مقاله پژوهشی
مهسا صامتی؛ نوذر قهرمان؛ خلیل قربانی
چکیده
دراین تحقیق توانایی مدل درختی M5 برای تخمین تبخیر- تعرق مرجع در دو ایستگاه هواشناسی شیراز و کرمانشاه مورد ارزیابی قرار گرفت. دادههای مورد استفاده شامل متغیرهای متوسط دمای هوا ، ساعت آفتابی، بارش، دمای نقطه شبنم، رطوبت نسبی، سرعت باد و فشار بخار واقعی روزانه بود. در این تحقیق دو روش پنمن-مانتیث و هارگرویز-سامانی به منظور مقایسه انتخاب ...
بیشتر
دراین تحقیق توانایی مدل درختی M5 برای تخمین تبخیر- تعرق مرجع در دو ایستگاه هواشناسی شیراز و کرمانشاه مورد ارزیابی قرار گرفت. دادههای مورد استفاده شامل متغیرهای متوسط دمای هوا ، ساعت آفتابی، بارش، دمای نقطه شبنم، رطوبت نسبی، سرعت باد و فشار بخار واقعی روزانه بود. در این تحقیق دو روش پنمن-مانتیث و هارگرویز-سامانی به منظور مقایسه انتخاب و عملکرد مدل درختی M5 به عنوان روشی جدید برای برآورد تبخیر-تعرق بررسی شد. نتایج نشان داد که در هر دو ایستگاه، مدل درختی M5 در تخمین تبخیر- تعرق پتانسیل نسبت به هر دو روش دارای عملکرد مناسبی بود اما توانایی آن در تخمین تبخیر- تعرق به روش پنمن-مانتیث (ایستگاه شیراز: 0/346 ,RMSE=0/975=، ایستگاه کرمانشاه: 0/362 ,RMSE=0/973=) نسبت به روش هارگرویز-سامانی(ایستگاه شیراز: 0/844 ,RMSE=0/837=) ایستگاه کرمانشاه: 0/775 ,RMSE=0/98=) بالاتر شد. آنالیز حساسیت نشان داد در روش پنمن-مانتیث در ایستگاه شیراز متغیرهای متوسط دمای هوا، ساعت آفتابی، دمای نقطه شبنم، متوسط سرعت باد و در ایستگاه کرمانشاه دمای هوا، ساعت آفتابی، متوسط سرعت باد، رطوبت نسبی و دمای نقطه شبنم، بیشترین تاثیر را داشتند.
مسعود محمدی؛ بیژن قهرمان؛ کامران داوری؛ مجید وظیفه دوست؛ حمیده نوری
چکیده
انجام آزمایشهای مزرعهای به منظور تعیین مقدار بهینه آب مصرفی برای تولید حداکثر محصول، وقتگیر و پرهزینه میباشد. به همین منظور در این تحقیق مدل اگرو هیدرولوژیکی SWAP 3.03 در برآورد عملکرد گندم زمستانه تحت شرایط کمیت و کیفیتهای مختلف آب آبیاری مورد ارزیابی قرار گرفت و تابع بهینه تولید آب- شوری- عملکرد برای گندم تعیین شد. در ...
بیشتر
انجام آزمایشهای مزرعهای به منظور تعیین مقدار بهینه آب مصرفی برای تولید حداکثر محصول، وقتگیر و پرهزینه میباشد. به همین منظور در این تحقیق مدل اگرو هیدرولوژیکی SWAP 3.03 در برآورد عملکرد گندم زمستانه تحت شرایط کمیت و کیفیتهای مختلف آب آبیاری مورد ارزیابی قرار گرفت و تابع بهینه تولید آب- شوری- عملکرد برای گندم تعیین شد. در این تحقیق سه سطح آبیاری با عمقهای 80=W1، 100=W2 و 120=W3 میلیمتر و چهار سطح شوری 0/8=S1، 2=S2، 4=S3 و 6=S4 دسیزیمنس بر متر برای شش مقدار تخلیه مجاز رطوبت خاک (0/3=M1، 0/4=M2، 0/5=M3، 6/0=M4، 0/7=M5 و 0/8=M6) در نظر گرفته شد. مقادیر عملکرد و کارآیی مصرف آب در حالتهای مختلف محاسبه گردید و بهترین مقدار برای تخلیه مجاز رطوبت خاک برابر با ۵/۰ بدست آمد. سپس دادههای عملکرد بر شکلهای مختلف توابع تولید (خطی ساده، خطی لگاریتمی، درجه دوم و نمایی) برازش داده شد و تابع بهینه تولید گندم تعیین گردید. بیشترین و کمترین محصول بترتیب با 6619 و 2048 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار آبیاری W1S1M2 و تیمار آبیاری W1S4M6 بود. نتایج نشان داد که تابع تولید درجه دوم برای گندم به عنوان تابع بهینه تولید، قابل توصیه میباشد. بررسی مقادیر حداکثر خطا (ME) نشان میدهند که بیشترین خطا مربوط به توابع خطی لگاریتمی و خطی ساده میباشد. تیمارهای آبیاری W1S1M3 و W1S1M4 با 0/61 کیلوگرم بر مترمکعب پر بازده ترین سطوح آبیاری بودند، اما با افزایش تنش خشکی و شوری بهرهوری آب کاهش مییابد. منحنیهای هم محصول نشان میدهند که با افزایش میزان آبیاری، میتوان از آب آبیاری با شوری بالاتری در آبیاری گندم استفاده نمود، به نحوی که عملکرد نیز تغییر نکند.
مقاله پژوهشی
آرش تافته؛ نیازعلی ابراهیمی پاک؛ حسین بابازاده؛ فریدون کاوه
چکیده
از آنجایی که برنامه ریزی توزیع آب در دشت قزوین به صورت ماهانه انجام می گیرد توابعی مورد نیاز است که در بازه های زمانی ماهانه با دقت مناسب میزان کاهش محصول را در شرایط کم آبیاری ارزیابی نماید. لذا این پژوهش با هدف ارزیابی توابع تولید حداقل، میانگین، حاصل ضربی، حاصل ضرب اصلاح شده توسط ریس و حاصل ضربی با توان ضریب واکنش عملکرد (Ky) در ...
بیشتر
از آنجایی که برنامه ریزی توزیع آب در دشت قزوین به صورت ماهانه انجام می گیرد توابعی مورد نیاز است که در بازه های زمانی ماهانه با دقت مناسب میزان کاهش محصول را در شرایط کم آبیاری ارزیابی نماید. لذا این پژوهش با هدف ارزیابی توابع تولید حداقل، میانگین، حاصل ضربی، حاصل ضرب اصلاح شده توسط ریس و حاصل ضربی با توان ضریب واکنش عملکرد (Ky) در منطقه قزوین انجام شد. به منظور تخمین میزان عملکرد گوجه فرنگی در شرایط کمآبیاری از داده های طرح بلوک های کامل تصادفی با تیمار های آبیاری، T4, T3, T2, T1 به ترتیب 60 ،90 ،120 و150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی فیض آباد اجراء شده بود، استفاده گردید. نتایج نشان داد که بیشترین نیاز آبی گیاه گوجه فرنگی در دوره رشد برابر با 1073 میلی متر بود و تیمار T1 با محصول برابر 88500 کیلوگرم در هکتار حداکثر و تیمارT4 با محصول برابر 57000 کیلوگرم در هکتار حداقل عملکرد را داشتند. با توجه به مطابقت آماری، روش پیشنهادی که روشی حاصل ضربی بر اساس توان (Ky) ماهانه می باشد، نسبت به روش های دیگر کمترین مقدار ریشه مربعات خطای استاندارد (RMSE)، ریشه مربعات خطای استاندارد نرمال شده (NRMSE) و بیشترین مقدار ضریب توافق (d) و ضریب تبیین (2R ) را داشت. در نتیجه روش پیشنهادی، روش مناسبی برای منطقه است . با استفاده از روش پیشنهادی مقدار ضریب واکنش عملکرد گیاه در ماه های خرداد، تیر، مرداد، شهریور و مهر به ترتیب برابر با 0/7، 1/1، 1/1، 1/14 و 0/4 و برای مراحل رشد ابتدایی، توسعه گیاه، میانی و نهایی به ترتیب برابر با 0/7، 1/1، 1/14 و 0/4 و متوسط آن برای کل دوره رشد گوجه فرنگی برابر با 0/89 بدست آمد.
مقاله پژوهشی
نبی اله اشرفی؛ علی نیکبخت؛ مهدی قیصری؛ نعمت الله اعتمادی؛ ریکاردو فرناندز اسکوبار
چکیده
یکی از اصول کلی در راستای مدیریت پایدار فضای سبز و خشک منظر سازی، استفاده از فاضلاب تصفیه شده میباشد که به دلیل محدود بودن منابع آب موجود، استفاده از این منابع در کشاورزی و آبیاری فضای سبز با ملاحظاتی قابل اجرا است. همچنین استفاده از درختان با نیاز آبی کم مانند زیتون از اصول اساسی در طراحی فضای سبز است. به منظور بررسی اثر کیفیت ...
بیشتر
یکی از اصول کلی در راستای مدیریت پایدار فضای سبز و خشک منظر سازی، استفاده از فاضلاب تصفیه شده میباشد که به دلیل محدود بودن منابع آب موجود، استفاده از این منابع در کشاورزی و آبیاری فضای سبز با ملاحظاتی قابل اجرا است. همچنین استفاده از درختان با نیاز آبی کم مانند زیتون از اصول اساسی در طراحی فضای سبز است. به منظور بررسی اثر کیفیت آب مصرفی و سیستم آبیاری بر جذب عناصر و شاخصهای رشدی زیتون در فضای سبز، پژوهشی طی سالهای 1391-1389در دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. بدین منظور درختان نهال زیتون رقم روغنی توسط دو سیستم آبیاری نشتی-زیر سطحی و آبیاری سطحی و با دو کیفیت آب (آب معمولی و فاضلاب تصفیه شده ) به مدت دو سال آبیاری شدند. کاربرد فاضلاب تصفیه شده باعث افزایش میزان عناصر غذایی (نیتروژن(92%)، فسفر(7%)، پتاسیم(30%) و منیزیم(5/11%) در برگ درختان زیتون گردید. همچنین میزان سدیم در برگ گیاهان آبیاری شده با فاضلاب تصفیه شده 60 درصد بیشتر از آب معمولی بود. نتایج نشان داد که کاربرد فاضلاب تصفیه شده با سیستم آبیاری زیر سطحی باعث افزایش ارتفاع درخت(76درصد)، و کلروفیل برگها (20درصد) نسبت به سیستم سطحی شد. میزان عناصر غذایی در برگ نهالهای آبیاری شده با سیستم آبیاری زیر سطحی بالاتر از سیستم سطحی بود، طوریکه نیتروژن(45)، فسفر(13/2)ومنیزیم(9)درصد افزایش نشان دادند. همچنین تعداد شاخه جانبی در سیستم نشتی- زیر سطحی 25درصد افزایش داشته است. در مجموع فاضلاب تصفیه شده میتواند در آبیاری و برنامه کود دهی گیاهان فضای سبز استفاده شود، همچنین سیستم نشتی- زیر سطحی در کاربرد فاضلاب تصفیه شده در مدت انجام این پژوهش کارآمدتر از سیستم سطحی بوده است.
مقاله پژوهشی
میثم رمضانی؛ شکوفه صالحی؛ عبدالمجید لیاقت؛ محمد علی غلامی سفیدکوهی
چکیده
منحنی نگهداری آب خاک (SWRC) در بسیاری از زمینهها، از جمله بررسی حرکت آب و املاح در محیطهای متخلخل غیراشباع کاربرد دارد. این منحنی از جمله مشخصههای مهم هیدرولیکی خاک میباشد که اندازهگیری مستقیم آن وقتگیر و هزینهبر است. در این پژوهش، یک روش بهینهسازی با هدف حداقل سازی مربعات خطا، به منظور تخمین پارامترهای معادله ونگنوختن ...
بیشتر
منحنی نگهداری آب خاک (SWRC) در بسیاری از زمینهها، از جمله بررسی حرکت آب و املاح در محیطهای متخلخل غیراشباع کاربرد دارد. این منحنی از جمله مشخصههای مهم هیدرولیکی خاک میباشد که اندازهگیری مستقیم آن وقتگیر و هزینهبر است. در این پژوهش، یک روش بهینهسازی با هدف حداقل سازی مربعات خطا، به منظور تخمین پارامترهای معادله ونگنوختن (α و m) با استفاده از دو نقطه اندازهگیری شده از منحنی نگهداری آب شامل رطوبت در نقطه ظرفیت زراعی و نقطه پژمردگی ارائه شده است. مزیتهای اصلی این روش، سهولت در کاربرد آن و عدم وابستگی آن به بانک داده میباشد. به منظور نشان دادن دقت روش پیشنهادی، سه بانک داده خاک، جمعاً شامل 156 نمونه، که از دو کشور ایران و بلژیک جمعآوری شده، مورد استفاده قرار گرفت. همچنین، از مدل رزتا نیز به منظور تخمین پارامترهای معادله ونگنوختن با استفاده از شش پارامتر ورودی شامل درصد شن، سیلت، رس، جرم مخصوص ظاهری و رطوبت اندازهگیری شده در ظرفیت زراعی و نقطه پژمردگی استفاده شد. مقادیر پارامترهای آماری MR، RMSE و AIC برای روش پیشنهادی به ترتیب برابر 0/00084- ، 0/031 و 8636- (cm3.cm-3) و برای مدل رزتا به ترتیب برابر 0/037- ، 0/051 و 7327- (cm3.cm-3) محاسبه شد. مقایسه این مقادیر نشان میدهد که روش پیشنهادی در این پژوهش بسیار کارا بوده و توانسته با دقت بسیار بیشتری نسبت به مدل رزتا، منحنی نگهداری آّب خاک را پیشبینی نماید.
مقاله پژوهشی
حمیدرضا جوانی؛ حسن اوجاقلو؛ عبدالمجید لیاقت
چکیده
اندازهگیری مستقیم پارامترهای منحنی نگهداری آب خاک امری دشوار، حساس و پرهزینه میباشد. یکی از روشهای غیر مستقیم در تخمین منحنی مشخصه آب خاک، مدل نیمه فیزیکی Arya و Paris است که با استفاده از اطلاعات منحنی دانه بندی، منحنی نگهداری آب خاک را برآورد میکند. در مدل یاد شده از یک ضریب تجربی به نام پارامتر مقیاس α، به منظور تخمین ...
بیشتر
اندازهگیری مستقیم پارامترهای منحنی نگهداری آب خاک امری دشوار، حساس و پرهزینه میباشد. یکی از روشهای غیر مستقیم در تخمین منحنی مشخصه آب خاک، مدل نیمه فیزیکی Arya و Paris است که با استفاده از اطلاعات منحنی دانه بندی، منحنی نگهداری آب خاک را برآورد میکند. در مدل یاد شده از یک ضریب تجربی به نام پارامتر مقیاس α، به منظور تخمین اندازه منافذ با فرض کروی بودن ذرات خاک به شعاع استفاده میشود. در این پژوهش، از اطلاعات منحنی دانهبندی، منحنی نگهداری آب خاک، چگالی ظاهری و تخلخل 96 نمونه خاک، شامل چهار نوع بافت شنی، لوم شنی، شنی لوم و سیلتی لوم به منظور ارزیابی روشهای تخمین پارامتر مقیاس استفاده شد. پارامتر مقیاس بهدست آمده به روش خطی در بافتهای شنی و سیلتی لوم به ترتیب با مقادیر 1/34 و 1/25 و استفاده از مقدار ثابت پارامتر مقیاس توصیه شده توسط Arya و همکاران ، در نمونه خاکهای با بافت شن لومی و لوم شنی به ترتیب با مقادیر 1/37 و 1/46 نزدیکترین مقادیر را به مقادیر واقعی محاسبه شده ارائه دادند. نتایج بررسی تغییرات ضریب α در بافت و رطوبتهای مختلف نشان داد، رابطه معناداری بین میزان درصد شن و ضریب تجربی α وجود نداشته، درصورتی که با افزایش رطوبت مقدار ضریب فوق افزایش مییافت، بهطوری که ضریب همبستگی بین تغییرات α با مقادیر رطوبت خاک 0/45 بدست آمد که در سطح 95 درصد معنیدار میباشد.
مقاله پژوهشی
محمد مدرس شیخ؛ محمدرضا رضایی؛ محمدعلی ناصری
چکیده
رودخانه کشف رود که از داخل شهرمشهد عبور می کند یک رودخانه فصلی بوده و به طور دائم مورد هجوم انواع فاضلاب های خانگی، تجاری، صنعتی وکشاورزی قرار می گیرد. در این تحقیق، برای بررسی رودخانه 5 ایستگاه در طول رودخانه انتخاب، و در بهار سال 1391 از آب رودخانه نمونه برداری شد. هم چنین از برخی محصولات کشاورزی و خاک آن ها نیز نمونه برداری و میزان فلزات ...
بیشتر
رودخانه کشف رود که از داخل شهرمشهد عبور می کند یک رودخانه فصلی بوده و به طور دائم مورد هجوم انواع فاضلاب های خانگی، تجاری، صنعتی وکشاورزی قرار می گیرد. در این تحقیق، برای بررسی رودخانه 5 ایستگاه در طول رودخانه انتخاب، و در بهار سال 1391 از آب رودخانه نمونه برداری شد. هم چنین از برخی محصولات کشاورزی و خاک آن ها نیز نمونه برداری و میزان فلزات سنگین درآن ها اندازه گیری شد. اختلاف میانگین غلظت هر فلز سنگین، در نمونه های آب با حداکثر مجاز آن برای مقاصد آشامیدن، آبیاری و حیات آبزیان به وسیله آزمون آزمون استیودنت (درسطح اطمینان ٩٥%)، مقایسه شد. نتایج نشان که برای فلز سرب اختلاف معنی داری در آب رودخانه و حداکثر مجاز برای مقاصد آشامیدن، کشاورزی و حیات آبزیان وجود دارد. در تمامی ایستگاه ها اختلاف معنی داری در سطح 95% برای کروم با حدکثر مجاز برای مقاصد آشامیدن، کشاورزی و حیات آبزیان بدست آمد. هم چنین میزان جیوه به طور معنی داری از حداکثر مجاز برای مقاصد آشامیدن در تمامی ایستگاه ها به جز ایستگاه 2(پرکند آباد) بالاتر بدست آمد. مقدار کروم در بذرگندم و برگ ذرت بسیار پایین تر از حد مجاز بدست آمد. همبستگی معنی داری در سطح 95% بین غلظت سرب در خاک، بذرگندم و برگ ذرت بدست نیامد(0/05P>)، در حالی که همبستگی معنی داری در سطح 95% بین غلظت کروم در خاک، بذرگندم و برگ ذرت بدست آمد) 0/05>P)، هم چنین همبستگی معنی داری بین غلظت جیوه در خاک، بذرگندم و برگ ذرت در سطح 95% وجود نداشت (0/05<P).
