ارزیابی توابع کاهش جذب آب گیاه فلفل در شرایط تنش همزمان خشکی و شوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان- دانشگاه محقق اردبیلی.

2 دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

3 کارشناس ارشد شرکت خدمات مهندسی سامان آبراه.

چکیده

مدل‌های ریاضی متعددی در زمینه چگونگی پاسخ گیاهان به تنش همزمان شوری و خشکی و سهم هر یک از آنها در کاهش جذب آب، وجود دارد. مدل‌های جذب آب در شرایط تنش همزمان به سه دسته جمع‌پذیر، ضرب‌پذیر و مدل‌های مفهومی تقسیم‌بندی می‌شوند. دراین مطالعه پنج تابع کاهش جذب آب ماکروسکوپی وان‌گنوختن جمع‌پذیر و ضرب‌پذیر، دیرکسن و آگوستیجن، وان‌دام و همکاران و همایی همکاران  با استفاده از داده‌های کشت گلدانی گیاه فلفل دلمه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت.آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و در سه سطح شوری (5/2، 5/4، 5/6 دسی زیمنس بر متر) انجام شد. سطوح خشکی به صورت تغییرات پتانسیل ماتریک (سه سطح تخلیه رطوبتی50،60 و70 درصد ظرفیت زراعی) اعمال گردید. نتایج نشان داد که درسطح شوری 5/2دسی‌زیمنس بر متر واکنش گیاه به تنش همزمان شوری و خشکی بیشتر جمع‌پذیر و در سطوح 5/4 و 5/6 دسی‌زیمنس بر متر ضرب‌پذیر است. همچنین مدل‌ وان‌گنوختن (متوسط خطای ماکسیمم 15/0 و درصد متوسط ریشه مربعات خطا 3) از بیشترین تطابق در سطح شوری پایین (5/2 دسی‌زیمنس بر متر) برخوردار بود. از میان مدل‌های ضرب‌پذیر مدل دیرکسن در سطوح شوری 5/4 دسی‌زیمنس بر متر( متوسط خطای ماکسیمم 09/0 و درصد متوسط ریشه مربعات خطا 5) نزدیکی بیشتری با نتایج اندازه‌گیری‌ها داشتند. در سطح شوری بالاتر (5/6 دسی زیمنس بر متر)، مدل‌ همایی (متوسط خطای ماکسیمم 12/0 و درصد متوسط ریشه مربعات خطا 9) و وان‌دام (متوسط خطای ماکسیمم 11/0 و درصد متوسط ریشه مربعات خطا 9)برازش بهتری را با داده‌های اندازه‌گیری شده نشان داد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating Water Uptake Reduction Functions under Salinity and Water Stress Conditions in Pepper (Capsicum Annuum)

نویسندگان [English]

  • y h 1
  • h b 2
  • b kh 3
چکیده [English]

Various mathematical models are available for estimating the response of plants to combined drought and salinity stress and the share of each component in water uptake. The reduction functions are classified as additive, multiplicative, and conceptual models. In this study, 5 different macroscopic reduction functions, namely, Van Genuchten (additive and multiplicative), Dirksen et al., Van Dam et al, and Homaee, were evaluated in greenhouse conditions using pepper data. This experiment was performed based on a completely randomized design with 3 replicates and 3 levels of salinity (2.5, 4.5, and 6.5 dS/m). Drought levels were carried out as matric potential during the experiment at 3 levels (50%, 60%, and 70% of field capacity). The results of this study indicated that the crop response to drought and salinity stress was additive at low salinity level (2.5 dS/m) and multiplicative at 4.5 and 6.5 dS/m salinity levels. Also, reduction function of Van Genuchten (average RMSE=3%, ME=0.15) had the best fit at low salinity level (2.5 dS/m). Among the multiplicative models, reduction functions of Dirksen model at 4.5 dS/m with average RMSE=5% and ME=0.09 was in better fit to the measured data than the other functions.Homaee (average RMSE=9%, ME=0.12) and Vandam models (average RMSE=9%, ME=0.11) at higher salinity level (6.5 ds/m) were in better fit to the measured data than the other functions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Root uptake
  • Soil dryness
  • Water salinity