تعیین نیاز آبی و ضرایب یک جزیی و دوجزیی خاکشیر (Descurainia sophia L.) با استفاده از لایسیمتر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، ایران.

2 استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، ایران.

3 استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، ایران.

4 دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، ایران.

چکیده

با توجه به محدود بودن منابع آب و بالا بودن میزان تبخیر، مسئله بحران آب یکی از عمده ­ترین مسائل در کشور است. به دلیل اهمیت گیاه خاکشیر به عنوان یک گیاه دارویی، نیاز آبی و ضریب گیاهی یک­ گانه و دوگانه آن در آزمایشگاه لایسیمتری دانشگاه بیرجند مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از شش لایسیمتر (از نوع بیلان آبی) به قطر60 سانتی­متر و ارتفاع 100سانتی­متر استفاده شد. داخل هر شش لایسیمتر، گیاه خاکشیر با تراکم 20 بوته در متر مربع کشت و سپس با استفاده از معادله بیلان آب، تبخیر و تعرق محاسبه شد. تبخیر و تعرق مرجع چمن هم به طور مستقیم توسط سه لایسیمتر دیگر اندازه­ گیری شد و میانگین آن 322 میلی­متر بدست آمد. سپس ضرایب گیاهی برای چهار مرحله رشد (ابتدایی، توسعه، میانی و انتهایی) محاسبه شد. در این تحقیق مقادیر میانگین تبخیر و تعرق، تبخیر از سطح خاک و تعرق از گیاه مورد نظر به ترتیب 202، 23 و 179 میلی­متر به­ دست آمد. در نهایت ضریب گیاهی منفرد برای چهار مرحله ابتدایی، توسعه، میانی و پایانی به ترتیب برابر 0/52، 0/68، 0/96 و 0/57 و ضریب گیاهی پایه به ترتیب برای چهار مرحله رشد برابر 0/38، 0/59، 0/49 و0/52 میلی­متر به ­دست آمد. به طور کلی می­توان نتیجه گرفت که با توجه به اقلیم استان خراسان جنوبی و نیاز آبی کم گیاه خاکشیر ، کشت آن توصیه می­گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determination of Water Requirement and Single and Dual Crop Coefficients of Descurainia sophia L. Using Lysimeter

نویسندگان [English]

  • Marziyeh Aliabadi 1
  • MohammadHosien Najafimood 2
  • Abbas Khashei Siuki 3
  • Ali Shahidi 4
1 MSc, Department of Water Science and Engineering, Faculty of Agriculture, University of Birjand.
2 Assistant Prof., Department of Water Science and Engineering, Faculty of Agriculture, University of Birjand.
3 Professor, Department of Water Science and Engineering, Faculty of Agriculture, University of Birjand.
4 Associate Prof., Department of Water Science and Engineering, Faculty of Agriculture, University of Birjand.
چکیده [English]

Considering the limited water resources and the high rate of evaporation, water crisis is one of the most important issues in the country. Due to the importance of Flixweed as a medicinal plant, its water requirement and its single and dual plant coefficients were investigated in the lysimeter laboratory of University of Birjand. For this purpose, six lysimeters (of the water balance type) with a diameter of 60 cm and a height of 100 cm were used. Inside all six lysimeters, Flixweed plants were planted with a density of 20 plants/m2, then, evaporation and transpiration were calculated using the water balance equation. Evaporation and transpiration of grass reference was measured directly by three lysimeters and its average was 322 mm. Then, plant coefficients were calculated for four stages of growth (initial, development, middle, and end). In this research, the average values of evaporation and transpiration, evaporation from the soil surface, and transpiration from the target plant were obtained as 202, 23, and 179 mm, respectively. Finally, the individual plant coefficients for the four initial, development, middle and final stages were 0.52, 0.68, 0.96 and 0.57, respectively, and the basic plant coefficients were 0.38, 0.59, 0.94 and 0.52 mm. In general, considering the climate of South Khorasan Province, Flixweed plant is recommended for cultivation due to its low water requirement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water balance
  • Medicinal plants
  • Drainage lysimeter

