بررسی تاثیر نوع خاک‌ورزی بر رطوبت و نفوذ‌‌پذیری خاک و عملکرد گلرنگ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی استان آذربایجانشرقی و دانشجوی دکتری دانشگاه تبریز.

2 عضوهیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجانشرقی.

چکیده

شخم‌های مختلف از نقطه نظر انواع ادوات و عمق عمل، تأثیرات سازنده و یا مخرب متفاوتی بر روی ساختمان خاک گذاشته و از طریق تاثیر بر ویژگی خاکدانه‌های خاک سطحی می‌تواند نفوذ آب به خاک به‌ویژه سرعت نفوذ و شیب معادله‌ی نفوذ را تحت تأثیر قرار دهند. شخم مناسب باعث ایجاد خاک‌دانه می‌شود و شخم نامناسب موجب تخریب آن می‌گردد. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر نوع شخم و عمق آن بر نفوذ آب به خاک، مقاومت فروروی خاک، آب قابل استفاده‌ی گیاه و عملکرد محصول گلرنگ در دشت تبریز و در خاکی با بافت لوم رسی انجام گردیده است. این پژوهش با چهار تیمار: A1 (شخم با گاو آهن قلمی به عمق 20–0 سانتی‌متر)، A2 (شخم با گاوآهن برگردان‌دار به عمق 20-0 سانتی‌متر)، A3 (شخم با گاوآهن برگردان‌دار به عمق 30-0 سانتی‌متر) و A4 (بدون عملیات شخم) در سه تکرار و در قالب طح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد. نتایج نشان داد که اختلاف بین تیمارهای خاک‌ورزی از نظر سرعت نفوذ در مقاطع مختلف زمانی شامل 1، 2، 5، 10، 30، 60، 120 و 180 دقیقه معنی‌دار بود. با توجه به شیب معادلات نفوذ، کاهش سرعت نفوذ با زمان در تیمار A1 (47/0-) بیش‌تر از بقیه‌ی تیمارها بوده است. مقایسه‌ی سرعت نفوذ اولیه نشان داد که تیمار A3 با 8/482 میلی‌متر بر ساعت، بیش‌ترین سرعت نفوذ اولیه را داشت ولی اختلاف دیگر تیمارها از این نظر معنی‌دار نبود.سرعت نفوذ در تیمار A3 در تمامی مقاطع زمانی بیش‌تر از بقیه‌ی تیمارها بود، ولی بعد از 60 دقیقه نسبت به قبل از خاک‌ورزی برتری معنی‌داری نداشت. این مطلب نشان می‌دهد که بعد از حدود 5/1 ساعت لایه پائین عمق شخم، کنترل کننده نفوذ است. در هر چهار عمق مورد اندازه‌گیری (10-0، 20-10، 30-20 و 40-30 سانتی‌متر) تیمارهای A3 و A4به‌ترتیب کم‌ترین و بیش‌ترین مقاومت فروروی را داشتند. اثر تیمارهای خاک‌ورزی بر آب قابل استفاده گیاه و عملکرد محصول از نظر آماری معنی‌دار نبود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluating the Effects of Tillage on Soil Water Content, Infiltration, and Safflower Yield

نویسندگان [English]

  • A O 1
  • A S 2
چکیده [English]

Various tillage systems have different degrading and or beneficial effects on soil structure and aggregates of top layers and, thus, affect infiltration characteristic especially the infiltration rate and the slope of infiltration equation. The objective of this study was to evaluate the effect of tillage method and depth on infiltration, penetration resistance, plant available water, and crop yield in Tabriz plain in a clayey textured soil. In this study, four treatments including A1 (chisel plowing at 20 cm depth), A2 (moldboard plowing at 20 cm depth), A3 (moldboard plowing at 30 cm depth) and A4 (no tillage) were compared in three replications using a randomized complete block design. Results indicated that there was significant difference between treatments in infiltration rate at different time increments (1, 2, 5, 10, 30, 60, 120 and 180 min). Based on the slope of infiltration equations, the infiltration rate in A1 decreased more rapidly than the other treatments. Initial infiltration rate in A3 (482.8 mm hr-1) was higher than the other treatments, but differences between the other treatments were not significant. This difference may be attributed to tillage depth. Infiltration rate in A3 was higher than the other treatments but its preference in comparison with A4 (no tillage) just extended until 60 min and then declined rapidly. This result shows that the layer below the tillage depth controls infiltration rate after about 1.5 hr. In all the four measured layers (0-10, 10-20, 20-30 and 30-40 cm), A3 and A4 had the minimum and maximum penetration resistance, respectively. Effect of tillage treatments on plant available water and crop yield was not significant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Infiltration Rate
  • Penetration resistance
  • Plant available water

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار