تاثیر آبیاری محدود در مراحل حساس رشد بر افزایش عملکرد و بهره‌وری آب سه ژنوتیپ سویا در منطقه رشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان.

2 استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان و گروه پژوهشی مهندسی آب و محیط زیست، پژوهشکده حوزه آبی دریای خزر.

3 استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان.

4 مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی رشت.

چکیده

به­منظور بررسی اثر آبیاری محدود بر افزایش عملکرد و بهره­وری آب سویا، آزمایشی به­صورت کرت­های خرد­شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در دو سال زراعی 1392 و 1393 در رشت اجرا شد. فاکتورها شامل آبیاری به عنوان عامل اصلی در سه سطح شامل: دو نوبت آبیاری (I2): آبیاری در زمان گلدهی و تشکیل غلاف،سه نوبت آبیاری (I3): آبیاری در زمان گلدهی، تشکیل غلاف و در زمان پر شدن دانه‌ها و کشت دیم (I0) به­عنوان شاهد، وسه تیمار ژنوتیپ شامل ویلیامز (V1)، L17 (V2)و هابیت (V3)به­عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. در طول مراحل حساس رشد گیاه طبق اعمال تیمارهای آبیاری با توجه به بارش باران و رسیدن رطوبت خاک به حد کافی در منطقه ریشه در سال زراعی 1392 فقط یک نوبت آبیاری (I1) صورت گرفت که ارقام ویلیامز و هابیت در مرحله غلاف و ژنوتیپ L17 در مرحله گل­دهی بود، اما در سال زراعی 1393 با توجه به بارندگی کم­تر تمامی تیمارهای آبیاری اعمال شدند. در زمان رسیدگی کامل، صفات مورد بررسی اندازه­گیری شدند. نتایج نشان داد که آبیاری محدود در دو سال زراعی باعث افزایش عملکرد و اجزا عملکرد در ژنوتیپ­های سویا شد. بیش­ترین عملکرد دانه در سال 1392 مربوط به تیمار I1V2و در  1393 مربوط به تیمار I3V2به ­ترتیب برابر 4616 و 4198 کیلوگرم در هکتار بود. در سال زراعی 1392 و 1393 ژنوتیپ L17 نسبت به دو ژنوتیپ دیگر دارای بیش­ترین میانگین عملکرد دانه به­ترتیب با وزن 3932 و 3000 کیلوگرم بر هکتار بود و برای کشت در منطقه رشت مناسب تشخیص داده شد. در دو سال زراعی1392 و 1393 بالاترین بهره­وری آب آبیاری به­ترتیب مربوط به تیمار I1V2 و I3V2 به میزان 72/1 و  97/0 کیلوگرم بر متر مکعب بود. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of limited irrigation on yield and water productivity increasing of three soybean genotypes in Rasht region

نویسندگان [English]

  • A M 1
  • M KH 2
  • A A 3
  • P SH 4
چکیده [English]

In order to study the effect of limited irrigation on increasing the yield and water productivity of soybean, a split plot experiment based on a randomized complete block design with four replications was conducted in two cropping seasons of 2013 and 2014, in Rasht. Three irrigation treatments including two irrigations (I2): irrigation at flowering and pod formation stages, three irrigations (I3): irrigation at flowering, pod formation and ripening stages, and rainfed (I0): as control treatment were allocated to the main plots and three soybean genotypes including Williams (V1), L17 (V2), and Habbit (V3) to subplots. During the critical growth stages of the plant, based on the irrigation treatment and considering the precipitation and available moisture in the root zone, only one irrigation was applied (I1) in 2013 while Williams and Habbit genotypes were, respectively, at pod formation and at flowering stage. But, in 2014 crop season, considering the lower precipitation, all irrigation treatments were conducted. Yield and yield components were measured at seed ripening time. The results showed that the limited irrigation in both years improved yield and yield components of all soybeans genotypes. The highest average grain yield in both crop seasons were obtained with I1V2 and I3V2 treatments, being 4616 and 4198 kg/ha, respectively. In both cropping seasons of 2013 and 2014, L17 genotype had the highest average grain yield compared with the other two genotypes, being 3932 and 3000 kg/ha, respectively, therefore, it can be recommended for planting in Rasht region. In 2013 and 2014 crop seasons, respectively, I1V2 and I3V2 treatments had the highest water productivity, corresponding to 1.72 and 0.97 kg/m3. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Habbit
  • Rainfed
  • Williams

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار