طراحی آب، آبیاری تحت فشار، شبکه های آبیاری زهکشی
خشایار پیغان؛ رضا ولیپور؛ سعید برومند نسب؛ محمد الباجی؛ ناصر عالمزاده انصاری
چکیده
با توجه به رشد فزاینده جمعیت و تغییر سبک زندگی روزمره، فشار بر منابع آب و خاک افزایش یافته و مدیریت پایدار این منابع اهمیتی حیاتی دارد. این پژوهش با هدف ارزیابی و مقایسه اثرات آبیاری جویچهای، قطرهای سطحی و قطرهای زیرسطحی بر بهرهوری آب، عملکرد و اجزای عملکرد اسفناج در شرایط اقلیمی خشک و نیمهخشک اهواز انجام شد. به این منظور، ...
بیشتر
با توجه به رشد فزاینده جمعیت و تغییر سبک زندگی روزمره، فشار بر منابع آب و خاک افزایش یافته و مدیریت پایدار این منابع اهمیتی حیاتی دارد. این پژوهش با هدف ارزیابی و مقایسه اثرات آبیاری جویچهای، قطرهای سطحی و قطرهای زیرسطحی بر بهرهوری آب، عملکرد و اجزای عملکرد اسفناج در شرایط اقلیمی خشک و نیمهخشک اهواز انجام شد. به این منظور، آزمایشی در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با سه تیمار روش آبیاری شامل آبیاری جویچهای (FI)، آبیاری قطرهای سطحی (SDI) و آبیاری قطرهای زیرسطحی (SSDI) در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده مهندسی آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز در سال 1399 انجام شد. بر پایه نتایج، میزان آب آبیاری استفادهشده در تیمار FI برابر 1066 مترمکعب در هکتار و در تیمارهای SDI و SSDI برابر 787 مترمکعب در هکتار بود که کاهش 26% را نشان میدهد. در تیمارهای FI، SDI و SSDI متوسط عملکرد بوته اسفناج (مجموع وزن تر برگ و ساقه) بهترتیب برابر 23/56، 30/17 و 19/28 گرم و بهرهوری آب آبیاری برابر 0/35، 0/61 و 0/39 کیلوگرم بر مترمکعب بود. در هر دو پارامتر عملکرد و بهرهوری آب آبیاری، تیمار SDI برتری معنیدار در سطح پنج درصد نسبت به دو تیمار دیگر داشت. اثر تیمار آبیاری بر ویژگیهای طول ریشه، طول ساقه، طول کل، تعداد برگ، تعداد برگ پژمرده، میزان کلروفیل برگ و شاخص برداشت معنیدار نبود. در مجموع، با در نظر گرفتن بهرهوری آب بهعنوان معیار، آبیاری قطرهای سطحی نسبت به آبیاری جویچهای برای کشت اسفناج مناسبتتر است.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
مهدی اکبری؛ فریبرز عباسی؛ ابوالفضل ناصری؛ افشین یوسف گمرکچی؛ مصطفی گودرزی؛ امیر اسلامی؛ مسعود فرزام نیا؛ رحیم علیمحمدی؛ نادر کوهی چله کران؛ رضا بهراملو؛ علی قدمی فیروزآبادی؛ سید ابوالقاسم حقایقی مقدم؛ اردلان ذوالفقاران؛ جمال احمدآلی؛ محمد عباسی؛ حمید ریاحی؛ محمد مهدی نخجوانی مقدم
چکیده
در این پژوهش، حجم آب آبیاری، عملکرد و بهرهوری آب یونجه در شرایط مدیریت کشاورزان در 300 مزرعه در قطبهای تولید یونجه کشور شامل زنجان، فارس، چهارمحال و بختیاری، همدان، آذربایجان شرقی، سمنان، خراسان رضوی، اصفهان، آذربایجان غربی، مرکزی، قزوین و کرمان در سال زراعی98-1397 اندازهگیری شد. تفاوت میانگین حجم آب آبیاری، عملکرد، بهرهوری آب ...
بیشتر
در این پژوهش، حجم آب آبیاری، عملکرد و بهرهوری آب یونجه در شرایط مدیریت کشاورزان در 300 مزرعه در قطبهای تولید یونجه کشور شامل زنجان، فارس، چهارمحال و بختیاری، همدان، آذربایجان شرقی، سمنان، خراسان رضوی، اصفهان، آذربایجان غربی، مرکزی، قزوین و کرمان در سال زراعی98-1397 اندازهگیری شد. تفاوت میانگین حجم آب آبیاری، عملکرد، بهرهوری آب آبیاری و بهرهوری آب کاربردی در استانهای مزبور در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود و میانگین حجم آب آبیاری بهترتیب برابر 8502، 8901، 9226، 9459، 11481، 12796، 14311، 14821، 15198، 15916، 18351 و23920 با میانگین وزنی 13614مترمکعب در هکتار بدست آمد. عملکرد یونجه نیز بین 2500 تا 30000 با میانگین وزنی 13692کیلوگرم بر هکتار بود. بهرهوری آب آبیاری در مزارع مزبور بین 0/2 تا 4/5 با میانگین وزنی 1/28 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. میانگین وزنی بهرهوری آب کاربردی نیز 1/19 کیلوگرم بر مترمکعب تعیین شد. میانگین حجم آب مزارع یونجه در دو روش آبیاری سطحی و بارانی بهترتیب برابر 15076 و 10653 مترمکعب در هکتار تعیین شد( 1%>p). بنابراین با تغییر روش آبیاری از سطحی به بارانی، میانگین حجم آب آبیاری 30% کاهش و بهرهوری آب کاربردی یونجه 41% افزایش داشت. با توجه به این نتایج، برای کاهش حجم آب آبیاری و بهبود بهرهوری آب در تولید یونجه، در شرایط اقلیمی مناسب که آب آبیاری از کیفیت خوبی برخوردار باشد، در صورت رعایت ضوابط فنی طراحی، اجرا و بهرهبرداری و ملاحظات اقتصادی، استفاده از آبیاری بارانی پیشنهاد میشود.
عبدالحمید محبی؛ مجید علی حوری
چکیده
بحران کم آبی در مناطق مختلف کشور و کاهش کیفیت و شور شدن منابع خاک و آب موجب شده است تا سطح وسیعی از اراضی کشاورزی در معرض نابودی قرار گیرد. با توجه به این محدودیتها، افزایش تولید محصول به ازای واحد حجم آب مصرفی نیازمند برنامهریزی دقیقتر برای انتخاب روش مناسب آبیاری جهت استفاده بهینه از منابع آب موجود در بخش کشاورزی است. بدین منظور ...
بیشتر
بحران کم آبی در مناطق مختلف کشور و کاهش کیفیت و شور شدن منابع خاک و آب موجب شده است تا سطح وسیعی از اراضی کشاورزی در معرض نابودی قرار گیرد. با توجه به این محدودیتها، افزایش تولید محصول به ازای واحد حجم آب مصرفی نیازمند برنامهریزی دقیقتر برای انتخاب روش مناسب آبیاری جهت استفاده بهینه از منابع آب موجود در بخش کشاورزی است. بدین منظور این آزمایش طی چهار سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی حاجی آباد هرمزگان در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تیمار آبیاری شامل روش آبیاری سطحی و قطرهای با میزان آب معادل 75 و 100 درصد تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد به رغم مصرف مقادیر متفاوت آب در تیمارهای آبیاری، اختلاف معنیداری در عملکرد میوه و صفات رویشی شامل تعداد برگ، تعداد برگچه، محیط تنه و سطح سایهانداز وجود نداشت. علت احتمالی این موضوع میتواند برآورد بیشتر نیاز آبی نخل در روش تشت تبخیر از نیاز واقعی آن باشد. اما بین مقدار بهرهوری آب در تیمارهای آبیاری اختلاف معنیداری در سطح احتمال یک درصد وجود داشت. بیشترین و کمترین مقدار بهرهوری آب به ترتیب از تیمار آبیاری قطرهای با میزان آب معادل 75% و تیمار آبیاری سطحی با میزان آب معادل 100% تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A به دست آمد. بنابراین آبیاری با روش قطرهای و به عمق معادل 75% تبخیر تجمعی از تشت کلاس A برای آبیاری نخلستانها توصیه گردید.
علیرضا توکلی
چکیده
به منظور بهبود شاخصبهرهوری آب آبیاری و تخصیص آب صرفهجویی شده به آبیاری محدود اراضی دیم مجاور، روشهای مختلف کمآبیاری در دو سامانه آبیاری سطحی و بارانی برای گندم آبی ارقام شیراز و پیشتاز و در مزارع زارعین شهرستان سلسله در سال زراعی 86-1385 مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش مربوط به آبیاری بارانی با قرار دادن تعدادی قوطی در ارتفاع ...
بیشتر
به منظور بهبود شاخصبهرهوری آب آبیاری و تخصیص آب صرفهجویی شده به آبیاری محدود اراضی دیم مجاور، روشهای مختلف کمآبیاری در دو سامانه آبیاری سطحی و بارانی برای گندم آبی ارقام شیراز و پیشتاز و در مزارع زارعین شهرستان سلسله در سال زراعی 86-1385 مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش مربوط به آبیاری بارانی با قرار دادن تعدادی قوطی در ارتفاع 90 سانتیمتری و متناسب با ارتفاع گندم، اقدام به اندازهگیری آب آبیاری در فواصل مختلف از تکآبپاش با چهار نمونه شد و عملکرد نیز در همان نقاط اندازهگیری شد. در آزمایش مربوط به آبیاری سطحی نیز تیمارهای قطع آبیاری شامل آبیاری کامل، قطع اوّلین آبیاری بهاره و قطع اوّلین و سوّمین آبیاری بهاره، اعمال و عملکرد گندم در این تیمارها تعیین گردید. با مشخص بودن عملکرد محصول و آب مصرفی کل (بارش و آب آبیاری)، شاخص بهرهوری کل آب مصرفی تعیین شد. نتایج نشان داد در شرایط آبیاری بارانی و با استفاده از توابع تولید، کاهش 29/4 درصد آب مصرفی در طول دوره آبیاری بیشینه بهرهوری کل آب مصرفی را علیرغم اندکی کاهش عملکرد محصول بیشینه بهره وری کل آب مصرفی را به دنبال داشت. در شرایط آبیاری سطحی نیز، قطع اولین آبیاری بهاره (تیمار 78 درصد آبیاری کامل)، سبب افزایش 3/3 درصدی عملکرد در مقایسه با شاهد شد که علت آن را میتوان به عدم ضرورت انجام اولین آبیاری بهاره دانست. در تیمار کمآبیاری توسعه عمقی ریشه به میزان 10/5 درصد بیشتر از شرایط آبیاری کامل مشاهده شد و این منجر به افزایش عمق خاک موثر و اثربخشی آن در تامین نیاز آبی گیاه شد و در نتیجه سبب گردید که کاهش عمق آب آبیاری با کمآبیاری، منجر به کاهش قابل ملاحظه عملکرد نشود. با تخصیص آب صرفهجویی شده ناشی از انجام کمآبیاری، برای انجام تکآبیاری زمان کاشت یا تکآبیاری بهاره در اراضی گندم دیم مجاور، بهرهوری کل آب کاربردی به میزان 9/3 درصد افزایش یافت.