نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسین پرویزی ¹
• امیر پرنیان ²
• حدیث حاتمی ³
• محمدحسن رحیمیان ¹

¹ استادیار بخش آبیاری و فیزیک خاک، مرکز ملی تحقیقات شوری، یزد ایران.

² استادیار بخش شیمی خاک و تغذیه گیاه، مرکز ملی تحقیقات شوری، یزد ایران.

³ استادیار بخش شیمی خاک و تغذیه گیاه، مرکز ملی تحقیقات شوری، یزد، ایران.

چکیده

در این پژوهش، اثرات تغییر فشار و نوع ‌قطره‌چکان انتخابی بر عملکرد سامانه‌های آبیاری قطره‌ای در 21 باغ پسته و در شرایط کاربرد آب شور بررسی شد. بر اساس نتایج، میزان تغییرات یکنواختی پخش آب در نقاط مختلف مزرعه (EU) در باغ‌های متفاوت از 71% تا 95% و میزان آبدهی متوسط ‌قطره‌چکان‌های مختلف از 5/5 تا 28/8 لیتر در ساعت متغیر بود. کمترین و بیشترین مقدار فشار کارکرد در پشت ‌قطره‌چکان‌ها نیز به ترتیب 0/1 و 1/8 بار بود. باغ شماره چهار دارای کمترین (3/3%) و شماره 13 دارای بیشترین (21%) ضریب تغییرات بودند. علاوه بر این، کمترین (0/6%) و بیشترین (26%) مقادیر انحراف آبدهی میانگین نسبت به آبدهی اسمی نیز به ترتیب در طرح‌های شماره 3 و 18 مشاهده گردید. میزان ضریب تغییرات در طرح‌های شماره 3، 4، 10، 11، 12، 19 و 21 کمتر از ده درصد و عالی بودند. طرح‌های شماره 2، 13، 14 و 15 با ضریب تغییرات تقریبا 20% در حد فاصل خوب و بسیار خوب و سایر طرح‌ها نیز دارای ضریب تغییرات بسیار خوب در عمل بودند. نتایج نشان داد که در باغ‌هایی که درآنها تامین، یا توزیع فشار کارکرد مناسب بود (0/5 تا 4 بار)، ‌قطره‌چکان‌ها، فارغ از برند و نوع، دارای ضریب تغییرات پایین و یکنواختی پخش بالا بود. با این حال، دو نمونه یوروپلاست کینگ و یورودریپ با آبدهی هشت لیتر در ساعت برای نفوذپذیری کم خاک و برای جاهایی که آبدهی بالا با تامین فشار بین 0/5 تا 1 بار مدنظر است، نمونه یورودریپ با آبدهی اسمی26/2 لیتر در ساعت را می‌توان توصیه کرد. نتایج نشان داد که اغلب باغ­ها نیاز به اصلاح برنامه آبیاری (دور و یا مدت) دارند. به نظر ‌می‌رسد که شوری آب های بررسی شده روی گرفتگی قطره چکان ها و در نتیجه یکنواختی پخش آب در نقاط مختلف باغ اثر چندانی نداشت.

کلیدواژه‌ها

• آبدهی‌قطره‌چکان
• شوری آب
• گرفتگی قطره‌چکان
• یکنواختی پخش آب

موضوعات

• طراحی آب، آبیاری تحت فشار، شبکه های آبیاری زهکشی

عنوان مقاله [English]

Effects of Pressure Changes and Type of Emitter on the Performance of Drip Irrigation Systems in Pistachio Orchards of Yazd Province

نویسندگان [English]

• Hossein Parvizi ¹
• Amir Parnian ²
• Hadis Hatami ³
• Mohammad Hasan Rahimian ¹

¹ Assistant professor of Irrigation and Soil Physics Department, National Salinity Research Center, Yazd, Iran.

² Assistant professor of Soil Chemistry and Plant Nutrition Department, National Salinity Research Center, Yazd, Iran.

³ Assistant professor of Soil Chemistry and Plant Nutrition Department, National Salinity Research Center, Yazd, Iran.

چکیده [English]

The effects of pressure changes and type of emitter on the performance of pistachio orchard’s drip irrigation systems were studied in 21 orchards, under irrigation by saline water. Based on the results, water distribution uniformity in different parts of the orchards (EU) and the average flow of emitters ranged from 71% to 95% and 5.5 to 28.8 l hr^-1, respectively. Furthermore, the lowest and highest operating pressure of the emitter were 0.1 and 1.8 bar in different pistachio orchards, respectively. The highest (21%) and lowest (3%) values of coefficient of variation (CV) were obtained from the evaluation of orchards number 13 and 4, respectively. Moreover, the minimum (0.6 %) and maximum (26.2 %) deviation values of the measured average flow from the nominal flow were also observed in orchards No. 3 and 18, respectively. The values of CV in orchards No. 3, 4, 10, 11. 12, 19, and 20 were lower than 10% and were excellent. Orchards No. 2, 13, 14, and 15 with values of about 20% showed good and very good CV, and all of the remaining orchards had very good values of CVs between 10% and 20 %. The results showed that the emitters had a low CV and high EU in the orchards with proper supply and distribution of operation pressure (0.5 to 4 bar) without considering their types and brands. However, the two 8 liters per hour emitters including the Eurodrip and Europlast (King model) for soils with low infiltration rate, and the 26.2 liters/hour Eurodrip emitter for supplying high flow rates with an operating pressure of 0.5 to 1 bar can be recommended. Results indicated that, in most orchards, it is vital to modify the irrigation planning (time and frequency). It seems that if the operating pressure is supplied and distributed properly, emitter clogging and, consequently, EU would not be much affected by water salinity.

کلیدواژه‌ها [English]

• Emitter flow rate
• Emitter clogging
• Water distribution uniformity
• Water salinity