شناسنامه علمی شماره
مقاله پژوهشی
مریم علیزاده؛ پیمان افراسیاب؛ محمد رضا یزدانی؛ عبدالمجید لیاقت؛ معصومه دلبری
چکیده
زهکشی میانفصل و پایانفصل در مرحله برداشت برنج دو عملیات مهم مدیریت آبیاری در شالیزار است که بهترتیبسببافزایشعملکردمحصولوشرایط مناسبتربرایبرداشتبرنجمیشوند. بهدلیل شرایط منحصربهفرد اراضی شالیزاری استان گیلان، تصمیمگیری در مورد فاصله (L) و عمق (D) مناسب زهکشهای زیرزمینی و معادله مناسب برای تعیین فاصله زهکشها ...
بیشتر
زهکشی میانفصل و پایانفصل در مرحله برداشت برنج دو عملیات مهم مدیریت آبیاری در شالیزار است که بهترتیبسببافزایشعملکردمحصولوشرایط مناسبتربرایبرداشتبرنجمیشوند. بهدلیل شرایط منحصربهفرد اراضی شالیزاری استان گیلان، تصمیمگیری در مورد فاصله (L) و عمق (D) مناسب زهکشهای زیرزمینی و معادله مناسب برای تعیین فاصله زهکشها در اراضی شالیزاری در مرحله زهکشی میانفصل و پایانفصل نیازمند تحقیقات میباشد. بنابراین، در این پژوهش، کارایی فاصله و عمق‌های مختلف زهکشهای زیرزمینی در کنترل سطح ایستابی و همچنین دقت معادلات ماندگار و غیرماندگار در دو مرحله زهکشی میانفصل و پایانفصل در اراضی شالیزاری گیلان مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. تیمارهای مورد مطالعه شامل شش سیستم زهکشی زیرزمینی معمولی (L7.5D0.8، L10D0.8، L15D0.8، L7.5D1، L10D1، L15D1،زهکش سطحی و شاهد (بدون سیستم زهکشی زیرزمینی و سطحی)) بودند. طول کلیه زهکشهای زیرزمینی 40 متر و جنس لوله‌ها پی‌وی‌سی موج‌دار با قطر 125 میلیمتر بود. از پوسته برنج بهعنوان پوشش اطراف لولههای زهکش استفاده شد. نتایج نشان داد که زهکش زیرزمینی با فاصله 15 متر و عمق 80 سانتیمتر (بهدلیل ایجاد عمق سطح ایستابی مناسب و عملکرد بیشتر) در مرحله زهکشی میانفصل و در زمان برداشت برنج زهکشهای با فاصله 10 متر و عمق 80 سانتیمتر (به دلیل بیشترین مقاومت به نفوذ پنترومتر و کمترین رطوبت وزنی خاک) بهعنوان بهترین تیمار زهکشی در مرحله زهکشی پایان فصل قابل پیشنهاد هستند. معادله داگان، هوخهات و معادله ترکیبی باور و ونشیلفگارد با معادله هوخهات به عنوان معادلات مناسب برای تعیین فاصله زهکشها در مرحله زهکشی میانفصل بهدست آمد. همچنین، برای زهکشی در زمان برداشت برنج، معادله هوخهات، کرکهام، داگان، گلوور- دام و معادله ترکیبی باور و ونشیلفگارد با معادله هوخهات به عنوان فرمول مناسب برای تعیین فاصله زهکشهای زیرزمینی انتخاب شدند.
مقاله پژوهشی
سید ابراهیم دهقانیان؛ صادق افضلی نیا
چکیده
تاکنون در زمینه اثرات روش‌های خاک‌ورزی حفاظتی و آبیاری هر یک به صورت جدا بر محصول ذرت، پژوهشهای زیادی انجام شده، اما اثرات توأم این دو عامل در کشت ذرت کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین، در این پژوهش اثر روش‌های خاک‌ورزی حفاظتی و آبیاری بر خصوصیات خاک، بهرهوری مصرف آب و عملکرد ذرت در قالب طرح کرتهای خرد شده با نه ...
بیشتر
تاکنون در زمینه اثرات روش‌های خاک‌ورزی حفاظتی و آبیاری هر یک به صورت جدا بر محصول ذرت، پژوهشهای زیادی انجام شده، اما اثرات توأم این دو عامل در کشت ذرت کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین، در این پژوهش اثر روش‌های خاک‌ورزی حفاظتی و آبیاری بر خصوصیات خاک، بهرهوری مصرف آب و عملکرد ذرت در قالب طرح کرتهای خرد شده با نه تیمار و سه تکرار بررسی شد. روش‌های آبیاری شامل آبیاری قطرهای نواری، سطحیو بارانیبه عنوان عامل اصلی و سه روش خاک‌ورزی مرسوم، کم‌خاک‌ورزی و بی‌خاک‌ورزی به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. پارامترهای جرم مخصوص ظاهری خاک، میزان آب مصرفی، رطوبت علوفه در مرحله خمیری دانه، عملکرد ذرت وبهره‌وری مصرف آب آبیاری تعیین شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در انتهای آزمایش، تیمار بی‌خاک‌ورزی نسبت به تیمارهای کم‌خاک‌ورزی و مرسوم جرم مخصوص ظاهری را در عمق 0-10 سانتی‌متری خاک اندکی افزایش داد (به ترتیب نه و چهار درصد)، اما روش آبیاری تأثیر معنیداری بر جرم مخصوص ظاهری خاک نداشت. روش آبیاری اثر معنیداری بر عملکرد دانه ذرت داشت (در سال اول در سطح پنج درصد و در سال دوم در سطح یک درصد) به گونه‌ای که روش‌های آبیاری تحت فشار بیشترین عملکرد را به خود اختصاص دادند و کمترین مقدار عملکرد مربوط به روش آبیاری سطحی بود، در حالی که عملکرد ذرت تحت تأثیر روش خاک‌ورزی قرار نگرفت. بیشترین حجم آب آبیاری در روش آبیاری سطحی و کمترین آن در روش آبیاری قطرهای نواری اتفاق افتاد، به طوری که در قطرهای نواری نسبت به بارانی و سطحی به ترتیب 34 و 57 درصد در حجم آب آبیاری ذرت صرفه‌جویی شد.بهرهوری آب آبیاری تحت تأثیر روش آبیاری قرار گرفت، در حالی که روش خاک‌ورزی اثر معنیداری بر بهرهوری آب آبیاری ذرت نداشت. بیشترین بهرهوری آب آبیاری دانه ذرت (میانگین 22/1 کیلوگرم بر متر مکعب) مربوط به روش آبیاری قطرهای نواری و کمترین آن (میانگین 34/0 کیلوگرم بر متر مکعب) مربوط به روش سطحی بود.
مقاله پژوهشی
سجاد عظیمی؛ مجتبی خوش روش؛ عبداله درزی نفت چالی؛ میثم عابدین پور
چکیده
دشت کاشمر در نواحی خشک کشور قرار دارد و وقوع خشکسالیهای متوالی اخیر نیز باعث شده که مدیریت مصرف آب مورد توجه جدی قرار گیرد. در این پژوهش، تاثیر چهار مقدار پلیمر سوپرجاذب A200(صفر (S0)، 1/0%(S1)، 2/0% (S2)و 3/0 (S3)درصد وزنی)، چهار مقدار ورمیکمپوست (صفر(V0)، 7 (V1)، 10 (V2) و 15 (V3)تن در هکتار) و سه میزان آبیاری (60% (W1)، 80% (W2) و 100 (W3)درصد نیاز آبی) بر کارایی مصرف ...
بیشتر
دشت کاشمر در نواحی خشک کشور قرار دارد و وقوع خشکسالیهای متوالی اخیر نیز باعث شده که مدیریت مصرف آب مورد توجه جدی قرار گیرد. در این پژوهش، تاثیر چهار مقدار پلیمر سوپرجاذب A200(صفر (S0)، 1/0%(S1)، 2/0% (S2)و 3/0 (S3)درصد وزنی)، چهار مقدار ورمیکمپوست (صفر(V0)، 7 (V1)، 10 (V2) و 15 (V3)تن در هکتار) و سه میزان آبیاری (60% (W1)، 80% (W2) و 100 (W3)درصد نیاز آبی) بر کارایی مصرف آب (آب آبیاری و بارندگی) و کارایی مصرف آب آبیاری گندم رقم الوند در مزرعه پژوهشی مرکز آموزش عالی کاشمر مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و بهصورت گلدانی در تعداد 144 عدد گلدان انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان کارایی مصرف آب و کارایی مصرف آب آبیاری در تیمار S3V3W3 بهترتیب بهمیزان 49/1 کیلوگرم بر مترمکعب در هکتار و 26/2 کیلوگرم بر مترمکعب در هکتار و کمترین میزان کارایی مصرف آب و کارایی مصرف آب آبیاری نیز در تیمار S0V0W1بهترتیب بهمیزان 03/1 کیلوگرم بر مترمکعب در هکتار و 56/1 کیلوگرم بر مترمکعب در هکتار بهدست آمد. کاربرد سوپرجاذب و ورمیکمپوست سبب افزایش کارایی مصرف آب و کارایی مصرف آب آبیاری گندم شد. در شرایط این آزمایش، با توجهبه تجزیه واریانس، کاربرد ترکیب سوپرجاذب و ورمیکمپوست معنیدار نیست؛ بنابراین، کاربرد ترکیب مقادیر سوپرجاذب و ورمیکمپوست توصیه نمیشود. همچنین، در کاربرد سوپرجاذب و ورمیکمپوست به صورت جداگانه، با توجه به مقایسه میانگینها در سطح پنج درصد معنیداری، بهترین مقدار برای حصول حداکثر کارایی مصرف آب و کارایی مصرف آب آبیاری، 2/0 درصد وزنی سوپرجاذب یا 10 تن در هکتار ورمیکمپوست است. با استفاده از حداکثر سوپرجاذب و ورمیکمپوست (S3V3) با افزایش نیاز آبی از 60% به 80% و از 80 به 100، مقدار کارایی مصرف آب آبیاری بهترتیب 5/6 % و 7/19 % افزایش یافت.
مقاله پژوهشی
مهنوش جناب؛ بیژن نظری
چکیده
با توجه به محدودیت منابع آب، افزایش بهرهوری آب برای دستیابی به امنیت آبی و امنیت غذایی اهمیت بالایی دارد. یکی از اقدامات اساسی در این حوزه، تعیین تفاوت عملکرد محصولات و بهرهوری آب، بین وضع موجود و وضعیت مطلوب (پتانسیل) است. در این زمینه، این بررسی برای محصول گندم در استان قزوین و بر اساس پروتکل‌های GYGA که یک روش بین‌المللی است ...
بیشتر
با توجه به محدودیت منابع آب، افزایش بهرهوری آب برای دستیابی به امنیت آبی و امنیت غذایی اهمیت بالایی دارد. یکی از اقدامات اساسی در این حوزه، تعیین تفاوت عملکرد محصولات و بهرهوری آب، بین وضع موجود و وضعیت مطلوب (پتانسیل) است. در این زمینه، این بررسی برای محصول گندم در استان قزوین و بر اساس پروتکل‌های GYGA که یک روش بین‌المللی است انجام شد. در ابتدا، نقشه پهنه‌بندی نواحی آب و هوایی استان به روش آمبرژه ترسیم شد. سپس عملکرد مطلوب (پتانسیل) گندم بر اساس نسخه پنج مدل Aquacrop برآورد شد.متوسط تفاوت عملکرد در سال‌های مورد مطالعه در مناطق مختلف آب و هوایی استان از 4502 تا 6271 کیلوگرم در هکتار بود و تفاوت بهرهوری تبخیر و تعرق گندم از 56/0 تا 66/0 کیلوگرم بر مترمکعب و تفاوت بهرهوری آب (آبیاری و بارش مؤثر) گندم از 57/0 تا 71/0 کیلوگرم بر مترمکعب تعیین شد. نتایج اندازهگیری شده نشان داد در استان قزوین میانگین عملکرد گندم در شرایط موجود، برابر با 37 درصد عملکرد مطلوب (پتانسیل) گندم است. همچنین، بهرهوری نسبی تبخیر و تعرق 47/0 و شاخص بهرهوری نسبی آب 31/0 است. این دو شاخص هر یک نشان از نسبت بین بهرهوری در وضعیت موجود و بهرهوری در وضعیت پتانسیل و مطلوب را دارند. بر اساس نتایج بهدست آمده، تفاوت بین وضعیت مطلوب و موجود عملکرد و بهرهوری آب بالاست. تفاوت عملکرد 63 درصد عملکرد مطلوب و تفاوت بهرهوری آب 69 درصد بهرهوری در وضعیت مطلوب است. لذا نقاط ضعف قابل‌توجهی در مدیریت تولید کشاورزی و مدیریت آبیاری وجود دارد و نشان از این دارد که فرصت‌های بالقوه‌ای برای تقویت این بخش‌ها و ارتقای بهرهوری آب و کاهش فشار به منابع آب و افزایش امنیت غذایی وجود دارد.
مقاله پژوهشی
علی عبدزادگوهری؛ ابراهیم امیری
چکیده
دو نهاده آب و کود از عوامل مهم در تولیدات کشاورزی است که کمبود هر یک، باعث کاهش عملکرد محصول میشود. نقش و اهمیت هر یک از نهادههای آب و کود به تفکیک میتواند در افزایش عملکرد مؤثر باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثر آبیاری و کود نیتروژن بر تابعتولید و بهرهوری مصرف آب در گیاه بادامزمینی رقم گیل، به صورت آزمایش کرتهای ...
بیشتر
دو نهاده آب و کود از عوامل مهم در تولیدات کشاورزی است که کمبود هر یک، باعث کاهش عملکرد محصول میشود. نقش و اهمیت هر یک از نهادههای آب و کود به تفکیک میتواند در افزایش عملکرد مؤثر باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثر آبیاری و کود نیتروژن بر تابعتولید و بهرهوری مصرف آب در گیاه بادامزمینی رقم گیل، به صورت آزمایش کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در شهرستان آستانهاشرفیه اجرا شد. تیمار اصلی شامل بدون آبیاری و آبیاری با دورهای 6،12 و 18 روز و تیمار فرعی شامل کود نیتروژن، با مقادیر 0، 30، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار بود. برای تخمین توابع تولید آب-کود از معادله درجه دوم استفاده شد. نتایج تخمین تابع تولید حاکی از افزایش عملکرد دانه با مصرف کود نیتروژن تا 60 کیلوگرم در هکتار بود؛ اما با افزایش تدریجی کود نیتروژن، مقدار عملکرد با کاهش مواجه شد. افزایش کود نیتروژن از 60 کیلوگرم در هکتار به بالا در مقادیر مختلف آب مصرفی، هیچگونه تأثیری بر افزایش عملکرد و بهرهوری مصرف آب نداشت و میزان بهرهوری مصرف آب در دور آبیاری 6 روز با مصرف 328 میلیمتر، دارای بیشترین مقدار بود. در اثر متقابل آبیاری و کود نیتروژن، بیشینه مقدار بهرهوری مصرف آب در دور آبیاری 6 روز و مصرف 60 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار، 96/0 کیلوگرم در متر مکعب بود.
مقاله پژوهشی
یحیی چوپان؛ عباس خاشعی سیوکی؛ علی شهیدی
چکیده
در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران، استفاده از پساب برای آبیاری امری اجتناب ناپذیر است؛ بنابراین تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر آبیاری با پساب بر گیاه پنبه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با پنج تیمار آبیاری و سه تکرار اجرا گردید. تیمار های این تحقیق آب چاه T1، فاضلاب شهری تصفیه شده تربت حیدریه T2، ترکیب 50 درصد آب چاه و 50 درصد فاضلاب ...
بیشتر
در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران، استفاده از پساب برای آبیاری امری اجتناب ناپذیر است؛ بنابراین تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر آبیاری با پساب بر گیاه پنبه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با پنج تیمار آبیاری و سه تکرار اجرا گردید. تیمار های این تحقیق آب چاه T1، فاضلاب شهری تصفیه شده تربت حیدریه T2، ترکیب 50 درصد آب چاه و 50 درصد فاضلاب تصفیه شده T3، آبیاری یک در میان آب و فاضلاب T4، و ترکیب 34 درصد آب چاه و 66 درصد فاضلاب تصفیه شده مورد استفاده کشاورزان منطقه: T5بود و تیمار آب چاه به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. براساس نتایج بهدست آمده از میانگین مربعات صفات، نوع آب آبیاری در صفات عملکرد وش، تعداد قوزه در بوته، تعداد برگ و ارتفاع گیاه در سطح احتمال یک درصد و برای صفت قطر ساقه در سطح احتمال پنج درصد معنیدار شد. براساس نتایج، بیشترین و کمترین عملکرد وش در تیمارهای T3و T1به ترتیب با مقادیر 6/133 و 8/78 گرم در بوته به دست آمده است. بیشترین مقدار برای صفات تعداد برگ و قطر ساقه در تیمار T5با مقادیر 3/45 برگ و 5/9 میلیمتر میباشد. بیشترین تعداد قوزه در تیمار T2و کمترین تعداد قوزه در تیمار شاهد به ترتیب با مقادیر 3/16 و 8 مشاهده شد.
مقاله پژوهشی
بختیار کریمی؛ پروا محمدی
چکیده
یکی از پارامترهای مهم در طراحی، مدیریت و اجرای سامانههای آبیاری قطرهای سطحی و زیرسطحی تخمین سرعت پیشروی جبهه رطوبتی در خاک است. از جمله پارامترهای تاثیرگذار در این پارامتر نوع خاک (بافت و ساختمان )، دبی قطرهچکان و رطوبت اولیه خاک است. در این رابطه آزمایش‌ها در یک مدل پلکسی‌گلاس شفاف با ابعاد m 5/0× m22/1 ×m 3 و بر روی سه نوع ...
بیشتر
یکی از پارامترهای مهم در طراحی، مدیریت و اجرای سامانههای آبیاری قطرهای سطحی و زیرسطحی تخمین سرعت پیشروی جبهه رطوبتی در خاک است. از جمله پارامترهای تاثیرگذار در این پارامتر نوع خاک (بافت و ساختمان )، دبی قطرهچکان و رطوبت اولیه خاک است. در این رابطه آزمایش‌ها در یک مدل پلکسی‌گلاس شفاف با ابعاد m 5/0× m22/1 ×m 3 و بر روی سه نوع بافت (متوسط، سنگین و سبک) به انجام رسید. قطرهچکان‌ها در چهار عمق صفر (سطحی)، 15 (H1)، 30 (H2) و 45 (H3) سانتیمتر مورد ارزیابی قرار گرفت. در این پژوهش، تیمارهای دبی قطرهچکان‌ها با مقادیر 4/2 (Q1)، 4 (Q2) و 6 (Q3) لیتر در ساعت اعمال شد. با در نظر گرفتن متغیرهای دبی قطرهچکان، عمق نصب قطرهچکان، زمان، هدایت هیدرولیکی اشباع، چگالی ظاهری خاک، رطوبت اولیه خاک و همچنین نسبت درصد شن، سیلت و رس روابطی برای تخمین سرعت پیشروی جبهه رطوبتی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی ارائه شد. نتایج مقایسه بین مقادیر شبیهسازی و اندازهگیری شده نشان دادند که مدل شبکه عصبی با دقت بالایی سرعت پیشروی جبهه رطوبتی در خاک را در جهات مختلف برآورد میکند. مقادیر شاخصهای میانگین ریشه دوم خطا (RMSE) و میانگین خطای مطلق (MAE) بهترتیب برای سرعت افقی از 09/0 تا 35/0 و 06/0 تا 27/0 سانتیمتر بر دقیقه، برای سرعت عمودی به پایین از 02/0 تا 17/0 و 02/0 تا 07/0 سانتیمتر بر دقیقه و برای سرعت عمودی به بالا از 08/0 تا 25/0و 05/0 تا 12/0 سانتیمتر بر دقیقه نوسان میکند. استفاده از این مدلها در طراحی و اجرا میتواند باعث بهبود عملکرد این سامانه در آبیاری قطرهای سطحی و زیرسطحی شود.
مقاله پژوهشی
پیمان مختاری مطلق؛ علی شاهنظری؛ محمدرضا نوری
چکیده
بررسی انتقال رطوبت خاک بین دو زهکش و روند تغییرات رطوبتی در محیط اطراف ریشه دارای اهمیت بسیاری میباشد. مدل HYDRUS-2D با به‌کارگیری معادلات بقای جرم، علاوه بر تسریع در نتایج، موجب کاهش هزینه‌ها میشود. در این مطالعه سیستم زهکشی زیرزمینی با عمق 9/0 متر و فاصله 30 متر با عمق آب زیرزمینی 50 سانتیمتر در طول فصل کشت کلزا بهعنوان کشت دوم ...
بیشتر
بررسی انتقال رطوبت خاک بین دو زهکش و روند تغییرات رطوبتی در محیط اطراف ریشه دارای اهمیت بسیاری میباشد. مدل HYDRUS-2D با به‌کارگیری معادلات بقای جرم، علاوه بر تسریع در نتایج، موجب کاهش هزینه‌ها میشود. در این مطالعه سیستم زهکشی زیرزمینی با عمق 9/0 متر و فاصله 30 متر با عمق آب زیرزمینی 50 سانتیمتر در طول فصل کشت کلزا بهعنوان کشت دوم در اراضی شالیزاری شهرستان ساری مورد بررسی قرار گرفت. پروفیل خاک تا عمق دو متری در نظر گرفته شد و شش لایه برای خاک تعریف شد. هدایت هیدرولیکی خاک برای هر لایه خاک از روش پیزومتر و با رابطه کرکهام محاسبه و برای هر لایه، از سطح خاک تا عمق دو متری برابر 8/0، 11/0، 29/0، 16/0، 38/0 و 083/0 متر بر روز شد. سایر پارامترهای ورودی مورد نیاز برای مدل از جمله بارش، خروجی زهکشها و رطوبت روزانه اندازهگیری گردید. برای واسنجی مدل، داده‌های مشاهده‌ای و شبیهسازی شده سطح ایستابی بین دو زهکش مقایسه شد. مدل برای یک دوره اشباع خاک صحتسنجی شد. رطوبتهای اندازهگیری شده با مقادیر شبیهسازی شده آن برای ارزیابی مدل مقایسه شد. میانگین آماره‌های ارزیابی مربعات خطا، ضریب تعیین، جذر و میانگین انحراف، درصد خطا و راندمان مدل به ترتیب برابر cm3/cm30214/0، 932/0، cm3/cm3 0407/0، 079/0 و 525/0 شد. آماره‌ها نشان دادند که نتایج شبیهسازی مدل رضایت‌بخش بود.
مقاله پژوهشی
علیرضا وحیدی؛ امین علیزاده؛ امین باقی زاده؛ حسین انصاری
چکیده
به منظور بررسی اثر کودهای زیستی، شیمیایی و تنش کمآبی بر عملکرد زیستی ، میزان لاوسون و درصد همزیستی با قارچ میکوریزا در گیاه دارویی حنا[1]، آزمایشی به صورت فاکتوریل دو عاملی با استفاده از سطوح کودی، ( بدون کود ()، اسید هیومیک()، تلقیح میکوریزایی× ورمیکمپوست()، ورمی کمپوست () و کود شیمیایی NPK ()) و سطوح تنش آبی (100 درصد نیاز آبی ()، ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر کودهای زیستی، شیمیایی و تنش کمآبی بر عملکرد زیستی ، میزان لاوسون و درصد همزیستی با قارچ میکوریزا در گیاه دارویی حنا[1]، آزمایشی به صورت فاکتوریل دو عاملی با استفاده از سطوح کودی، ( بدون کود ()، اسید هیومیک()، تلقیح میکوریزایی× ورمیکمپوست()، ورمی کمپوست () و کود شیمیایی NPK ()) و سطوح تنش آبی (100 درصد نیاز آبی ()، 80 درصد نیاز آبی ()و 60 درصد نیاز آبی()) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با پانزده تیمار و سه تکرار در سال زراعی 1394-1393 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بم به اجرا در آمد. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که بیشترین مقادیر برای صفات وزن خشک برگ، تعداد برگ ، ارتفاع گیاه ، تعداد گره ، میزان لاوسون و عملکرد در تیمار با آبیاری کامل و تلقیح میکوریزایی× ورمی کمپوست () حاصل شد. با ایجاد تنش، بیشترین مقادیر برای صفات وزن خشک برگ (153/0گرم)، تعداد برگ (171 عدد) وارتفاع گیاه( 33/120سانتی متر ) در تیمار () ، و برای صفت تعداد گره (63 گره)در تیمار ()، وبرای صفات عملکرد (21/5 گرم در بوته)، میزان لاوسون کل (6/69میلیگرم در گرم) ودرصد همزیستی ریشه(2/82 درصد) در تیمار () به دست آمد. در مجموع نتایج حاصل از این بررسی نشان داد کودهای بیولوژیک دارای نقش قابل توجهی در بهبود وافزایش صفات عملکردی گیاه دارویی حنا خصوصا در شرایط تنش کم آبی بوده و میتوانند به عنوان جایگزین های مناسب برای کودهای شیمیایی مورد توجه قرار گیرند. [1] Lawsonia inermis
مقاله پژوهشی
علی اصغر آقابیگی؛ محمد علی غلامی سفیدکوهی؛ محمود راینی؛ محمدرضا یزدانی
چکیده
برنج پس از گندم مهمترین محصول کشاورزی در جهان است. با توجه به مشکلات کمآبی و مصرف زیاد آب در اراضی شالیزاری، هر ساله شالیزارهای زیادی در استانهای شمالی کشور با هدف افزایش بهرهوری آب، تسطیح و یکپارچهسازی میشوند. در طرح تسطیح و یکپارچهسازی مزارع شالیزاری، عملیات تسطیح انجام میشود که بهنظر میرسد با جابجایی خاک، ...
بیشتر
برنج پس از گندم مهمترین محصول کشاورزی در جهان است. با توجه به مشکلات کمآبی و مصرف زیاد آب در اراضی شالیزاری، هر ساله شالیزارهای زیادی در استانهای شمالی کشور با هدف افزایش بهرهوری آب، تسطیح و یکپارچهسازی میشوند. در طرح تسطیح و یکپارچهسازی مزارع شالیزاری، عملیات تسطیح انجام میشود که بهنظر میرسد با جابجایی خاک، ویژگیهای فیزیکی و عناصر شیمیایی موجود در آن نیز دستخوش تغییر میشود. هدف از این پژوهش، بررسی نقش طرح تسطیح و یکپارچهسازی بر کیفیت شیمیایی و فیزیکی خاک و آب خروجی در اراضی شالیزاری است. این پژوهش در شهرستان آستانهاشرفیه در استان گیلان و با مقایسه شالیزارهای سنتی و تسطیح شده در سه منطقه و در پنج تکرار در فصل زراعی ۹5-1394 انجام شد. ویژگیهای شیمیایی خاک و آب خروجی در طرح کرتهای خردشده در سه سطح اصلی (زمینهای بالادست، میاندست و پاییندست) و دو سطح فرعی (زمینهای سنتی و تسطیح شده) تجزیه و با روش توکی، مورد مقایسه میانگین قرار گرفت. نتایج نشان داد مقادیر درصد رطوبت اشباع و کربن آلی خاک در مزارع تسطیح شده بهترتیب 22% و 11 درصد بیشتر از مزارع سنتی و پتاسیم قابل‌استفاده، دو درصد کمتر از مزارع سنتی بود. همچنین، مقادیر SAR، کلر و نیترات زهآب خروجی در مزارع تسطیح شده بهترتیب 14%، 23% و 49 درصد بیشتر از مزارع سنتی و سولفات، حدود 32 درصد کمتر از مزارع سنتی بود. تمام اجزای معدنی خاک به غیر از رس در اراضی تسطیح شده از یکنواختی بیشتری نسبت به اراضی سنتی برخوردار بود. یکنواخت شدن توزیع اجزای معدنی در اراضی تسطیح شده میتواند در بهبود مدیریت آبیاری و تغذیه گیاهان مؤثر باشد.تسطیح اراضی شالیزاری علاوه بر تغییرات زیر بنایی، موجب تغییر در شرایط فیزیکی و شیمیایی خاک و همچنین تغییر در کیفیت آب خروجی میشود که باید در مدیریت زراعی و استفاده مجدد از زهآب خروجی در مزارع پاییندست مدنظر قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
غلامحسین عبدالله زاده؛ لیلا جهانگیر؛ محمد رضا محبوبی؛ عبدالوهاب قزل
چکیده
یکی از عناصر اصلی مدیریت پایدار آب جلب مشارکت بهره‌برداران در مدیریت و نگه‌داری شبکه‌های آبی میباشد. از طرفی، بهره‌گیری از مشارکت مردم در تمامی مراحل برنامه‌ریزی، طراحی، ساخت و بهره‌برداری پروژه‌ها(در قالب تشکل‌ها و سازمان‌های مردمی) میتواند در مدیریت بهینه آب تأثیرگذار باشد. هدف این تحقیق بررسی تأثیر الگوی مدیریت مشارکتی ...
بیشتر
یکی از عناصر اصلی مدیریت پایدار آب جلب مشارکت بهره‌برداران در مدیریت و نگه‌داری شبکه‌های آبی میباشد. از طرفی، بهره‌گیری از مشارکت مردم در تمامی مراحل برنامه‌ریزی، طراحی، ساخت و بهره‌برداری پروژه‌ها(در قالب تشکل‌ها و سازمان‌های مردمی) میتواند در مدیریت بهینه آب تأثیرگذار باشد. هدف این تحقیق بررسی تأثیر الگوی مدیریت مشارکتی در مدیریت بهینه آب است که به صورت موردی در تعاونی تولید پیوند شهرستان آق‌قلا، استان گلستان انجام شده است. روش تحقیق از نوع پیمایشی و از پرسشنامه برای جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز استفاده شد. جامعه آماری شامل ۴۰۰ نفر از کشاورزان عضو تعاونی در هفت روستای تحت پوشش طرح مدیریت مشارکتی آب در شهرستان آق‌قلا بود. تعداد نمونه از طریق فرمول کوکران 196 نفر تعیین شد و بهره‌برداران به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. روایی پرسشنامه‌های تحقیق بر مبنای دیدگاه متخصصان و پایایی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای مقیاس مدیریت بهینه (8/0)، رضایت از پروژه (77/0)، مدیریت مشارکتی پروژه (83/0) و آگاهی از وضعیت موجود (73/0) تأیید شد. مقایسه وضعیت مدیریت بهینه آب قبل و پس از اجرای پروژه با استفاده از آزمون ویلکاکسون نشان داد که میانگین رتبه‌ای وضعیت مدیریت بهینه آب پس از اجرای پروژه تفاوت معنیداری با وضعیت قبل از پروژه داشت. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که بیشترین تأثیر بر متغیر وابسته نهایی مدیریت بهینه آب مربوط به متغیر مستقل آگاهی از وضعیت موجود سامانه آبیاری است. متغیرهای سطح مشارکت و رضایت از اجرای پروژه، سابقه عضویت در تعاونی، جاده دسترسی به مزارع، نوع روش آبیاری و تحصیلات به ترتیب در رتبههای بعدی قرار داشتند. در حالی که برخورداری از شغل جانبی تأثیر کاهشی بر مدیریت بهینه آب داشته باشد.
مقاله پژوهشی
محمد ذونعمت کرمانی؛ رسول اسدی
چکیده
با توجه به محدودیت منابع آب در شرایط اقلیمی خشک و نیمه‌خشک ایران، کم‌آبیاری یکی از راه‌کارهای استفاده بهینه از آب و افزایش کارایی مصرف آب در بخش کشاورزی است. در این راستا به منظور بررسی اثر کم‌آبیاری بر ویژگیهای کمی آویشن باغی(Thymus vulgaris L.)، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تولید نهال شهرداری کرمان در سال ...
بیشتر
با توجه به محدودیت منابع آب در شرایط اقلیمی خشک و نیمه‌خشک ایران، کم‌آبیاری یکی از راه‌کارهای استفاده بهینه از آب و افزایش کارایی مصرف آب در بخش کشاورزی است. در این راستا به منظور بررسی اثر کم‌آبیاری بر ویژگیهای کمی آویشن باغی(Thymus vulgaris L.)، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تولید نهال شهرداری کرمان در سال زراعی 1395 اجرا شد. در این تحقیق، پنج تیمار آبیاری شامل آبیاری کامل (100 درصد جبران کمبود رطوبتی خاک)، کم‌آبیاری تنظیم شده و آبیاری ناقص ریشه هر کدام در دو سطح 75 و 55 درصد جبران کمبود رطوبتی خاک تا حد ظرفیت زراعی مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین وزن خشک اندام هوایی گیاه (6/1670 کیلوگرم در هکتار) و شاخص سطح برگ در مراحل مختلف رشد، در تیمار آبیاری کامل بدست آمد که از لحاظ آماری با 75 درصد اعمال شده در آبیاری ناقص تفاوت معنیداری نداشت. همچنین، بیشترین تعداد شاخه زایا (4/64) و ارتفاع بوته (4/39 سانتیمتر) در تیمار آبیاری کامل بدست آمد که از لحاظ آماری با سایر تیمارها تفاوت معنیداری داشت. این در حالی است که بیشترین بهرهوری آب ( 66/0 کیلوگرم بر مترمکعب)، وزن تر ریشه (5/4 گرم)، طول ریشه (8/15 سانتیمتر) و حجم ریشه (8/2 سانتیمتر مکعب در هر بوته)، به سطح 75 درصد اعمال شده در آبیاری ناقص ریشه اختصاص یافت که این امر بهدلیل افزایش ریشه‌های ثانویه در این تیمار نسبت به سایر تیمارها بود. به‌طور کلی با توجه به نتایج بدست آمده می‌توان مطرح نمود که اعمال روش آبیاری ناقص ریشه و تأمین 75 درصد نیاز آبی گیاه، ضمن صرفه‌جویی در مصرف آب، میتواند بهرغم اعمال تنش رطوبتی با توسعه مناسب شاخص سطح برگ و ریشه گیاه، امکان استفاده بهتر از رطوبت خاک و انرژی خورشید در فرآیند فتوسنتز را فرآهم می‌آورد و راهکار مناسبی برای مقابله با بحران آب، برای حرکت به سمت یک کشاورزی پایدار محسوب شود.