حسین اردلانی؛ حسین بابازاده؛ حسین ابراهیمی
چکیده
شوری یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر رشـد و عملکرد بسیاری از گیاهان به شمار مـی‌آیـد. تحملگیاهانبهشوریبامیزاننیتروژندریافتیمتغیراست. دراینراستاپژوهشیباهدف مدل‌سازی پاسخ گیاه گوجهفرنگی به تنش‌های توأمان شوری و نیتروژن. به‌صورتگلدانیانجامشد. شش سطح شوری شامل 1،2، 4، 6، 8 و10 دسیزیمنس بر متر و سه سطح کود نیتروژن شـامل صـفر،۵۰ ...
بیشتر
شوری یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر رشـد و عملکرد بسیاری از گیاهان به شمار مـی‌آیـد. تحملگیاهانبهشوریبامیزاننیتروژندریافتیمتغیراست. دراینراستاپژوهشیباهدف مدل‌سازی پاسخ گیاه گوجهفرنگی به تنش‌های توأمان شوری و نیتروژن. به‌صورتگلدانیانجامشد. شش سطح شوری شامل 1،2، 4، 6، 8 و10 دسیزیمنس بر متر و سه سطح کود نیتروژن شـامل صـفر،۵۰ و ۱۰۰ درصد نیاز کودی در سه تکرار اعمال شد. حداکثر عملکرد ماده خشک (8/25 گرم) در تیمار با شوری یک دسیزیمنس بر متر و کود مصرفی 100 درصد و حداقل عملکرد ماده خشک (8/5 گرم) در تیمار با شوری 10 دسیزیمنس بر متر و کود مصرفی صفر درصد به دست آمد. مدل‌های تعدیل یافته لیبیگ-اسـپرینگل (LS)و میچرلیخ-بال(MB) برای مدل‌سازی پاسخ گیاه به عناصر غذایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. مقایسه آماره‌های ارزیابی مدل‌ها نشان داد که برای مدل‌سازی گیاه گوجهفرنگی در شرایط توأمان تنش شوری و کمبود نیتروژن، مدل تعدیل یافته MB(95/0d=) در مقایسه با مدل تعدیل یافته LS(88/0d=) برازش بهتری با داده‌های اندازه‌گیری شده داشت. بنابراین، استفاده از مدل تعدیل یافته (MB) برای برآورد عملکرد نسبی گوجهفرنگی توصیه می‌گردد. همچنین نتایج اثرات توأمان تنش‌های شوری و نیتروژن نشان می‌دهد که در یک سطح شوری با افزایش مقدار کود نیتروژن عملکرد ماده خشک گیاه افزایش یافته و با زیاد شدن شوری در یک سطح نیتروژن، عملکرد ماده خشک کاهش یافته است. آستانه کاهش عملکرد درشرایط شوری ثابت نبوده و بستگی به مقدار نیتروژن موجود در خاک دارد. در تیمار بدون مصرف نیتروژن، افزایش شوری تاثیر چندانی بر کاهش عملکرد نسبی نداشت. این امر نشان دهنده تاثیرگذار بودن عامل کمبود نیتروژن نسبت به شوری می‌باشد. بنابراین با مدیریت کود نیتروژن می‌توان،آستانه تحمل گیاه گوجهفرنگی به شوری را افزایش داد.
مصلح‌الدین رضایی
چکیده
افزایش شوری آب و کاهش منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی در مناطق مرکزی ایران لزوم بکارگیری مدیریت‌های مناسب برای جلوگیری از کاهش عملکرد گیاهان در اثر شوری را می‌طلبد. استفاده از خاکپوش‌های پلی‌اتیلن یکی از راهکارهای کاهش اثرات سوء شوری بر گیاهان می‌باشد. در این پژوهش، تاثیر ترکیب فاکتوریل چهار سطح شوری آب آبیاری دو، چهار، شش و هشت ...
بیشتر
افزایش شوری آب و کاهش منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی در مناطق مرکزی ایران لزوم بکارگیری مدیریت‌های مناسب برای جلوگیری از کاهش عملکرد گیاهان در اثر شوری را می‌طلبد. استفاده از خاکپوش‌های پلی‌اتیلن یکی از راهکارهای کاهش اثرات سوء شوری بر گیاهان می‌باشد. در این پژوهش، تاثیر ترکیب فاکتوریل چهار سطح شوری آب آبیاری دو، چهار، شش و هشت دسی زیمنس بر متر (dS m-1)و دو تیمار خاکپوش پلاستیکی شامل خاکپوش شفاف و مشکی و شاهد(بدون خاکپوش، زمین لخت)، در یک طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار بر عملکرد میوه طالبی (رقم شاه‌آبادی) بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر شوری آب آبیاری بر عملکرد میوه، متوسط وزن یک میوه، عملکرد یک بوته، تعداد میوه برداشتی مرغوب و نامرغوب و عملکرد میوه مرغوب و نامرغوب (در حد احتمال یک درصد) و بر تعداد میوه در بوته (در حد احتمال پنج درصد) معنی‌دار شد.همچنین اثر خاکپوش بر عملکرد میوه و متوسط وزن میوه در متر مربع و عملکرد یک بوته (در سطح احتمال یک درصد) و بر تعداد میوه در متر مربع و تعداد میوه در بوته (در سطح احتمال پنج درصد) معنی‌دار شد ولی اثر متقابل شوری در خاکپوش معنی‌دار نشد. عملکرد میوه در تیمارهای شوری دو، چهار، شش و هشت دسی زیمنس بر متر بترتیب برابر با12/5، 01/4، 04/3 و 94/2 کیلوگرم در متر مربع بود که در حد احتمال یک درصد معنی‌دار شد. اختلاف عملکرد و خصوصیات اندازه‌گیری شده میوه بین تیمارهای خاکپوش پلاستیکی شفاف و مشکی معنی‌دار نشد ولی بین خاکپوش‌های مشکی و شفاف معنی‌دار شد.عملکرد تیمار شاهد، خاکپوش مشکی و شفاف بترتیب برابر با 18/2، 47/4 و 69/4 کیلوگرم در متر مربع بود. در انتهای فصل رشد شوری اختلاف شوری خاک بین تیمارهای خاکپوش پلاستیکی با شاهد (در حد احتمال پنج درصد) معنی‌دار ولی بین تیمارهای خاکپوش مشکی و شفاف معنی‌دار نشد. عصاره اشباع خاک (ECe) در عمق 60-0 سانتیمتری خاک با افزایش شوری آب آبیاری افزایش داشت و از dS m-15/4 در شوری آب آبیاریdS m-12به dS m-111 در شوری آب آبیاریdS m-18 افزایش نشان داد. با افزایش شوری آب آبیاری اثر خاکپوش پلاستیکی بر کاهش شوری خاک بیشتر شد. رابطهYr=100- 7.1X(ECe-2.48) بین عملکرد نسبی (Yr) و ECeدر عمق 60-0 سانتمتری خاک بدست آمد، بنابراین طالبی گیاهی نسبتاً حساس به شوری می‌باشد و استفاده از خاکپوش پلاستیکی برای کاهش تنش شوری و زود رسی میوه توصیه می‌گردد.