مقاله پژوهشی
سونیا زبردست؛ سیدحسن طباطبائی؛ بهزاد قربانی
چکیده
آبیاری جویچهای یکی از روشهای رایج آبیاری سطحی است که رفتار هیدرولیکی آن تحت تاثیر هیدروگراف جریان ورودی است. تخمین دقیق فاز پیشروی جریان، در طراحی، مدیریت و ارزیابی این نوع از سیستمهای آبیاری سطحی اهمیت فراوان دارد. لذا در این تحقیق فاز پیشروی در شش حالت مختلف هیدروگراف جریانهای ورودی پیوسته و کاهشی (کات-بک) به جویچه ...
بیشتر
آبیاری جویچهای یکی از روشهای رایج آبیاری سطحی است که رفتار هیدرولیکی آن تحت تاثیر هیدروگراف جریان ورودی است. تخمین دقیق فاز پیشروی جریان، در طراحی، مدیریت و ارزیابی این نوع از سیستمهای آبیاری سطحی اهمیت فراوان دارد. لذا در این تحقیق فاز پیشروی در شش حالت مختلف هیدروگراف جریانهای ورودی پیوسته و کاهشی (کات-بک) به جویچه با استفاده از مدلهای ریاضی آبیاری سطحی شبیهسازی شد. آزمایشهای صحرایی در مزارع پردیس ابوریحان واقع در جنوب شرق استان تهران انجام شد. دادههای جمعآوری شده در مزرعه شامل هیدروگراف جریان ورودی و خروجی، پیشروی، پسروی، سطح مقطع هندسی شیار، شیب مزرعه و عمق آب نفوذ یافته در طول شیارها میباشد. نتایج تحقیق نشان داد که کمترین مقدار جذر میانگین مربعات خطا (بطور میانگین 6/32) و بیشترین مقدار ضریب کارآیی مدل (بطور میانگین 0/95)، مربوط به هیدروگراف جریان کاهشی است که بعد از گذشت 60 درصد از زمان قطع جریان، دبی به 0/75 دبی اولیه کاهش داده شده و بیشترین مقدار جذر میانگین مربعات خطا (بطور میانگین 12/30) و کمترین مقدار ضریب کارآیی مدل (بطور میانگین 0/83)، مربوط به هیدروگراف جریان پیوستهای بود که با کاهش دبی در حد0/25 کل دبی تعریف شده بود. همچنین نتایج نشان داد که مدلهای هیدرودینامیک، اینرسی صفر و موج جنبشی برای شرایط مشابه این تحقیق در قسمت جریانهای کاهشی، برای کاهش جریان در هر طول یا در هر زمانی قابل کاربرد نیست. و انتخاب مدل ریاضی در جهت شبیهسازی پیشروی جریان آب در جویچه وابسته به مقدار جریان ورودی و زمان قطع جریان آب است.
مقاله پژوهشی
یحیی پرویزی
چکیده
در این مطالعه به منظور شناسائی مهمترین عوامل هدررفت آب در مزرعه، عملکرد مدیریت فعلی سامانه آبیاری نواری در استان لرستان در مزارع گندم، چغندر، لوبیا و یونجه که کشتهای غالب در استان می باشد، در 16 مزرعه آزمایشی با مدیریت سنتی مورد بررسی قرار گرفت. مقایسه سه کمیت کمبود رطوبت مجاز (MAD)[1]، کمبود رطوبت خاک قبل از آبیاری(SMD)[2] و عمق آب نفوذ ...
بیشتر
در این مطالعه به منظور شناسائی مهمترین عوامل هدررفت آب در مزرعه، عملکرد مدیریت فعلی سامانه آبیاری نواری در استان لرستان در مزارع گندم، چغندر، لوبیا و یونجه که کشتهای غالب در استان می باشد، در 16 مزرعه آزمایشی با مدیریت سنتی مورد بررسی قرار گرفت. مقایسه سه کمیت کمبود رطوبت مجاز (MAD)[1]، کمبود رطوبت خاک قبل از آبیاری(SMD)[2] و عمق آب نفوذ یافته نشان داد که در اکثر موارد، کم آبیاری و یا آبیاری تنشی صورت گرفته است. از دلایل آن عدم تناسب اجزاء سیستم و کم بودن بیش از حد مجازرطوبت خاک قبل از آبیاری، میتواند باشد. این عوامل باعث افزایش بازدهی کاربرد و ذخیره آب شده است. طیف بازده کاربرد آب، تلفات نفوذ عمقی و تلفات پایاب به ترتیب از 10/5% تا 95/5%، 0/6% تا 83/5% و صفر تا 42/9 درصد در مزارع مورد آزمایش اندازهگیری شد. نمودارهای پیشروی و پسروی آب در نوارها تاثیر رطوبت اولیه خاک، شیب و ابعاد نوار بر زمان قطع جریان ورودی و یکنواختی توزیع آب در نوار را نشان میداد. پائین بودن شاخصهای یکنواختی توزیع در بیشتر مزارع، باعث افزایش تلفات خاک از راه فرونشست عمقی آن گردیده بود. تحلیل نتایج آزمایش بیانگر ضعف مدیریت فعلی آبیاری ناشی از زمان نامناسب آبیاری، نظام مالکیت اراضی (از نظر ابعاد مزارع)، عدم تناسب میزان آب موجود با آب مورد نیاز برای سطوح زیر کشت و ضعف برنامه ریزی آبیاری میباشد.
[1]. Management allowed defici
[2]. Soil moisture deficit
مقاله پژوهشی
فرزانه قائمی زاده؛ امید بهمنی
چکیده
در مناطقی که تعادل تغذیه و تخلیه طبیعی آبخوان از بین میرود، افت شدید سطح آب زیرزمینی سبب تغییرات کمّی وکیفی منابع آب میگردد، بنابراین استفاده از طرحهای تغذیه مصنوعی به عنوان شیوه مطلوب مدیریتی ضروری به نظر میرسد. در این میان استفاده از منطق فازی به منظور تعیین مناطق مساعد تغذیه مصنوعی آبخوان میتواند نتایج مطلوبی را به ...
بیشتر
در مناطقی که تعادل تغذیه و تخلیه طبیعی آبخوان از بین میرود، افت شدید سطح آب زیرزمینی سبب تغییرات کمّی وکیفی منابع آب میگردد، بنابراین استفاده از طرحهای تغذیه مصنوعی به عنوان شیوه مطلوب مدیریتی ضروری به نظر میرسد. در این میان استفاده از منطق فازی به منظور تعیین مناطق مساعد تغذیه مصنوعی آبخوان میتواند نتایج مطلوبی را به همراه داشته باشد. در تحقیق حاضر با استفاده از ادغام الگوهای فازی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) امکان اجرای طرحهای تغذیه مصنوعی در محدوده آبخوان دشت نهاوند واقع در آبخوان استان همدان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از 7 لایه اطلاعاتی شامل ضخامت آبخوان، کیفیت آبخوان، کاربری اراضی، شیب عمومی حوزه آبریز، نفوذپذیری سطحی، تغذیه خالص و قابلیت انتقال استفاده شد. بررسی نقشههای محاسبه شده نشان داد که در مجموع 5/94 درصد اراضی (معادل 27/12 کیلومتر مربع از مساحت آبخوان) که به صورت پراکنده گسترده شدهاند، دارای رتبه خوب و خیلی خوب از نظر اجرای عملیات تغذیه آبخوان میباشند. در نهایت 17 نقطه در نواحی مذکور به عنوان نقاط عملی مورد استفاده در تغذیه آبخوان تعیین و پیشنهاد گردید.
مقاله پژوهشی
فرهاد رجالی
چکیده
یکی از اثرات مفید همزیستی میکوریزی کاهش تاثیرات ناشی از تنش های محیطی در گیاهان میزبان می باشد. از مهمترین تنش های محیطی که نتیجه شرایط اقلیمی کشورمان می باشد کمبود آب و تنش خشکی است. در این شرایط آنچه که بیش از کمبود آب، رشد گیاهان را محدود می کند عدم جذب عناصر معدنی و به ویژه عناصر معدنی با تحرک اندک در خاک از جمله فسفر و روی می باشد. ...
بیشتر
یکی از اثرات مفید همزیستی میکوریزی کاهش تاثیرات ناشی از تنش های محیطی در گیاهان میزبان می باشد. از مهمترین تنش های محیطی که نتیجه شرایط اقلیمی کشورمان می باشد کمبود آب و تنش خشکی است. در این شرایط آنچه که بیش از کمبود آب، رشد گیاهان را محدود می کند عدم جذب عناصر معدنی و به ویژه عناصر معدنی با تحرک اندک در خاک از جمله فسفر و روی می باشد. قارچهای میکوریزی این توانایی را دارند که در شرایط تنش رطوبتی از طریق جذب بیشتر عناصر معدنی؛ قسمتی از کاهش رشد و عملکرد را در گیاهان میزبان جبران نمایند. به منظور بررسی توانایی قارچهای میکوریزی در کاهش اثرات تنش خشکی از طریق افزایش جذب عناصر معدنی، آزمون گلخانه ای با 10 تیمار قارچهای میکوریزی و 3 سطح رطوبتی 8 ، 16 و32 درصد وزنی با چهار تکرار برای هر تیمار به صورت فاکتوریل و در پایه طرحهای کاملا تصادفی به مرحله اجرا در آمد. شاخصهای اندازه گیری شده عبارت بودند از وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، درصد کلنیزاسیون ریشه و جذب عناصر معدنی فسفر، پتاسیم، روی، مس، آهن و منگنز. نتایج نشان داد که تیمارهای رطوبتی تاثیر معنی داری در سطح 1 درصد آماری در کلیه شاخصهای اندازه گیری شده داشتند. قارچهای میکوریزی نیز در صد کلونیزاسیون ریشه را در سطح 1 درصد آماری، وزن خشک اندام هوایی و جذب عناصر فسفر، روی و آهن را در سطح 5 درصد آماری افزایش دادند. از بین تیمارهای مختلف قارچی گونه های Glomus mosseae ,Glomus intraradices و Glomus etunicatumنسبت به سایر گونه ها از کارایی بیشتری بر خوردار بودند.
مقاله پژوهشی
نوذر قهرمان؛ آذر صحراگرد
چکیده
طول دوره خیسی برگ (Leaf Wetness Duration) یک پارامتر هواشناسی تأثیرگذار در بیلان آبی گیاه است. وجود آب بر روی سطوح گیاهی ناشی از عوامل مختلف مانند بارندگی، شبنم و غیره نتیجه برهم کنشهای موجود بین جو و تاج پوشش گیاه است و تداوم خیسی برگ بستگی به خصوصیات برگ و تاج پوشش گیاه دارد. این متغیر به وسیله حسگرهای الکترونیکی موجود قابل اندازهگیری است ...
بیشتر
طول دوره خیسی برگ (Leaf Wetness Duration) یک پارامتر هواشناسی تأثیرگذار در بیلان آبی گیاه است. وجود آب بر روی سطوح گیاهی ناشی از عوامل مختلف مانند بارندگی، شبنم و غیره نتیجه برهم کنشهای موجود بین جو و تاج پوشش گیاه است و تداوم خیسی برگ بستگی به خصوصیات برگ و تاج پوشش گیاه دارد. این متغیر به وسیله حسگرهای الکترونیکی موجود قابل اندازهگیری است اما به این دلیل که اندازهگیری آن دشوار است روشهای مختلفی برای برآورد آن با استفاده از دادههای هواشناسی توسعه پیدا کرده است. از میان مدلهای مختلفی که برای برآورد LWD استفاده میشود مدلهای تجربی با وجود محدودیتها کاربرد گسترده ای دارند. هدف این مطالعه، مقایسه دو مدل تجربی بر مبنای کاربرد رطوبت نسبی در برآوردLWD در ایستگاه کشاورزی پالیز خورشید استان فارس است.سادهترین مدل تجربی تنها از رطوبت نسبی استفاده میکند زمانی که رطوبت نسبی از یک آستانه معین بیشتر شود خیسی رخ میدهد بر اساس مطالعات مختلف در شرایط مختلف و برای گیاهان مختلف آستانه 87% برای این منظور تعیین گردیده است. عموما مدلهای تجربی زمانی که آستانههای رطوبتی برای منطقه یا ایستگاه مورد نظر اصلاح و بهینه شوند، عملکرد بهتری دارند بنابراین این آستانه برای سایت مورد نظر اصلاح گردید و به عنوان آستانه بهینه معرفی شد. در این تحقیق مدل آستانه رطوبتی بهینه نسبت به مدل آستانه رطوبتی توسعه یافته و مدل آستانه رطوبتی در حالتیکه آستانه بهینه سازی نشده بود برای هر دو فصل گرم وسرد در ایستگاه مورد نظر نتایج بهتری ارائه داد.
مقاله پژوهشی
سمیه حجابی؛ جواد بذرافشان
چکیده
خشکسالی یک رخداد هواشناسی تکرارشونده و موقتی است که ناشی از کاهش بارندگی نسبت به میانگین بلندمدت آن میباشد. با توجه به اهمیت پیشبینی خشکسالی و نقش آن در مدیریت منابع آب، در این مطالعه به ارزیابی مهارت شش نوع مدل استوکاستیک (AR، MA، ARMA، ARIMA غیرفصلی، ARIMA فصلی و ARIMA مکثّر) در مدلسازی و پیشبینی سریهای زمانی شاخص بارندگی استاندارد ...
