تأثیر مدیریت‌های مختلف آبیاری بر خصوصیات رویشی، عملکرد و میزان قند چغندرقند در استان لرستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری آبیاری و زهکشی گروه مهندسی آب دانشکده آب و خاک دانشگاه زابل.

2 دانشیار گروه مهندسی آب دانشکده آب و خاک دانشگاه زابل.

3 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران.

4 استاد گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان.

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی اثرات مدیریت آبیاری روی خصوصیات رویشی، عملکرد و میزان قند چغندرقند (رقم منوژرم) و تعیین کارایی مصرف آب بود. آزمایش در منطقه الشتر واقع در استان لرستان در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی طی دو سال زراعی 1393 و 1394 انجام شد. در این تحقیق شش تیمار آبیاری شامل آبیاری کامل (رساندن رطوبت خاک در هر آبیاری به حد ظرفیت مزرعه) به­عنوان تیمار شاهد (T1)، رساندن رطوبت خاک در هر آبیاری به حد ظرفیت مزرعه و حذف آبیاری آخر (T2)، آبیاری گیاه به­میزان 10 درصد بیشتر از تیمار شاهد (T3)، آبیاری گیاه به­میزان 10 درصد کمتر از تیمار شاهد (T4)،آبیاری گیاه به­میزان 20 درصد کمتر از تیمار شاهد (T5) و آبیاری گیاه به­میزان 30 درصد کمتر از تیمار شاهد (T6)اعمال گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمارهای مختلف آبیاری بر صفات شاخص سطح برگ، وزن خشک ریشه، زیست توده، عملکرد ریشه، درصد قند، عملکرد قند و کارایی مصرف آب قند در سطح احتمال یک درصد و بر روی صفت وزن خشک برگ و کارایی مصرف آب ریشه در سطح احتمال پنج درصد معنی­دار گردید. بین تیمارهای T2، T3 و T4 تفاوت معنی­داری از نظر خصوصیات رویشی، عملکرد ریشه، وزن خشک ریشه گیاه و عملکرد قند وجود نداشت ولی این تیمارها خصوصیات یاد شده را به­طور معنی­داری نسبت به تیمارهای T5 و T6 افزایش دادند. هم­چنین با توجه به اینکه، بیشترین مقدار کارایی مصرف آب بر اساس تولید ریشه و کارایی مصرف آب بر اساس تولید قند در تیمارهای T2 و T4 به­دست آمد، بنابراین برای صرفه­جویی در مصرف آب و جلوگیری از هدر رفت آن در زراعت چغندرقند در استان لرستان، حذف آبیاری آخر یا کاهش میزان آب در هر آبیاری تا 10 درصد توصیه می­گردد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Different Irrigation Managements on Vegetative Characteristics, Yield, and Sugar Content of Sugar Beet in Lorestan Province

نویسندگان [English]

  • z s 1
  • m d 2
  • mehdi panahi 3
  • E A 4
2 Associate Prof., Water Engineering Department, Faculty of Water and Soil, University of Zabol.
3 Assistant Prof. of Soil and Water Research Department, Isfahan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Isfahan, Iran.
4 Professor, Water Engineering Department, Faculty of Agriculture, Islamic Azad University, Lahijan branch.
چکیده [English]

Effects of six irrigation treatments on vegetative characteristics, yield, and sugar content of sugar beet and water use efficiency were investigated. The experiment was conducted at Aleshtar in Lorestan province during growing seasons of 2014 and 2015, using a randomized complete block design. Irrigation treatments consisted of full irrigation (T1) as the control, T1 +cutting off the last irrigation (T2), 10% higher than the control (T3), 10% less than the control (T4), 20% (T5) and 30% less than the control (T6). The results of combined analysis of variance showed that the effects of different irrigation treatments on leaf area index, tuber dry weight, root yield, biomass, sugar content, sugar yield and water use efficiency on the basis of sugar yield was significant at 1% level. However, their effects on leaf dry weight and water use efficiency on the root yield basis was significant at 5% level. Although there were no significant differences between T2, T3, and T4 treatments in terms of crop vegetative characteristics, root yield, biomass and sugar yield, they increased these characteristics significantly compared to T5 and T6 treatments. Also, the highest water use efficiency on the basis of both root and sugar yield was obtained in T2 and T4 treatments. Therefore, to conserve water in sugar beet production in Lorestan province, decreasing the amount of water up to 10 % at each irrigation during the growing season or cutting off the last irrigation is recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • biomass
  • Deficit Irrigation
  • Water use efficiency

مراجع

  1. ابراهیمی پاک، ن.ع.، ا.، پذیرا، ف.، کاوه، م.ج.، عابدی، و ع.ا.، صباغ فرشی. 1387. تأثیر کم­آبیاری طی مراحل مختلف رشد چغندرقند بر عملکرد کمی و کیفی آن. مجله پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی. جلد 78، صفحات 73-63.
  2. جهاداکبر، م.ر.، ح.ر.، ابراهیمیان، م.، ترابی، و ج.، گوهری. 1382. تأثیر کم­آبیاری بر کمیت و کیفیت چغندرقند در کبوترآباد اصفهان. مجله چغندرقند. 19 (1): 94-81.
  3. خواجه­پور، م.ر. 1383. زراعت گیاهان صنعتی. انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی اصفهان. 564 صفحه.
  4. صدرقاین، س.ح.، ق.، زارعی، و ا.، حقایقی مقدم. 1388. اثر آبیاری بارانی و جویچه­ای بر عملکرد کمی و کیفی و کارایی مصرف آب چغندرقند. مجله آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی). 23 (1): 183-173.
  5. فرشی، ع.ا.، م.ر.، شریعتی، ر.، جاراللهی، م.ر.، قائمی، م.، شهابی­فر، و م.، تولائی. 1376. برآورد آب مورد نیاز گیاهان عمده زراعی و باغی کشور. جلد اول. نشر آموزش کشاورزی. 900 صفحه.
  6. کوچکی، ع. و ا.، سلطانی. 1375. زراعت چغندرقند. انتشارات جهاد دانشگاهی. دانشگاه فردوسی مشهد.
  7. میرزایی، م.ر. و م.ا.، رضوانی. 1391. اثر سطوح کم­آبیاری در مراحل چهارگانه رشد بر عملکرد و کیفیت چغندرقند. مجله علوم زراعی ایران. 14 (2): 107-94.
  8. نورجو، ا.، ف.، عباسی، م.، بقایی­کیا، و ع.ر.، جدایی. 1385. تأثیر کم­آبیاری بر کمیت و کیفیت چغندرقند در منطقه میاندوآب. مجله چغندرقند. 22 (2): 66-53.
  9. نورجو، ا.، و م.، بقایی­کیا. 1383. بررسی تأثیر قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد بر روی کمیت و کیفیت چغندرقند در منطقه خوی. مجله چغندرقند. 20 (1): 38-27.
  10. Abayomi, Y.A. 2002. Sugar beet leaf growth and yield response to soil water deficit. African Crop Science Journal. 10(1): 51-66.
  11. Abdollahian Noghabi, M. 1999. Ecophysiology of sugar beet cultivars and weed species subjected to water deficiency stress. Ph.D. Thesis, University of Reading England.
  12. Barbieri, G. 1987. Effect of Irrigation and harvesting dates on the yield of spring –sown sugar beet. Agricultural Water Management. 33(3): 283-286.
  13. Bazza, M., and M. Tayaa. 1999. Contribution to improve sugar beet deficit irrigation. Kluwer Academic Publisher.
  14. Bondok, M.A. 1996. The role boron regulating growth yield and hormonal balance in sugar beet, Annals of Agricultural Science (cario). 41(1): 15-33.
  15. Cakir, R. 2004. Effect of water stress at different developmental stages on vegetative and reproductive growth of corn. Field Crops Research. 89: 1-16.
  16. Carter, J.N., M.E. Jensen, and D.J. Traveller. 1980. Effect of mid- to –Late season water stress on sugar beet growth and yield. Agronomy Journal. 72(5): 806-815.
  17. Doorenbos, J., and A.H. Kassam. 1979. Yield response to water. FAO Irrigation and Drainage Paper No. 33, FAO, Rome, Italy. 193 pp.
  18. Fabeiro, C., F. Martin de Santa Olalla, R. Lopez, and A. Dominguez. 2003. Production and quality of the sugar beet (Beta vulgaris L.) cultivated under controlled deficit irrigation conditions in a semi-arid climate. Agricultural Water Management. 62: 215-227.
  19. Freckleton, R.P., A.R. Watkinson, D.J. Webb, and T.H. Thomas. 1999. Yield of sugar beet in relation to weather and nutrients. Agricultural and Forest Meteorology. 93: 39-51.
  20. Hang, A.N., and D.E. Miller. 1986. Sugar beet development and partitioning to root growth. Agronomy Journal. 78: 15-18.
  21. Hanks, R.J., and D.E. Miller. 1986. Response of sugar beet to deficit, high-frequency sprinkler irrigation. Sucrose accumulation and top and root dry mater production. Agronomy Journal. 78: 10-20.
  22. Hargreaves, G.H., and  Z.A. Samani. 1984. Economic consideration of deficit irrigation. Irrigation and Drainage Journal. 110(4): 343-358.
  23. Howell, T.A., L.H. Ziska, R.L. McCormick, L.M. Burtch and B.B. Fischer. 1987. Response of sugar beet to irrigation frequency and cut off on a clay loam soil. Irrigation Science. 8: 1-11.
  24. Lee, G.S., G. Dunn, and W.R. Schmeh. 1987. Effect of date of planting and N-fertilization on growth components of sugar beet. Journal of the American Society of Sugar Beet Technologists. 24: 81-99.
  25. Milford, G.F.J., T.O. Pocock, and J. Riley. 1985. An analysis of leaf growth in sugar beet. II: Leaf appearance in field crops. Annals of Applied Biology. 106: 163-172.
  26. Parvizi Almani, M., C. Abd-Mishani, and B.Y. Samadi. 1997. Drought resistance in sugar beet genotypes. Iranian Journal of Agricultural Science. 28: 15-25.
  27. Rytter, R.M. 2005. Water use efficiency, carbon isotope discrimination and biomass production of two sugar beet varieties under well-watered and dry conditions. Journal of Agronomy and Crop Science. 191(13): 426-438.
  28. Ucan, K. and C. Gencoglan. 2004. The effect of water deficit on yield and yield components of sugar beet. Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 28 (3): 163-172.
  29. Winter, S.R. 1980. Suitability of Sugar beet for limited Irrigation in a semi-arid climate. Agronomy Journal. 72: 118 -123.
  30. Wolf, D.W., D.W. Henderson, T.C. Hsiao, and A. Alvino. 1988. Interactive water and nitrogen effects on senescence of maize. II. Photosynthesis decline and longevity of individual leaves. Agronomy Journal. 80: 865-870.

 

پژوهش آب در کشاورزی
دوره 31، شماره 2
تیر 1396
صفحه 151-162

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار