اکرم عزیزی فر؛ مصطفی احمدوند؛ آیت اله کرمی
چکیده
امروزه، افزایش تقاضا برای آب از یک‌سو و کاهش ذخایر و منابع آبی قابل‌دسترس از سوی دیگر، تضادها و تعارضات آبی در بین بهرهبرداران را افزون ساخته است. ازاین‌رو، در این پژوهش که به روش پیمایش از نوع مقطعی انجام پذیرفت به واکاوی تعارضات آبی در بین بهرهبرداران حاشیه رودخانه تغار پرداخته شد. بر این اساس، جامعه آماری تحقیق شامل برنج‌کاران ...
بیشتر
امروزه، افزایش تقاضا برای آب از یک‌سو و کاهش ذخایر و منابع آبی قابل‌دسترس از سوی دیگر، تضادها و تعارضات آبی در بین بهرهبرداران را افزون ساخته است. ازاین‌رو، در این پژوهش که به روش پیمایش از نوع مقطعی انجام پذیرفت به واکاوی تعارضات آبی در بین بهرهبرداران حاشیه رودخانه تغار پرداخته شد. بر این اساس، جامعه آماری تحقیق شامل برنج‌کاران استفاده‌کننده از آب رودخانه تغار در شهرستان چرام، استان کهگیلویه و بویراحمد بود (230=N) که بر اساس جدول تعیین حجم نمونه کرجسی و مورگان، 140 مورد آنان بهعنوان نمونه آماری برآورد شد و با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای تصادفی در بین جامعه آماری توزیع گردید. ابزار گردآوری دادههای تحقیق، پرسشنامهای ساختارمند بود که پس از تأیید روایی صوری آن توسط کارشناسان موضوعی، پایایی پرسشنامه با انجام مطالعهای راهنما و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (0/70≤α) و پایایی ترکیبی در سطح مطلوبی برآورد شد. دادههای گردآوری‌شده با استفاده از نرمافزار SPSS26 و PLS3 Smart تحلیل شد. یافتههای پژوهش نشان داد دو نوع تعارضات آب شامل بین فردی (برنج‌کاران با یکدیگر) و تعارض کشاورزان با سازمان آب در منطقه قابل مشاهده است. مقدار ضریب تعیین رفتار تضاد نشان داد که دو متغیر "درک از کنترل رفتار تضاد" و "قصد رفتار تضاد"، 57/1% از تغییرات واریانس رفتار تضاد را تبیین نمایند. علاوه بر آن، قصد رفتارتضاد (0/480=β) و درک از کنترل رفتارتضاد (0/311=β)، بیشترین اثر مستقیم و هنجارهای جامعه پیرامون تضاد (0/190=β) و نگرش نسبت به تضاد (0/127=β)، بیشترین اثر غیرمستقیم را بر بروز رفتار تضاد آب در کشاورزان مورد مطالعه داشتهاند. ازاین‌رو، جلب اعتماد و مشارکت برنج‌کاران در مدیریت بهرهبرداری از آب رودخانه از طریق تشکیل انجمنهای آببران و همچنین برگزاری کارگاههای آموزشی و ترویجی فنون مذاکره و مدیریت تعارض بهمنظور مدیریت تضادر در بین آنان پیشنهاد میگردد.
لیلا واحدی؛ لیلا زلیخایی سیار؛ مهرداد پویا
چکیده
خشکسالی و سیل از پیامدهای تغییر اقلیم بوده و بسترسازی مشارکت مردمی از طریق تعاونیهای آببران از مهم‌ترین تمهیدات اخیر در مواجهه با تغییر اقلیم است. هدف تحقیق حاضر، تحلیل برخی سازوکارهای مؤثر بر توسعه پایدار تعاونیهای آببران مطالعه موردی دهستان سطر شهرستان سنقروکلیایی بود. ابزار تحقیق، پرسشنامهای محقق ساخته است که بر اساس ...
بیشتر
خشکسالی و سیل از پیامدهای تغییر اقلیم بوده و بسترسازی مشارکت مردمی از طریق تعاونیهای آببران از مهم‌ترین تمهیدات اخیر در مواجهه با تغییر اقلیم است. هدف تحقیق حاضر، تحلیل برخی سازوکارهای مؤثر بر توسعه پایدار تعاونیهای آببران مطالعه موردی دهستان سطر شهرستان سنقروکلیایی بود. ابزار تحقیق، پرسشنامهای محقق ساخته است که بر اساس مطالعه ادبیات تحقیق تدوین شد. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه و اعضای هیات مدیره تعاونیهای آببران و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ بررسی و تأیید شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده ها، از مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart PLS3 استفاده شد. اعضای تعاونیهای آببران در دهستان سطر در شهرستان سنقر و کلیایی جامعه آماری تحقیق را تشکیل داد که جمعیت کل آنان 472 نفر بود، افراد نمونه با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای و فرمول کوکران به تعداد 211 نفر انتخاب شدند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که سازوکارهای قانونی با ضریب مسیر (0/257=β) بر توسعه پایدار تعاونی های آببران دهستان مزبور تأثیر مثبت و معناداری داشت. همچنین سازوکارهای آموزشی (0/233=β)، سازوکارهای حمایتی (0/214=β)، سازوکارهای رابط هایی (0/203=β) و سازوکارهای سیاست‌گذاری (0/147=β) تأثیر مثبت و معناداری بر توسعه پایدار تعاونی آببران دهستان سطر نشان داد.
رضا سعیدی؛ عبدالمجید لیاقت
چکیده
این پژوهش در سال 1400 با هدف شبیه‌سازی عملکرد گیاه ذرت رقم سینگل کراس 704 در شرایط کاربرد جداگانه تنش شوری در مراحل مختلف رشد در مینی لایسیمتر و در شهرستان قزوین انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. به این منظور، شوری خاک در چهار سطح (S1)1/7، (S2)3، (S3)5 و (S4)7 دسی‌زیمنس بر متر بهعنوان فاکتور اصلی و فاکتورهای ...
بیشتر
این پژوهش در سال 1400 با هدف شبیه‌سازی عملکرد گیاه ذرت رقم سینگل کراس 704 در شرایط کاربرد جداگانه تنش شوری در مراحل مختلف رشد در مینی لایسیمتر و در شهرستان قزوین انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. به این منظور، شوری خاک در چهار سطح (S1)1/7، (S2)3، (S3)5 و (S4)7 دسی‌زیمنس بر متر بهعنوان فاکتور اصلی و فاکتورهای فرعی شامل مراحل مختلف رشد به‌صورت یک مرحله‌ای در مراحل (C1) شش برگی، (C2) گل‌دهی، (C3) شیری شدن دانه‌ها و دو مرحله‌ای شامل (C1C2) شش برگی-گل‌دهی، (C1C3) شش برگی-شیری شدن دانه‌ها و (C2C3) گل‌دهی- شیری شدن دانه‌ها، به کار برده شد. آب شور مطابق تیمارها از ترکیب آب شور یک زهکش شوره‌زار با آب چاه (شوری dS.m-1 0/5) تهیه شد. سپس در مرحله رشد مورد نظر، خاک با آب شور به طوری آبیاری شد که شوری آب ورودی و خروجی از مینی لایسیمتر، با هم برابر بود. تیمار شاهد با آب چاه آبیاری شد. در فرایند مدلسازی از ترکیب توابع کاهش جذب آب، مدل‌های اشتقاقی برای شبیه‌سازی ضرایب کاهش عملکرد محصول ( a) تهیه شد و مورد ارزیابی قرار گرفت. از دادههای تیمارهای یک مرحله‌ای رشد برای واسنجی مدل‌ها و از دادههای تیمارهای دو مرحله‌ای رشد برای صحت‌سنجی مدل‌ها استفاده شد. بر اساس نتایج، کاربرد بالاترین سطح شوری منجر به کاهش عملکرد ماده خشک تولیدی از 157/2 گرم برای هر بوته (در تیمار S1) تا 115/9، 53/2، 77/7، 86/1، 97 و46/5 گرم در تیمارهای C1، C2، C3، C1C2، C1C3 و C2C3 گردید. نتایج نشان داد که حساسیت گیاه به دو حالت اعمال تنش یک مرحله‌ای و دو مرحله‌ای رشد متفاوت بوده و کاربرد تنش شوری در مراحل حساس رشد (گل‌دهی: C2 و شیری شدن دانه: C3)، تأثیر منفی بیشتری نسبت به تیمارهای C1C2 و C1C3 را به همراه داشت که دلیل آن، سازگاری فیزیولوژیکی گیاه در مراحل اولیه رشد نسبت به تنش شوری است. در این پژوهش مدل‌های جمع‌پذیر ون‌گنوختن و ضرب‌پذیر دیرکسن و ماس-هافمن با مقادیر خطای کم‌تر و همبستگی بالاتر بهعنوان مدل‌های بهینه برای شبیه‌سازی عملکرد محصول قابل توصیه می‌باشد. همچنین، اعمال تنش شوری دو مرحله‌ای (تا سطح dS.m-1 7) در تیمارهای C1C2 و C1C3، عملکرد بیشتری نسبت به اعمال تنش یک مرحله‌ای در مراحل رشد C2 و C3 داشت.
ندا علیزاده؛ حمیدرضا وجدانی؛ علی رضا نیکویی
چکیده
مشکلات زیادی در مسیر اجرای سامانه های نوین آبیاری با یارانه دولتی مشاهده می‌شود که صدور مجوز نیز از این قاعده مستثنی نیست. از این رو، هدف اصلی این تحقیق، شناسایی راهکارهای بهینه کاوی فرآیند صدور مجوزهای اجرای سامانههای نوین آبیاری است. جامعه آماری تحقیق شامل متقاضیانی بود که طی سال های 1400-1398در پنج استان منتخب همدان، فارس، ...
بیشتر
مشکلات زیادی در مسیر اجرای سامانه های نوین آبیاری با یارانه دولتی مشاهده می‌شود که صدور مجوز نیز از این قاعده مستثنی نیست. از این رو، هدف اصلی این تحقیق، شناسایی راهکارهای بهینه کاوی فرآیند صدور مجوزهای اجرای سامانههای نوین آبیاری است. جامعه آماری تحقیق شامل متقاضیانی بود که طی سال های 1400-1398در پنج استان منتخب همدان، فارس، زنجان، خراسان‌رضوی و کرمانشاه تقاضای خود را ثبت نموده بودند (N1=150) و همچنین کارشناسان صدور مجوز سامانههای نوین آبیاری در استانهای منتخب (N2=100). روش این تحقیق گروه کانونی و مصاحبه های عمیق و ساختارمند بود. مطابق نتایج به‌دست‌آمده ، مهم‌ترین مشکلات در فرآیند صدور این مجوز عبارت‌اند از: عدم انجام کار در بستر سامانه‌ای مناسب و یکپارچه، یکسان نبودن روند انجام طرح در استانهای مختلف، عدم آشنایی و توجیه اولیه کافی متقاضیان از ابتدا، سخت‌گیری و تأخیر در تعیین تکلیف استعلام‌ها و وجود برخی مراحل مازاد و قابل حذف طی فرآیند. بر این اساس، مهم‌ترین راهکارهای پیشنهادی عبارت‌اند از: انجام کلیه مراحل فرآیند در یک سامانه هوشمند و یکپارچه، ارائه مشاوره به متقاضی در مرحله تشکیل پرونده و توجیه کافی متقاضی با بررسی اسناد و امکانات متقاضی، حذف موارد غیرضروری در فرآیند، پرداخت مبلغ یارانه به‌صورت پویا، اعمال سیستم نظارت هوشمند همراه با بازخورد فعال برای همه مراحل و همه عاملان در طرح و تعیین بازه زمانی انجام کار برای هریک از اقدامات. وزارت جهاد کشاورزی و جهاد کشاورزی استان ها مهم‌ترین متولیان درون سامانه‌ای برای رفع مشکلات مطرح‌شده معرفی شدند و متولیان بیرونی هم عمدتاً سازمان برنامه‌وبودجه، بانکها و نظام‌مهندسی کشاورزی میباشند
محمد رضا محبوبی؛ مهدیه بزی؛ محمد شریف شریف زاده؛ جابر پاریاب
چکیده
اینتحقیقبا هدف شناسایی موانع و حمایتهای موردنیاز برای مشارکت کشاورزان در طرح انتقال و توزیع آب به اراضی کشاورزی دشت سیستان انجام شد و در آن علاوه بر بکارگیری شیوههای کیفی جمعآوری اطلاعات همچون مشاهده و بررسی اسناد و مدارک مرتبط با طرح، از شیوهی کمی جمعآوری اطلاعات با کمک ابزار پرسشنامه استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه ...
بیشتر
اینتحقیقبا هدف شناسایی موانع و حمایتهای موردنیاز برای مشارکت کشاورزان در طرح انتقال و توزیع آب به اراضی کشاورزی دشت سیستان انجام شد و در آن علاوه بر بکارگیری شیوههای کیفی جمعآوری اطلاعات همچون مشاهده و بررسی اسناد و مدارک مرتبط با طرح، از شیوهی کمی جمعآوری اطلاعات با کمک ابزار پرسشنامه استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه از طریق مصاحبه با برخی کارشناسان جهاد کشاورزی زابل و تیم تحقیق مورد تأیید قرار گرفت و پایایی پرسشنامه از طریق محاسبه آلفای کرونباخ برای موانع مشارکت و حمایتهای مورد نیاز کشاورزان برای مشارکت در طرح به ترتیب 887/0 و 973/0 به دست آمد و مورد تأیید قرار گرفت. جامعه آماری شامل کشاورزان دشت سیستان بود (6000N= )، که 360 نفر از آنان به عنوان نمونه‌های تحقیق انتخاب شدند. تحلیل عاملی موانع مشارکت کشاورزان در طرح انتقال آب، به استخراج چهار عامل با عنوان"اعتماد"، "اطلاعات و معلومات"، "ناکارآمدی و نقص" و "شرایط اقلیمی و خشکسالی" منجر شد که این عوامل 9/57% از واریانس کل متغیرها را تبیین کردند. همچنین تحلیل عاملی حمایتهای موردنیاز کشاورزان برای مشارکت درطرح انتقال آب، به استخراج سه عامل با عنوان "حمایت فنی ونهادی"، "حمایت عاطفی" و "حمایت حقوقی" منجر شد که این عوامل 3/67% از واریانس کل متغیرها را تبیین و به خود اختصاص دادند.