علی مومن پور؛ محسن کلاگری؛ محمد هادی راد
چکیده
در مناطق خشک و نیمه‌خشک که دارای مناطقی با کیفیت پایین آب‌وخاک است، شناسایی گونههای چوبی متحمل به شوری از اهمیت بهسزایی برخوردار است. این پژوهش با هدف شناسایی ژنوتیپهای (provenances) پده متحمل به شوری در مقایسه با ژنوتیپهای بومی استان یزد به‌صورت اسپیلیت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با فاکتور اصلی شوری در چهار سطح و فاکتور ...
بیشتر
در مناطق خشک و نیمه‌خشک که دارای مناطقی با کیفیت پایین آب‌وخاک است، شناسایی گونههای چوبی متحمل به شوری از اهمیت بهسزایی برخوردار است. این پژوهش با هدف شناسایی ژنوتیپهای (provenances) پده متحمل به شوری در مقایسه با ژنوتیپهای بومی استان یزد به‌صورت اسپیلیت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با فاکتور اصلی شوری در چهار سطح و فاکتور فرعی ژنوتیپهای پده در هفت سطح و با سه تکرار در طی سالهای 1402-1401 در ایستگاه حسین‌آباد مرکز ملی تحقیقات شوری اجرا شد. سطوح شوری آب آبیاری شامل 2/80، 6، 10 و 14 دسیزیمنس بر متر و ژنوتیپهای پده مورد مطالعه شامل 1)اصفهان، 2)منجیل، 3)یزد1، 4)یزد2، 5) گرمسار، 6)قرخلار و 7)کرمان بودند. نتایج نشان داد که نوع ژنوتتیپ و سطح شوری بر تغییرات صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و غلظت عناصر غذایی مؤثر است. تمامی ژنوتیپهای مزبور به‌خوبی سطح شوری شش دسیزیمنس بر متر را تحمل کردند، اما با افزایش بیشتر شوری، تمامی ویژگیهای رشدی در برخی از ژنوتیپها بهطور معنیداری کاهش یافت. در سطوح شوری 10 و 14 دسیزیمنس بر متر، ارتفاع کل، قطر کل، قطر برابر سینه و میزان افزایش آنها در طی فصل رشد، درصد نکروزهگی و محتوای رطوبت نسبی برگها در ژنوتیپهای کرمان، منجیل و گرمسار بهطور معنیداری نسبت به درختان شاهد کاهش داشت ولی محتوای سدیم، نسبت سدیم به پتاسیم و محتوای نشت یونی نسبی برگها بهطور معنیداری نسبت به درختان شاهد، افزایش یافت. کاهش معنیدار در صفات رشدی بررسی شده در ژنوتیپهای یزد1 و قرخلار تنها در سطح شوری 14 دسیزیمنس بر متر نسبت به درختان شاهد، مشاهده شد. این نتایج حاکی از آن است که ژنوتیپهای یزد1 و قرخلار از طریق حفظ ویژگیهای رشدی خود و افزایش جذب پتاسیم در برابر سدیم، توانستند به‌خوبی شوری تا 10 دسیزیمنس بر متر را تحمل نمایند. پس از آنها، ژنوتیپهای یزد2 و اصفهان تحمل نسبتاً خوبی به شوری از خود نشان دادند. اما، ژنوتیپهای کرمان، گرمسار و منجیل بهترتیب به‌عنوان حساسترین ژنوتیپها به شوری شناسایی شدند. پس توصیه میشود که کیفیت چوب و میزان عملکرد ژنوتیپهای انتخابی در شرایط شور بررسی شود تا بتوان بهترین ژنوتیپ را برای تولید چوب در مناطق شور معرفی نمود.
مرتضی خوش سیمای چنار؛ حمیده نوری
چکیده
به منظور بررسی تأثیر شوری آب آبیاری بر برخی ویژگیهای شیمیایی و توزیع نمک در نیمرخ خاک تحت کشت سه رقم ذرت در شرایط استفاده از سیستم آبیاری قطرهای (نوارهای تیپ)، پژوهشی در سال 1396 در مزرعه پژوهشی گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران، واقع در کرج به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام گرفت. تیمارهای ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر شوری آب آبیاری بر برخی ویژگیهای شیمیایی و توزیع نمک در نیمرخ خاک تحت کشت سه رقم ذرت در شرایط استفاده از سیستم آبیاری قطرهای (نوارهای تیپ)، پژوهشی در سال 1396 در مزرعه پژوهشی گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران، واقع در کرج به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل سه هیبرید ذرت، سینگلکراسهای 260، 400 و 704 (V1، V2 و V3) و سه سطح شوری آب آبیاری 7/0، 3 و 5 dS/m (S1، S2 و S3) بودند.ECe ، pHو کاتیونهایسدیم، پتاسیم و کلسیم + منیزیمبرای تعیین نیمرخ شوری در خاک، در طول دوره رشد گیاه و در لایههای 20-0، 40-20 و 60-40 سانتیمتری خاک و به فواصل 10 و 20 سانتیمتری از خطوط آبیاری اندازهگیری شدند.نتایج شوری عصاره اشباع خاک (ECe) و مقدار سدیم اندازهگیری شده در دو لایه 20-0 و 40-20 سانتیمتری، نشان داد که شوری و سدیم خاک تحت تأثیر سطوح مختلف شوری آب آبیاری و عمق خاک اختلاف معنیداری داشتند. میزان شوری و سدیم خاک رابطه مستقیم با شوری آب آبیاری و طول دوره رشد ارقام ذرت و رابطه عکس با عمق خاک داشت. به طوریکه بالاترین میزان شوری (4/13 dS/m) و سدیم خاک (6/95 meq/L) در لایه 20-0 سانتیمتری تیمار V3S3 و کمترین میزان آن (4/2 dS/m و 5 meq/L) در لایه 40-20 سانتیمتری تیمار V2S1 مشاهده شد.همچنین با توجه به وضعیت ارقام ذرت بدون توجه به تیمار شوری مشاهده شد که بین سه هیبرید اختلاف معنیدار وجود نداشت و پتانسیل جذب نمک در هر سه رقم یکسان بود.در آبیاریهای با آب شور (دو سطح شوری آب آبیاری 3 و 5 dS/m)، جبهۀ رطوبتی کمتر به سمت خارج از خط آبیاری حرکت کرده و اغلب تجمع نمک در فاصله 10 سانتیمتری از خط آبیاری و سطح خاک به دلیل مصرف گیاه و تبخیر-تعرق مشاهده شد. بر اساس نتایج بدست آمده از این پژوهش، در شرایط استفاده از آب شور برای آبیاری محصولات کشاورزی با استفاده از سیستم آبیاری قطرهای، در آخر فصل رشد یا زمستان نیاز به یک آبشویی است تا نمکهای جمعشده در لایه سطحی خاک را از ریشه گاه خارج ساخت.
محبوبه ناصری؛ حسین آروئی؛ محمد کافی؛ حسین نعمتی
چکیده
تنش شوری یکی از تنشهای غیر زیستی مهم است که باعث کاهش رشد گیاهان می شود. به منظور بررسی اثر تنش شوری بر صفات فیزیولوژیک گیاه سبزی دارویی شنبلیله آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا درآمد. در این طرح تیمارهای آزمایشی شامل 0، 60، 120و 180 میلیمولار کلرید سدیم آب آبیاری به صورت کاملاً تصادفی با 10 تکرار ...
بیشتر
تنش شوری یکی از تنشهای غیر زیستی مهم است که باعث کاهش رشد گیاهان می شود. به منظور بررسی اثر تنش شوری بر صفات فیزیولوژیک گیاه سبزی دارویی شنبلیله آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا درآمد. در این طرح تیمارهای آزمایشی شامل 0، 60، 120و 180 میلیمولار کلرید سدیم آب آبیاری به صورت کاملاً تصادفی با 10 تکرار اعمال گردید. اثر سطوح مختلف شوری بر وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک میوه، شاخص کلروفیل و نسبت کلروفیلa/bمعنیدار(p <0.05) بود. بر اساس نتایج آزمایش آب شور بر صفات فیزیولوژیکی گیاه شنبلیله اثر منفی گذاشت بطوریکه شوری در غلظتهای 60، 120 و 180 میلیمولار کلرید سدیم آب آبیاری به ترتیب باعث کاهش 37%، 50% و 53 درصد زیست توده اندام هوایی، 8%، 34% و 45 درصد زیست توده میوه، 1%، 2% و 16 درصد شاخص کلروفیل و 0، 4% و 27 درصد کلروفیل a/bشد.
محمد فیضی
چکیده
کاهش کیفیت منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک کشور از عوامل اصلی در کاهش رشد و عملکرد محصولات کشاورزی بحساب می آید. از جمله راه های غلبه بر این چالش مدیریت صحیح کاربرد آب‌های شور در امر کشاورزی می باشد. در این مطالعه سه تیمار کیفیت آب آبیاری با شوری 1/6، 8/1 و 12/3 دسیزیمنس بر متر(S1،S2 و S3) به عنوان کرت اصلی و دو تیمار مدیریت آبیاری با کیفیت ...
بیشتر
کاهش کیفیت منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک کشور از عوامل اصلی در کاهش رشد و عملکرد محصولات کشاورزی بحساب می آید. از جمله راه های غلبه بر این چالش مدیریت صحیح کاربرد آب‌های شور در امر کشاورزی می باشد. در این مطالعه سه تیمار کیفیت آب آبیاری با شوری 1/6، 8/1 و 12/3 دسیزیمنس بر متر(S1،S2 و S3) به عنوان کرت اصلی و دو تیمار مدیریت آبیاری با کیفیت آب های فوق الذکر در طول فصل زراعی(GQ) و آبیاری با آب غیر شور(1/6 دسیزیمنس بر متر) در مرحله جوانه‌زنی واستقرار گیاه و پس از آن اعمال سه تیمار شوری آب آبیاری(GU) به عنوان کرت فرعی همراه با دو تیمار بدون آبشویی(LR0) و با آبشویی(LR1) به عنوان کرت فرعی فرعی به ترتیب به میزان 2/6،14/0 و 19/6 درصد برای هر یک از تیمارهای کیفیت آب آبیاری، به صورت طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی در قالب کرت های دو بار خرد شده با چهار تکرار در جنوب شرقی اصفهان اجرا شد. نتایج نشان داد که افزایش شوری آب آبیاری بطور معنی داری سبب کاهش عملکرد شکر سفید گردید، بطوری که میزان کاهش در تیمار S2 و S3 نسبت به تیمار S1 به ترتیب 6/7 و10 در صد بود. با افزایش شوری آب آبیاری میزان عملکرد ریشه کاهش نشان داد. اعمال آبشویی بطور معنی داری سبب افزایش عملکرد ریشه، شکر ناخالص و شکر سفید گردید. همچنین کیفیت آب تأثیر معنی داری بر میزان سدیم، پتاسیم و نیتروژن مضره ریشه نشان داد و با شوری آب میزان این عناصر در ریشه افزایش داشت. میزان قند ملاس نیز بر اثر شوری آب افزایش نشان داد. مدیریت کاربرد آب غیر شور در اول فصل زراعی تأثیر شوری آب آبیاری را بر اکثر صفات اندازه گیری شده تعدیل نمود در حالی که کاربرد آبشویی نسبت به مدیریت آبیاری با آب غیر شور در اول فصل زراعی، تأثیر معنی داری بر اجزای عملکرد نشان داد.