کاربرد خاکپوش‌های پلاستیکی برای کاهش اثرات شوری و افزایش عملکرد طالبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مربی پژوهش مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

چکیده

افزایش شوری آب و کاهش منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی در مناطق مرکزی ایران لزوم بکارگیری مدیریت‌های مناسب برای جلوگیری از کاهش عملکرد گیاهان در اثر شوری را می‌طلبد. استفاده از خاکپوش‌های پلی‌اتیلن یکی از راهکارهای کاهش اثرات سوء شوری بر گیاهان می‌باشد. در این پژوهش، تاثیر ترکیب فاکتوریل چهار سطح شوری آب آبیاری دو، چهار، شش و هشت دسی زیمنس بر متر  (dS m-1)و دو تیمار خاکپوش پلاستیکی شامل خاکپوش شفاف و مشکی و شاهد(بدون خاکپوش، زمین لخت)، در یک طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار بر عملکرد میوه طالبی (رقم شاه‌آبادی) بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر شوری آب آبیاری بر عملکرد میوه، متوسط وزن یک میوه، عملکرد یک بوته، تعداد میوه برداشتی مرغوب و نامرغوب و عملکرد میوه مرغوب و نامرغوب (در حد احتمال یک درصد) و بر تعداد میوه در بوته (در حد احتمال پنج درصد) معنی‌دار شد.همچنین اثر خاکپوش بر عملکرد میوه و متوسط وزن میوه در متر مربع و عملکرد یک بوته (در سطح احتمال یک درصد) و بر تعداد میوه در متر مربع و تعداد میوه در بوته (در سطح احتمال پنج درصد) معنی‌دار شد ولی اثر متقابل شوری در خاکپوش معنی‌دار نشد. عملکرد میوه در تیمارهای شوری دو، چهار، شش و هشت دسی زیمنس بر متر بترتیب برابر با12/5، 01/4، 04/3 و 94/2 کیلوگرم در متر مربع بود که در حد احتمال یک درصد معنی‌دار شد. اختلاف عملکرد و خصوصیات اندازه‌گیری شده میوه بین تیمارهای خاکپوش پلاستیکی شفاف و مشکی معنی‌دار نشد ولی بین خاکپوش‌های مشکی و شفاف معنی‌دار شد.عملکرد تیمار شاهد، خاکپوش مشکی و شفاف بترتیب برابر با 18/2، 47/4 و 69/4 کیلوگرم در متر مربع بود. در انتهای فصل رشد شوری اختلاف شوری خاک بین تیمارهای خاکپوش پلاستیکی با شاهد (در حد احتمال پنج درصد) معنی‌دار ولی بین تیمارهای خاکپوش مشکی و شفاف معنی‌دار نشد‌. عصاره اشباع خاک (ECe) در عمق 60-0 سانتیمتری خاک با افزایش شوری آب آبیاری افزایش داشت و از dS m-15/4 در شوری آب آبیاریdS m-12به dS m-111 در شوری آب آبیاریdS m-18 افزایش نشان داد. با افزایش شوری آب آبیاری اثر خاکپوش پلاستیکی بر کاهش شوری خاک بیشتر شد. رابطهYr=100- 7.1X(ECe-2.48)  بین عملکرد نسبی (Yr) و ECeدر عمق 60-0 سانتمتری خاک بدست آمد، بنابراین طالبی گیاهی نسبتاً حساس به شوری می‌باشد و استفاده از خاکپوش پلاستیکی برای کاهش تنش شوری و زود رسی میوه توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Use of Plastic Mulches for Reducing Salinity and Increasing Yield of Cantaloupe

نویسنده [English]

  • Moslehedin Rezaei
Faculty of Agricultural and Natural Research and Education organization of Esfahan Province
چکیده [English]

In central region of Iran, increasing soil and water salinity and declining ground and surface water resources have increased the necessity of reducing the effect of salinity on crop yield. Utilization of plastic mulches is an effective method for reducing the salinity hazard on plant growth. In this respect, an experiment was conducted on cantaloupe using factorial combination of four irrigation water salinities of 2, 4, 6 and 8 dS m-1 and three mulch treatments including bare soil (control), transparent (TPM), and black plastic mulch (BPM). The experimental design was randomized complete block design in three replicate. The analysis of variance showed that the effects of saline irrigation water on yield, mean weight of fruit, yield of plant, yield of marketable and non-marketable fruit were highly significant (P < 0.01), and on number of harvested fruit were significant (P< 0.05).The effect of mulch treatments on fruit yield and mean weight of fruit was highly significant (P < 0.01) and on number of fruit per m-2 and number of fruit per plant were significant (P < 0.05). The interaction effects of saline irrigation water and mulch were not significant on any of the aforementioned parameters. The cantaloupe yield in 2, 4, 6 and 8 dS m-1 irrigation water treatments across all mulch treatments were 5.12, 4.01, 4.03 and 2.94 kg m-2, respectively, and were significantly different (P<0.01). The plot yield for the control, BPM, and TPM were, respectively, 2.18, 4.47, and 4.69 kg m-2, and there was significant differences (P<0.05) between plastic mulch with the control. With increasing irrigation water salinity from 2 to 8 dS m-1,the average soil salinity in 0 to 60 cm soil layer increased from 4.5 dS m-1 to 11 dS m-1. Increasing salinity of irrigation water enhanced the effect of mulch treatment on decreasing the soil salinity. The relationship between cantaloupe yield and soil salinity was Yr=100- 7.1X(ECe-2.48), where Yr, and ECe (dS m-1) are the relative yield (yield of non-saline to saline treatment yield) and soil electrical conductivity in 0-60 cm soil layer. Therefore, cantaloupe is moderately sensitive to salinity and utilization of plastic mulches to increase earliness and decrease the effect of irrigation water salinity is recommended. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • irrigation water
  • Vegetable crop
  • Threshold salinity
  • Weight of fruit
  • Yield per plant
  1. آریا، پ. و میرخانی ر. 1384. روش‌های اندازه‌گیری ویژه‌گی‌های فیزیکی خاک. نشریه فنی شماره 479. وزارت جهاد کشاورزی، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، مؤسسه تحقیقات خاک و آب. انتشارات سنا.تهران ایران. 31 صفحه
  2. تیشه‌زن، پ.، ناصری، ع.، حسن‌اقلی ع. و مسگر باشی م. 1392. بررسی لایسیمتری موازنه آب و نمک ناحیه ریشه نهال خرما در مدیرتهای مختلف زراعی. مجله پژوهش آب ایران. سال هفتم. شماره 12. صحفات 212-203.
  3. علی احیایی، م. و بهبهانی‌زاده ع. 1375. شرح روش‌های تجزیه شیمیایی خاک. مؤسسه تحقیقات خاک و آب. نشریه فنی شماره 1024. 150 صفحه. تهران. ایران.
  4. ملکوتی، م. و عیبی م. 1376. تعیین حد بحرانی عناصر غذایی محصولات استراتژیک و توصیه صحیح کودی کشور.  چاپ اول، انتشارات نشر آموزش کشاورزی.  سازمان تات، کرج، ایران.
  5. فرهادی ع.، اکبری م. و مشرف ل.۱۳۸۱ .اثرات روش آبیاری و خاکپوش‌های پلی‌اتیلن بر کیفیت گرمک در اصفهان. علوم و فنون باغبانی ایران ۲):3 و 4) 170-161.
  6. فرهادی ع.و سلیمانی ا. 1382. بررسی اقتصادی کاربرد خاکپوش پلی‌اتیلن و طریقه کاشت در محصول خیار. گزارش نهایی شماره 82/8 مورخ 21/1/1382 مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشور.
  7. فرهادی، ع.۱۳۸۲. بررسی کاربرد خاکپوش‌های پلی‌اتیلن و روش‌های آبیاری برای کاهش مصرف آب و شن در گیاهان جالیزی. هشتمین سمینار سراسری آبیاری و کاهش تبخیر، ۷ تا ۸ بهمن ماه ۱۳۸۲، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
  8. فیضی، م. 1385. بررسی اثر عمق و شوری آب آبیاری بر روی گیاه گرمک به روش آبیاری قطره‌ای نشریه شماره 84/10153 مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشور.
  9. نستری نصر‌آبادی، ح.، نعمتی س.ح.، سبحانی،‌ع. و آرویی ح. 1391. بررسی اثر خاکپوش و دور آبیاری بر عملکرد و کیفیت میوه دو رقم خربزه استان خراسان. نشریه علوم باعبانی. جلد 26 شماره 3 صفحات 333-327.

 

  1. Humphery, AE, and V Rodriguez. 1998. Ion compartmentation in salinity stressed alfalfa seedling growing under different temperature régimes. Common Soil Sci. Plant anal. 29 (17-18): 26.7-2618.
  2. Arab-Salmani, K. 2007. Improvment of Semsoori candeloupe population using half-sib and selfing (S1) line selection. Final report of research project No. 86/1274. Varamin Agricultural Research center, Tehran Iran 26 pp
  3. Bonanno, R.A., William, J. and Lamont. JR. 1987. Effect of polyethylene mulches, irrigation method and row covers on soil and air temperature and yield of muskmelon. J. Amer. Soc. Hort. Sci. 112 (5): 735-738.
  4. FAO. 2008. FAO land and plant nutrition management service.
  5. Flores, P., Caovajal, M., M., Martinez, V, Navarvo, JM, Cedra, A, Del Amor saavedra, F.M. 2001. Yield response of soilless melon and tomato to different irrigation water qualities. Acta Horticulture. No. 559 (V.1) 333-338
  6. Fuchs, M. and A. Hadas. 2011. Mulch resistance to water vapor transport. Agricultural Water Management. 98(5): 893-898.
  7. Huang CH, L. Zong, M. Buonanno, X. Xue, T. Wang, and, A. Tedeshi. 2012. Impact of saline water irrigation on yield and quality of meloan (Cucumis melo CV. Huanghemi) in Northwest China. European Journal of agronomy. (43) 68-76
  8. Jifon, J. 2004. Influence of colored plastic mulches on soil temperature and muskmelon root respiration. Hortiscience. 39:802.
  9. Kimberly A. Klock, William R. Gravesa, and Henry G. Taber. 1996. Growth and phosphorus, zinc, and manganese content of tomato, muskmelon, and honey locust at high root zone temperaturesJournal of Plant Nutrition. 19(5) 795-806.
  10. LiJuan, C. and Q. Feng. 2013. Soil Water and salt distribution under furrow irrigation of saline water with plastic mulch on ridge. J. Arid Land 5(1) 60-70.
  11. Maas, EV. 1985. Salt tolernce of plants. Applied Agricultural Research Vol. 1. No. 1, PP. 12-16. Springer Verlag New York
  12. Meiri A., Plant Z and Pincas L. 1981. Salt tolerance of greenhouse grown muskmelon. Soil Sci. 131: 189-193.
  13. Morales-Garcia, D. 2008. The effect of saline irrigation water on growth and development of bell pepper (Capcicum annuum L.) grown using a plasticulture system. PhD thesis submitted to McGill University Canada.
  14. Munguia-Lopez J.P., Faz C.R., Quezada M.R. and Jones R.T. 1994. Plastic mulch effect on the growth and yield of muskmelon (Cucumis melo L.) under irrigation condition by drip and surface. 25th National Agricultural Plastic Congress. USA, 23-27 Sep. P: 81-86.
  15. Rosenberg, R.J. 1974. Microclimate: The Biological Environment. Chapter 6. Modification of the Soil Temperature. 145-157. John Wiley and Sons, New York.
  16. Seyfi, K., and Rashidi M. 2007. Effect of drip irrigation and plastic mulch on crop yield and yield components of cantaloupe, International Journal of Agriculture Biology, 2:247-249.
  17. Yang, Y.Z. 1984. Changes in soil salts under plastic mulching and their influence on crop. Ningxia- agricultural- science- and technology- ningxia- Nongye- Kej. No (2): 27-29.
  18. Yan-min, Y., Xiao-Jing, L., Wei-qiang, L., and Cun-zhen L. 2006. Effect of different mulch materials on winter wheat production in desalinized soil in Heilonggang region of North China. Journal of f Zhejiang University Science B. 7(11):858-867.