سنجش از دور
شادمان ویسی؛ میلاد نوری؛ آناهیتا جباری
چکیده
یکی از مطمئن‌ترین راه‌های جبران کمبود ایستگاههای هواشناسی، استفاده از پایگاه دادههای سنجش از دوری و بازتحلیل است که الگوی مناسبی در مناطق دارای کمبود داده ارائه می‌دهد. در این پژوهش، عملکرد دو پایگاه داده WaPOR و ERA5 جهت برآورد تبخیر و تعرق مرجع در حوضه آبریز دریای خزر در مقیاس‌های زمانی روزانه و ماهانه مورد ارزیابی قرار گرفت. ...
بیشتر
یکی از مطمئن‌ترین راه‌های جبران کمبود ایستگاههای هواشناسی، استفاده از پایگاه دادههای سنجش از دوری و بازتحلیل است که الگوی مناسبی در مناطق دارای کمبود داده ارائه می‌دهد. در این پژوهش، عملکرد دو پایگاه داده WaPOR و ERA5 جهت برآورد تبخیر و تعرق مرجع در حوضه آبریز دریای خزر در مقیاس‌های زمانی روزانه و ماهانه مورد ارزیابی قرار گرفت. دادههای هواشناسی 64 ایستگاه سینوپتیک در دوره آماری (1390 تا 1400) بصورت روزانه از سازمان هواشناسی کل کشور اخذ گردید. در گام اول تبخیر و تعرق مرجع با استفاده از معادله فائو پنمن_مانتیث و نرم‌افزار REF-ET محاسبه گردید. مقادیر با نتایج حاصل از دو پایگاه داده WaPOR و ERA5 مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که بطور میانگین، مقدار nRMSE پایگاه دادههای WaPOR و ERA5، در این حوضه آبریز نسبت به دادههای ایستگاه هواشناسی، محاسبه شده به ترتیب 29/6% و 29% در مقیاس روزانه می‌باشند. همچنین در مقیاس زمانی ماهانه، در بیش از 85% ایستگاهها، هر دو پایگاه داده مزبور نتایج قابل قبولی را ارائه مینماید. در مقیاس ماهانه، مقدار nRMSE میانگین در سطح حوضه آبریز برای هر دو سنجنده WaPOR و ERA5، مقدار 19% به دست آمد. مقدار آماره rMBE نشان داد که پایگاه ERA5 در بیشتر ایستگاهها تبخیر و تعرق مرجع را کم برآورد مینماید، ولی محاسبات پایگاه داده WaPOR همراه با بیش برآورد است. همچنین، از آنجا که ایستگاههای با خطای بالای 30% در دو پایگاه داده متفاوت است، میتوان با ترکیب دادههای این دو، برآورد مناسب‌تری از تبخیر و تعرق مرجع در سطح حوضه آبریز خزر ارائه داد. نتایج نشان داد که در این حوضه، 34 ایستگاه در پایگاه داده WaPOR و 28 ایستگاه در پایگاه داده ERA5 حداقل خطا را داشتند و دو ایستگاه نیز مقدار خطای یکسانی داشتند. با توجه به نتایج، هر دو مجموعه داده WaPOR و ERA5 به‌عنوان مجموعه دادههای مناسب در نظر گرفته میشود که می‌توانند برای کاربردهای مختلف هیدرولوژیکی، از جمله تخمین تبخیر و تعرق مرجع مورد استفاده قرار گیرند.
سنجش از دور
جمال محمدی معله زاده؛ سعید حمزه؛ عبدعلی ناصری
چکیده
رطوبت خاک یکی از پارامترهای مهم در مدیریت منابع آب، خاک و گیاه میباشد. تحقیق حاضر به منظور بررسی کارایی داده های سنجش از دور حرارتی و نوری به منظور تخمین رطوبت خاک و برنامه ریزی آبیاری در مزارع نیشکر خوزستان صورت گرفت. بدین منظور میزان رطوبت خاک برای نه گذر ماهواره های لندست 8 و سنتینل 2 با استفاده از روش های ذوزنقه حرارتی و نوری ...
بیشتر
رطوبت خاک یکی از پارامترهای مهم در مدیریت منابع آب، خاک و گیاه میباشد. تحقیق حاضر به منظور بررسی کارایی داده های سنجش از دور حرارتی و نوری به منظور تخمین رطوبت خاک و برنامه ریزی آبیاری در مزارع نیشکر خوزستان صورت گرفت. بدین منظور میزان رطوبت خاک برای نه گذر ماهواره های لندست 8 و سنتینل 2 با استفاده از روش های ذوزنقه حرارتی و نوری از فروردین تا مهرماه 1399 در کشت و صنعت نیشکر امیرکبیر محاسبه گردید. برای صحت سنجی نتایج از داده های اندازهگیری شده رطوبت سطحی خاک 337 نقطه کنترل زمینی واقع در 18 مزرعه زیر کشت نیشکر که توسط دستگاه رطوبتسنج TDR350 همزمان با گذر ماهواره ها اندازه گیری شده بود استفاده گردید. نتایج نشان می‌دهد که مدل TOTRAM با میزان ضریب تبیین 0/82 و میزان خطای RMSE و NRMSE برابر با 4/45% و 12/9% ، و مدل OPTRAM با میزان ضریب تبیین 0/93 و میزان خطای RMSE و NRMSE برابر 3/14% و 12/1% قادر به تخمین مناسب رطوبت سطحی خاک در اراضی نیشکر می‌باشند. همچنین، بررسی کارایی نقشههای بدست آمده از رطوبت خاک برای برنامهریزی آبیاری مزارع نیشکر نشان می‌دهد، که میتوان از این داده ها برای برنامهریزی آبیاری با میانگین خطای متوسط NRMSE برابر با 16% و 9% به نسبت داده های زمینی زمان آبیاری به ترتیب برای مدلهای TOTRAM و OPTRAM استفاده نمود. در این خصوص داده های مدل OPTRAM به دلیل قدرت تفکیک مکانی بهتر داده های نوری نسبت به دادههای حرارتی و از طرفی تأثیر پذیری کمتر نسبت به عوامل محیطی مانند دما و رطوبت نسبی هوا و همچنین اثر پیکسل های مجاور، از کارایی بالاتری برخوردار بود.
سنجش از دور
حسین جعفری؛ علی مرشدی
چکیده
به دلیل برخی مشکلات در استفاده از لایسیمتر برای برآورد تبخیر- تعرق، مانند هزینه‌های فراوان، زمان‌بر بودن و تعمیم دادهها به سطح وسیعی از مزرعه، فناوری سنجش از دور برای این منظور در کانون توجه قرار گرفته است. این مطالعه با هدف برآورد تبخیر- تعرق گیاه یونجه با استفاده از تصاویر ماهوارهای و مقایسه و صحت‌سنجی آن‌ها با دادههای ...
بیشتر
به دلیل برخی مشکلات در استفاده از لایسیمتر برای برآورد تبخیر- تعرق، مانند هزینه‌های فراوان، زمان‌بر بودن و تعمیم دادهها به سطح وسیعی از مزرعه، فناوری سنجش از دور برای این منظور در کانون توجه قرار گرفته است. این مطالعه با هدف برآورد تبخیر- تعرق گیاه یونجه با استفاده از تصاویر ماهوارهای و مقایسه و صحت‌سنجی آن‌ها با دادههای برآورد شده از لایسیمتر، در طول سه سال زراعی (1399-1396)، در دو استان البرز و چهارمحال و بختیاری اجرا شد. در این پروژه مقدار تبخیر- تعرق یونجه در طول دوره رشد به دو روش: استفاده از ماهواره لندست8 در قالب الگوریتم سبال و استفاده از لایسیمتر زهکشدار برآورد و نتایج مقایسه شد. چون تصاویر ماهوارهای تبخیر- تعرق گیاهان را در شرایط واقعی و لایسیمترها تبخیر- تعرق را در شرایط استاندارد ارائه میدهند، برای جلوگیری از ورود خطا، در این پروژه، تبخیر- تعرق پیکسلهای سرد که دارای شرایط استاندارد هستند استفاده شد. میانگین مقدار نیاز خالص آب آبیاری یونجه در دو استان البرز و چهارمحال و بختیاری توسط لایسیمتر زهکشدار به ترتیب 1383 و 1087 میلی‌متر به دست آمد. تبخیر- تعرق به‌دست‌آمده از ماهواره و لایسیمتر در هر دو استان نشان از همبستگی نسبتاً مناسب بین تبخیر- تعرق حاصل از لایسیمتر و ماهواره داشت. در استان البرز و استان چهارمحال و بختیاری ضریب تبیین (R2) به ترتیب 0/73 و 0/76 حاصل شد. افزون بر این، پراکندگی دادههای این دو روش نسبت به میانگین کم بود و مقدار تبخیر- تعرق برآورد شده توسط لایسیمتر بیشتر از مقدار تبخیر- تعرق برآورد شده توسط ماهواره بود. در مجموع با توجه به مزایای فراوانی که ماهواره در برآورد تبخیر- تعرق دارد، از جمله ساده و ارزان بودن و دربر گرفتن سطح وسیعی از مزرعه، توصیه میشود از این فناوری برای برآورد آب مصرفی گیاهان زراعی استفاده شود.
سنجش از دور
حامد پورصمصام؛ الهام اکبری؛ علی محمد آخوندعلی؛ سعید برومند نسب
چکیده
روشهای آبیاری تحت فشار میتواند یک راه حل مناسب برای استفاده بهینه از منابع آب باشد، به شرطی که انتخاب، طراحی، اجرا و بهرهبرداری سامانههای آبیاری با دقت کافی و بهطور اصولی انجام گیرد. در تصمیمگیری و اجرای سامانههای آبیاری تحتفشار در مقیاس ناحیهای و منطقهای، عوامل متعددی همچون شرایط آب، خاک و اقلیم در کنار ...
بیشتر
روشهای آبیاری تحت فشار میتواند یک راه حل مناسب برای استفاده بهینه از منابع آب باشد، به شرطی که انتخاب، طراحی، اجرا و بهرهبرداری سامانههای آبیاری با دقت کافی و بهطور اصولی انجام گیرد. در تصمیمگیری و اجرای سامانههای آبیاری تحتفشار در مقیاس ناحیهای و منطقهای، عوامل متعددی همچون شرایط آب، خاک و اقلیم در کنار سایر عوامل اقتصادی- اجتماعی از اهمیت ویژهای برخوردار است . دشت دز(شامل دشت های لور، دیمچه، دزغربی، دز شرقی و سبیلی) پهناورترین دشت و از مهمترین قطبهای کشاورزی استان خوزستان میباشد. در این پژوهش با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP در محیط نرم افزار GIS امکان اجرای سامانه های مختلف آبیاری (موضعی، کلاسیک ثابت، آبفشان غلطان، مکانیزه دوار، مکانیزه خطی، ارابه ای ، کمفشار و سطحی) در دشت دز مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور معیارهای تأثیرگذار شامل دو معیار اقتصادی اجتماعی و شرایط فیزیکی مزرعه در اجرای هر یک از روشهای آبیاری در نظر گرفته شد. معیار اقتصادی- اجتماعی به چهار زیرمعیار نگهداری- بهره برداری، هزینه، مهارت کارگران، و فرهنگ و معیار شرایط فیزیکی مزرعه به چهارزیرمعیار آب، اقلیم منطقه، خاک، و توپوگرافی تقسیمبندی شد و در نهایت نقشه نهایی مکانیابی در محیط نرم افزار GIS تهیه گردید. نتایج نشان داد که 77/62 % از مساحت کل دشت برای مجموع سامانههای آبیاری بارانی ، 6/14 % برای آبیاری موضعی ، 3/14 % برای آبیاری کم فشار و 3/8 % از مساحت کل دشت برای آبیاری سطحی از امتیاز خیلی مستعد برخوردار میباشد همچنین در بین تمام روشهای آبیاری، سامانه آبیاری بارانی کلاسیک در تمامی نقاط محدوده مورد مطالعه بالاترین امتیاز را کسب کرده است و در مجموع 04/15 % از کل دشت کاملا مستعد برای اجرای آبیاری کلاسیک ثابت می باشد.