آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
محمد علی غلامی سفیدکوهی؛ زهرا باقری خلیلی؛ محمد امین قلعه نوی
چکیده
به منظور مدیریت بهینه و مناسب بر منابع آبی استانهای شمالی کشور، اندازهگیری مقدار تبخیر-تعرق واقعی گیاه برنج از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش در سال زراعی 98-1397 در اراضی شالیزاری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری برای اندازهگیری تبخیر-تعرق واقعی و ضریب گیاهی دو رقم برنج (هاشمی و شیرودی) با استفاده از شش عدد لایسیمتر ...
بیشتر
به منظور مدیریت بهینه و مناسب بر منابع آبی استانهای شمالی کشور، اندازهگیری مقدار تبخیر-تعرق واقعی گیاه برنج از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش در سال زراعی 98-1397 در اراضی شالیزاری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری برای اندازهگیری تبخیر-تعرق واقعی و ضریب گیاهی دو رقم برنج (هاشمی و شیرودی) با استفاده از شش عدد لایسیمتر زهکشدار طراحی و احداث شد. پس از کشت برنج در درون لایسیمترها، ، مقادیر بارندگی، آب آبیاری و نشت عمقی در دورههای پنج روزه اندازهگیری شد. نتایج بدست آمده از لایسمترها نشان از تفاوت مقادیر نیاز آبی و نفوذ عمقی در دوره رشد (از مرحله نشا تا برداشت) در ارقام هاشمی و شیرودی داشت به‌طوری‌که میزان نیاز آبی این ارقام در طول دوره رشد بهترتیب 351 و 397 میلیمتر و نفوذ عمقی در این ارقام بهترتیب 48 و 97 میلیمتر بدست آمد. همچنین با مقایسه تبخیر-تعرق واقعی اندازهگیری شده در لایسیمتر و تبخیر-تعرق مرجع محاسباتی 14 روش غیرمستقیم، ضرایب گیاهی برای ارقام هاشمی و شیرودی حاصل شد. ضرایب گیاهی استخراج شده در این پژوهش با در نظر گرفتن رقم و روش برآورد تبخیرتعرق مرجع، بین 73/0 تا 12/1 برای مرحله ابتدایی، 83/0 تا 41/1 برای مرحله میانی و 64/0 تا 15/1 برای مرحله انتهایی متغیر بود. همچنین متوسط درصد خطای تخمین(PE) ضریب گیاهی در مقایسه با ضریب گیاهی توصیه شده توسط فائو به ترتیب طی مراحل ابتدایی، میانی و انتهایی 11%، 11% و 8% در رقم هاشمی و 15%، 23% و 16% در رقم شیرودی بدست آمد که ضرورت استخراج ضرایب گیاهی ارقام مختلف برنج را بر مبنای شرایط محلی، نشان می داد. ضرایب حاصل از این پژوهش میتواند برای برآورد نیاز آبی ارقام هاشمی و شیرودی بر پایه روشهای غیر مستقیم در طراحی پروژههای آبی و برنامهریزی تحویل آب در شبکه آبیاری و زهکشی در منطقه پژوهش استفاده شود.