مهری سعیدی نیا؛ سید حسین موسوی؛ سجاد رحیمی مقدم
چکیده
ایران در کمربند خشک کره زمین واقع است و میانگین بارش در آن یک‌سوم میانگین جهانی است لذا مدیریت صحیح منابع آب بهویژه در بخش کشاورزی ضرورت دارد. به این منظور، در سال 1401، تحقیقی با هدف بررسی اثر چند ماده اصلاح‌کننده رطوبت خاک، در منطقه خرم‌آباد، در مزارع تحقیقاتی دانشگاه لرستان، به‌صورت فاکتوریل با طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار ...
بیشتر
ایران در کمربند خشک کره زمین واقع است و میانگین بارش در آن یک‌سوم میانگین جهانی است لذا مدیریت صحیح منابع آب بهویژه در بخش کشاورزی ضرورت دارد. به این منظور، در سال 1401، تحقیقی با هدف بررسی اثر چند ماده اصلاح‌کننده رطوبت خاک، در منطقه خرم‌آباد، در مزارع تحقیقاتی دانشگاه لرستان، به‌صورت فاکتوریل با طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد که فاکتور اول تیمار آب آبیاری در چهار سطح شامل 100%، 80%، 60% و 40% نیاز آبی گیاه و فاکتور دوم مواد اصلاح‌کننده رطوبت خاک شامل ورمی‌کمپوست به میزان شش تن در هکتار، بیوچار 1/5 تن در هکتار، سوپرجاذب 75 کیلوگرم در هکتار، مالچ گیاهی 7/5 تن در هکتار و تیمار شاهد در نظر گرفته شد. سیستم آبیاری قطرهای نواری برای آبیاری استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که بیشترین میزان عملکرد تر، عملکرد بیولوژیک و ارتفاع بوته در تیمار 100% نیاز آبی و کود ورمی‌کمپوست مشاهده گردید که به ترتیب برابر 71/126 و 27/46 تن در هکتار و 2/35 متر به دست آمد و بیشترین مقدار بهرهوری تر و بهرهوری بیولوژیک در سطح احتمال 5% از آن تیمار 80% نیاز آبی و کود ورمی‌کمپوست (شش تن در هکتار) بود که بهترتیب برابر 16/79 و 5/9 کیلوگرم در مترمکعب آب آبیاری محاسبه شد. به‌طورکلی ورمی‌کمپوست و بیوچار نیز سبب افزایش عملکرد تر و بیولوژیک، ارتفاع و بهرهوری آب ذرت شد. مالچ در تیمارهای 100% و 80% نیاز آبی، عملکرد بهتری داشت (افزایش 12/7% و 14/5% در عملکرد تر نسبت به تیمار شاهد) ولی با افزایش تنش آبی به 60% و 40% نیاز آبی، عملکرد تیمارهای حاوی مالچ خوب نبود (کاهش 3/5% و1% در عملکرد تر نسبت به تیمار شاهد). سوپرجاذب نیز در تیمارهای 100%، 80% و 60% نیاز آبی موجب کاهش عملکرد تر ذرت شد (بهترتیب کاهش 9/3%، 7/2% و 3% در عملکرد تر نسبت به تیمار شاهد)، اما در تیمار 40% نیاز آبی، نتیجه بهتری را رقم زد (افزایش 7/6% در عملکرد تر نسبت به تیمار شاهد). از این رو، در منطقه خرم‌آباد کاربرد شش تن در هکتار ورمی‌کمپوست و 80% نیاز آبی به‌صورت آبیاری قطرهای تیپ(TAPE) برای بالاتر بردن تولید ذرت علوفهای، هم‌زمان با صرفه‌جویی 20% مصرف آب توصیه میگردد.
علی محمد جعفری؛ علی قدمی فیروزآبادی؛ موسی سلگی؛ قاسم زارعی؛ کاروان شانازی
چکیده
کمبود آب بزرگ‌ترین مشکل اساسی استان همدان محسوب میشود. در این میان بخش کشاورزی به دلیل سهم بالا در مصارف آب بیش از سایر بخشهای اقتصادی در معرض آسیب قرار دارد. به‌کارگیری سیاستها و ابزارهای مناسب در راستای ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب مورد توجه سیاستمداران است. این پژوهش با هدف تعیین ارزش اقتصادی آب در بخش کشاورزی استان ...
بیشتر
کمبود آب بزرگ‌ترین مشکل اساسی استان همدان محسوب میشود. در این میان بخش کشاورزی به دلیل سهم بالا در مصارف آب بیش از سایر بخشهای اقتصادی در معرض آسیب قرار دارد. به‌کارگیری سیاستها و ابزارهای مناسب در راستای ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب مورد توجه سیاستمداران است. این پژوهش با هدف تعیین ارزش اقتصادی آب در بخش کشاورزی استان و پتانسیل درآمدزایی این منبع در تولید محصولات کشاورزی آبی به اجرا درآمد. محصولات منتخب برای مطالعه شامل گندم، جو، یونجه، سیب‌زمینی، چغندرقند، ذرت دانهای، ذرت علوفهای، هندوانه، سیر، خیار و گوجه‌فرنگی، انگور و گردو بودند. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه و مصاحبه با کشاورزان برای سال زراعی 98-1397 تهیه و برای برآورد ارزش اقتصادی آب از روش تخمین تابع تولید، فرم کاب داگلاس استفاده شد. نتایج نشان داد که ارزش اقتصادی آب در محصولات مختلف بسیار بیشتر از هزینههای تأمین و عرضه آن است. ارزش اقتصادی آب برای محصولات مذکور به ترتیب برابر 2043، 3775 ،6023، 3506، 2136، 1956، 1778، 4902، 36750، 16337 و 4929، 15840 و 20064 ریال و بهطور میانگین 9232 ریال بر مترمکعب آب برآورد گردید. این عددها در مقایسه با هزینه استحصال آب از منابع زیرزمینی که گران‌ترین منبع و برابر 496 ریال بر مترمکعب است نشان میدهد که شکاف زیادی بین آنها است و این امکان وجود دارد تا با دریافت آب‌بها به میزان شکاف موجود بین عددهای پیشگفته، انگیزهها را به سمت تخصیص کاراتر آب در این بخش اقتصادی هدایت کرد.
معصومه یدالله‌پور عربی؛ شهرام یوسفی فر؛ محمدعلی کاظم بیگی
چکیده
در ایران آب و زمین دو عامل مهم تولید به شمار می‌رفت و آب آبیاری تابع نوع مالکیت زمین بود. با توجه به تفاوت‌هایی که در موقعیت جغرافیایی و اجتماعی فلات ایران وجود داشت، وضعیت مالکیت آب و زمین در نواحی مختلف تغییراتی به خود می‌دید. شرایط اقلیمی، اجتماعی و راهبردی ولایت مازندران بر الگوی مالکیت آب و زمین تأثیرگذار بود و به آنها ویژگیهایی ...
بیشتر
در ایران آب و زمین دو عامل مهم تولید به شمار می‌رفت و آب آبیاری تابع نوع مالکیت زمین بود. با توجه به تفاوت‌هایی که در موقعیت جغرافیایی و اجتماعی فلات ایران وجود داشت، وضعیت مالکیت آب و زمین در نواحی مختلف تغییراتی به خود می‌دید. شرایط اقلیمی، اجتماعی و راهبردی ولایت مازندران بر الگوی مالکیت آب و زمین تأثیرگذار بود و به آنها ویژگیهایی می‌بخشید. در این پژوهش بر آنیم به این پرسش‌ها پاسخ دهیم: سازههای آبی مازندران توسط چه نهادهایی ساخته شد؟ وضعیت مالکیت آنها چگونه بود؟ نظام تولید و مالکیت زمین در مالکیت آب و وضعیت آبیاری مازندران چه تأثیراتی داشت؟. یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد، موضوع حق مالکیت آب در این منطقه با نظام زمین‌داری و رابطه بین مالک و زارع در ارتباط مستقیم قرار داشت و این حقوق نیز تحت نظارت شرع و عرف جامعه ایران دوره قاجار بود. مالکیت رودخانه‌های مهم مازندران به‌صورت خالصه (دولتی) بود و میرابی آن ابوابجمعی بسیاری از قرای خالصه بود. اقلیم و حاصلخیزی خاک نیز از یک سو در نوع کشت محصول مهم بود و از سوی دیگر در ایجاد سازههای آبی توسط مردم منطقه مانند آب‌بندان‌ها و قنات عامل اصلی به شمار می‌رفت. دولت بیشتر در هنگام توزیع آب و بستن سد بر منابع آبی و مؤسسات نظارت می‌کرد و از حق بهره مالکانه یا حق خالصه برخوردار می‌گردید. این موضوع به روش تاریخی بررسی میشود و داده‌های آن از مستندات کتابخانه‌ای و آرشیوی فراهم آمده و از روش تبیین در توصیف و تحلیل موضوع بهره گرفته است.
زهرا رستمیان؛ بهمن خسروی پور؛ منصور غنیان
چکیده
هدف این تحقیق کمّی شناسایی عوامل پیشبرنده و بازدارنده موجود در شکل گیری، فعالیت و توسعه تشکلهای آببران در شبکه های آبیاری استان خوزستان بود. روش پژوهش پیمایشی و از نوع توصیفی– همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی کارشناسان شرکتهای بهره برداری سازمان آب و برق استان خوزستان بود (200=N) که تعداد 130 نفر از آنان ...
بیشتر
هدف این تحقیق کمّی شناسایی عوامل پیشبرنده و بازدارنده موجود در شکل گیری، فعالیت و توسعه تشکلهای آببران در شبکه های آبیاری استان خوزستان بود. روش پژوهش پیمایشی و از نوع توصیفی– همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی کارشناسان شرکتهای بهره برداری سازمان آب و برق استان خوزستان بود (200=N) که تعداد 130 نفر از آنان (130=n) به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساختهای بود که اعتبار(روایی) و پایایی آن توسط متخصصان ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان و استفاده از آزمون کرونباخ آلفا تأیید گردید. دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS16 تحلیل شدند. بر پایه نتایج حاصل از تحلیل عاملی، عوامل پیشبرنده تشکل های آب بران در پنج گروه تولیدی، سرمایه اجتماعی، حقوقی، اقتصادی و اجرایی قرار گرفتند. عوامل مذکور در مجموع 68/6% از کل واریانس عوامل پیشبرنده در شکلگیری، فعالیت و توسعه تشکلهای آببران استان خوزستان را تبیین میکنند. در تحلیل عاملی، عوامل بازدارنده تشکل های آببران نیز پنج گروه حمایتی، حقوقی، مدیریتی، برون سازمانی و ترویجی شناسایی شدند که این پنج گروه عامل 47/3% کل واریانس عوامل بازدارنده در شکل گیری، فعالیت و توسعه تشکلهای آببران استان خوزستان را تبیین میکنند. با استناد به یافته ها، سهم عوامل پیشبرنده شکل گیری، فعالیت و توسعه تشکل های آببران استان خوزستان، بیشتر از عوامل بازدارنده میباشد.
حسین ابراهیم نژاد؛ علی کرامت زاده؛ فرشید اشراقی؛ اعظم رضایی
چکیده
یکی از مهم‌ترین مسائل بخش کشاورزی پایین بودن بهره وری نهادهها بهویژه آب است. در این مطالعه علاوه بر تعیین بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب، عوامل مؤثر بر بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب در تولید پرتقال در شهرستان قائم‌شهر استان مازندران نیز بررسی شد. در راستای اهداف تحقیق، از شاخصهای عملکرد به ازای مترمکعب آب آبیاری (CPD)، درآمد ...
بیشتر
یکی از مهم‌ترین مسائل بخش کشاورزی پایین بودن بهره وری نهادهها بهویژه آب است. در این مطالعه علاوه بر تعیین بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب، عوامل مؤثر بر بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب در تولید پرتقال در شهرستان قائم‌شهر استان مازندران نیز بررسی شد. در راستای اهداف تحقیق، از شاخصهای عملکرد به ازای مترمکعب آب آبیاری (CPD)، درآمد ناخالص به ازای مترمکعب آب آبیاری (BPD) و درآمد خالص (سود) به ازای مترمکعب آب آبیاری (NBPD) استفاده شد. همچنین برای بررسی عوامل مؤثر بر بهرهوری آب از تحلیل‌های رگرسیونی بهره گرفته شد، اطلاعات لازم در این پژوهش نیز از طریق تکمیل 162 پرسشنامه از باغداران شهرستان قائم‌شهر در استان مازندران در سال زراعی 98-1397 گردآوری شد. تجزیه و تحلیل دادهها نیز با استفاده از نرمافزار Eviews7 انجام پذیرفت. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که برای پرتقال شهرستان قائم‌شهر، شاخص CPD معادل 6/9 کیلوگرم بر مترمکعب، شاخص BPD معادل 47500 ریال بر مترمکعب و شاخص NBPD در سه نرخ بهره 10، 12 و 15 درصد بهترتیب معادل 29000، 28000 و 26600 ریال بر مترمکعب است. دبی چاه، روزهای استفاده از چاه، مدت‌زمان صرف شده برای آبیاری، تعداد دفعات آبیاری، سن درختان، فاصله درختان، سن باروری درختان، هزینه سم و هزینه کود از عوامل مؤثر بر بهرهوری آب میباشند. در بین متغیرهای مذکور متغیر مدت زمان صرف شده برای آبیاری از طریق تأثیر بر میزان آب آبیاری، بیشترین تأثیر را بر بهرهوری فیزیکی آب داشته است. با توجه به تأثیر منفی متغیرهای دبی چاه، تعداد دفعات آبیاری و مدت زمان صرف شده برای آبیاری بر بهرهوری اقتصادی آب، پیشنهاد میگردد آبیاری متناسب با نیاز درختان و با روشی صورت گیرد که حجم آب کمتری مصرف شود.
زهرا غفاری مقدم؛ ابراهیم مرادی؛ محمود هاشمی تبار؛ علی سردارشهرکی
چکیده
هدف این مطالعه دستیابی به درکی بهتر از آینده آب در بخش کشاورزی در منطقه سیستان است. در این مطالعه برای تعیین پیشرانهای نهایی به روشهای آیندهپژوهی تکیه کرده و با استفاده از روش پنل خبرگان 23 پیشران شناسایی و در نهایت هفت پیشران اصلی تاثیر گذار بر بحران آب سیستان برای نگارش سناریو به روش دلفی استفاده شد. این پیشرانها عبارت بودند ...
بیشتر
هدف این مطالعه دستیابی به درکی بهتر از آینده آب در بخش کشاورزی در منطقه سیستان است. در این مطالعه برای تعیین پیشرانهای نهایی به روشهای آیندهپژوهی تکیه کرده و با استفاده از روش پنل خبرگان 23 پیشران شناسایی و در نهایت هفت پیشران اصلی تاثیر گذار بر بحران آب سیستان برای نگارش سناریو به روش دلفی استفاده شد. این پیشرانها عبارت بودند از: خشکسالی، وابستگی به منابع آب خارجی، توجه نکردن کافی به مدیریت منابع آب، کشت بی رویه محصولات آب بر، شیوه نامناسب آبیاری، ضعف فناوری کشاورزی و رایگان بودن آب در بخش کشاورزی. با توجه به نقشه پهنه بندی خطر، 86% از منطقه سیستان در آینده در معرض بحران آبی خیلی شدید قرار خواهند گرفت. در ادامه، وضعیتهای محتمل برای هر یک از این عوامل ارائه شد و با استفاده از آن سه سناریو با سازگاری بالا که شامل سناریوی اول، دوم و سوم برای مسئله بحران آب در سیستان با استفاده از نرمافزار سناریو ویزارد (Scenario Wizard ) طراحی شد. در این سناریوها سه وضعیت شامل: وضعیت محتمل ( اگر پیشران در وضعیت فعلی بماند)، وضعیت خوشبینانه (بهبود شرایط) و وضعیت بدبینانه ( تضعیف شرایط) برای هر یک از عوامل طراحی شد. در سناریوهای طراحی شده کشت بی رویه محصولات آب‌بر در حالت بدبینانه، رایگان بودن آب در بخش کشاورزی و خشکسالی در حالت محتمل، و سایر پیشرانها در وضعیت خوشبینانه قرار داشتند. و وضعیتهای خوشبینانه بر دیگر وضعیتها برتری داشت و در هر سه سناریو بیشترین فرضها را تشکیل داد. انتظار بر این است که اعمال این سناریوها منجر به بهبود شرایط آبی و کشاورزی در دشت سیستان خواهد شد.
ارسلان بی نیاز؛ محمود احمدپور برازجانی؛ سامان ضیائی؛ حمید محمدی
چکیده
آب یک نهاده کمیاب است که در فعالیتهای کشاورزی به ویژه در مناطق خشک اهمیت فراوانی دارد؛ بنابراین، استفاده بهینه از منابع محدود آب به ویژه در کشاورزی از اهمیت بسزایی برخوردار است. به همین منظور، پژوهشی با هدف بررسی روشهای قیمتگذاری و سهمیهبندی آب (کاهش حجم آب در دسترس) در زیربخشهای زراعت و باغبانی استان کهگیلویه و بویراحمد ...
بیشتر
آب یک نهاده کمیاب است که در فعالیتهای کشاورزی به ویژه در مناطق خشک اهمیت فراوانی دارد؛ بنابراین، استفاده بهینه از منابع محدود آب به ویژه در کشاورزی از اهمیت بسزایی برخوردار است. به همین منظور، پژوهشی با هدف بررسی روشهای قیمتگذاری و سهمیهبندی آب (کاهش حجم آب در دسترس) در زیربخشهای زراعت و باغبانی استان کهگیلویه و بویراحمد با استفاده از رهیافت برنامهریزی ریاضی مثبت (PMp ) انجام شد. در این پژوهش الگوی کشت موجود در منطقه و سیاستهای قیمتگذاری و سهمیهبندی آب در قالب هفت سناریو شامل: (بدون سهمیهبندی آب و بدون قیمتگذاری آب)، (بدون سهمیهبندی+10% افزایش قیمت)، (بدون سهمیهبندی+20% افزایش قیمت)، (بدون سهمیهبندی+ 30% افزایش قیمت)،(10% کاهش سهمیه و بدون قیمتگذاری)، (20% کاهش سهمیه و بدون قیمتگذاری)، (30% کاهش سهمیه وبدون قیمتگذاری) بررسی شد. نتایج نشان داد که سطح زیر کشت گندم آبی از 28530 هکتار در الگوی پایه به 23004 هکتار در سناریو کاهش30% سهمیه آب کاهش یافت. همچنین میزان سطح زیر کشت جو آبی در سطوح کاهش 10%، 20%و 30% سهمیه، به ترتیب 1%، 5% و 13% کاهش یافت. سطح زیر کشت ذرت دانهای در الگوی پایه 1921 هکتار بود که در سناریوهای 10%، 20% و 30% سهمیهبندی به ترتیب 2/6%، 7% و 4/22% کاهش یافت. با این وجود سطح زیر کشت گندم دیم با کاهش سهمیه آب، به میزان یک درصد افزایش یافت. نتایج مربوط به تأثیر سناریوهای مختلف بر مصرف نهادهها نشان داد که در سناریو (10 درصد کاهش سهمیه آب) میزان مصرف کود، هزینه نیروی کار نسبت به سناریو فعلی تغییری نداشت.. نتایج در بخش زراعت نشان داد که تمام سناریوهای مربوط به افزایش قیمت آب و یا کاهش سهمیه آب، سطح زیر کشت و مصرف آب محصولات آب‌بر کاهش و سطح زیر کشت محصولات دیم افزایش یافت. به علاوه نتایج گویای کاهش بازده ناخالص فعالیتهای کشاورزی میباشد که خود منجر به کاهش سطح فعالیتهای کشاورزی در منطقه می شود و این موضوع تبعات اجتماعی و اقتصادی بر شرایط کشاورزی منطقه دارد. با تشدید محدودیتهای آبی (افزایش قیمت و کاهش سهمیه) مقدار آب مصرفی برای باغات استان نیز کاهش یافت. به طور کلی به نظر میرسد که افزایش قیمت آب، کاهش سهمیه آب و نیز ترکیب این دو سناریو میتواند سبب کاهش اتلاف آب در فعالیتهای کشاورزی شود.
معظم حسن پور اصیل؛ جمالعلی الفتی؛ محمدرضا خالدیان؛ زهراسادات نبوی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر مطالعه اثر کودآبیاری با سطوح مختلف مواد غذایی و رژیمهای آبیاری بر بهرهوری آب (نسبت عملکرد به حجم آب مصرفی حاوی مواد غذایی) در کشت سوسن گلخانهای است. آزمایش طی دو سال در دانشگاه گیلان انجام شد. در سال اول از بین چهار غلظت مختلف مواد غذایی بر حسب محلول کوئیک شامل S1، S2، S3و S4، غلطت مناسب مواد غذایی تعیین شد. نتایج ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر مطالعه اثر کودآبیاری با سطوح مختلف مواد غذایی و رژیمهای آبیاری بر بهرهوری آب (نسبت عملکرد به حجم آب مصرفی حاوی مواد غذایی) در کشت سوسن گلخانهای است. آزمایش طی دو سال در دانشگاه گیلان انجام شد. در سال اول از بین چهار غلظت مختلف مواد غذایی بر حسب محلول کوئیک شامل S1، S2، S3و S4، غلطت مناسب مواد غذایی تعیین شد. نتایج مقایسه میانگین دادهها نشان داد تیمار S1، (تیمار دارای بیشترین غلظت عناصر غذایی) بر بیشتر خصوصیات رویشی، زایشی و پس از برداشت گیاه سوسن اثر مثبتی داشت.در سال دوم با داشتن غلظت مناسب مواد غذایی و تهیه سه سطح مختلف از آن شامل S11، S12و S13، رژیمهای مختلف آبیاری بر حسب ظرفیت زراعی مدنظر قرار گرفت. چهار رژیم مختلف آبیاری بهمنظور تامین رطوبت خاک تا رسیدن به 70، 80، 90 و 100 درصد ظرفیت زراعی بهکار رفت. نتایج آزمایش دوم نیز نشان داد که استفاده از تیمارهای کم آبیاری 90، 80 و 70 درصد باعث افزایش بهرهوری آب شد و این بهرهوری بیشتر آب بر صفات رویشی و زایشی گیاه تأثیر سوء نداشت. بر اساس نتایج، اعمال تیمارهای کمآبیاری بر ویژگیهایی نظیر ماندگاری گل بریده معنی‌دار شد و با کاهش مصرف آب و افزایش غلظت محلول غذایی ماندگاری بیشتر شد. در مورد خصوصیات رویشی گیاه سوسن نیز دادهها نشان داد که صفاتی مانند وزن‌تر و خشک ریشه، برگ و گل بهطور مثبت با کاهش سطح آبیاری و افزایش محلول غذایی، تحت تأثیر قرار گرفت در حالیکه صفات ارتفاع گیاه و تعداد و وزن پیازچه دختری تحت تأثیر این تیمارها نبود. بیشترین مقدار بهرهوری آب حاوی مواد غذایی در تیمار سوم مواد غذایی و آبیاری در سطح 80 درصد ظرفیت زراعی و به میزان 57/21 کیلوگرم بر متر مکعب بهدست آمد.
جواد باغانی؛ هرمز اسدی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی امکان استفاده از انرژی خورشید (سیستمهای فتوولتائیک) در مقایسه با انرژی شبکهسراسری در سه سامانه آبیاری قطرهای (تیپ)، بارانی سنترپیوت و بارانی کلاسیک ثابت بود که در سال 1396در استان البرز انجام گرفت. ابتدا دو محصول زراعی غالب در منطقه (گندم و ذرت علوفهای) مشخص شده و نیاز آبی این محصولات در شرایط منطقه تعیین ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی امکان استفاده از انرژی خورشید (سیستمهای فتوولتائیک) در مقایسه با انرژی شبکهسراسری در سه سامانه آبیاری قطرهای (تیپ)، بارانی سنترپیوت و بارانی کلاسیک ثابت بود که در سال 1396در استان البرز انجام گرفت. ابتدا دو محصول زراعی غالب در منطقه (گندم و ذرت علوفهای) مشخص شده و نیاز آبی این محصولات در شرایط منطقه تعیین شد. سپس انرژی مورد نیاز برای تامین توان لازم در هر کدام از سامانه‌های آبیاری با استفاده از برق سراسری کشور و برق خورشیدی مشخص شد. پس از آن تعداد پانل‌های خورشیدی مورد نیاز برای تامین این مقدار انرژی و هزینه اولیه برای احداث سیستم خورشیدی و همچنین هزینههای لازم برای استفاده از برق شبکه بررسی شد. سپس با بررسی عملکرد محصولات در منطقه و ارزش اقتصادی آن، سودآوری محصولات تولیدی با استفاده از شاخصهای اقتصاد مهندسی در منطقه تعیین گردید. به منظور تعیین اختلاف میانگین هزینه و درآمد یا سود سامانهها از لحاظ آماری، از آزمون t استفاده شد. بررسی اقتصادی نشان داد در دوره تحلیل، در سیستم برق شبکه سراسری با سامانه‌های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت، بارانی سنترپیوت و قطرهای (تیپ)، ارزش حال خالص بهترتیب 7/753 ، 3/770 و 2/1212 میلیون ریال و نسبت فایده به هزینه بهترتیب 64/1 ، 67/1 و 1/2 محاسبه شد. در سیستم برق خورشیدی با سامانه‌های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت، بارانی سنترپیوت و قطرهای (تیپ)، ارزش حال خالص بهترتیب 6/322 ، 713 و 8/988 میلیون ریال و نسبت فایده به هزینه بهترتیب 2/1 ، 59/1 و 73/1 برآورد گردید. بنابراین، بر اساس شاخصهای سودآوری، کاربرد سامانه آبیاری قطرهای (تیپ) با استفاده از سیستم برق شبکه سراسری به عنوان تیمار برترانتخاب شد.
انیسه جمی؛ حامد نجفی علمدارلو؛ سیدابوالقاسم مرتضوی
چکیده
منابع آب زیرزمینی در جهان تحت تأثیر تغییرات آب و هوایی قرار گرفته و در سالهای اخیر با وقوع خشکسالی حجم آن کاهش یافته است. بنابراین، برای تصمیمگیری بهنگام مدیران و برنامهریزان، پیشبینی و بررسی آثار اقتصادی خشکسالی امری ضروری به شمار میرود. از این رو، هدف این مطالعه بررسی آثار رفاهی خشکسالی روی بهرهبرداران آب زیرزمینی ...
بیشتر
منابع آب زیرزمینی در جهان تحت تأثیر تغییرات آب و هوایی قرار گرفته و در سالهای اخیر با وقوع خشکسالی حجم آن کاهش یافته است. بنابراین، برای تصمیمگیری بهنگام مدیران و برنامهریزان، پیشبینی و بررسی آثار اقتصادی خشکسالی امری ضروری به شمار میرود. از این رو، هدف این مطالعه بررسی آثار رفاهی خشکسالی روی بهرهبرداران آب زیرزمینی بود. با توجه به این رویکرد، مطالعه حاضر با رهیافت بازار آب زیرزمینی، آثار اقتصادی خشکسالی و تأثیر آن بر الگوی کشت دشت مهیار جنوبی و تغییرات رفاه اجتماعی را در سال زراعی 96- 1395 بررسی کرد. بدین منظور، برای مدلسازی از سه رهیافت تخمین رگرسیونی، برنامهریزی ریاضی مثبت و برنامهریزی پویا استفاده شد. نتایج نشان داد که در شرایط خشکسالی، سطح زیرکشت جو و گندم افزایش و سطح زیرکشت ذرت کاهش یافت. نتایج دیگر نشان داد که کاهش عرضه آب ناشی از خشکسالی موجب کاهش مازاد رفاه اجتماعی به مقدار 1020 میلیون ریال (به قیمت سال 1396) گردید و به ازای کاهش یک متر مکعب آب، رفاه به میزان 147 ریال کاهش یافت. از این رو پیشنهاد میشود که میزان رفاه از دست رفته کشاورزان ناشی از کاهش آب، معیاری برای تعیین میزان پرداختهای جبرانی شود.