ارزیابی توابع جذب آب در شرایط تنش هم‌زمان خشکی و شوری در گیاه گوجه‌فرنگی مینیاتوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان- دانشگاه محقق اردبیلی.

2 استادیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی - دانشگاه محقق اردبیلی

3 اردبیل – دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی- گروه آبیاری

4 اردبیل- دانشگاه محقق اردبیلی- دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی- گروه مهندسی آب

چکیده

مدل‌های ریاضی متعددی در زمینه چگونگی پاسخ گیاهان به تنش هم­زمان شوری و خشکی و سهم هر یک از آن‌ها در کاهش جذب آب، وجود دارد. مدل‌های جذب آب در شرایط تنش هم­زمان به سه دسته جمع‌پذیر، ضرب‌پذیر و مدل‌های مفهومی تقسیم‌بندی می‌شوند. دراین مطالعه، شش تابع ماکروسکوپی کاهش جذب آب شامل ون‌گنوختن جمع‌پذیر و ضرب‌پذیر، دیرکسن و آگوستیجن، ون‌دام و همکاران، همایی و همکاران و اسکگز و با استفاده از داده‌های کشت گلدانی گیاه گوجه فرنگی مینیاتوری مورد ارزیابی قرار گرفت.پژوهش در قالب طرح آزمایشی کاملاً تصادفی با سه تکرار و در دو سطح شوری (4 و 7 دسیزیمنس بر متر) انجام شد. سطوح خشکی به صورت تغییرات پتانسیل ماتریک (سه سطح تخلیه رطوبتی40%، 50% و 65% گنجایش مزرعه‌ای) اعمال گردید. نتایج نشان‌ داد که در سطوح چهار و هفت دسی‌زیمنس بر متر واکنش گیاه به تنش هم­زمان شوری و خشکی بیشتر ضرب‌پذیر است. از میان مدل‌های ضرب‌پذیر، مدل دیرکسن در سطح شوری هفت دسی‌زیمنس بر متر (متوسط خطای بیشینه  14/0 و متوسط ریشه مربعات خطا 15/0) نزدیکی بیشتری با نتایج اندازه‌گیری‌ها داشتند. در سطح شوری هفت دسی زیمنس بر متر، مدل‌ ون‌دام (متوسط خطای بیشینه 09/0 و متوسط ریشه مربعات خطا 017/0) و اسکگز (متوسط خطای بیشینه 14/0 و متوسط ریشه مربعات خطا 018/0)برازش بهتری را با داده‌های اندازه‌گیری شده نشان داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating Water Uptake Functions under Simultaneous Salinity and Water Stress Conditions in Cherry Tomato (Solanum lycopersicum )

نویسندگان [English]

  • yaser hossini 1
  • Javad Ramezani Moghaddam 2
  • Mohammad Reza Nikpour 3
  • Attieh Abdoli 4
1 Associate Professor, Moghan College of Agriculture & Natural Resources - University of Mohaghegh Ardabili.
2 Assistant Professor of Faculty of Agriculture and Natural Resources - University of Mohaghegh Ardabili - Ardabil – Iran
3 Assistant Professor of College of Agriculture and Natural Resources - University of Mohaghegh Ardabili - Ardabil – Iran
4 MSc Student of Irrigation & Drainage, University of Mohaghegh Ardabili
چکیده [English]

Various mathematical models are available for predicting the response of plants to combined water and salinity stress and their share in water uptake. The reduction functions are classified as additive, multiplicative, and conceptual models. In this study, 6 macroscopic reduction functions, namely, Van Genuchten (additive and multiplicative), Dirksen et al., Van Dam et al, Homaee and Skaggs were evaluated in a greenhouse experiment on cherry tomato, var. cherry tomato cluster. This experiment was performed based on a completely randomized design with 3 replicates and 2 levels of salinity (4 and 7 dSm-1). Water stress levels were imposed as matric potential decline during the study at 3 levels of available water depletion (40%, 50%, and 65%). The result of the study indicated that the crop response to water stress and salinity stress was incremental at 4 and 7 dSm-1 salinity levels. Among the multiplicative models, reduction functions of Dirksen model had better fit than others at 4 dSm-1 salinity level (RMSE=0.15 and ME=0.14).However, at 7 dSm-1, Van Dam (RMSE=0.017, ME=0.09) and Skaggs (RMSE=0.018, ME=0.14) had better fit to the measured data.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Root water uptake
  • Soil dryness
  • Water salinity
  • Moisture stress
  1. اکبری‌نودهی، د.، عزیزی‌زهان، ع. ا.، و ر. رضایی سوخت آبندانی. 1392. بررسی رابطه میزان مصرف آب و عملکرد گوجه‌ فرنگی در استان مازندران. نشریه پژوهش آب در کشاورزی. 27 (4): 512-503.
  2. بابازاده، ح.، علیزاده ح.ع.، و م. سرایی تبریزی. 1395. توسعه مدل مفهومی تعدیل شده پاسخ گیاهان به تنش توأمان خشکی و شوری (مطالعه موردی: گیاه ریحان). پژوهشات آب و خاک ایران. 74 (2): 292-281.
  3. حسینی، ی.، بابازاده، ح.، و ب. خاکپورعربلو. 1394. ارزیابی توابع کاهش جذب آب گیاه فلفل در شرایط تنش هم زمان خشکی وشوری. نشریه پژوهش آب درکشاورزی. 29 (4): 522-509.
  4. شهیدی، ع.، نحوی نیا، م. ج.، و م. پارسی نژاد. ١٣٨٩. ارزیابی توابع کاهش جذب آب در شرایط تنش همزمان شوری و خشکی توسط رقم روشن گندم. مجله پژوهش آب ایران. ۴ (۷):1-12.
  5. طباطبائی، ح.، مردانی نژاد، س.، و ح. زارع ابیانه. 1393. اثر تنش آبی بر رشد، عملکرد و کارایی مصرف آب فلفل در شرایط گلخانه‌ای. نشریه پژوهش آب در کشاورزی. (1): 71-63.
  6. عباسی، ف. ۱۳۸۶. فیزیک خاک پیشرفته. تهران : دانشگاه تهران.320ص.
  7. علیزاده، ح. ع.، نوری محمدیه، م.، و ع. لیاقت. 1388. ارزیابی توابع کاهش جذب آب توسط گوجه فرنگی در شرایط تنش همزمان شوری و خشکی. نشریه آب و خاک.23(3):97-88 .
  8. علیزاده، ا. 1390. رابطه آب و خاک و گیاه .مشهد : دانشگاه فردوسی .472ص.
  9. فعالیان، ا.، انصاری، ح.، کافی، م.، علیزاده، ا.، و  م. مقدسی. 1394. اثر تنش­های همزمان شوری و خشکی بر عملکرد گوجه­فرنگی در کشت بدون خاک. نشریه پژوهش آب در کشاورزی. 29 (4): 463-447.
  10. همایی، م. 1381. واکنش گیاهان به شوری. تهران : نشریه شماره 58،کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران.107ص.

