تاثیر شوری آب آبیاری بر رشد رویشی و غلظت عناصر غذایی در نهال‌های سه گونه کُنار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران.

2 مربی پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران.

چکیده

 
کشت گیاهان متحمل به شوری می‌تواند راه‌حل مناسبی برای استفاده از منابع آب شور باشد. به منظور شناسایی پایه‌های متحمل به شوری در درخت کُنار، این تحقیق به روش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو عامل شوری آب آبیاری و گونه درخت کُنار در سه تکرار اجرا گردید. شوری آب آبیاری در چهار سطح 3/0، 3، 6 و 9 دسی زیمنس بر متر و گونه درخت کنار در سه سطح شامل‌ موریتانی، رملیک و کُنار بومی در نظر گرفته ‌شدند. نتایج نشان داد که تیمارهای شوری آب آبیاری اثر معنی‌داری در سطح احتمال پنج درصد بر ارتفاع نهال، تعداد برگ، کلروفیل برگ، قطر ساقه و غلظت نیتروژن، سدیم و کلسیم برگ داشتند. بین گونه‌های مختلف کُنار از نظر صفات رویشی و غلظت نیتروژن و سدیم برگ اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال پنج درصد وجود داشت. اثرات متقابل تیمارهای شوری آب آبیاری و گونه کُنار نیز بر صفات رویشی و غلظت نیتروژن، سدیم و کلسیم برگ در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار گردید. با رسیدن شوری آب آبیاری به نه دسی زیمنس بر متر، تعداد برگ و قطر ساقه کاهش معنی‌دار و غلظت سدیم برگ افزایش معنی‌دار یافت. تعداد برگ در گونه‌های مختلف با افزایش شوری آب آبیاری از سه دسی زیمنس بر متر به شش و نه دسی زیمنس بر متر، به ترتیب 8/3 تا 4/8 درصد و 1/25 تا 3/41 درصد کمتر شد. قطر ساقه نیز در گونه‌های مختلف با افزایش شوری آب آبیاری از سه دسی زیمنس بر متر به شش و نه دسی زیمنس بر متر، به ترتیب 7/1 تا 1/28 درصد و 30 تا 9/77 درصد کمتر شد. در حالی که غلظت سدیم برگ در گونه‌های مختلف با افزایش شوری آب آبیاری از سه دسی زیمنس بر متر به شش و نه دسی زیمنس بر متر، به ترتیب 67/1 تا 73/2 برابر و 64/1 تا 36/3 برابر شد. یافته‌های این پژوهش نشان داد که منابع آب شور می‌توانند در آبیاری نهال‌های کُنار مورد استفاده قرار گیرند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Irrigation Water Salinity on Growth and Nutrient Elements Content of Three Seedling Rootstocks of Ber (Ziziphus spp.)

نویسندگان [English]

  • Majid Alihouri 1
  • A T 2
  • H D 2
1 Assistant Prof., Date Palm and Tropical Fruits Research Center, Horticultural Sciences Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Ahvaz, Iran.
2 Research Instructor, Date Palm and Tropical Fruits Research Center, Horticultural Sciences Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Ahvaz, Iran.
چکیده [English]

 
Growing salinity tolerant plants is a suitable way for usage of saline water resources. This research was carried out for identification of salinity tolerant ber rootstocks. The experiment was conducted using factorial arrangement based on randomized complete design in three replications. The treatments were four irrigation water salinities of 0.3, 3, 6, and 9 dS/m and three ber (Ziziphus spp.) species including Ziziphus mauritiana, Ziziphus nummularia, and Ziziphus spina-christi. The results showed that water salinity treatments had significant effect (P< 5%) on plant height, leaf number, leaf chlorophyll, stem diameter and leaf N, Na+ and Ca2+concentrations. There was significant (P< 5%) difference between ber species on plant vegetative attributes and leaf N and Na contents. Futhermore, interaction of water salinity and ber species had significant effect (P< 5%) on plant vegetative characters and leaf N, Na and Ca content. With increasing irrigation water salinity to 9 dS/m, the leaf number and stem diameter had significant decrease, while leaf Na+ concentration increased significantly. When irrigation water salinity increased from 3 dS/m to 6 and 9 dS/m, the plant leaf number decreased by 3.8-8.4% and 25.1-41.3 percent, respectively, while stem diameter was reduced by 1.7-28.1% and 30.0-77.9 percent, respectively. Leaf Na+ concentration increased by 1.67-2.73 and 1.64-3.36 times with increasing irrigation water salinity from 3 dS/m to 6 and 9 dS/m, respectively. Therefore, saline water resources could be used in irrigation of ber seedlings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drain Water
  • Saline water
  • Vegetative growth
  • Ziziphus mauritiana
  • Ziziphus nummularia

مراجع

  1. امامی، ع. 1375. روش‌های تجزیه گیاه، نشریه فنی شماره 982. تهران: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات خاک و آب.
  2. تراهی، ع. 1384. احداث کلکسیون واریته های برتر کنار (Ziziphus spina-christi L.) کشور به منظور حفظ ذخایر توارثی و بررسی سازگاری واریته‌های کنار در شرایط استان خوزستان. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی. اهواز: مؤسسه تحقیقات خرما و میوه‏های گرمسیری.
  3. تراهی، ع. 1385. تعیین خواص کمی و کیفی توده های محلی کنار (Ziziphus spina-christi L.) کشور. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی. اهواز: مؤسسه تحقیقات خرما و میوه‏های گرمسیری.
  4. شرکت مدیریت منابع آب ایران. 1394. آخرین وضعیت بارندگی و سدهای کشور. http://www.wrm.ir/#Info.
  5. عصاره، م. 1387. ویژگی‌های زیستی درختان کنار در ایران و معرفی سایر گونه‌های جنس Ziziphus. تهران: موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور. 571ص.
  6. کافی، م.، م. صالحی و ح. عشقی زاده. 1389. کشاورزی شورزیست: راهبردهای مدیریت گیاه، آب و خاک. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد. 377ص.
  7. همایی، م. 1381. واکنش گیاهان به شوری. تهران: کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. 97ص.
  8. Ahmed, A.M. and F.F Ahmed. 1997. Effect of saline water irrigation and cycocel on growth and uptake of some elements of Taimoor and Alphonso mango seedling. Annals of Agricultural Science, 35: 901-908.
  9. Ayers, R.S. and D.W. Westcot. 1994. Water quality for agriculture. FAO Irrigation and Drainage Paper 29, Rome, Italy, 156p.
  10. Awasthi, O.P., R.K. Pathak and S.D. Pandey. 1997. Sodicity and salinity on survival and nutrient status of four scion cultivars budded on Indian jujube (Ziziphus mauritiana Lamk.). Tropical Agriculture (Trinidad and Tobago), 74(3): 238-242.
  11. Azim, A., Sh. Ghazanfar, A. Latif and M.A. Nadeem. 2011. Nutritional evaluation of some top fodder tree leaves and shrubs of district Chakwal, Pakistan in relation to ruminant’s requirements. Pakistan Journal of Nutrition, 10(1): 54-59.
  12. Bartels, D. and R. Sunkar. 2005. Drought and salt tolerance in plants. Critical Reviews in Plant Sciences, 24: 23–58.
  13. Fricke, W. and W.S. Peters. 2002. The biophysics of leaf growth in Salt-Stressed Barley. A Study at the Cell Level. Plant Physiology, 129(1): 374-388.
  14. Grattan S.R. and C.M. Grieve. 1999. Salinity–mineral nutrient relations in horticultural crops. Scientia Horticulture, 78: 127-157.
  15. Hasegawa, P.M., R.A. Bressen, J.K. Zhu and H.J. Bohnert. 2000. Plant cellular and molecular responses to high salinity. Annual Review of Plant Physiology, 51: 463-499.
  16. Hebbara, M., M.V. Manjunatha, S.G. Patil and D.R. Patil. 2002. Performance of fruit species in saline-waterlogged soils. Karnataka Journal of Agricultural Sciences, 15(1): 94-98.
  17. Hooda, P.S., S.S. Sindhu, P.K. Mehta and V.P. Ahlawat. 1990. Growth, yield and quality of ber (Zizuphus mauritiana Lamk.) as effected by soil salinity. Journal of Horticultural Science, 65(5): 589-593.
  18. 18.        Hu, Y. and U. Schimdhalter. 2005. Drought and salinity: A comparision of their effects on mineral nutrition of plants. Journal of Plant Nutrition and Soil Science, 168: 541-549.
  19.        Jain, B.L., R.S. Goyal and O.P. Pareek. 1988. Effect of saline irrigation water on soil and performance of ber. Indian Journal of Horticulture, 45(3-4): 203-207.
  20.         Knight, H., A.J. Trewavas and M.R. Knight. 1997. Calcium signalling in Arabidopsis thaliana responding to drought and salinity. The Plant Journal, 12(5): 1067-1078.
  21. Kurap, S.S., Y.S. Hedar, M.A. Al-Dhaheri, A.Y. El-Heawiety, M.A.M. Aly and G. Alhadrami. 2009. Morpho-physiological evaluation and RAPD markers -assisted characterization of date palm (Phoenix dactylifera L.) varieties for salinity tolerance. Journal of Food, Agriculture & Environment, 7(3&4): 503-507.
  22. Meena, S.K., N.K. Gupta, S. Gupta, S.K. Khandelwal and E.V.D. Sastry. 2003. Effect of sodium chloride on the growth and gas exchange of young Ziziphus seedling rootstocks. Journal of Horticultural Science & Biptechnology, 78(4): 454-457.
  23. Motamedi, H., A. Safary, S. Maleki and S.M. Seyyednejad. 2009. Ziziphus spina-christi, a native plant from Khuzestan, Iran, as a potential source for discovery new antimicrobial agents. Asian Journal of Plant Sciences, 8(2): 187-190. 
  24. Munns, R. 2002. Comparative physiology of salt and water stress. Plant, Cell and Environment, 25: 239-250.
  25. Nejat, N. and H. Sadeghi. 2012. Response of ziziphus spina-christi (L.) willd seedlings to NaCl - induced salinity. Agric. Sci. Digest, 32 (1): 61- 65.
  26. Pandey, S.D., R.K. Pathak and O.P. Awasthi. 1993. Note on effect of salinity levels on nutrient status in ber. Indian Journal of Horticulture, 50(1): 46-48.
  27. Pareek, O.P. 2001. Ber. International Center for Underutilised Crops, Southampton, UK, 290p.
  28. Qadir, M., A. Tubeileh, J. Akhtar, A. Larbi, P.S. Minhas and M.A. Khan. 2008. Productivity enhancement of salt-affected environments through crop diversification. Land Degradation and Development, 19: 429-453.
  29. Rao, G.G. and M.K. Khandelwal. 2001. Performance of ber (Ziziphus mauritiana) and pomegranate (Punica granatum) on salt-effected soils. Indian Journal of Soil Conservation, 29(1): 59-64.
  30.        Rhoades, J.D., A. Kandiah and A.M. Mashali. 1992. The use of saline waters for crop production. FAO Irrigation and Drainage Paper 48. Rome, Food and Agriculture Organization of the United Nations, 133p.
  31. Samra, J.S. 1985. Comparative sodium accumulation and its toxicity in mango, guava and ber. Indian Journal of Horticulture, 42(3/4): 178-183.
  32. Shen, C.Q., S.Y. Cao, J.Y. Guo, Y.L. Chen, H.B. Xue, P. Si, L. Zhang and S.X. Xie. 2009. Salt tolerance of four jujube cultivars. Proceeding 1st International Jujube Symposium. Acta Hort. (ISHS) 840: 161-166.
  33. Tester, M. and R.J. Davenport. 2003. Na+ transport and Na+ tolerance in higher plants. Annals of Botany, 91: 503-527. 

 

پژوهش آب در کشاورزی
دوره 31، شماره 2
تیر 1396
صفحه 207-218

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار