تحلیل سازو کارهای مؤثر بر کشاورزی حفاظتی در راستای مدیریت بهینه آب در گندم کاران آبی استان کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

2 عضو هیات علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

چکیده

هدف از این تحقیق، تحلیل سازوکارهای مؤثر بر کشاورزی حفاظتی در راستای مدیریت بهینه آب کشاورزی است. به منظور شناسایی سازوکارهای تاثیر گذار بر کشاورزی حفاظتی از روش تحقیق آمیخته (کیفی+کمی) استفاده شد. در بخش کیفی با استفاده از روش تحلیل محتوا 45 سازوکار تاثیرگذار بر کشاورزی حفاظتی شناسایی شد و در بخش کمی، سازوکارهای شناسایی شده در بخش کیفی با استفاده از تحلیل عاملی تقسیم‌بندی شدند. جامعه آماری مد نظر شامل 2000 نفر از گندم کاران آبی استان کرمانشاه هستند که از این میان 322 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. سپس، با استفاده از پرسشنامه، داده‌ها جمع آوری و تجزیه و تحلیل شد و روایی ظاهر و محتوای آن توسط محققین و کارشناسان مرتبطبررسی و روایی آن 89/0 به دست آمد. نتایج تجزیه و سازوکارها، منجر به شناسایی 8 عامل اثرگذار در امر کشاورزی حفاظتی و مدیریت منابع آب شد. عامل‌ها به ترتیب شامل عوامل حمایتی، آموزشی و ترویجی، فراهم شدن زیر ساخت‌ها، فرهنگ سازی ملی و محلی، سیاست گذاری و برنامه ریزی، عوامل نهادی، تحقیق و توسعه، و نظارت و ارزشیابی بودند. این عوامل توانایی تبیین حدود 84 درصد از واریانس مجموع سازوکارهای کشاورزی حفاظتی در راستای مدیریت بهینه آب کشاورزی را دارا بودند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Mechanisms Affecting Conservation Agriculture in Order to Optimize Water Management of Irrigated Wheat Farmers in Kermanshah Province

نویسندگان [English]

  • hasan alipoor 1
  • Neda Alizadeh 2
1 Associate Professor, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
2 Faculty member in agricultural research, education and extension organization
چکیده [English]

The purpose of this research was to analyze the mechanisms affecting conservation agriculture in order to optimize the management of agricultural water in irrigated wheat fields of Kermanshah province. A qualitative and quantitative research method was applied in order to identify the mechanisms affecting conservation agriculture. In the qualitative section, 45 influencing mechanisms were identified by using content analysis method. In the quantitative part, factor analysis was used and the identified mechanisms in the qualitative section were categorized. Target population of this research consisted of 2000 wheat farmers in Kermanshah province, among whom 322 people were selected by simple random sampling method. The data were collected and analyzed by using a questionnaire, whose face and constant validity was evaluated by the faculty members and experts; and its validity was obtained as 0.89. The results of the analysis of the mechanisms led to the identification of eight effective factors in conservation agriculture and water resources management. The factors were supportive factors, educational and extension factors, provision of infrastructure, national and local culture, policy and planning, institutional factors, research and development, and monitoring and evaluation, respectively. These factors were able to explain about 84% of the variance of the total mechanisms of conservation agriculture for optimal agricultural water management.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kermanshah Province
  • Qualitative and quantitative research
  • Policy and planning
  • Infrastructure