بیشتر
خشکسالی یک رخداد هواشناسی تکرارشونده و موقتی است که ناشی از کاهش بارندگی نسبت به میانگین بلندمدت آن میباشد. با توجه به اهمیت پیشبینی خشکسالی و نقش آن در مدیریت منابع آب، در این مطالعه به ارزیابی مهارت شش نوع مدل استوکاستیک (AR، MA، ARMA، ARIMA غیرفصلی، ARIMA فصلی و ARIMA مکثّر) در مدلسازی و پیشبینی سریهای زمانی شاخص بارندگی استاندارد شده (SPI) پرداخته شد. برای دستیابی به این هدف، از داده های بارندگی ماهانه ی 10 ایستگاه سینوپتیک با اقلیم های خیلی مرطوب تا فراخشک (دورهی آماری 2007-1973) استفاده شد. ابتدا از طریق انتقال احتمال تجمعی توزیع بهینه بارندگی به توزیع احتمال تجمعی نرمال استاندارد، مقادیر SPI در مقیاسهای زمانی 3، 6 و 12 ماهه محاسبه شد. سپس، در یک فرآیند چند مرحلهای (شناسایی، برآورد پارامتر و آزمون کفایت مدل) توسعه ی مدلها بر روی مقادیر SPI مربوط به دورهی 1973 تا 2000 صورت گرفت و از بین مدلهای داوطلب، مناسبترین مدل استوکاستیک برای هر یک از مقیاسهای زمانی تعیین شد. به منظور صحت سنجی مدل های منتخب، پس از انجام پیش بینی های یک تا دوازده گام به جلو مقادیر SPI برای دورهی 2001 تا 2007، به مقایسهی مقادیر و طبقات مشاهده شده و پیش بینی شده ی SPI پرداخته شد. نتایج ارزیابی دقت مدلها در پیشبینی مقادیر SPI در ایستگاههای منتخب نشان داد در پیش بینی یک گام به جلو، در مقیاس 3 ماهه، مدل استوکاستیک ایستگاه بوشهر (0/70=r و 0/66=RMSE) و در مقیاس 6 ماهه و 12 ماهه، مدل استوکاستیک ایستگاه همدان نوژه (مقیاس 6 ماهه: 0/84=r و 0/41=RMSE؛ مقیاس 12 ماهه: 0/93=r و 0/30=RMSE) دارای بیشترین دقت در مقایسه با مدل استوکاستیک سایر ایستگاهها میباشد. همچنین با افزایش مقیاس زمانی، خطای پیشبینی به میزان قابل توجهی کاهش مییابد و با افزایش گام زمانی دقت پیش بینی کاهش مییابد. نتایج ارزیابی دقت مدلها در پیشبینی طبقات SPI بر مبنای آمارهی کاپا (K) نشان داد حداکثر توافق طبقات مشاهده شده و پیش بینی شدهی یک گام به جلو در مورد SPI3، SPI6 و SPI12 به ترتیب مربوط به ایستگاه بوشهر (0/46=K)، ایستگاه گرگان (0/66=K) و ایستگاه زاهدان (0/81=K) میباشد. همچنین با افزایش مقیاس زمانی، میزان توافق طبقات مشاهده شده و پیش بینی شده افزایش مییابد و با افزایش گام زمانی میزان توافق طبقات مشاهده شده و پیش بینی شده کاهش مییابد.
مقاله پژوهشی
احمد علی کیخا؛ مهدیه مسنن مظفری؛ محمود صبوحی صابونی
چکیده
آب یکی از کمیابترین نهادههای مورد استفاده در تولید محصولات کشاورزی همه کشورها میباشد. در ایران که متوسط بارندگی آن 240 میلیمتر در سال بوده و دارای پراکنش نامناسب مکانی و زمانی است، این نهاده اهیمت بیشتری دارد. سیستان و بلوچستان یکی از استانهای خشک کشور میباشد که طی سالها با معضل کمبود آب مواجه بوده است. برای مقابله با ...
بیشتر
آب یکی از کمیابترین نهادههای مورد استفاده در تولید محصولات کشاورزی همه کشورها میباشد. در ایران که متوسط بارندگی آن 240 میلیمتر در سال بوده و دارای پراکنش نامناسب مکانی و زمانی است، این نهاده اهیمت بیشتری دارد. سیستان و بلوچستان یکی از استانهای خشک کشور میباشد که طی سالها با معضل کمبود آب مواجه بوده است. برای مقابله با مشکل نوسانات و کمبود آب در سیستان منابع ذخیره چاهنیمه از سالها قبل احداث گردیده تا با ذخیره آب، از بروز خسارت در فصول کمبود آب جلوگیری شود. هدف مطالعه حاضر مدلسازی مدیریت منابع آب چاه نیمه و استفاه از برنامهریزی آرمانی بهمنظور تعیین مقدار مصرف بهینه آب در بخشهای شرب، کشاورزی و محیطزیست و تحلیل حساسیت مدل با تغییر راندمان آبیاری میباشد. بدین منظور ماتریسی با ابعاد 142 در 154 از اهداف و محدودیتهای سیستمی و آرمانی ساخته شد. پس از آن این مدل با استفاده از برنامه ریزی آرمانی حل شد. نتایج نشان داد، که آب مورد نیاز بخشهای شرب و محیطزیست با توجه به دادههای تاریخی تأمین خواهند شد ولی مقداری از آب مورد نیاز بخش کشاورزی تأمین نخواهد شد. اگر در شش ماه اول سال آب مازاد در منابع ذخیره چاه نیمه، ذخیره شود در شش ماه دوم بخشهای مختلف با کمبود آب مواجه نخواهند شد، همچنین با افزایش راندمان آبیاری میتوان سطح زیرکشت را افزایش داد.