مراجع

  1. تمدنی، د.، 1387. تبخیر- تعرق گیاهان (دستورالعمل محاسبه آب مورد نیاز گیاهان). کمیته ملی آبیاری. زهکشی ایران. شماره انتشار 122.
  2. رحمان­زاده، م.، 1396. بررسی اثر متقابل ژنوتیپ در محیط در توده­های مختلف خاکشیر. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان.
  3. ریحانی، ن.، خاشعی سیوکی، ع. 1394. برآورد ضریب گیاهی زیره سبز در مراحل مختلف رشد به روش لایسیمتری در منطقه بیرجند، نشریه آب‌وخاک (علوم و صنایع کشاورزی)، جلد 29، شماره 5، صفحه­های 1047 تا 1056.
  4. زارعی، ع.، ظهرابی، ص.، و بومه، ف.، 1396. ارزیابی مراحل مختلف رشد و تعیین ضریب گیاهی سیاه‌دانه. دو ماهنامه علمی- پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. جلد 33، شماره 4، صفحه­های597 تا 607.
  5. شریفی عاشورآبادی، ا.، روحی­پور، ح.، عصاره، م.ح.، لباسچی، م ح.، عباس­زاده، ب.، نادری، ب.، رضایی سرخوش،م. 1391. تعیین نیاز آبی گیاه دارویی بومادران با استفاده از لایسیمتر. فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. جلد 28 شماره 3، صفحه­های 484 تا 492.
  6. قمرنیا، ه.، جعفری­زاده، م.، میری، ا.، و قبادی، م.، 1390. برآورد ضریب گیاهی گشنیز در منطقه­ای با اقلیم نیمه‌خشک. مجله مدیریت آب و آبیاری. جلد 1، شماره 2، صفحه­های 73 تا 83.
  7. قوام سعیدی نوقابی، س.، شهیدی، ع.، حمامی، ح.، 1399. برآورد نیاز آبی و ضریب گیاهی شاهدانه در مراحل مختلف رشد در دشت بیرجند. نشریه پژوهش آب در کشاورزی. جلد 34، شماره 4.
  8. قوام سعیدی نوقابی، س.، خاشعی سیوکی، ع.، و حمامی، ح.، 1398. برآورد ضریب گیاهی چای ترش (Hibiscus sabdariffa L ) در مراحل مختلف رشد به روش لایسیمتری در منطقه بیرجند. نشریه آب‌وخاک، جلد 33، شماره 1، صفحه­های 1 تا 11.
  9. مرادی ، الف.، محمودیان­فرد، ح.، (1398). تعیین نیاز آبی گیاه کلزا با استفاده از لایسیمتر در منطقه حاجی­آباد هرمزگان. نشریه آبیاری و زهکشی ایران. جلد 13، شماره 3، صفحه­های832 تا 844.
  10. میرزایی دوست، ح.، 1396. تعیین تبخیر- تعرق و ضریب گیاهی کلزا با استفاده از لایسیمتر در شهرکرد. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد.
  11. میرزائی، ش.، 1393. تعیین تبخیر- تعرق و ضرایب گیاهی گاوزبان در ایستگاه تحقیقاتی کرکج دانشگاه تبریز. پایان­نامه کارشناسی ارشد.دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز.
  12. نادری، ر.، 1393. مقایسه مورفولوژیک، پلوئیدی و متابولیت­ های ثانویه خاکشیر تلخ و شیرین. دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا.
  13. وزیری، ژ.، سلامت، ع.، انتصاری، م.، مسچی، م.، حیدری، ن.، و دهقانی ­سانیچ، ح.، 1387. تبخیر و تعرق گیاهان (دستورالعمل محاسبه آب مورد نیاز گیاهان)، گروه کار استفاده پایدار از منابع آب برای تولید محصولات کشاورزی، کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، نشریه شماره 122، 362 صفحه.
  14. یرمی، ن.، کامگار حقیقی، ع ا.، سپاسخواه، ع.، و زندپارسا، ش.، 1386. تعیین تبخیر و تعرق بالقوه و ضریب گیاهی زعفران با استفاده از لایسیمتر بیلان آبی، نهمین سمینار سراسری آبیاری و کاهش تبخیر، کرمان.
  15. Allen, R. G., Pruitt, W. O., Wright, J. L., Howell, T. A., Ventura, F., Snyder, R., & Elliott, R. (2006). A recommendation on standardized surface resistance for hourly calculation of reference ETo by the FAO56 Penman-Monteith method. Agricultural Water Management, 81(1-2), 1-22.
  16. Khan, M., Xiao, Y., Yu, B., Wang, N., Rasul, A., Yi, F., & Ma, T. (2012). Artabotryside A, a constituent from Descurainia sophia (L.) induces cell death in U87 glioma cells through apoptosis and cell cycle arrest at G2/M phase. J Med Plants Res, 6(21), 3754-3765.
  17. Li, J., Liu,, Dong, F., Xu, J., Zheng, Y., & Shan, W. (2010). Determination of the volatilecomposition in essential oil of Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl (Flixweed) by gas chromatography/mass spectrometry (GC/MS). Molecules, 15(1), 233-240.
  18. Sun, K., Li, X., Li, W., Wang, J., Liu, J., & Sha, Y. (2004). Two new lactones and one new aryl-8-oxa-bicyclo [3, 2, 1] Oct-3-en-2-one from Descurainia sophia. Chemical and pharmaceutical bulletin, 52(12), 1483-1486.
  19. Villalobos, F. J., Testi, L., Rizzalli, R., & Orgaz, F. (2004). Evapotranspiration and crop coefficients of irrigated garlic (Allium sativum L.) in a semi-arid climate. Agricultural water management, 64(3), 233-249.
پژوهش آب در کشاورزی
دوره 37، شماره 3
آذر 1402
صفحه 245-254

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار