بررسی اثرات مقادیر مختلف آبیاری قطره‌ای زیرسطحی بر عملکرد کمی و کیفی دو رقم نخل خرما

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران.

2 دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

3 استادیار پژوهش بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران.

چکیده

با توجه به محدودیت منابع آب، استفاده از روش­های آبیاری تحت فشار با هدف افزایش بهره­برداری بهینه از منابع آب امری اجتناب ناپذیر است. این آزمایش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان طی دو سال زراعی (1394-1392) در قالب طرح آماری بلوک­های کامل تصادفی به صورت کرت­های یک بار خرد شده با سه تکرار اجرا گردید. مقدار آب مصرفی در روش آبیاری قطره­ای زیرسطحی در سه ســطح 75، 100 و 125 درصد نیازآبی در کرت­های اصلی و دو رقم نخل خرمای خاصی و زاهدی در کرت­های فرعی قرار داشت و با هم مقایسه گردید. نتایج حاصل از اجرای آزمایش نشان داد که سطوح مختلف آبیاری اثر معنی­داری بر صفات کمی و کیفی میوه از جمله عملکرد محصول خرما نداشتند. اما بین سطوح مختلف آبیاری از نظر شاخص کارایی مصرف آب اختلاف معنی­داری در سطح یک درصد وجود داشت. به­طوری­که مقایسه میانگین­ها نشان داد تیمار 75 درصد نیاز آبی با تولید 88/0 کیلوگرم خرما به ازای هرمتر مکعب مصرف آب، بیش­ترین کارایی را به خود اختصاص داد. همچنین، مقایسه میانگین اثرات متقابل نشان داد که تیمار 75 درصد نیاز آبی در ارقام خاصی و زاهدی به­ترتیب با تولید 86/0 و 89/0 کیلوگرم خرما به ازای هر متر مکعب مصرف آب بیش­ترین کارایی مصرف را داشتند. آبیاری درختان خرما بر مبنای 75 درصد نیاز آبی، با میانگین مصرف 7545 مترمکعب در هکتار موجب صرفه جویی 2515 مترمکعب آب نسبت به تیمار 100 درصد نیاز آبی شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of Different Amounts of Irrigation Water on Yield and Quality of Two Varieties of Date Palm under Subsurface Drip Irrigation

نویسندگان [English]

  • n s 1
  • h d 2
  • a d 3
1 Assistant Professor, Agricultural Engineering Research Department, Khuzestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Ahvaz, Iran.
2 Scientific Broad Member, Agricultural Engineering Research Institute (AERI), Agricultural Research Education, and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
3 Assistant Professor, Seed and Plant Improvement Research Department, Khuzestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center , AREEO, Ahwaz, Iran.
چکیده [English]

Application of advance irrigation methods to a proper utilization of water resources is inevitable. The effects of different amounts of irrigation water on yield and quality of two varieties of date palm under asubsurface drip irrigation were studied in Behbahan Agricultural Research Station during two growing seasons (2014-2015). The study was conducted in a randomized complete block design with a split plot design with three replications where three levels of water application based on T1=75%, T2=100% and T3=125% of crop water requirement, were as the main plots and two variety of Khasi and Zahedi were as sub-plots. The results showed that different levels of irrigation have not had no significant effect on the quality and yield of fruit. However, there was a significant difference (p<0.01) between the levels of irrigation in terms of water use efficiency. Accordingly, T1 by 0.88 kg of dates per cubic meter of water showed higher water use efficiency. Comparison of mean interactions between the water application and varieties showed water use efficiency of Khasi and Zahedi varieties were 0.86 and 0.89 kg/m3, respectively. The applied irrigation water of palm trees based on T1 was of 7545 m3/ha which was 2515 m3/ha less compared to that under T2.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water requirements
  • Water use levels
  • Water use efficiency

مراجع

  1. آمارنامه کشاورزی. 1393. جلد اول : محصولات زراعی. سال زراعی  92-1391 وزارت جهادکشاورزی، معاونت برنامه­ریزی و اقتصادی. دفتر آمار و فن­آوری اطلاعات. صفحه 132.
  2. دانش نیا، ع. و ح، رستگار. 1378. تعیین بهترین دور و عمق آبیاری با روش قطره­ای بروی نخل شاهانی. گزارش نهایی طرح 78 مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی، / تحقیقاتی. از انتشارات مرکز تحقیقات کشاورزی فارس. نشریه شماره 82 سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. 23 صفحه.
  3. رستگار، ح. و ح، زرگری. 1390.  اثرات تنش رطوبتی بر عملکرد کمی و کیفی خرمای شاهانی. هفتمین کنگره علوم باغبانی. ایران، دانشگاه صنعتی اصفهان. 1608- 1610.
  4. جلینی، م. 1390. بررسی اثر سطوح مختلف آب و مالچ پلاستیک بر عملکرد و کارایی مصرف آب گوجه فرنگی در روش آبیاری قطرهای سطحی و زیر سطحی. نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی). 25 (3): 1032-1025.
  5. جلینی، م. و ح ر، مهرآبادی. 1391. بررسی تاثیر روش­های آبیاری قطره­ای سطحی و زیزسطحی و دور آبیاری بر عملکرد کمی و کیفی پنبه. نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی). 26 (3): 742-736.
  6. حسینی، ز. 1369. روش‌های متداول در تجزیه مواد غذایی، انتشارات دانشگاه شیراز.
  7. غفاری نژاد، ع. 1380. طرح تعیین بهترین دور و عمق آبیاری نخل مضافتی به روش قطره ای. بم: مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان.
  8. محبی، ع. و م، علی حوری. 1392. اثر عمق و روش آبیاری بر میزان بهره­وری، عملکرد و صفات رویشی نخل پیارم. نشریه پژوهش آب در کشاورزی / ب / 27 (4) : 464-455.
  9.  فرشی، ع.ا. م ر، شریعتی. ر، جارالهی. م، قائمی. ر م، شهابی فر. و م م، تولائی. 1376 . برآورد آب مورد نیاز گیاهان عمده زراعی و باغی کشور. (دو جلد) مؤسسه تحقیقات خاک و آب، نشر آموزش کشاورزی.
  10. فرزام نیا، م. و ذ، راوری. 1384. تأثیر کم آبیاری بر عملکرد و کارایی مصرف آب خرمای مضافتی در بم. مجله علمی کشاورزی، 28(1): 79-86.
  11. Allen, R.G., Pereira, L.S., Raes, D., and M. Smith. 1998. Crop evapotranspiration: Guidelines for computing crop water requirements. FAO Irrigation and Drainage Paper 56, Rome, Italy.
  12. Al-Rumaih, M., and M.A. Kassem. 2003. The effect of irrigation interval on the yield and quality of palms dates. The Canadian Soci. for Eng. in Agri., Food and Biological Systems meeting. Montreal, conada: 43-58.
  13. Ahmed, T. F., Hashmi, H. N., and A. R. Ghumman. 2011. Performance assessment of Subsurface Drip irrigation System using pipes of varying flexibility. Mehran Univer-sity Research Journal of Engineering & Technology. 30 (3): 361-370. [ISSN 0254-7821].
  14. Al-Amoud, A. I., Fawzi, S., Mohammad, S., Al-Hamed, A., and M. Ahmed Alabdulkader. 2000. reference evapo-transpiration and date palm water use in the Kingdom of Saudi Arabia. International Research Journal of Agricul- tural Science and Soil Science(ISSN: 2251-0044), 2(4): 155-169, April 2012. Available online http://www.interes-journals.org/IRJAS
  15.  Al- Amood, A.I., Bacha, M.A., and A.M. Al- Dorby. 2000. Seasonal water use of date palms in the centeral region of Saudi Arabia. International Agricultural Engineering Journal, 9(2): 51-62
  16. AOAC. 1990. Official Methods of Analysis, 15thedn. Washington, D.C.Associationof OfficialAnalyticalChemists.
  17. Clark, R.N. 1979. Furrow sprinkler, and drip irrigation efficiensies in corn. ASAE paper No. 79-2111. St. Joseph, Mich.: ASAE.
  18. Darfaoui, El-Mostafa., and A. Al-Assiri. 2010. response to climate change in the Kingdom of Saudi Arabia. A report prepared for FAO-RNE. Available at: Accessed on March 23, 2013.
  19. FAO. 2009. Water and agriculture in Saudi Arabia. AQUASTAT - FAO’s Information System on Water and Agriculture. Food and Agriculture organization of the United Nations. Available at: http://www.fao.org/nr/water/aquastat/countries/saudi_arabia/index.stm; Accessed on March 28, 2013.
  20. Foakwa. E.O., Paterson. A., Fowler.,M., and J. Vieira. 2008. Particle size distribution and compositional effects on textural properties and appearance of dark chocolates. Journal of Food Engineering. 87: 181-190.
  21. Furr, J.R. 1975. Water and salinity problems of Abadan island date gardens. Report of the Annual Date Growers Institute. 52: 14-17
  22. Karami, E. 2006. Appropriateness of farmers’ adoption of irrigation methods: The application of AHP model. Agricul-tural Systems, 87:101-119. Doi:10.1016/j.agsy.2005.01.001.
  23. KACST. 2012. Strategic Priorities for agricultural research. King Abdulaziz City for Science and Technology. Minis-try of Economy and Planning, Doc. No. 40P0001-PLN-0001-er01. Kingdom of Saudi Arabia. Accessed on March 28, 2012. Available at: http://nstip.kacst.edu.sa/cs/groups/public/documents/document/~edisp/agricul-turetech.pdf
  24. Oron, G., Demalach. J., Hoffman, Z., and R. Cibotaru. 1991. Subsurface microirrigationwith effluent. Irrigation and Drainage Engineering. -ASCE 117: 25–36.
  25. Phene, C.J. 1995. The sustainability and potential of subsurface drip irrigation. In; Proc. 5th int. Microirrigation Congress,
  26. Phene, C.J. 1974. High. Frequency porous tabe irrigation for water nutrient management in humid regions Proc.second.
  27. Salter, P.J., and J.E.Goode. 1967. Crop Responses to Water at Different Stages of Growth. Commonwealth Agricultural Bureaux, Farnham Royal, Bucks, England. pp177-179.
  28. Sivanappan, RK. 1998. Low cost micro irrigation system for all crops and all  farmers In: Proceedings of Workshop Micro  irrigation and Sprinkler irrigation systems April 1998 at New  Delhi.  Organized  by Central Board of Irrigation and Power, Edited  by CVJ Verma,  pp.  IV-15-IV-20.
  29. Yu, Y., Shihong, G., Xu, D., and W. Jiandong. 2010. Effects of Treflan injection on winter wheat growth and root clogging of subsurface drippers. Agricultural Water Management . Volume 97, Issue 5, Pages 723–730.
  30. Zaid, A. 2002. Date palm cultivation. FAO plant production and protection paper No. 156.
پژوهش آب در کشاورزی
دوره 31، شماره 3
مهر 1396
صفحه 315-328

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار