طول دوره رشد به دو روش الف: استفاده از ماهواره لندست 8 در قالب الگوریتم توازن انرژی برای ...
بیشتر
این پژوهش با هدف برآورد تبخیر- تعرق واقعی گیاه گندم با استفاده از الگوریتم سبال و مقایسه آن با دادههای اندازهگیری شده از لایسیمتر، در دو منطقه مطالعاتی تبریز و کرج در سه سال زراعی (1396 تا پایان سال زراعی 1399) اجرا شد. مقدار تبخیر- تعرق واقعی گندم در طول دوره رشد به دو روش الف: استفاده از ماهواره لندست 8 در قالب الگوریتم توازن انرژی برای سطح (سبال، SEBAL) و ب: استفاده از لایسیمتر زهکشدار، محاسبه و یافتهها مقایسه شدند. با توجه به اینکه الگوریتم سبال، تبخیر- تعرق گیاهان را در شرایط واقعی و لایسیمترها تبخیر- تعرق را در شرایط پتانسیل (بدون تنش رطوبتی و دارای پوشش کامل در سطح زمین) ارائه میدهند، برای جلوگیری از بروز خطا، در روش استفاده از فناوری سنجش از دور، از تبخیر- تعرق واقعی در پیکسلهایی استفاده شد که که دارای شرایط رطوبتی مشابه یا نزدیک به شرایط استاندارد در لایسیمتر بودند (طبق تعریف پیکسل سرد در الگوریتم سبال). همبستگی مقدار تبخیر- تعرق واقعی بدست آمده از الگوریتم سبال و لایسیمتر، نسبت مناسبی داشت بهطوریکه در منطقههای مطالعاتی کرج و تبریز ضریب تبیین (R2) به ترتیب 0/73 و 0/65 بدست آمد. افزون بر این، مقایسه دادههای تبخیر- تعرق واقعی گندم نسبت به لایسیمتر با استفاده از پارامترهای آماری دیگر مانند NRMSE، RMSE، MAE و MBE نشان داد که در دو منطقه مزبور، نتایج به نسبت خوب بود، ولی مقدار تبخیر- تعرق واقعی برآورد شده توسط سبال در بیشتر موارد، بیش از مقدار تبخیر- تعرق اندازهگیری شده توسط لایسیمتر بود. در مجموع، با توجه به مزایای بیشتری که الگوریتم سبال دارد، پیشنهاد میشود برای سطح وسیع از این فناوری برای برآورد تبخیر- تعرق واقعی گیاه گندم استفاده شود.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
حسن اصولی؛ احمد کریمی؛ حسین شیرانی
چکیده
افزودن بقایای آلی به صورت بیوچار به خاک با هدف بهسازی آن، رهیافت جدیدی در مدیریت بقایای آلی است. در پژوهشهای قبلی، بیشترین تمرکز محققان به مقدار بیوچار اضافهشده به خاک بوده است. این تحقیق با هدف بررسی ویژگیهای بیوچارهای تهیهشده از منابع مختلف (کاه گندم، ورمی کمپوست و چوب درخت زردآلو) و اثرات مقادیر و اندازه ذرات آن بیوچارها ...
بیشتر
افزودن بقایای آلی به صورت بیوچار به خاک با هدف بهسازی آن، رهیافت جدیدی در مدیریت بقایای آلی است. در پژوهشهای قبلی، بیشترین تمرکز محققان به مقدار بیوچار اضافهشده به خاک بوده است. این تحقیق با هدف بررسی ویژگیهای بیوچارهای تهیهشده از منابع مختلف (کاه گندم، ورمی کمپوست و چوب درخت زردآلو) و اثرات مقادیر و اندازه ذرات آن بیوچارها بر عملکرد و کارایی مصرف آب (WUE) گندم انجام شد. در آزمایشی فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، اثر سه بیوچار مذکور در مقادیر 0/5٪ (R1)، 1/5% (R2) و 3% (R3) وزنی با اندازه ذرات 0/5≥ (S1)، 1-0/5 (S2) و 2-1 (S3) میلیمتر در دو سال زراعی متوالی بررسی شد. بیوچارهای مورد مطالعه فقط در سال اول تا عمق 15-0 سانتیمتر به خاک اضافه شدند. در هر تکرار یک کرت شاهد هم در نظر گرفته شد. اثرات متقابل فاکتورهای آزمایش (بهجز اثر سال در مقدار بیوچار) بر عملکرد و کارایی مصرف آب معنیدار بود. مقایسه میانگین عملکرد و کارایی مصرف آب در هر نوع بیوچار نشان داد که در سال اول و دوم، تیمار بیوچار کاه گندم در مقدار R3و اندازه ذرات S2، بیشترین عملکرد به ترتیب 5200 و 6664 کیلوگرم در هکتار و کارایی مصرف آب به ترتیب 1/6 و 2/1 کیلوگرم بر مترمکعب را داشت. در سال اول، در تیمارهای بیوچار ورمی کمپوست، بیشترین عملکرد (4517 کیلوگرم در هکتار) و کارآیی مصرف آب (1/4 کیلوگرم در مترمکعب) در مقدار R2 با اندازه ذرات S3 مشاهده گردید. در همان سال، در بین تیمارهای بیوچار چوب درخت زردآلو، تیمار با مقدارR3 با اندازه ذرات S3بیشترین عملکرد (3871 کیلوگرم در هکتار) و کارایی مصرف آب (1/2 کیلوگرم بر مترمکعب) را داشت. در سال دوم، در تیمار بیوچار ورمی کمپوست، بیشترین عملکرد (6615 کیلوگرم در هکتار) و کارایی مصرف آب ( 2/04 کیلوگرم بر مترمکعب) در مقدار R3 با اندازه ذرات S2 و در بیوچار چوب درخت زردآلو، بیشترین عملکرد (5263 کیلوگرم در هکتار) و کارایی مصرف آب ( 1/6 کیلوگرم بر مترمکعب) در مقدار R2 با اندازه ذرات S3 آن بیوچار مشاهده شد. در بین تمام تیمارهای مورد مطالعه، بیشترین عملکرد و کارایی مصرف آب (در هر دو سال) در بیوچار گندم با مقدار R3و با اندازه ذرات بیوچار S2 مشاهده شد. نتایج نشان داد که علاوه بر نوع بیوچار، اثر متقابل مقدار و اندازه ذرات بیوچار، اثر تعیین کنندهای در افزایش میزان عملکرد و کارایی مصرف آب داشت.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
مهسا رحیمی پول؛ داود اکبری نودهی؛ رضا اسدی؛ علی باقری؛ فضل شیردل شهمیری
چکیده
با توجه به اهمیت کشت برنج، به ویژه در استان مازندران، ضروری است که برنامهریزی دقیقی برای استفاده بهینه از منابع آبی موجود در استان در بخش کشاورزی صورت گیرد تا تقاضای آب برای تولید برنج کاهش یابد. به این منظور، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار با چهار تیمار (روی رقم طارم هاشمی) طی سال زراعی 1399 در معاونت موسسه تحقیقات ...
بیشتر
با توجه به اهمیت کشت برنج، به ویژه در استان مازندران، ضروری است که برنامهریزی دقیقی برای استفاده بهینه از منابع آبی موجود در استان در بخش کشاورزی صورت گیرد تا تقاضای آب برای تولید برنج کاهش یابد. به این منظور، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار با چهار تیمار (روی رقم طارم هاشمی) طی سال زراعی 1399 در معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور-در آمل اجرا شد. تیمارها شامل کشت رایج با آبیاری غرقابی (T1)، کشت رایج با آبیاری قطرهای (T2)، کشت نشایی در بستر گلخراب نشده با آبیاری قطرهای (T3) و کشت مستقیم بذر در بستر خشک با آبیاری قطرهای (T4) بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس دادهها نشان داد اثر روشهای کشت و آبیاری بر ارتفاع بوته، عملکرد، آب مصرفی، آب آبیاری، بهرهوری آب مصرفی و بهرهوری آب آبیاری موثر بوده و از نظر آماری در سطح %1 و %5 معنیدار بود. بیشترین و کمترین مقدار عملکرد بهترتیب متعلق به تیمارهای T1 و T4 با 4079 و 2876 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین بهرهوری آب مصرفی متعلق به تیمار T2 با 0/61 کیلوگرم در مترمکعب بود که با کشت رایج با آبیاری غرقابی (T1) اختلاف معنیداری نداشت. کمترین مقدار بهرهوری آب مصرفی نیز با 0/45 کیلوگرم در مترمکعب متعلق به تیمار T4 بود. بیشترین و کمترین مقدار بهرهوری آب آبیاری بهترتیب متعلق به تیمارهای T2 و T1 با 0/67 و 0/52 کیلوگرم در مترمکعب بود. بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش، تیمار کشت رایج با آبیاری قطرهای کاهش عملکرد قابل توجهای نسبت به تیمار کشت رایج با آبیاری غرقابی نداشت و با صرفهجویی در مصرف آب میزان بهرهوری آب را افزایش داد؛ ازین رو تیمار کشت رایج با آبیاری قطرهای بهعنوان بهترین تیمار در این پژوهش شناخته شد.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
نوراله جلالی کوتنایی؛ علی شاهنظری؛ میرخالق ضیاء تباراحمدی؛ مجتبی خوش روش؛ مجتبی رضایی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات مدیریت آبیاری بر روی مقدار آب مورد نیاز مزرعه برنج و ضریبگیاهی در کشت اول دو رقم هاشمی و کوهسار در شرایط مزرعه در شهرستان محمودآباد در استان مازندران بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در دو سال زراعی 96-1395 و 97-1396 انجامشد. مقدار آب مورد نیاز مزرعه (از نشاءکاری تا برداشت) و ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات مدیریت آبیاری بر روی مقدار آب مورد نیاز مزرعه برنج و ضریبگیاهی در کشت اول دو رقم هاشمی و کوهسار در شرایط مزرعه در شهرستان محمودآباد در استان مازندران بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در دو سال زراعی 96-1395 و 97-1396 انجامشد. مقدار آب مورد نیاز مزرعه (از نشاءکاری تا برداشت) و ضریبگیاهی این دو رقم در دو سامانه کشت سنتی غرقابی و مدیریت کشت فشرده برنج مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در کشت نخست، مقدار میانگین دوساله آب مورد نیاز مزرعه برای رقم های کوهسار و هاشمی در سامانهی مدیریت کشت فشردهی برنج به ترتیب 534 و 556 و برای سامانهی سنتی غرقابی 623 و 632 میلیمتر بود. مقدار آب مورد نیاز مزرعه در کشت سنتی غرقابی نیز به میزان 13/1% در سامانهی مدیریت کشت فشردهی برنج کاهش یافت. مقادیر ضریبگیاهی بر پایهی تبخیر- تعرق مرجع از روش تشتک تبخیر برای فازهای سهگانهی رویشی، زایشی و رسیدن، برای سامانهی سنتی غرقاب در کشت اول برای رقم کوهسار به ترتیب از راست به چپ برابر با (1/14-1/129 -0/92) و هاشمی (1/18-1/32-0/92) بهدست آمد. طبق نتایج بهدست آمده میتوان دریافت که بهکارگیری سامانهی کشت فشردهی برنج باعث صرفهجویی قابل ملاحظهای در مصرف آب شالیزار میشود. لذا با توجه به کمبود آب در کشور، میتوان از این روش به عنوان یکی از راهکارهای سازگاری با کمآبی در مناطق برنجخیز بهره برد.