حسین زاهدپور؛ وحید رضاوردی نژاد؛ حسین دهقانی سانیج
چکیده
ارتقاء بهرهوری و بازده کاربرد آب به علت محدودیت کمی و کیفی آب در ایران از اهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه به منظور بررسی و تحلیل بازده کاربرد و بهرهوری آب در مقیاس مزرعهای در مزارع دشت نازلوی شهرستان ارومیه و در سال زراعی 95-1394 انجام شد. برای این منظور، پنج مزرعه گندم در کشت پاییزه و مزارع ذرت و کدو (هر کدام دو مزرعه) و آفتابگردان ...
بیشتر
ارتقاء بهرهوری و بازده کاربرد آب به علت محدودیت کمی و کیفی آب در ایران از اهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه به منظور بررسی و تحلیل بازده کاربرد و بهرهوری آب در مقیاس مزرعهای در مزارع دشت نازلوی شهرستان ارومیه و در سال زراعی 95-1394 انجام شد. برای این منظور، پنج مزرعه گندم در کشت پاییزه و مزارع ذرت و کدو (هر کدام دو مزرعه) و آفتابگردان (یک مزرعه) برای کشت بهاره در نظر گرفته شد. روش آبیاری مزارع گندم، سطحی و بصورت نواری انتها بسته و محصولات کشت بهاره روش جویچهای و با شرایط انتها بسته بود.برای ارزیابی و اندازهگیری بازده کاربرد در هر رویداد آبیاری، عمق آبیاری، پارامترهای هندسی، مقدار تخلیه‌ی رطوبت خاک در ناحیه ریشه قبل از آبیاری و پارامترهای مربوط به گیاه اندازهگیری شد. در پنج مزرعه زیر کشت گندم، در مجموع 21 رویداد آبیاری انجام شد و تمام آنها پایش و ارزیابی گردید. متوسط بازده کاربرد و انحراف معیار 21 رویداد آبیاری در این پنج مزرعه به ترتیب 9/30%و 5/19 درصد به دست آمد. برای سه محصول کشت بهاره، در مجموع 27 آبیاری ارزیابی گردید که متوسط بازده کاربرد محصولات آفتابگردان، کدو و ذرت به ترتیب 3/69%، 5/51% و 5/52 درصد محاسبه شد. متوسط انحراف معیار بازده کاربرد مزارع کشت بهاره حدود 9/13 درصد به دست آمد که نشان دهنده پراکنش کمتر بازدههای کاربرد کشت بهاره نسبت به کشت پاییزه بود. بر پایه نتایج، متوسط بهرهوری فیزیکی گندم 1/1 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. این شاخص برای محصولات آفتابگردان، کدو (تخم کدو) و ذرت به ترتیب 27/0، 17/0 و 02/7 کیلوگرم بر مترمکعب محاسبه گردید. همچنین متوسط بهرهوری اقتصادی گندم 4/14512 ریال بر مترمکعب و متوسط بهرهوری اقتصادی آفتابگردان، ذرت و کدو (تخم کدو) به ترتیب 6/20252، 9/13463 و 3/23305 ریال بر مترمکعب محاسبه گردید که نشان دهنده بالا بودن بهرهوری اقتصادی کدو (تخم کدو) و آفتابگردان میباشد. بطور کلی مدیریت زراعی در تمام محصولات از نظر کود و سموم مطابق توصیه علمی بود ولی مدیریت آبیاری در مزارع ضعف داشت. از دلایل اصلی کاهش بازده کاربرد آب در مزارع (به ویژه کشت پاییزه)، تسطیح ضعیف مزارع بود که باعث افزایش عمق آب کاربردی در مزارع می شد.
عزت اله عباسی؛ حسین دهقانی سانیج
چکیده
تعیین تبخیر - تعرق واقعی عاملی مهم در آبیاری دقیق، برنامه ریزی آبیاری و بهره وری آب به حساب می آید. این پژوهش به منظور بررسی اثر الگوی روش محاسبه تبخیر - تعرق گیاهی بر برنامه ریزی آبیاری و آب مصرفی درختان زردآلو (رقم آیباتان) بر اساس داده‌های هواشناسی روزانه در مقایسه با داده‌های بلند مدت انجام شد. طرح به مدت دو سال در ...
بیشتر
تعیین تبخیر - تعرق واقعی عاملی مهم در آبیاری دقیق، برنامه ریزی آبیاری و بهره وری آب به حساب می آید. این پژوهش به منظور بررسی اثر الگوی روش محاسبه تبخیر - تعرق گیاهی بر برنامه ریزی آبیاری و آب مصرفی درختان زردآلو (رقم آیباتان) بر اساس داده‌های هواشناسی روزانه در مقایسه با داده‌های بلند مدت انجام شد. طرح به مدت دو سال در منطقه کرج در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تیمار(1I، 2I و 3I) و سه بلوک در چهار تکرار اجرا شد. تبخیر - تعرق در تیمار اول (1I) بر مبنای داده‌های روزانه هواشناسی اندازه گیری شده با استفاده از دستگاه هواشناسی METOSµ، در تیمار دوم (2I) بر مبنای داده های بلند مدت هواشناسی (دوره 10 ساله) و تیمار سوم به عنوان شاهد (3I) تعیین شد. میزان کارآیی مصرف آب در تیمار 1I برابر 3/33 کیلوگرم بر مترمکعب آب مصرفی بدست آمد که در تیمار های 2I و 3I به ترتیب 1/99 و 1/29 حاصل شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت معنی‌داری در سطح یک درصد بین تیمار‌ها و بلوک‌های مختلف از نظر میزان عملکرد و کارآیی مصرف آب وجود دارد. همچنین، مقایسه میانگین های عملکرد و کارآیی مصرف آب که با استفاده از آزمون دانکن، نشان داد بین میزان عملکرد و کارآیی مصرف آب در تیمار 1I با دو تیمار دیگر تفاوت معنی‌داری در سطح یک درصد وجود دارد. همچنین، نتایج نمایانگر آن است در سیستم آبیاری قطره ای حداکثر عملکرد درخت زردآلو در شرایطی حاصل می‌شود که نیاز آبی محصول بر اساس اطلاعات روزانه برآورد شود و موجب افزایش عملکرد و کارآیی مصرف آب به ترتیب 13 و 67 درصد نسبت به آمار بلند‌مدت می شود. ضرورت برنامه ریزی برای کاربرد داده های واقعی هواشناسی روزانه در مدیریت آبیاری توصیه و نتیجه گیری شد.