اثر مقدار آبیاری بر خصوصیات کمی و کیفی سویا (Glycine max L) رقم هابیت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی ّآب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی.

2 استادیار گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی.

3 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی.

چکیده

به‌منظوربررسیتأثیرمقدار آبیاریبرخصوصیاتکمیوکیفی سویا، آزمایشی درقالبطرح بلوک‌هایکاملتصادفیباسه تکراردرکرمانشاه، در تابستان 1394اجراشد. تیمارهای مورد مطالعه شامل هشت تیمار 100%(T1)، 120% (T2)، (T3) 80% و (T4) 60% نیاز آبی در تمام مراحل رشد گیاه و (T5) 80% و (T6) 60% نیاز آبی در مرحله رشد رویشی و همچنین و (T7)80% و (T8) 60% نیاز آبی در مرحله رشد زایشی بود که در مورد تیمارهای T5، 6T ،T7، و T8 در خارج از دوره‌های مزبور، مقادیر آبیاری برابر تیمار 100% یا شاهد (T1) اعمال شد. درپایان رشد،برخیخواصهندسیوثقلیمربوطبه دانه شاملطول،عرض، سطح، محیط، نسبت طول به عرض، کرویت، فاصله مرکز ثقل تا محل تقاطع طول و عرض با استفاده از مدل Smartgrainو همچنین اجزای عملکرد شامل شاخص سطح برگ، تعداد غلاف‌های پر و خالی، وزن و تعداد دانه‌ها، وزن خشک و ارتفاع گیاه اندازه‌گیری و مورد بررسی قرار گرفت. نتایجنشانداد که آبیاری برکلیهصفاتموردمطالعهبه‌جز ضریب دایرگی و فاصله بین مرکز ثقل دانه و محل تقاطع طول و عرض دانهمعنی‌داربود. بر این اساس، حساس‌ترین مرحله به تنش آبی مرحله گلدهی و اعمال تنش 60 درصد نیاز آبی در کل دوره رشد گیاه شناسایی شد. بیشترین بهره‌وری آب هم در عملکرد دانه و هم در عملکرد روغن در تیمار 120 درصد حاصل شد. و تیمار اعمال تنش 80 درصد نیاز آبی در مرحله رشد رویشی بعد از تیمار 120 درصد بیشترین بهره‌وری آب در عملکرد روغن و دانه را داشت. بطور کلی نتایج بدست آمده نشان می‌دهد در صورت نیاز به اعمال کم آبیاری به گیاه سویا بهتر است این کم آبیاری در مرحله رشد رویشی و به میزان 20 درصد نیاز آبی (80 درصد تأمین نیاز آبی) باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Irrigation Amounts on Quantitative and Qualitative Characteristics of Soybeans (Glycine max L) Variety Hobbit

نویسندگان [English]

  • ali dehghan moroozeh 1
  • Bahman Farhadi Bansouleh 2
  • mokhtar ghobadi 3
1 PhD student, Water Engineering Department, Razi University.
2 Assistant Professor, Water Engineering Department, Razi University.
3 Associate Professor, Agronomy and plant breeding Engineering Department, Razi University.
چکیده [English]

In order to evaluate the effect of irrigation amounts on soybean yield and quality, an expriment was conducted as randomized complete block design with three replications in Kermanshah, during summer of 2015. Irrigation treatments were in eight levels including T1=100%, T2=120%, T3= 80%, and T4=60% of crop water requirement in all growth periods, and T5= 80% and T6=60% in vegetative stage, and for T7= 80% and T8=60% water requirement was applied at flowering stage. During other stages of plant growth in T5, T6, T7, and T8, plants received 100% of water requirement. In this study, some geometric and gravity properties of seeds including length, width, area, perimeter, length to width ratio, circulatory coifficent, distance from the center of gravity to the junction of length and width, and leaf area index by using SmartGrain model and yield components, the number of pods, seed weight, dry weight, and plant height were measured and evaluated. The results showed that irrigation significantly affected all traits, except for the distance between the center of the intersection of width and length grain and circulatory coifficent. So, the most sensetive stage to water stress wass flowering, followed by the 60% water requirement treatment in the whole growth period. The highest water use efficiency for grain and oil yield was obtained in 120% treatment, followed by the 80% treatments in vegetative growth stage. In general, the results showed that, if deficit irrigation is to be carried out on soybean, it is better to have 20% irrigation deficit (80% water requirement) at the vegetative stage.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water stress
  • Seed geometric characteristics
  • Soybean yield
  • SmartGrain Model

مراجع

  1. احمدپور، ع.، فرهادی، ب. و قبادی، م. 1396 . بررسی اثرات کم آبیاری بر روند رشد و خصوصیات کمی و کیفی ذرت دانه ای در کرمانشاه. فصلنامه حفاظت منابع آب و خاک، 6 (3): 112-99.
  2. اسمعیلی، م.، فرهادی، ب. و قبادی، م. 1394 . اثرات کم آبیاری بر عملکرد کمی و کیفی سویا در منطقه کرمانشاه در کرمانشاه. نشریه آب و خاک، 29 (3): 560-551.
  3. اکبری نودهی ، د. 1391. تاثیر تنش خشکی در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و کارایی مصرف آب سویا در مازندران.نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار 22(1): 23-15.
  4. امیری ده احمدی، س، ر.، پارسا، م. و گنجعلی، الف. 1389. تأثیر تنش خشکی در مراحل مختلف فنولوژی بر خصوصیات مورفولوژیک و اجزای عملکرد نخود. نشریه پژوهش‌های زراعی ایران 8 (1): 166-157.
  5. الفتی، م. ملکوتی، م. بلالی، م. مجیدی، ع. درودی، م. قادری، ج. کیانی، ش. شهبازی،ک. 1379 . توصیه بهینه کودی برای محصولات زراعی و باغی استان کرمانشاه. انتشارات سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات خاک و آب.
  6. ایزانلو، ع.، زینالی.، ح. 1384. بررسی عکس العمل ارقام تجارتی سویا در شرایط تنش رطوبتی در اواخر مرحلة زایشی. مجله علوم کشاورزی ایران، 36(4): 73-65.
  7. خوشوقتی، ح.، زینالی.، ح. 1385. اثر محدودیت آب بر سرعت رشد، پر شدن دانه و عملکرد سه رقم لوبیا. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تبریز.
  8. داﻧﺸﯿﺎن، ج، ﻣﺠﯿﺪی، الف، ﻫﺎﺷﻤﯽ دزﻓﻮﻟﯽ، اس. و ﻧﻮرﻣﺤﻤﺪی، ق. 1378 . ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﮑﯽ ﺑﺮ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﮐﻤـﯽ و کیفی دو رﻗﻢ ﺳﻮﯾﺎ. ﻣﺠﻠﻪ ﻋﻠﻮم زراﻋﯽ اﯾﺮان. 3 (1): 24-3.
  9. رضوانی مقدم، پ.، صادقی ثمرجان.، ر. 1387. بررسی اثر تاریخ‌های مختلف کاشت و رژیم­های مختلف آبیاری بر خصوصیات. مجله پژوهش‌های زراعی ایران، 6(2): 325-315.
  10. شهسواری، م.، شیراسماعیلی، غ.(1377) . بررسی اثر گروه بلوغ و نحوه رشد روی رشد رویشی، عملکرد و اجزاء عملکرد سویا. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. 3 (2): 58-49.
  11. شیرانی راد، الف.، و دهشیری ، ع.(1381) راهنمای کاشت، داشت و برداشت. نشر آموزش کشاورزی.
  12. گلدانی، م، رضوانی مقدم، پ. 1386 . اثر رژیم­های مختلف رطوبتی و تاریخ کاشت بر خصوصیات فنولوژیکی و شاخص­های رشد سه رقم نخود دیم و آبی در مشهد. ﻣﺠﻠﻪ علوم کشاورزی و منابع طبیعی. 14 (1): 74-63.
    1. Abayomi, Y. 2008. Comparative growth and grain yield responses of early and late soybean maturity groups to induced soil moisture strees at different growth stages. World journal of agricultural sciences 1(4): 71-81.
    2. Altuntaş, E., and M. Yıldız. 2007. Effect of moisture content on some physical and mechanical properties of faba bean (Vicia faba L.) grains. Journal of Food Engineering, 78 (1): 174-183.
    3. Brewer M.T., L. Lang, K. Fujimura, N. Dujmovic, S. Gray, and E. van der Knaap. 2006. Development of a controlled vocabulary and software application to analyze fruit shape variation in tomato and other plant species. Plant Physiol Journal 141: 15–25
    4. Carman, K. 1996. Some physical properties of lentil grains. Journal of Agricultural Engineering Research, 63(2): 87–92.
    5. Chiezey, U. 2001. Pod abortion and grain yield of soybean (Glycine max (L.) Merrill) as influenced by nitrogen and phosphorus nutrition in the Northern Guinea Savanna zone of Nigeria. Trop. Oilseeds Journal. 6: 1-10
    6. Dogan, E.,G. G.A. Clark, D.H. Rogers, V. Martin, and R.L.Vanderlip, 2006. On-farm scheduling studies and CERES-Maize simulation of irrigated corn. Applied Engineering in Agriculture 22(4): 509-516.
    7. Doorenbos, J., A.H Kassam, 1979. Yield response to water. FAO Irrigation and Drainage Paper No. 33, FAO, Rome, Italy, 193 pp.
    8. Doss, B., R.W. Pearson, and H.T. Rogers, 1974. Effect of soil water stress at various growth stages on soybean yield. Agronomy Journal 66(2), 297-299.
    9. FAO, 1989. Crop Evapotranspiration:Guidelines for computing crop water require ments. Irrigation and Drainage Paper No 56, FAO, Rome
    10. FAO, 2007. http:// FAOSTAT. FAO. Org/ page 560. last acces data 27-01-2018
    11. Foroud, N., H.H. Mündel, G. Saindon, and T. Entz, 1993. Effect of level and timing of moisture stress on soybean yield, protein, and oil responses. Field Crops Research 31(3), 195-209.
    12. Gupta, R. K., and S. K. Das. 1997. Physical properties of sunflower seeds. Journal of Agricultural Engineering Research, 66: 1-8.
    13. Haskett, J., Pachepsky, Yakov, and B. Acock, 2000. Effect of climate and atmospheric change on soybean water stress: a study of Iowa. Ecological Modelling, 265-277
    14. Liu, F., C.R. Jensen, and M.N. Andersen, 2004. Drought stress effect on carbohydrate concentration in soybean leaves and pods during early reproductive development: its implication in altering pod set. Field Crops Research 86: 1-13.
    15. Meckel, L., D.B.  Egli, R.E Phillips, D. Radcliffe, and J.E. Leggett, 1984. Effect of moisture stress on seed growth in soybeans. Agronomy Journal 76(4), 647-650.
    16. Olajide, J. O., and B. I. O. Ade-Omowage. 1999. Some physical properties of locust bean seed. Journal of Agricultural Engineering Research, 74 (2): 15-22.
    17. OpenCV Developers Team 2012 OpenCV Reference Manual. http://opencv.org/documentation.html. Last acces data 27-01-2018.
    18. Palmer 1995. Managing Drought-Stressed Soybeans in the Southeast. http://www.ces.ncsu Edu/drought/dro-24. Last acces data 27-01-2018.
    19. Pookpakdi, A., K. Thiravirojana, I. Saeradee, and S. Chaikaew, 1990. Response of new soybean accessions to water stress during reproductive phase. Kasetsart Journal, Natural Sciences 24(3), 378-387.
    20. Sachin, V.W., P. Dhangopal, D.A Pawar1, 2012. Determination of physical properties of soybean at different moisture levels. cigrjournal 56: 89-98.
    21. Soinit N., and P.J Kramer, 1977. Effect of water stress during different stages of growth of soybean. Agronomy Journal. 69:274-277.
    22. Suzuki S., and K. Abe 1985 Topological structural analysis of digital binary image by border following. Comput Vis Graph Image Process 30: 32–46
    23. Tanabata T., T. Shibaya, K. Hori , K. Ebana, and Y. Masahiro, 2012 High-Throughput Phenotyping Software for Measuring Seed Shape through Image Analysis. Breakthrough Technologies 9: 1871–1880.
    24. Vieira, R., D.M. TeKrony, and D.B. Egli, 1991. Effect of drought stress on soybean seed germination and vigor. Journal of Seed Technology,12: 12-21.
پژوهش آب در کشاورزی
دوره 31، شماره 4
دی 1396
صفحه 669-683

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار