نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• معصومه افشانی ¹
• مهدی سرائی تبریزی ²
• مصطفی تیموری ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

² استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³ استادیار گروه توسعه کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی نقاط­ ضعف، قوت، تهدید و فرصت در شبکه دشت ورامین از نگاه بهره‌برداران، کارشناسان و مدیران شبکه انجام­ شد. ابزار پژوهش پرسشنامه بود که روایی آن با تکمیل 30 نمونه اولیه و بررسی پایایی تحت­نظر اساتید دانشگاه، مدیران و صاحب­نظران متخصص اصلاح گردید. جمع­آوری اطلاعات به‌صورت تک ­مرحله ­ای، تصادفی و میدانی بود. جامعه آماری شامل بهره‌برداران شبکه، کارشناسان خبره و مدیران فعال بود. حجم نمونه ­آماری از طریق رابطه کوکران 98 و برای جلوگیری از خطا 105 نفر تعیین شد. نتایج مدل تحلیلی SWOT نشان می­دهدکه احتمالاً با افزایش اطلاعات و آگاهی واقعی­ بهره­ برداران شبکه درباره چالش ­های شبکه، هزینه ساخت و نگهداری، اقدامات اداره آبیاری و امور آب، جهاد کشاورزی، و دیگر ارگان­ها و سازمان­های مرتبط، آن­ها به جای مقابله و نگرش منفی، همراهی مسئولانه و دغدغه ­مندتر داشته و در راستای رفع تهدید، حذف ضعف، تقویت قوت و استفاده از فرصت­ها قدم­ های مؤثرتری بردارند. بررسی تطبیقی نظرات کارشناسان نشان داد که، همانند نظر بهره‌برداران، فرصت‌ها بیشتر از تهدید، ضعف و قوت بود، این نتیجه نشان از اشتراک دیدگاه این دو گروه و امیدواری به فرصت­ های موجود شبکه دارد. از دیدگاه مخاطبان، اولویت با تعیین استراتژی ­های رقابتی و سپس تدافعی است. با اطلاع از مشکلات بهره­بردار (چالش فرآیند اداری، ناهماهنگی بخش­های مرتبط با حوزه آب، نگاه منفی به اقدامات دولتی با مشاهده تجربه ­های ناموفق پیشین)، کارشناسان می­توانند به‌منظور تسهیل امور آب­بران، رفع ضعف، و مقابله با تهدیدهای اثرگذار، با فعالیت ­هایی همچون ترویج شیوه­ های نوین آبیاری و کشاورزی و نمایش تجربیات موفق مدیریت مشارکتی آب­بران در شبکه­، اقداماتی راهگشا و کاربردی داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

• ارزیابی عملکرد
• تشکل آب‌بران
• مدیریت مشارکتی

موضوعات

• طراحی آب، آبیاری تحت فشار، شبکه های آبیاری زهکشی

عنوان مقاله [English]

A Look at the Performance of Irrigation and Drainage Network of Varamin Plain Based on SWOT Model

نویسندگان [English]

• Masoumeh Afshani ¹
• Mahdi Sarai Tabrizi ²
• mostafa teimoori ³

¹ M.Sc. of Irrigation and Drainage, Department of Water Engineering and Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

² Department of Water Engineering and Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

³ Assistant Professor, Department of Rural Development, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The current research was conducted with the aim of identifying the weaknesses, strengths, threats, and opportunities in the operation of the Dasht Varamin Network from the viewpoint of users, experts, and managers of the network. The research tool was a questionnaire whose validity was improved by completing 30 prototypes and checking reliability under the supervision of university professors, managers, and experts in this field. Data was collected by single-stage, random, and field survey. The statistical population included the network operators, experts, and active managers. The statistical sample size was 98 through the Cochrane relationship and 105 to avoid errors. The results of the SWOT analytical model showed that with increasing information and real awareness of the users about the challenges of the network, the cost of construction and maintenance, the actions of the Irrigation Department and Water Affairs, Agricultural Jihad, and other related organizations, will encourage the users to stop confronting and having a negative attitude. Thus, they would probably have a more responsible and concerned participation and would take more effective steps in order to remove the threat, eliminate the weakness, enhance the strength, and use the opportunities. The comparative examination of the opinions of experts such as users determined opportunities more than threats, weaknesses and strengths, this shows a shared view and hope for the existing opportunities of the network. From the respondents’ point of view, the priority was to determine the competitive strategies, then, the defensive ones. Knowing the problems of the users (challenge of the administrative process, inconsistency of the sectors related to water, negative view of the government measures by considering the previous unsuccessful experiences) experts can eliminate the weaknesses and threats in order to facilitate the affairs for the water users. Activities such as promoting new methods of irrigation and agriculture and showing the successful experiences of cooperative management of water users in the network, should have pioneering and practical results.

کلیدواژه‌ها [English]

• Performance Evaluation
• Water Users' Organization
• Participatory Management