تابع تولید و بهره‌وری مصرف آب گیاه بادام‌زمینی (رقم گیل) در شرایط آبیاری و افزودن کود نیتروژن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران.

2 استاد گروه مهندسی آب، واحد لاهیجان. دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.

چکیده

دو نهاده آب و کود از عوامل مهم در تولیدات کشاورزی است که کمبود هر یک، باعث کاهش عملکرد محصول می­شود. نقش و اهمیت هر یک از نهاده­های آب و کود به تفکیک می­تواند در افزایش عملکرد مؤثر باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثر آبیاری و کود نیتروژن بر تابع­تولید و بهره­وری مصرف آب در گیاه بادام­زمینی رقم گیل، به صورت آزمایش کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در شهرستان آستانه­اشرفیه اجرا شد. تیمار اصلی شامل بدون آبیاری و آبیاری با دورهای 6،12 و 18 روز و تیمار فرعی شامل کود نیتروژن، با مقادیر 0، 30، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار بود. برای تخمین توابع تولید آب-کود از معادله درجه دوم استفاده شد. نتایج تخمین تابع تولید حاکی از افزایش عملکرد دانه با مصرف کود نیتروژن تا 60 کیلوگرم در هکتار بود؛ اما با افزایش تدریجی کود نیتروژن، مقدار عملکرد با کاهش مواجه شد. افزایش کود نیتروژن از 60 کیلوگرم در هکتار به بالا در مقادیر مختلف آب مصرفی، هیچگونه تأثیری بر افزایش عملکرد و بهره­وری مصرف آب نداشت و میزان بهره­وری مصرف آب در دور آبیاری 6 روز با مصرف 328 میلی­متر، دارای بیشترین مقدار بود. در اثر متقابل آبیاری و کود نیتروژن، بیشینه مقدار بهره­وری مصرف آب در دور آبیاری 6 روز و مصرف 60 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار، 96/0 کیلوگرم در متر مکعب بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluations of Production Function and Water Productivity of Peanut Plant (cv.Guil) under Irrigation Conditions and Nitrogen Fertilizer

نویسندگان [English]

  • Ali Abdzad Gohari 1
  • ebrahim amiri 2
1 Young Researchers Club, Islamshahr Branch, Islamic Azad University, Islamshahr, Iran
2 Professor, Water Engineering Department, Lahijan Branch, Islamic Azad University, Lahijan, Iran.
چکیده [English]

The inputs of water and fertilizer are important in agricultural production, with a shortage of each one reducing the yield of the product. The role and importance of each of the factors of water and fertilizer separately can be effective in increasing yield. The purpose of this study was to evaluate the effect of irrigation and nitrogen fertilizer on production function and water productivity in peanut plant in Guil cultivar. The experiment was conducted as a split plot based on randomized complete block design with 3 replications, in 2009 in Astaneh Ashrafiyeh. The main treatments included: without irrigation (control) and irrigation with intervals of 6, 12, and 18 days, while the sub treatments were nitrogen fertilizer rates of 0, 30, 60, and 90 kg ha-1. A quadratic equation was used to estimate the water-fertilizer production function. The results of production function estimation indicated that seed yield increased with nitrogen fertilizer up to 60 kg ha-1. But, with a gradual increase in nitrogen fertilizer, yield was reduced. Increasing nitrogen fertilizer from 60 kg ha-1 in different amounts of water consumed had no effect on yield increase. Water productivity and the water utilization rate in the irrigation interval of 6 days, with consumption of 328 mm, was the highest. In the irrigation interval of 6 days and consumption of 60 kg N-fertilizer ha-1, the maximum amount of water productivity was 0.96 kg m-3.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shelling percentage
  • Water use
  • yield component
  1. اعظم­زاده شورکی، م.، خلیلیان، ص. و ا. مرتضوی.1390. انتخاب تابع تولید و برآورد ضریب اهمیت انرژی در بخش کشاورزی. اقتصاد کشاورزی و توسعه. شمارة 19. 205-230.
  2. حداد،­ م. ح. صادقی­سقدل. 1394. آشنایی با مفهوم روند ضمنی و بکارگیری آن در مدل­سازی تابع­تولید کشاورزی با توجه به نهاده آب. نشریه آب و توسعه پایدار. سال دوم، شمارة 2. 15-26.
  3. خرمیان، م. و م. حسین­­پور. 1395. بهینه­سازی آب آبیاری کشت پاییزه چغندرقند بر اساس توابع تولید و هزینه در شمال استان خوزستان. علوم و مهندسی آبیاری (مجله علمی- پژوهشی)، جلد 39. شماره 3. 95-106.
  4. داودی، م. ح. 1386. علایم کمبود عناصر غذایی پر مصرف در گیاهان زراعی. نشر آموزش کشاورزی. 144 صفحه.
  5. سپاسخواه، ع.ر. توکلی، ع. و ف. موسوی. 1385. اصول و کاربرد کم آبیاری. انتشارات کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. 288 صفحه.
  6. شعاری­آزاد، ف. رحیمی خوب، ع. مجید قربانی، و م.ه. نظری­فر. 1395. بررسی اثر متقابل آب و نیتروژن بر عملکرد و بازده مصرف آب در ذرت با استفاده از تئوری الاستیسیته. تحقیقات آب و خاک ایران. دورة 47. شمارة 4. 819-827.
  7. عبدزادگوهری، ع. 1388. بررسی تاثیر مدیریت آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه بادام­زمینی در استان گیلان. پایان­نامه کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی. دانشکده کشاورزی و مهندسی علوم آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر. 99 صفحه.
  8. عبدزادگوهری، ع. امیری، ا و ک. مجدسلیمی.1390. ارزیابی عملکرد و کارایی مصرف آب در بادام­زمینی تحت سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن. نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی). جلد25. شماره 5. 994-1004.
  9. کشاورز، ع. و ح. دهقانی سانیج. 1391. شاخص بهره­وری آب و راهکار آتیه کشاورزی کشور. مجله راهبرد اقتصادی. جلد1. شماره1. 199-233.
  10. مصطفوی­راد، م. نوبهار، ا. غلامی، م. آجیلی لاهیجی، ع. بنیادی، ا. شایگان ادیبی، ش. رحیمیان، م.ر. ا. اکبرزاده. 1394. واکنش کمی و کیفی بادام­زمینی به کاربرد نیتروژن اولیه. نشریه تولید گیاهان روغنی. سال دوم. شماره دوم. 59-75.
  11. ملکی، س. پیردشتی، ه. ا. و م.ن صفرزاده ویشکایی. 1395. واکنش عملکرد و اجزای عملکرد بادام­زمینی به کاربرد همزمان آهن و گوگرد. نشریه تحقیقات کاربردی اکوفیزیولوژی گیاهی. دوره سوم، شماره اول. 59-74.
  12. موسوی­فضل، س.ح. اخیانی، ا. و عطاردی، س.ا. 1396. اثر آب آبیاری و کود پتاسیم بر عملکرد سورگوم علوفه­ای با هدف تعیین تابع­تولید آب کود (رقم پگاه). مجله علوم و مهندسی آبیاری (مجله علمی-­پژوهشی). جلد40. شماره1.
  13. Abdzad Gohari, A., and E. Amiri. 2011. ICID 21st International Congress on Irrigation and Drainage, 15-23 October 2011. Tehran, Iran.
  14. Amiri, E., A., Abdzad Gohari, and A. Mianabadi. 2015. Evaluation of water schemes for peanut, using CSM-CROPGRO-Peanut model. Archives of Agronomy and Soil Science. 61:10, 1439–1453.
  15. Chaves, M.M., and M.M., Oliveira. 2004. Mechanisms underlying plant resilience to water deficits: prospects for water-saving agriculture. Journal of Experimental Botany. 55: 2365-2384.
  16. Costa, J.M., M.F. Ortuno, and M.M., Chaves. 2007. Deficit irrigation as a strategy to save water: physiology and potential application to horticulture. Journal of Integrative Plant Biology. 49: 1421-1434.
  17. Dinh, H.T., W. Kaewpradit, S. Jogloy, N. Vorasoot, and Patanothai. A. 2013. Biological nitrogen fixation of peanut genotypes with different levels of drought tolerance under mid-season drought. Sabrao Journal of Breeding and Genetics. 45: (3), 491-503.
  18. Doltra, J., and P. Munoz. 2010. Simulation of nitrogen leaching from a fertigated crop rotation in a Mediterranean climate using the EU-Rotate N and Hydrus-2D models. Agricultural Water Management. 97: 277–285.
  19. Flexas, J., J. Bota, J. Galmes, H. Medrano, and M. Ribas Carb. 2006. Keeping a positive carbon balance under adverse conditions: responses of photosynthesis and respiration to water stress. Physical Plant. 127.
  20. Godoy Ignacio, J., and A.J. Norden. 1981. Shell and seed size relationships in peanuts. Peanut Science. 8: 21-24.
  21. Kumar, V. 2007. Agrometeorology and Groundnut Production. WMO/CAgM Guide to Agricultural Meteorological Practices (GAMP). Interaction of water stress and mineral nutrition on growth and yield. In: Turner NC, Kramer PJ, eds., Adaptation of Plants to Water and High Temperature Stress. John Wiley and Sons, New York.
  22. Lemaire, G., M.H. Jeuffroy, and F. Gastal. 2008. Diagnosis tool for plant and crop N status in vegetative stage theory and practices for crop N management. European Journal of Agronomy. 28: 614–624.
  23. Nageswara Rao, R.C., S. Singh, M.V.K. Sivakumar, K.L. Srivastava, and J.H. Williams. 1985. Effect of water deficit at different growth phase of peanut. I Yield response. Agronomy Journal. 77: 782-786.
  24. Ntare, B.R., and J.H. Williams. 1998. Heritability of components of a simple physiological model for yield in groundnut under semi-arid rain fed conditions. Field Crops Research. 58: 25-33.
  25. Patil, B.P., and S.B.Gangavane. 1990. Effects of water stress imposed at various stages on yield of groundnut and sunflower. Journal of Maharashtra agricultural universities. 15: 322-324.
  26. Plenet, D., and G. Lemaire. 2000. Relationships between dynamics of nitrogen uptake and dry matter accumulation in maize crops. Plant Soil. 216: 65–82.
  27. Puangbut D., S. Jogloy, N. Vorasoot, C. Akkasaeng, T. Kesmala, and Patanothai, A. 2009. Variability in yield responses of peanut (Arachis hypogaea L.) genotypes under early season drought. Asian Journal.Plant science. 8: 254-264.
  28. Wright, G.C., and R.C. Nageswara Rao. 1994. Groundnut Water Relations. In: The Groundnut Crop. Smartt Journal. ed., Chapman and Hall, London.Component.