تأثیر شوری آب آبیاری بر عملکرد کمی و کیفی و کارایی مصرف آب گل محمدی در شرایط گلدانی

نویسندگان

1 استادیار، مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

2 استادیار، مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران.

3 استادیار پژوهشی بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

4 استادیار، گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.

چکیده

شوری یکی از مهمترین عوامل محیطی و محدودکننده تولیدات کشاورزی است. به منظور بررسی تنش شوری بر آب مصرفی، عملکرد و کارایی مصرف آب گل محمدی (Rosa damascene Mill)، آزمایشی به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و چهار سطح شوری 8/2، 5، 8 و 11 دسی زیمنس بر متر در گلخانه پژوهشی مرکز ملی تحقیقات شوری در سال زراعی 98-1397 انجام شد. در این بررسی، حجم آب آبیاری، حجم آب زهکشی، تبخیر و تعرق، عملکرد گل، عملکرد اسانس و کارائی مصرف آب (بر اساس عملکرد گل) تعیین شدند. نتایج نشان داد که میانگین حجم آب آبیاری، تبخیر و تعرق و حجم آب زهکشی شده گلدان‌ها در هر نوبت آبیاری به ترتیب برابر با 3/14 ، 4/8 و 9/5 لیتر در بوته برای تمامی تیمارها بوده است. همچنین، مجموع حجم آب مصرفی، تبخیر و تعرق و حجم آب زهکشی شده در طول دوره آزمایش (اول مهرماه تا پایان شهریورماه) به ترتیب برابر با  616، 363 و 253 لیتر به‌ازای هر بوته بوده است. مجموع حجم آب آبیاری در تیمارهای 8/2، 5، 8 و 11 دسی‌زیمنس بر متر به ترتیب برابر با 619، 625، 610 و 610 لیتر به‌ازای هر بوته بود. عملکرد گل در تیمارهای شوری آب آبیاری 8/2، 5 و 8 دسی‌زیمنس بر متر به ترتیب برابر با 3/60، 8/55 و 1/57 گرم در بوته بود و اختلاف معنیداری با یکدیگر نداشتند، به‌طوری‌که گیاهان تیمار شوری پنج و هشت دسی زیمنس بر متر نسبت به تیمار 8/2 دسی زیمنس بر متر به ترتیب 46/7 و 25/5 درصد کاهش عملکرد داشتند، اما تیمار شوری 11 دسی‌زیمنس بر متر با کاهش 4/62 درصدی نسبت به تیمار 8/2 دسی‌زیمنس بر متر، پایین‌ترین مقدار عملکرد گل را (66/22 گرم در بوته) داشت. نتایج نشان داد که بالاترین کارائی مصرف آب عملکرد گل محمدی در تیمارهای 8/2، 5 و 8 دسی‌زیمنس بر متر به ترتیب برابر 09/0، 08/0 و 09/0 کیلوگرم گل بر متر مکعب و کمترین آن در شوری 11 دسی‌زیمنس بر متر برابر با 03/0 بود. سطوح تنش شوری 8 و 11 دسی‌زیمنس بر متر سبب تولید بیش‌ترین درصد اسانس (به ترتیب برابر با 25 % و 27%) و شوری 8/2 و 5 دسی‌زیمنس بر متر سبب تولید کم‌ترین درصد اسانس (به ترتیب برابر با 22%و 21%) شدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of Irrigation Water Salinity on Yield Quantity and Quality and Water Use Efficiency of Damask Rose in Pot Conditions

نویسندگان [English]

  • Rostam Yazdani-Biouki 1
  • Mohammad Hsan Rahimian 2
  • Gholamhasan Rnjbar 2
  • MohammadHadi Rad 3
  • Hossein Beyrami 1
  • Heidar Meftahizadeh 4
1 Assistant Professor, National Salinity Research Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Yazd, Iran
4 Assistant Professor, Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture & Natural Resources, Ardakan University, Ardakan, Iran
چکیده [English]

In order to investigate the effect of salinity stress on applied water, yield and water use efficiency of Damask rose, an experiment was conducted based on completely randomized design with three replications and four levels of water salinity including 2.8, 5, 8 and 11 dS.m-1 at Research Greenhouse of National Salinity Research Center, during 10 Oct 2018 to 30 Sep 2019. In this study, volume of applied water and drainage water, evapotranspiration, flower yield, essential oil yield, and water use efficiency (based on flower yield) were determined. The results showed that the average of applied water, evapotranspiration and drainage water in each irrigation were 14.3, 8.4 and 5.9 L per plant for all treatments, respectively. Also, sum of applied water, evapotranspiration and drainage water volume during the experiment were equal to 616, 363 and 253 L per plant, respectively. The sum of irrigation water volume was 619, 625, 610 and 610 L per plant in 2.8, 5, 8 and 11 dS.m-1 treatments, respectively. Flower yield in 2.8, 5 and 8 dS.m-1 treatments were 60.3, 55.8 and 57.1 g/plant and had no significant difference, such that plants treated with 5 and 8 dS.m-1 had a decrease of 7.46% and 5.25% compared to the 2.8 dS.m-1 treatment, respectively. However, treatment of 11 dS.m-1 had the lowest flower yield (22.66 g/plant) with a decrease of 62.42% compared to the treatment 2.8 dS.m-1. The results showed that the highest water use efficiency of Damask rose was obtained in treatments 2.8, 5, and 8 dS.m-1 (0.09, 0.08 and 0.09 kg/m3) and the lowest (0.03 kg/m3) was in salinity of 11 dS.m-1. Salinity stress levels of 8 and 11 dS/m caused the highest percentage of essential oil (0.025% and 0.027%, respectively) and salinity of 2.8 and 5 dS/m caused the lowest percentage of essential oil (0.022% and 0.021%, respectively).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Evapotranspiration
  • Essential oil yield

مراجع

  1. ابراهیمی، م. و شریف زادگان، ح. 1395. آشنایی با اصول کاشت گل محمدی. سازمان جهاد کشاورزی استان قم، مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزی. 20ص.
  2. پیری، ح. 1398. تاثیر توام شوری و آب آبیاری بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد سورگوم علوفه­ای در چین­های مختلف. مجله علمی پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی، 11(38): 132-147.
  3. حسن پور درویشی، ح.، حبیبی، د. و فرشیدی، م. 1390. بررسی تاثیر آبیاری با روش تلفیق آب شور و شیرین بر کارایی مصرف آب (WUE) ارزن علوفه ای. مجله زراعت و اصلاح نباتات، 7(1): 79-90.
  4. حیدری‌نیا، م.، ناصری، ع.، برومندنسب، س. و الباجی. م. 1396. تاثیر آبیاری با آب شور بر تبخیر و تعرق و کارایی مصرف آب ذرت در مدیریت‌های مختلف زراعی. مجله علوم و مهندس آبیاری، 40(1/1): 99-110.
  5. رحیمیان، م.ح.، نوری امامزاده‌ئی،م.ر.، هاشمی نژاد، ی.، طباطبایی، س.ح. و نشاط. ع. 1393. تعیین کسرآبشویی باغ‌های پسته شمال اردکان با استفاده ترکیبی از تعیین‌گر جبهه رطوبتی و القاگر الکترومغناطیس. مجله پژوهش‌های خاک (علوم خاک و آب)، 28(1): 164-173.
  6. شریفی عاشورآبادی،  ا.، روحی پور، ح.، عصاره، م. ح.، طبایی عقدائی، س. ر.، لباسچی، م. ح. و نادری، ب. 1393. تعیین نیاز آبی گل محمدی (Rosa damascena Mill.) با استفاده از لایسیمتر. دوماهنامه علمی-پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 30 (6): 923-931.
  7. شریفی عاشورآبادی،  ا.، روحی پور، ح.، عصاره، م. ح.، لباسچی، م. ح.، عباس زاده، ب.، نادری، ب. و رضایی سرخوش، م. 1391. تعیین نیاز آبی گیاه دارویی بومادران (Achillea millefolium L.)  با استفاده از لایسیمتر. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 28(3): 484-492.
  8. طبایی عقدایی، س. ر.، رضایی. م. ب. و کامکار. ج. 1382. ارزیابی تنوع در اجزا گل و عملکرد اسانس ژنوتیپ‌های گل محمدی (.Rosa damascene Mill) کاشان. تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، 11(2): 219-234.
  9. عباس زاده، ب. 1396. واکنش کمی و کیفی گل محمدی (Rosa damascene Mill.) به کاربرد عنصرهای غذایی. علوم باغبانی ایران، 48(4): 921-932.
  10. عمرانی، ب. و محرم نژاد. س. 1396. بررسی تحمل به تنش شوری در چهار هیبرید ذرت (Zea mays L.) در مرحله گیاهچه ای. پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، 9(24): 79-86.
  11. کدوری، م. ر. و م. مولازاده،.1392. تولید علمی و عملی گیاهان دارویی(کاشت، داشت و برداشت). انتشارات آموزش و ترویج کشاورزی. 230ص.
  12. کریمی، ن.، صدرادینی، ع. ا.، ناظمی، ا. ح.، فرسادی زاده، د.، حسین زاده دلیر، ع. و دهقانی. ف. 1389. تاثیر کم آبیاری روی رشد و عملکرد خیار گلخانه ای. مجله دانش آب و خاک، 20(1): 15-25.
  13. معصومی، ز.، زندی، پ. و س. ر. طبایی عقدایی. 1393. مطالعه کمیت و کیفیت اسانس، عملکرد و اجزاء عملکرد هفت ژنوتیپ گل محمدی (.Rosa damascena Mill) در استان فارس. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 30(1): 186-197.
  14. مقبلی مهنی دررودی، ا.، دلبری، م. و کوهی. ن. 1394. بررسی صفات رویشی و زایشی گل محمدی در رژیم‌های مختلف آبیاری قطره ای سطحی و زیرسطحی. تحقیقات آب و خاک ایران، 46(4): 673-683.
  15. نخجوانی مقدم، م. م.، قهرمان، ب. و زارعی، ق. 1396. تحلیل بهره­وری آب گندم در مدیریت­های آبیاری در برخی از مناطق ایران. نشریه پژوهش آب در کشاورزی، 31(1): 43-57.
  16. نظرالملک، ا.، زاهدی، ب. و زینلی. ح. 1396. بررسی رابطه ی بین عملکرد گل و اجزای آن در ده ژنوتیپ گل محمدی در گلپایگان. مجله علوم باغبانی ایران (علوم کشاورزی ایران)، 48(2): 243-249.
  17. وفادار، ز.، رحیم ملک، م.، سبزعلیان، م.ر. و نیکبخت، ع. 1397. اثر تنش شوری و زمان برداشت بر خصوصیات مورفولوژی و فیزیولوژی گیاه مورد (Myrtus communis). فرآیند و کارکرد گیاهی، 7(23): 33-47.
  18. هاشمی دزفولی، ا.، کوچکی، ع. و بنایان اول، م. 1374. افزایش عملکرد گیاهان زراعی (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
    1. Ayers, R.S. and Westcot D.W. 1989. Fao irrigation and drainage paper. 29 Rev. 1
    2. Bauder, T.A., Waskom, R.M. and Davis, J.G. 2006. Irrigation water quality criteria. Colorado State University Cooperative Extension Fact Sheet 0.506.
    3. Cabrera, R.I. and Perdomo, P. 2003. Reassessing the salinity tolerance of greenhouse roses under soilless production conditions. Hortscience, 38: 533-536.
    4. Cai, X., Niu, G. Starmana, T. and Hall. C. 2014. Response of six garden roses (Rosa×hybrida L.) to salt stress. Scientia Horticulturae, 168: 27-32.
    5. Cha-Um, S. and Kirdemanee, C. 2015. In vitro flowering of miniature roses (Rosaxhybrida L. 'Red Imp') in response to salt stress. European Journal of Horticultural Science, 75(6): 239-245.
    6. Nazarolmolk, E., Zahedi, B. and Zeinali, H. 2017. Relations between flower yield and its components in 10 genotypes of damask rose in Golpayegan. Iranian Journal of Horticultural Science, 48(2): 243-249. 
پژوهش آب در کشاورزی
دوره 34، شماره 2
جلد 34 شماره 2 سال 1399
تیر 1399
صفحه 257-267

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار