آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
مجید علی حوری
چکیده
با تنظیم صحیح برنامه آبیاری گیاهان بر اساس تعیین دقیق نیاز آبی هر گیاه، میتوان میزان مصرف آب و اتلاف آن را در کشاورزی کاهش داد. به منظور تعیین نیاز آبی و ضریب گیاهی درختان خرمای رقم برحی، سه لایسیمتر زهکش‌دار برای اندازه‌گیری تبخیر و تعرق درختان خرما در نظر گرفته شد. میزان تبخیر و تعرق نخل خرما با استفاده از رابطه بیلان آب در خاک ...
بیشتر
با تنظیم صحیح برنامه آبیاری گیاهان بر اساس تعیین دقیق نیاز آبی هر گیاه، میتوان میزان مصرف آب و اتلاف آن را در کشاورزی کاهش داد. به منظور تعیین نیاز آبی و ضریب گیاهی درختان خرمای رقم برحی، سه لایسیمتر زهکش‌دار برای اندازه‌گیری تبخیر و تعرق درختان خرما در نظر گرفته شد. میزان تبخیر و تعرق نخل خرما با استفاده از رابطه بیلان آب در خاک و میزان تبخیر و تعرق مرجع از روش پنمن-مانتیث تعیین شد. بر پایه نتایج، مقدار نیاز آبی نخل شش، هفت و هشت ساله خرما به ترتیب معادل 1493، 1613 و 1695 میلیمتر بود، در حالی که مقدار تبخیر و تعرق مرجع در سالهای مذکور به ترتیب معادل 2070، 1950 و 1945 میلیمتر برآورد شد. میزان افزایش سالانه نیاز آبی نخل خرما از سال ششم به هفتم رشد برابر 8% و از سال هفتم به هشتم رشد برابر 7/8% بود. مقدار ضریب گیاهی نخل شش ساله خرما، بین 0/54 تا 0/80 در نوسان بود. کمترین مقدار ضریب گیاهی در آبانماه و بیشترین مقدار آن در ماههای خرداد و تیر بود. اما مقدار ضریب گیاهی نخل هفت ساله خرما، از 0/62 تا 0/97 و نخل هشت ساله خرما از 0/47 تا 1/01 متغیر بود. کمترین مقدار ضریب گیاهی برای سالهای هفتم و هشتم رشد به ترتیب در ماههای آبان و آذر و بیشترین مقدار این ضریب برای سالهای مذکور در مردادماه بود.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
الیاس استادی؛ عباس خاشعی سیوکی؛ امیر سالاری
چکیده
ضرورت افزایش بهرهوری اقتصادی کشاورزی و افزایش تقاضای جهانی برای مصرف گیاهان دارویی و همچنین کم بودن نیاز آبی این گیاهان باعث تغییر الگوی کشت به نفع گیاهان دارویی شده است. با توجه به مشخص نبودن نیاز آبی گیاه دارویی سیاهدانه در منطقه خشک بیرجند، این تحقیق با هدف تعیین ضرایب گیاهی (Kc) مراحل مختلف رشد و همچنین تعیین نیاز آبی (ETc) این ...
بیشتر
ضرورت افزایش بهرهوری اقتصادی کشاورزی و افزایش تقاضای جهانی برای مصرف گیاهان دارویی و همچنین کم بودن نیاز آبی این گیاهان باعث تغییر الگوی کشت به نفع گیاهان دارویی شده است. با توجه به مشخص نبودن نیاز آبی گیاه دارویی سیاهدانه در منطقه خشک بیرجند، این تحقیق با هدف تعیین ضرایب گیاهی (Kc) مراحل مختلف رشد و همچنین تعیین نیاز آبی (ETc) این گیاه در سال 1397 اجرا شد. بهمنظور اجرای طرح از سه عدد میکرولایسیمتر وزنی با قطر 20 و ارتفاع 16 سانتیمتر در سه تکرار استفاده شد. تبخیر و تعرق روزانه واقعی به روش بیلان آب در میکرولایسیمترها برآورد شد و تبخیر و تعرق مرجع با استفاده از گیاه چمن 12 سانتیمتری (گیاه مرجع) محاسبه گردید .نتایج نشان داد که در مرحله ابتدایی میزان تبخیر و تعرق پایین بود، در مراحل توسعه روند افزایشی داشت، در مرحله میانی به حداکثر مقدار خود رسید و در مرحله انتهایی رشد گیاه بهعلت فرآیند پیری میزان تبخیر و تعرق به حداقل مقدار کاهش یافت. مقدار تبخیر و تعرق مرجع برابر با ۱۴۳۹ میلیمتر، میانگین نیاز آبی سیاهدانه برابر با 670 میلیمتر و مقدار ضرایب گیاهی در مراحل مختلف اولیه، توسعه، میانی و انتهایی بهترتیب برابر با 0/39، 0/53، 0/59 و 0/28 بدست آمد. نتیجهگیری کلی تحقیق این است که با استفاده از مقادیر ضرایب گیاهی و نیاز آبی بدست آمده میتوان نسبت به کشت برنامهریزی شده این محصول با حداکثر بهرهوری آب در منطقه خشک بیرجند اقدام نمود.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
حسین بیرامی؛ محمدحسن رحیمیان؛ فرهاد دهقانی
چکیده
منابع آب و خاک کشور محدود میباشد و استفاده بهینه از منابع آب در بخش کشاورزی مستلزم برآورد هرچه دقیقتر میزان آب مورد نیاز گیاهان مختلف در شرایط متفاوت میباشد. این تحقیق بهمنظور تخمینتبخیر و تعرق، نیاز آبی وضریب گیاهی دو گونه سالیکورنیا در شرایط لایسیمتری بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی انجام گردید. ...
بیشتر
منابع آب و خاک کشور محدود میباشد و استفاده بهینه از منابع آب در بخش کشاورزی مستلزم برآورد هرچه دقیقتر میزان آب مورد نیاز گیاهان مختلف در شرایط متفاوت میباشد. این تحقیق بهمنظور تخمینتبخیر و تعرق، نیاز آبی وضریب گیاهی دو گونه سالیکورنیا در شرایط لایسیمتری بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی انجام گردید. تیمارهای آزمایش شامل دو گونه مختلف سالیکورنیا (S. bigeloviiو S. persica) و دو سطح مختلف شوری آب آبیاری (8 و 25 دسی زیمنس بر متر) در سه تکرار بود. تبخیر و تعرق واقعی گیاه(ETa) و تبخیر و تعرق مرجع (ETo) و ضرایب گیاهی (Kc) سالیکورنیا در سه مرحله رشد برآورد شدند. نتایج نشان داد که افزایش شوری از 8 به 25 دسی زیمنس بر متر در هر دو گونه موجب تغییر معنیدار عملکرد (وزن دانه و وزن کل اندام هوایی) در سطح آماری یک درصد شد. میزان آب مصرفی در فصل رشد در تیمارها و تکرارهای مختلف بین 28679 تا 33304 مترمکعب بر هکتار متفاوت بود. مقدار ضریب گیاهی در شوری 8 دسی زیمنس بر متر در گونه بیگلووی در ابتدا، میانه و انتهای فصل بهترتیب 18/1، 55/1 و 42/1 و در شوری 25 دسی زیمنس بر متر بهترتیب برابر 06/1، 37/1 و 26/1 بود. مقدار ضریب گیاهی در شوری 8 دسی زیمنس بر متر در گونه پرسیکا در ابتدا و میانه و انتهای فصل بهترتیب 37/1، 58/1 و 10/1 و در شوری 25 دسی زیمنس بر متر بهترتیب برابر 15/1، 38/1 و 27/1 بود. علاوه بر این شاخص کارایی مصرف آب سالیکورنیا (WUE) در تیمارهای مختلف بین 21/0 تا 38/0 کیلوگرم بر مترمکعب متغیر بود.
رستم یزدانی بیوکی؛ محمدحسن رحیمیان؛ غلامحسن رنجبر؛ محمدهادی راد؛ حسین بیرامی؛ حیدر مفتاحی زاده
چکیده
شوری یکی از مهمترین عوامل محیطی و محدودکننده تولیدات کشاورزی است. به منظور بررسی تنش شوری بر آب مصرفی، عملکرد و کارایی مصرف آب گل محمدی (Rosa damascene Mill)، آزمایشی بهصورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و چهار سطح شوری 8/2، 5، 8 و 11 دسی زیمنس بر متر در گلخانه پژوهشی مرکز ملی تحقیقات شوری در سال زراعی 98-1397 انجام شد. در این بررسی، حجم آب آبیاری، ...
بیشتر
شوری یکی از مهمترین عوامل محیطی و محدودکننده تولیدات کشاورزی است. به منظور بررسی تنش شوری بر آب مصرفی، عملکرد و کارایی مصرف آب گل محمدی (Rosa damascene Mill)، آزمایشی بهصورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و چهار سطح شوری 8/2، 5، 8 و 11 دسی زیمنس بر متر در گلخانه پژوهشی مرکز ملی تحقیقات شوری در سال زراعی 98-1397 انجام شد. در این بررسی، حجم آب آبیاری، حجم آب زهکشی، تبخیر و تعرق، عملکرد گل، عملکرد اسانس و کارائی مصرف آب (بر اساس عملکرد گل) تعیین شدند. نتایج نشان داد که میانگین حجم آب آبیاری، تبخیر و تعرق و حجم آب زهکشی شده گلدان‌ها در هر نوبت آبیاری به ترتیب برابر با 3/14 ، 4/8 و 9/5 لیتر در بوته برای تمامی تیمارها بوده است. همچنین، مجموع حجم آب مصرفی، تبخیر و تعرق و حجم آب زهکشی شده در طول دوره آزمایش (اول مهرماه تا پایان شهریورماه) به ترتیب برابر با 616، 363 و 253 لیتر به‌ازای هر بوته بوده است. مجموع حجم آب آبیاری در تیمارهای 8/2، 5، 8 و 11 دسی‌زیمنس بر متر به ترتیب برابر با 619، 625، 610 و 610 لیتر به‌ازای هر بوته بود. عملکرد گل در تیمارهای شوری آب آبیاری 8/2، 5 و 8 دسی‌زیمنس بر متر به ترتیب برابر با 3/60، 8/55 و 1/57 گرم در بوته بود و اختلاف معنیداری با یکدیگر نداشتند، به‌طوری‌که گیاهان تیمار شوری پنج و هشت دسی زیمنس بر متر نسبت به تیمار 8/2 دسی زیمنس بر متر به ترتیب 46/7 و 25/5 درصد کاهش عملکرد داشتند، اما تیمار شوری 11 دسی‌زیمنس بر متر با کاهش 4/62 درصدی نسبت به تیمار 8/2 دسی‌زیمنس بر متر، پایین‌ترین مقدار عملکرد گل را (66/22 گرم در بوته) داشت. نتایج نشان داد که بالاترین کارائی مصرف آب عملکرد گل محمدی در تیمارهای 8/2، 5 و 8 دسی‌زیمنس بر متر به ترتیب برابر 09/0، 08/0 و 09/0 کیلوگرم گل بر متر مکعب و کمترین آن در شوری 11 دسی‌زیمنس بر متر برابر با 03/0 بود. سطوح تنش شوری 8 و 11 دسی‌زیمنس بر متر سبب تولید بیشترین درصد اسانس (به ترتیب برابر با 25 % و 27%) و شوری 8/2 و 5 دسی‌زیمنس بر متر سبب تولید کمترین درصد اسانس (به ترتیب برابر با 22%و 21%) شدند.
خدیجه براتی؛ جهانگیر عابدی کوپایی؛ الهام درویشی؛ آرش آذری؛ علی یوسفی
چکیده
در انجام محاسبات سند ملی آب کشور، از دوره آماری 25 ساله 1374-1349 برای محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل روزانه بهره گرفته شده است. با توجه به تغییرات اقلیمی ایجاد شده در سالهای اخیر، به روز رسانی این کار ارزشمند ملی ضروری به نظر میرسد. از آنجا که تاکنون مطالعهای در خصوص تعیین میزان تغییرات مقادیر نیاز خالص آبیاری گیاهان الگوی کشت دشت ...
بیشتر
در انجام محاسبات سند ملی آب کشور، از دوره آماری 25 ساله 1374-1349 برای محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل روزانه بهره گرفته شده است. با توجه به تغییرات اقلیمی ایجاد شده در سالهای اخیر، به روز رسانی این کار ارزشمند ملی ضروری به نظر میرسد. از آنجا که تاکنون مطالعهای در خصوص تعیین میزان تغییرات مقادیر نیاز خالص آبیاری گیاهان الگوی کشت دشت کرمانشاه در شرایط آب و هوایی کنونی نسبت به مقادیر ارائه شده در نرمافزار NETWAT صورت نگرفته است. لذا در این تحقیق، این موضوع مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. در این مطالعه، برای محاسبه نیاز آبی گیاهان، از آمار هواشناسی سالهای 66-1365 تا 95-1394 استفاده شد و به منظور برآورد نیاز خالص آبیاری الگوی کشت دشت کرمانشاه از نرم افزار ET0 Calculatorبرای محاسبه تبخیر و تعرق گیاه مرجع استفاده شد. سپس مقادیر تبخیر و تعرق گیاهان الگوی کشت، مقادیر باران مؤثر، و در ادامه مقادیر نیاز خالص آبیاری گیاهان محاسبه شدند. نتایج حاصل از مقایسه مقادیر بدست آمده در این تحقیق با مقادیر موجود در نرمافزار NETWATنشان داد که برای اغلب گیاهان، مقادیر بدست آمده در این تحقیق به طور میانگین 2/1 برابرِ مقادیر ارائه شده در نرمافزار NETWATمیباشد. این نسبت برای دو گیاه گندم و جو تقریباً 2 و برای گیاهان شبدر، گرمک و طالبی، نخود و بادام تقریباً یک میباشد. نتایج تحقیقات لایسیمتری در منطقه مورد مطالعه، مؤید درستی محاسبات انجام گرفته در این تحقیق میباشد.
مهنوش جناب؛ بیژن نظری
چکیده
با توجه به محدودیت منابع آب، افزایش بهرهوری آب برای دستیابی به امنیت آبی و امنیت غذایی اهمیت بالایی دارد. یکی از اقدامات اساسی در این حوزه، تعیین تفاوت عملکرد محصولات و بهرهوری آب، بین وضع موجود و وضعیت مطلوب (پتانسیل) است. در این زمینه، این بررسی برای محصول گندم در استان قزوین و بر اساس پروتکل‌های GYGA که یک روش بین‌المللی است ...
بیشتر
با توجه به محدودیت منابع آب، افزایش بهرهوری آب برای دستیابی به امنیت آبی و امنیت غذایی اهمیت بالایی دارد. یکی از اقدامات اساسی در این حوزه، تعیین تفاوت عملکرد محصولات و بهرهوری آب، بین وضع موجود و وضعیت مطلوب (پتانسیل) است. در این زمینه، این بررسی برای محصول گندم در استان قزوین و بر اساس پروتکل‌های GYGA که یک روش بین‌المللی است انجام شد. در ابتدا، نقشه پهنه‌بندی نواحی آب و هوایی استان به روش آمبرژه ترسیم شد. سپس عملکرد مطلوب (پتانسیل) گندم بر اساس نسخه پنج مدل Aquacrop برآورد شد.متوسط تفاوت عملکرد در سالهای مورد مطالعه در مناطق مختلف آب و هوایی استان از 4502 تا 6271 کیلوگرم در هکتار بود و تفاوت بهرهوری تبخیر و تعرق گندم از 56/0 تا 66/0 کیلوگرم بر مترمکعب و تفاوت بهرهوری آب (آبیاری و بارش مؤثر) گندم از 57/0 تا 71/0 کیلوگرم بر مترمکعب تعیین شد. نتایج اندازه‌گیری شده نشان داد در استان قزوین میانگین عملکرد گندم در شرایط موجود، برابر با 37 درصد عملکرد مطلوب (پتانسیل) گندم است. همچنین، بهرهوری نسبی تبخیر و تعرق 47/0 و شاخص بهرهوری نسبی آب 31/0 است. این دو شاخص هر یک نشان از نسبت بین بهرهوری در وضعیت موجود و بهرهوری در وضعیت پتانسیل و مطلوب را دارند. بر اساس نتایج بهدست آمده، تفاوت بین وضعیت مطلوب و موجود عملکرد و بهرهوری آب بالاست. تفاوت عملکرد 63 درصد عملکرد مطلوب و تفاوت بهرهوری آب 69 درصد بهرهوری در وضعیت مطلوب است. لذا نقاط ضعف قابل‌توجهی در مدیریت تولید کشاورزی و مدیریت آبیاری وجود دارد و نشان از این دارد که فرصت‌های بالقوه‌ای برای تقویت این بخش‌ها و ارتقای بهرهوری آب و کاهش فشار به منابع آب و افزایش امنیت غذایی وجود دارد.
حبیب کریمی اورگانی؛ علی رحیمی خوب؛ محمد هادی نظری فر
چکیده
مدلAqua Crop براساسپاسخعملکردمحصولبهآبتوسطسازمانفائوتوسعهیافتهاست و نسبت به سایر مدلها به عوامل ورودی کمتری نیاز دارد. به منظور ارزیابی مدل Aqua Crop در شرایط کمآبیاری، آزمایشی در منطقه پاکدشت بر روی گیاه جو انجام شد. این آزمایش با سه تیمار آبیاری و سه تیمار تاریخ کاشت در سال زراعی 94-1393 در مزرعهپردیسابوریحانانجامشد. تیمارهای ...
بیشتر
مدلAqua Crop براساسپاسخعملکردمحصولبهآبتوسطسازمانفائوتوسعهیافتهاست و نسبت به سایر مدلها به عوامل ورودی کمتری نیاز دارد. به منظور ارزیابی مدل Aqua Crop در شرایط کمآبیاری، آزمایشی در منطقه پاکدشت بر روی گیاه جو انجام شد. این آزمایش با سه تیمار آبیاری و سه تیمار تاریخ کاشت در سال زراعی 94-1393 در مزرعهپردیسابوریحانانجامشد. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری کامل و دو تیمار کمآبیاری 80% و 60 درصد و تیمار تاریخ کاشت شامل تیمارهای زود هنگام (8 آبان)، کاشتبهموقع (18 آبان)ودیرهنگام (28 آبان)بودند. مقایسه مقادیر برآورد شده مدل Aqua Crop و اندازه‌گیری شده واقعی عملکرد محصول (زیست توده) جو در روزهای مختلف پس از کاشت در تیمارهای مختلف نشان داد که مدل Aqua Cropتا حدود 96 درصد تغییرات عملکرد محصول را در شرایط مختلف کاشت، آبیاری کامل و کمآبیاری شبیهسازی میکند. همین طور جذر میانگین خطا بین داده‌های اندازه گیری شده و شبیه سازی مدل از 41/0 تا 96/0 تن در هکتار تغییر میکند که متوسط این خطا حدود 77/0 تن در هکتار است که معادل 4/8 درصد خطا نسبت به متوسط عملکرد محصول میباشد.
ابوالمحسن حاجی امیری؛ عباس رضایی زاد
چکیده
بررسی واکنش درختان میوه به مقدار آب مصرفی یکی از راهکارهای مهم در مدیریت آب آبیاری است. این آزمایش به منظور ارزیابی پنج رقم زیتون به مقادیرآبیاری در قالب آزمایش کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی از سال 1390 تا 1392 در ایستگاه تحقیقات زیتون دالاهو در استان کرمانشاه انجام گردید. ارقام زیتون شامل کنسروالیا، مانزانیلا، ...
بیشتر
بررسی واکنش درختان میوه به مقدار آب مصرفی یکی از راهکارهای مهم در مدیریت آب آبیاری است. این آزمایش به منظور ارزیابی پنج رقم زیتون به مقادیرآبیاری در قالب آزمایش کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی از سال 1390 تا 1392 در ایستگاه تحقیقات زیتون دالاهو در استان کرمانشاه انجام گردید. ارقام زیتون شامل کنسروالیا، مانزانیلا، سویلانا، زرد زیتون و آمفی سیس در کرتهای اصلی و مقادیرآبیاری شامل 100 درصد (شاهد)، 80% و 60 درصد نیازآبی درختان زیتون در کرت های فرعی قرار داده شدند. با استفاده از نرم افزار محاسب تبخیر و تعرق (calculatorETo) و آمار روزانه هواشناسی، میزان تبخیر و تعرق بالقوه طی این مدت بطور متوسط 8/8115 میلی متر در سال برآورد گردید. حجم آب مورد نیاز درختان در تیمار 100 درصد نیاز آبی 1/5828 متر مکعب در هکتار تعیین گردید. نتایج این تحقیق نشان داد؛ که تاثیرمقادیرآبیاری بر برخی از صفات زایشی از جمله عملکرد میوه، وزن میوه و گوشت معنیدار بود. بیشترین عملکرد در تیمارهای 80% و 100 درصد نیاز آبی در رقم کنسروالیا به ترتیب با 17745 و 17106 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. اثر مقادیر آبیاری در میزان درصد روغن در ارقام مختلف از نظر آماری معنیدار نبود. ارقام از نظر صفات مورد بررسی تنوع زیادی داشتند؛ بطوریکه در بهره وری آب آبیاری، وزن میوه و گوشت، طول و قطر میوه، وزن هسته، ماده خشک و میزان روغن دارای تفاوت معنیداری بودند. اثر متقابل رقم و مقادیر آبیاری تنها برای صفت بهرهوری آب آبیاری معنیدار بود. نتایج این تحقیق نشان داد که با افزایش مقدار آبیاری بهرهوری آب آبیاری کم میشود. بطوریکه در رقم کنسروالیا در سطح آبیاری 60 درصد کارائی بهرهوری آب آبیاری 2/4 کیلوگرم بر متر مکعب و در سطح آبیاری 100 درصد 9/2 کیلوگرم متر مکعب بود. رقم کنسروالیا با میانگین کارآیی مصرف آب برابر 64/3 کیلوگرم بر متر مکعب بیشترین بهره وری آب آبیاری را در بین ارقام دارا بود.
الهام صابری؛ فاطمه رضایی؛ عباس خاشعی سیوکی
چکیده
تخمین دقیق تبخیر-تعرق برای مطالعات بیلان آبی، تاسیسات آبی، مدیریت و طراحی سیستم‌های نوین آبیاری و مدیریت منابع آب و غیره مورد نیاز میباشد. در این تحقیق بهمنظور تعیین ضرایب گیاهی و نیاز آبی گیاه اجغون که از جمله گیاهان دارویی مهم میباشد، آزمایشی در مدت یک فصل زراعی در دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند با استفاده از جعبه کشت یا لایسیمتر ...
بیشتر
تخمین دقیق تبخیر-تعرق برای مطالعات بیلان آبی، تاسیسات آبی، مدیریت و طراحی سیستم‌های نوین آبیاری و مدیریت منابع آب و غیره مورد نیاز میباشد. در این تحقیق بهمنظور تعیین ضرایب گیاهی و نیاز آبی گیاه اجغون که از جمله گیاهان دارویی مهم میباشد، آزمایشی در مدت یک فصل زراعی در دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند با استفاده از جعبه کشت یا لایسیمتر انجام شد. برای اجرای این طرح از سه عدد لایسیمتر وزنی استفاده شد و نیاز آبی اجغون بهروش بیلان آب محاسبه گردید. برای محاسبه تبخیر-تعرق مرجع نیز از چمن معمول برای فضای سبز با ارتفاع 12 سانتیمتر بهعنوان گیاه مرجع استفاده شد. در پایان فصل رشد، مقادیر ضرایب گیاهی اجغون در مراحل مختلف رشد شامل مرحله ابتدایی، توسعه، میانی و مرحله انتهایی بهترتیب برابر 78/0 ، 06/1 ، 13/1 و 96/0 بدست آمد و مجموع تبخیر-تعرق این گیاه از لایسیمتر 492 میلیمتر محاسبه گردید.