11.              Chaali, N., Commegna, A., Dragonetti, G., Todorovic, M., Albrizio, R., Hijazeen, D., Lamaddalena, N., and A. Coppola. 2013. Monitoring and Modeling Root-uptake Salinity Reduction Factors of a Tomato Crop under Non-Uniform Soil Salinity Distribution. Procedia Environmental Sciences. 19: 643-653.

12.              Dirksen, C., and D.C. Augustijn. 1988. Root water uptake function for no uniform pressure and osmotic potentials. Agric. Abstracts. pp.188.

13.              Gokceoglu, C. 2002. A fuzzy triangular chart to predict the uniaxial compressive strength of the Ankara agglomerates from their petrographic composition. Engineering Geology. 66: 39–51.

14.              Finol, J., Guo, Y.K., and X.D. Jing. 2001. A rule based fuzzy model for the prediction of petrophysical rock parameters. Journal of Petroleum Science and Engineering. 29: 97–113.

15.              Feddes, R.A., Kowalik, P.J., and H. Zaradny. 1978. Simulation of field water use and crop yield. Prudoc. Wageningen. 189 pp.

16.              Homaee, M., Dirksen, C., and R.A. Feddes. 2002. Simulation of root water uptake. I. Non –    uniform transient salinity using different macroscopic reduction functions. Agricultural   Water Management. 57: 89-109.

17.              Homaee, M. 1999. Root water uptake under non-uniform transient salinity and water tress.Ph.D. Thesis, Wageningen Agricultural University. 173 pp

18.              Maas, E.V., and G.J. Hoffman. 1977. Crop salt tolerance Current assessment. J. Irrig. Drain. Div. Am. Soc.Civ. Eng, 103:115–134.

19.              Mualem, Y. 1976. A new model predicting the hydraulic conductivity of unsaturated porous media. Water Resour. Res. 12:513–522.

20.              Karakus, M. and Tutmez. B.  2006. Fuzzy and multiple regression modeling for evaluation of intact rock strength based on point load, Schmidt hammer and sonic velocity, Rock Mech. Rock Eng. 39 (1) ,45–57.

21.              Rahman, M.A., Smith, J.G., Stringer, P., and A.R. Ennos. 2011. Effect of rooting conditions on the growth and cooling ability of Pyrus calleryana. Urban Forestry & Urban Greening 10:185–192.

22.              Rameshwaran, P., Tepe, A., Yazar, A., and R. Ragab. 2016. Effects of Drip-Irrigation Regimes with Saline Water on Pepper Productivity and Soil Salinity under Greenhouse Conditions. Scientia Horticulturae 199: 114-123.

23.              Sepaskhah, A. R., and N. Yarami. 2010. Evaluation of macroscopic water extraction model for salinity and water stress in saffron yield production. International Journal of Plant Production.4 (3):175-186.

24.              Skaggs, T.H., Van Genuchten, M.Th., Shouse, P.J., and J.A. Poss. 2006. Root uptake and transpiration: From measurements and models to sustainable irrigations. Agric. Water Manage. 86: 140–179.

25.              U.S. Salinity Laboratory Staff. 1954. Diagnosis and improvement of saline and alkali soils. U.S. Dep. Agric. Handb.

26.              Van Dam, J.C., Huygen, J., Wesseling, J.G., Feddes, R.A., Kabat, P., Van Walsum, P.E.V., Groenendijk, P., and C.A. Van Diepen. 1997.Theory of SWAP, version 2. Simulation of water flow, solute transport plant growth in the soil-water-atmosphere-plant environment. Report No.71. Dept. of Water Resources. Wageningen Agricultural Univ. 167 pp.

27.              Van genuchten, M. Th., and S.K. Gupta. 1993. A Reassessment of the Crop Tolerance Response Function. Journal of the Indian Society of Soil Science. 41(4): 730-737.

28.              Van Genuchten, M. Th. 1987. A numerical model for water and solute movement in and below the root zone. Research Report, U. S. Salinity Lab. Riverside CA.      

29.               Yanagawa, A., and H. Fujimaki. 2013. Tolerance of canola to drought and salinity stresses in terms of root water uptake model parameters. J. Hydrol. Hydromech. 61(1): 73–80.