ارزش‌گذاری آب زیرزمینی به روش باقیمانده با در نظر گرفتن شوری آب آبیاری در شهرستان ورامین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه مهندسی آب دانشگاه زابل

2 دانشیار گروه مهندسی آب دانشکده آب و خاک دانشگاه زابل.

3 دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

4 دانشیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشگاه تهران

چکیده

ارزش اقتصادی آب به‌عنوان یکی از عوامل مهم تخصیص این عامل بین مصارف گوناگون و همچنین، تحریک کاربران برای اجرای اقدامات موردنیاز به منظور افزایش سرمایه‌گذاری‌های مرتبط با ارتقاء بهره­وری آب است. روش­های متعددی برای ارزش‌گذاری اقتصادی آب وجود دارد که با توجه به نقش تولیدی آب زیرزمینی در آبیاری محصولات کشاورزی، در این تحقیق از روش ارزش‌گذاری باقیمانده برای ارزش­گذاری اقتصادی آب در چاه­های کشاورزی شهرستان ورامین با طیف گسترده­ای از شوری آب استفاده شد. میانگین ارزش اقتصادی آب در صیفی‌جات، گندم، جو و یونجه به ترتیب برابر با 1/2513، 5/5334، 0/1933 و 6/5647 ریال بر مترمکعب بود.قیمت مبادله­ای فروش آب در میان کشاورزان منطقه مورد مطالعه 8/5231 ریال در متر مکعب محاسبه شد که نزدیک به ارزش باقیمانده آب در محصولات گندم و یونجه بود. ضریب تبیین رابطه ارزش اقتصادی و شوری آب آبیاری برای محصولات فوق به ترتیب برابر 806/0، 878/0، 865/0 و 702/0 به دست آمد که نشان‌دهنده توضیح بخش قابل‌توجه تغییرات ارزش اقتصادی آب نسبت به شوری آب بود. با توجه به رابطه به دست آمده میان شوری و ارزش آب آبیاری در منطقه مورد مطالعه برای محصولات صیفی، گندم، جو و یونجه به ترتیب در شوری­های3/61، 7/30، 5/20 و 8/24 دسی­زیمنس بر متر، ارزش باقیمانده آب به مقدار صفر می­رسد. در نتیجه سیاست نرخ­گذاری آب در منطقه باید به­گونه­ای باشد که در شوری­های بیشتر از مقادیر ذکر شده برای محصولات، متناسب با آن شوری، قیمت فروش آب کمتر از مقادیر فعلی باشد تا زیانی برای کشاورزان حاصل نشود و یا انتخاب محصول بر اساس مقاومت بیشتر به شوری و ارزش اقتصادی آن در نظر گرفته شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Groundwater Valuation Using Residual Method and Considering Water Salinity in Varamin County

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hassanli 1
  • Peyman Afrasiab 2
  • Mahmoud Sabuhi 3
  • Hamed Ebrahimian 4
1 Ph.D. student of Irrigation and Drainage, Department of Water Eng., University of Zabol
2 Associate Professor/ university of zabol
4 Associate professor, University of Tehran
چکیده [English]

The economic value of water is one of the most important factors for allocating water among various consumptions and encouraging users to take necessary actions to increase investments related to improving water productivity. There are several methods for economic valuation of water. In this study, due to the key role of water in irrigation of agricultural products, residual valuation method was used for agricultural wells in Varamin County, with a wide range of water salinity. The average economic values of water for cucurbits, wheat, barley, and alfalfa were 2513.1, 5334.5, 1933.0 and 5647.6 Iranian Rials per cubic meters (IRR.m-3), respectively. The exchange price of water among the farmers in the study area was calculated as 5231.8 IRR.m-3, which was close to the calculated residual value for wheat and alfalfa crops. The coefficient of determination (R2) for the relationship of economic value and salinity of irrigation water for the above crops was 0.806, 0.878, 0.865 and 0.702, respectively, which indicates that the main changes of economic value of water is related to salinity of water. According to the relationship between salinity and irrigation water value in the study area, the residual value of water was zero in the electrical conductivity of 3.61, 7.30, 6.05, and 8.24 dS.m-1 for cucurbits, wheat, barley, and alfalfa, respectively. As a result, the water pricing policy in the study area should be such that for water salinities higher than the mentioned values, the selling price of water is set lower than the current value, so that the farmers do not suffer losses. Another option is that choice of crop should be based on greater resistance to salinity and its economic value.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water economic
  • Water value
  • Groundwater salinity
  • Water productivity

مراجع

  1. بی‌نام، 1396. نتایج سرشماری نفوس و مسکن 1395 هجری خورشیدی. مرکز آمار ایران.
  2. بی­نام، 1396. آشنایی با شهرستان‌های قرچک و ورامین. وزارت امور اقتصادی و دارایی، اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان تهران.
  3. بی‌نام، 1389. دور دوم آماربرداری سراسری منابع و مصارف آب سطحی و زیرزمینی استان تهران از سال 1387 تا 1389. وزارت نیرو.
  4. جنیدی شریعت‌زاده ح، 1391. بهبود مدیریت و مصرف بهینه آب در کشاورزی: بسته آموزشی راهکارها و دستورالعمل‌ها. مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان ورامین، اداره آموزش و ترویج کشاورزی.
  5. رفیعی امام ع و زهتابیان غ، 1385. بررسی عوامل مؤثر بر تخریب اراضی در دشت ورامین. مجله منابع طبیعی ایران. جلد 59، شماره 2، صفحه‌های 289 تا 297.
  6. سهرابی ملایوسف ت، لیاقت ع، علیزاده ح و نظری ب، 1393. مدل‌سازی و شبیه‌سازی آثار بلندمدت استفاده از فاضلاب تهران بر منابع آب و خاک دشت ورامین با استفاده از مدل‌سازی پویای سیستم‌ها. تحقیقات آب و خاک ایران. جلد 45، شماره 3، صفحه‌های 267 تا 281.
  7. شریف م و قاسمی ع، 1395. اقتصاد خرد. انتشارات اطلاعات. چاپ چهارم. 546 صفحه.
  8. عرب م، فتاحی اردکانی ا، فهرستی ثانی م و نشاط ا، 1397. برآورد ارزش عرضه آب کافی به دشت ورامین با رهیافت ارزش‏گذاری مشروط (مطالعه موردی سد ماملو و لتیان). مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، جلد 49، شماره 4، صفحه‌های 622 تا 634.
  9. کاشانی م، 1388. بررسی تغییر کاربری اراضی کشاورزی حاشیه شهر ورامین و عوامل مؤثر بر آن طی سال‌های 1385-1354. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد.
  10. Allen, R. G., Pereira, L. S., Raes, D. and M. Smith, 1998. Crop evapotranspiration: Guidelines for computing crop water requirements irrigation and drainage paper 56. FAO-Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome.
  11. Anonymous, 1992. The Dublin Statement on Water and Sustainable Development. pp. 4-8. International Conference on Water and the Environment: Development Issues for the 2lst century. 26-31 January, Dublin, Ireland.
  12. Bate, R. N. and W. R. Dubourg, 1997. Net-back analysis of irrigation water demand in East-Anglia. Journal of Environmental Management, 49: 311–322.
  13. Bekchanov, M., Ringler, C., Bhaduri, A. and M. Jeuland, 2016. Optimizing irrigation efficiency improvements in the Aral Sea Basin. Water Resources and Economics, 13: 30-45.
  14. Berbel, J., Azahara Mesa-Jurado, M. and J. Máximo Pistón, 2011. Value of Irrigation water in Guadalquivir Basin (Spain) by Residual Value Method. Water Resource Management, 25: 1565-1579.
  15. Calatrava Leyva, J. and S. Sayadi, 2005. Economic valuation of water and willingness to pay analysis with respect to tropical fruit production in southeastern Spain. Spanish Journal of Agricultural Research, 3(1): 25–33.
  16. Chowdhury, N. T. 2013. Marginal product of irrigation expenses in Bangladesh. Water Resources and Economics, 4: 38–51.
  17. Doorenbos, J. and A. H. Kassam, 1979. Yield response to water: Irrigation and Drainage paper 33. FAO-Food and Agriculture Organization, Rome.
  18. Grimes, A. and A. Aitken, 2008. Water, water somewhere: the value of water in a drought-prone farming region. Motu, Wellington.
  19. Hassanli, M. and H. Ebrahimian, 2016. Cyclic use of saline and non-saline water to increase water use efficiency and soil sustainability on drip irrigated maize. Spanish Journal of Agricultural Research, 14(4): e1204.
  20. Hassanli, M., Ebrahimian, H., Mohammadi, E., Rahimi, A. and A. Shokouhi, 2016. Simulating maize yields when irrigating with saline water, using the AquaCrop, SALTMED, and SWAP models. Agricultural Water Management, 176: 91-99.
  21. Hillel, D. 2000. Salinity Management for Sustainable Irrigation. World Bank, Washington DC.
  22. Hussain, I., Turral, H., Molden, D., and M. Ahmad, 2007. Measuring and enhancing the value of agricultural water in irrigated river basins. Irrigation Science, 25: 263-282.
  23. Kang, Y., Chen, M. and S. Wan, 2010. Effects of drip irrigation with saline water on waxy maize (Zea mays L. var. ceratina Kulesh) in North China Plain. Agricultural Water Management, 97: 1303-1309.
  24. Karami, L., Alimohammadi, M., Soleimani, H. and M. Askari, 2019. Assessment of water quality changes during climate change using the GIS software in a plain in the southwest of Tehran province, Iran. Desalination and Water Treatment, 148: 119-127.
  25. Lange, G. M. 2006. Case studies of water valuation in Namibia’s commercial farming areas. Pp. 237–255. In: Lange, G. M. and Hassam, R. (eds). The economics of water management in Southern Africa: an environmental accounting approach. Edward Elgar Publishing-Chelthenham.
  26. Lange, G. M., and R. Hassan, 2006. The economics of water management in Southern Africa: An environmental Accounting approach. Edward Elgar Publishing, London.
  27. Lister, J. 2019. Examples of Explicit & Implicit Business Transactions. Retrieved March 24, 2020 from https://smallbusiness.chron.com/examples-explicit-implicit-business-transactions-37484
  28. Maas, E. V. and G. J. Hoffman, 1977. Crop salt tolerance-current assessment. Journal of Irrigation Drainage Div. ASCE, 103(2): 115-134.
  29. Maestu, J. 2001. The political economy of the implementation of changes in pricing practices in Spain. What can we learn. pp. 247-267. Proceedings of the European Commission Conference on Pricing Water. Economics, Environment and Society. 6-7 September, Sintra, European Commission, Brussels, Belgium,
  30. Munns, R. 2002. Comparative physiology of water and salt stress. Plant, Cell and Environment, 25(2): 239-250.
  31. Najafi Alamdarlo, H., Ahmadian, M. and S. Khalilian, 2016. Groundwater management at Varamin plain: The consideration of stochastic and environmental effects. International Journal of Environmental Researches, 10(1): 21-30.
  32. Phakathi, S. 2016. Small-scale irrigation water use productivity and its role in diversifying rural livelihood options: case studies from Ndumo B and Makhathini irrigation schemes, KwaZulu-Natal, South Africa. M. Sc. dissertation, University of KwaZulu-Natal, Pietermaritzburg.
  33. Rigby, D., Alcon, F. and M. Burtons, 2010. Supply uncertainty and the economic value of irrigation water. European Review of Agricultural Economics, 37: 97-117.
  34. Speelman, S., Farolfi, S., Perret, S., D’haese, L. and M. D’haese, 2008. Irrigation water value at small-scale schemes: evidence from the North West Province, South Africa. International Journal of Water Resource Development, 24(4): 621–633.
  35. Urujeni, S. and J. C. Ngabitdinze, 2015. Economic Valuation of Irrigation Water in Smallholder Farming System in Rwanda: The Case of Kibaya-Cyunuzi Scheme. International Journal of Agriculture Innovations and Research, 4(1): 37-46.
  36. Young, R. A. 2005. Determining the economic value of water: Concepts and methods. Resources for the future. RFF press, Washington DC.
  37. Young, R. A. and J. B. Loomis, 2014. Determining the economic value of water, concepts and methods. RFF press, Washington D.C.
پژوهش آب در کشاورزی
دوره 34، شماره 2
جلد 34 شماره 2 سال 1399
تیر 1399
صفحه 301-315

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار