نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد خرمیان ¹
• سعید برومند نسب ²
• سید رضا اشرفی زاده ¹

¹ عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول

² استاد دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

این تحقیق با هدف بررسی امکان کاشت ذرت در بقایای گندم و اثر تنش آب و کود اوره بر روند حرکت نیترات در خاک، عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت در روش بی خاک ورزی صورت گرفت. برای این منظور آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی در سه تکرار و 2 سال در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد انجام شد. آب در سه سطح 50 ، 75 و 100 درصد نیاز آبیاری (با علامت I₁ ، I₂ و I₃) به عنوان عامل اصلی و کود نیتروژن نیز در سه سطح Kg ha^-1150، 225 و 300 (با علامت N₁₅₀، N₂₂₅ و N₃₀₀) اعمال شد. متوسط عملکرد دانه ذرت 5تن در هکتار نشان داد که کاشت مستقیم ذرت تابستانه در بقایای گندم بدون عملیات خاک ورزی در شرایط اقلیمی خوزستان امکان پذیر است. اثر تیمار آبیاری بر عملکرد در سطح 1% معنی دار بود. به طوری که بیشترین عملکرد دانه ( 6/5 تن در هکتار) مربوط به تیمار I₃، با مقدار آب مصرفیmm1037 و کمترین آن (2/4 تن در هکتار) مربوط به تیمار I₁ با مقدار آب مصرفی  mm786 بود. اثر کود نیتروژن بر عملکرد و درصد پروتئین دانه به ترتیب در سطح 5% و 1% معنی دار بوده  و تیمار N₃₀₀ با عملکرد دانه 4/5 تن در هکتار و پروتئین 1/10% برتر از دو تیمار دیگر بود. مقدار نیترات باقیمانده تا عمق cm30 نفوذ نموده به طوری که غلظت نیترات در اعماق پایین تر به 50 – 30 درصد آن رسید. حال آنکه تغییرات غلظت نیترات در همان تیمار در اعماق پایین تر ناچیز بود.

عنوان مقاله [English]

Effect of No-Tillage, Water Tension, and Nitrogen on Soil Nitrate Movement and Corn Yield in the North of Khuzestan

نویسندگان [English]

• m kh ¹
• s b ²
• r a ¹

چکیده [English]

The objective of this study was to evaluate the effect of different levels of irrigation and nitrogen fertilizer on nitrate movement, yield, and water use efficiency (WP) of corn in no-till planting method. The research was conducted in two years as a randomized complete block design arranged in a split block treatment design with three replicates in the Safiabad Agricultural Research Center. Irrigation treatments amounts of 50%, 75%, and 100 % of crop water requirement (I₁, I₂, and I₃) were allocated to the main plots, and three levels of nitrogen i.e. 150, 225, and 300 kg ha^-1 (N₁₅₀, N₂₂₅, and N₃₀₀) were in the sub plots.  The average corn yield of 5 t ha^-1 showed that summer corn no-till planting in wheat residue without any tillage practice was applicable in Khuzestan climate conditions. Irrigation treatments had a significant effect on corn yield (p<0.01), such that the maximum yield (5.5 t/ha) was obtained from I₃ with 1037 mm applied water, and minimum yield (4.2 t/ha) was from I₁ with 786 mm of water. Nitrogen had significant effect on yield (p<0.05) and protein percent (p<0.01), such that the N₃₀₀ treatment had the maximum yield of 5.4 t/ha with a protein percent of 10.1%.  In all treatments, fertilizer was leached within 0-30 cm soil layer, while nitrate concentration in deeper layers was 30-50% of the surface layer. However, in deeper layers, nitrate concentration variation in the same fertilizer treatment was not much.