مراجع

  1. حقایقی مقدم، ا.، و انصاری، ح. 1392. کشاورزی حفاظتی و تاثیر آن بر هیدرولیک روش­های آبیاری سطحی. نشریه آب و توسعه پایدار، 81-88.
  2. دشتی، س.، منوری، م.، و سبز قبایی، غ. 1387. راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار روستایی با استفاده از ارزیابی توان محیط زیست حوزه آبخیز زاخرد. فصلنامه علوم محیطی، 6(2)، 26-15.
  3. ساعی آهن، ج.، قیصی پور، ح.، و محمدی اسدی، ن. 1388. طرح جامع کشاورزی حفاظتی. تهران: معاونت امور تولیدات گیاهی وزارت جهاد کشاورزی.
  4. صالحی، س.، رضایی مقدم، ک.، و ع. آجیلی. 1387. کاربرد تکنولوژی نظارت عملکرد: الگویی برای کشاورزی پایدار. فصلنامه علوم ترویج و آموزش کشاورزی، 4(1)، 32-15.
  5. صبور، ف.، رضائی مقدم، ک.، و منتی زاده، م. 1396. عوامل مؤثر بر پذیرش فعالیت­های حفاظت خاک در بین گندم­کاران شهرستان گرمسار. فصلنامه علوم ترویج و آموزش کشاورزی. 13(1)، 73-59.
  6. قاضی طباطبایی، م.، ا. ودادهیر. 1389. فرا تحلیل در پژوهش‌های اجتماعی و رفتاری. انتشارات جامعه شناسان: تهران.
  7. لطیفی، س.، راحلی، ح.، یاد آور، ح.، ح. سعدی. 1395. تحلیل بازدارنده­های توسعه کشاورزی حفاظتی در ایران. نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار، 26(4)، 185-167.
  8. لطیفی، س.، راحلی، ح.، یادآور، ح.، و ح. سعدی. 1396. شناسایی و تحلیل پیشران­های توسعه کشاورزی حفاظتی در ایران. فصلنامه علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 13(1)، 126-105.
  9. نقوی، م.ر.، پایدار، ا.، و قاسمی، ی. 1391. بررسی و تحلیل نقش فرهنگ در توسعه مناطق روستایی با رویکردهای توسعه پایدار. فصلنامه مهندسی فرهنگی، 6 (67)، 107-93.
  10. نوری، ه.، جمشیدی، ع.، جمشیدی، م.، هدایتی مقدم، ز.، و ع. فتحی. 1393. بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش اقدامات حفاظتی خاک، گامی در جهت توسعه پایدار کشاورزی. فصلنامه تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 45(1)، 205-195.
    1. Abrol, I.P and S. Sangar, 2006. Sustaining Indian agriculture – conservation agriculture the way forward. Current Science, 91(8):1020-1025.
    2. Bewket, W. 2007. Soil and water conservation intervention with conventional technologies in northwestern highlands of Ethiopia: Acceptance and adoption by farmers. Land Use Policy, 24(2): 404–416.
    3. Bondas, T and E. Hall. 2007. Challenges in approaching Meta synthesis research. Journal of Qualitative Health Research, 17(1): 113-121.
    4. Brouder, S.M., and H. Gomez-Macpherson. 2014. The impact of conservation agriculture on smallholder agricultural yields: A scoping review of the evidence. Agriculture, Ecosystems and Environment, 187,11-32.
    5. Dono, G., Giraldo, L. and S. Severini. 2010. Pricing of irrigation water under alternative charging methods: Possible short coming of a volumetric approach. Agricultural Water Management 97,1795-1805.
    6. Drechsel, P., Olaleye, A., Adeoti, A., Thiombiano, L., Barry, B., and K.Vohland. 2005. Adoption driver and constraints of resource conservation technologies in Sub-Saharan Africa. Berlin: FAO, IWMI, Humbold Universities.
    7. FAO. 2008. Investing in sustainable crop intensification: The case for soil health. Report of the international technical workshop, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, Italy.
    8. FAO. 2009. Global agriculture towards 2050. Rome: Food and Agriculture Organization of the United Nations.
    9. FAO. 2011. Socio-Economic Analysis of Conservation Agriculture in Southern Africa. Rome: Food and Agriculture Organization of the United Nations.
    10. FAO. 2013. Conservation agriculture in central Asia: Status, policy and institutional support and strategic framework for its promotion. FAO Sub-Regional Office for Central Asia (FAO-SEC), Ankara.
    11. Farooq, M., and K. H. M. Siddique. 2015. Conservation agriculture: Concepts, brief history, and impacts on agricultural systems. In Farooq, M. and Siddique, K. H. M (Eds.) Conservation Agriculture (pp. 3-17). Springer International Publishing.
    12. Friedrich, T., Kassam, A.H., and F. Taher. 2012. Adoption of conservation agriculture and the role of policy and institutional support. Paper presented at the International Consultation on no-Till with Soil Cover and Crop Rotation, 8th- 10th July, Shortandy, Kazakhstan.
    13. Ghorbani M, Kochaki A, Lkzyan A, Kohansal MR, Shahnvshy M, Tbrayy M, and M. Torshizi. 2006. Factors affecting farmers' investment in soil conservation Khorasan. Ferdowsi University of Mashhad.
    14. Ghorbani M, Kochaki A, Lkzyan A, Kohansal MR, Shahnvshy M, Tbrayy M, and M. Torshizi. 2006. Factors affecting farmers' investment in soil conservation Khorasan. Ferdowsi University of Mashhad.
    15. Giller KE, Witter E, Corbeels M and P. Tittonell. 2009.Conservation agriculture and smallholder farming in Africa: The heretics' view. Field Crops Research, 114(1):23-34.
    16. Giller, K. E., Corbeelsb, M., Nyamangarac, J., Triomphed, B., Affholderb, F., Scopelb, E., and P. Tittonell. 2011. A research agenda to explore the role of conservation agriculture in African small holder farming systems. Field Crops Research, 124, 468–472.
    17. Hengxin, L., and F. Xuemin. 2006. Important Role of Government in Conservation Tillage Extension andDevelopment. China-Canada Sustainable Agriculture Development Project, Department of AgriculturalMechanization Management, Ministry of Agriculture, China. conservation agriculture on soil and water conservation and its progress in China. Agricultural Sciences in China, 10(6), 850-859.
    18. Hening, B., Lorian, N. and K. Klein. 2009. The adaption of improved irrigation districts in Alberta, Canada. Agricultural Water Management, 96:122-130.
    19. Hobbs, P. R., and B. Govaerts. 2010. How conservation agriculture can contribute to buffering climate change. In M. P. Reynolds (Ed.). Climate Change and Crop Production (pp. 177-199). Springer International Publishing.
    20. Hobbs, P., Lugandu, S., and L. Harrington. 2014. Policy and institutional arrangements for the promotion ofconservation agriculture for small farmers in Asia and Africa. Paper presented at the Conference onConservation Agriculture for Smallholders (CASH) in Asia and Africa, 7th -11th December, Mymensingh, Bangladesh.
    21. Hobbs, P., Sayre, K., and R. Gupta. 2008. The role of conservation agriculture in sustainable agriculture. Philosophical Transactions of the Royal Society, 363(1491), 543-555.
    22. Kassam, A. H., and T. Friedrich. 2011. Conservation agriculture: Global perspectives and developments.Regional Conservation Agriculture Symposium, 8th- 10th February, Johannesburg, South Africa.
    23. Kassam, A. H., Friedrich, T., Derpsch, R., Lahmar, R., Mrabet, R., Basch, G., González Sánchez, E., and R. Serraj. 2012. Conservation agriculture in the dry Mediterranean climate. Field Crops Research, 132, 7-17.
    24. Lahmar, R. 2010. Adoption of conservation agriculture in Europe: Lessons of the KASSA project. Land Use Policy, 27, 4–10.
    25. Mahbobi, M.R,. Eiravani, H,. Rezvanfar, A,. Kalantari, KH,. And M. Mohseni Saravi. 2004. Factors influencing the adoption of soil conservation technologies in watershed Zarin Gool of Golestana Province. Iranian Journal of Natural Resources, 57(4): 595-605.
    26. Nkala P, Mango N., Corbeels M., Veldwisch G.J. and J. Huising. 2011. The conundrum of conservation agriculture and livelihoods in Southern Africa. African Journal of Agricultural Research, 6(24):5520-5528.
    27. Rgass, E. N; Lesly, H; Ericowusu, S; Fraiture, C. and D. Owusu. 2014. Adoption patterns and constractraints pertaining to small-scale water lifting technology les in Ghana". Agricultural Water Management131:194-204.
    28. Riesgo, L., and J.A. Gomes- Limon. 2006. Multi- Critrio policy scenario analysis for public regulation of irrigated agriculture. Journal of Agricultural System 91: 1- 28.
    29. Rockström J, Kaumbutho P, Mwalley J, Nzabi AW, Temesgen M, Mawenya L, Barron J, Mutua J and S. Damgaard-Larsen. 2008. Conservation farming strategies in east and southern Africa: Yields and rain water productivity from on-farm action research. Soil and Tillage Research, 103(1):23-32.
    30. Shiferaw BA, Okello J and R.V. Reddy. 2009. Adoption and adaptation of natural resource management innovations in smallholder agriculture: reflections on key lessons and best practices. Environment, Development and Sustainability, 11(3):601-619.
    31. Speratti A, Turmel MS, Calegari A, Araujo-Junior CF, Violic A, Wall P and B. Govaerts . 2015. Conservation agriculture in Latin America. 391-415. Conservation agriculture. Springer International Publishing Switzerland.
    32. Tatlidil, F. F., Boz, I., and H. Tatlidil. 2009. Farmer's perception of sustainable agriculture and its determinants: A case study in Kahramanmaras Province of Turkey. Environmental Development Sustainable, 11, 1091-1106.
    33. Thierfelder C, Mutenje M, Mujeyi A and W. Mupangwa . 2015. Where is the limit? Lessons learned from long-term conservation agriculture research in Zimuto Communal area, Zimbabwe. Food Security, 7(1):15-31.
    34. Torshizi, M., and H. Islami. 2007. Study of the Factor soil conservation measures Case Study: Khorasan. Agricultural Economy, 1)2), 17-32.
پژوهش آب در کشاورزی
دوره 32، شماره 3
مهر 1397
صفحه 383-394

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار