سعید حبیبی؛ مجتبی خوش‌روش؛ رسول نوری خواجه بلاغ
چکیده
آب، غذا و انرژی سه منبع اساسی برای حفظ زندگی و توسعه اقتصادی اجتماعی هستند و بهطور جداییناپذیری به هم مرتبط اند. هدف پژوهش حاضر بررسی شاخصهای بهرهوری آب، انرژی و پتانسیل گرمایش جهانی محصولات عمده زراعی یعنی گندم و کلزا در دو اقلیم متفاوت در دشت ساری (معتدل و مرطوب) و دشت شریفآباد (گرم و نیمه خشک) بود. برای بررسی این شاخصها ...
بیشتر
آب، غذا و انرژی سه منبع اساسی برای حفظ زندگی و توسعه اقتصادی اجتماعی هستند و بهطور جداییناپذیری به هم مرتبط اند. هدف پژوهش حاضر بررسی شاخصهای بهرهوری آب، انرژی و پتانسیل گرمایش جهانی محصولات عمده زراعی یعنی گندم و کلزا در دو اقلیم متفاوت در دشت ساری (معتدل و مرطوب) و دشت شریفآباد (گرم و نیمه خشک) بود. برای بررسی این شاخصها در محصول گندم و کلزا از دادههای مقطعی سال زراعی 1401-1400 استفاده شد. ابتدا تعداد نمونه بر اساس رابطه کوکران مشخص شد. سپس نمونهگیری بر اساس پرسشنامه طرح‌شده توسط خود محققان انجام گردید. تعداد 300 پرسشنامه تهیه شد و اطلاعات جمع‌آوری‌شده شامل مقدار مصرف نهادهها و مقدار تولید بود. نتایج نشان داد که میانگین بهرهوری فیزیکی آب در دشت ساری برای گندم و کلزا به ترتیب برابر با 1/13 و 0/67 کیلوگرم بر مترمکعب و در دشت شریفآباد بهترتیب 0/83 و 0/35 کیلوگرم بر مترمکعب بوده است. نیز، نتایج به‌دست‌آمده برای شاخصهای انرژی نشان داد که بالاترین میزان انرژی ورودی در دشت ساری و شریفآباد برای محصول گندم بهترتیب برابر با 80618 و 71072 مگاژول در هکتار بوده است. همچنین نتایج نشان داد که بالاترین میزان انتشار گازهای گلخانهای در دشت ساری برای محصول گندم برابر با 2495 و در دشت شریفآباد برابر با 2299 کیلوگرم CO2 در هکتار به دست آمد که علت احتمالی این امر استفاده بیش‌ازحد کود و سموم در دشت ساری است. نتایج کلی نشان داد که عملکرد محصول در مناطق مرطوب بیشتر از مناطق خشک و نیمهخشک نبوده و این شاخص به پارامترهای مختلفی از جمله مصرف آب و مدیریت زراعی بستگی دارد.
مهدی جعفری تلوکلایی؛ علی شاهنظری؛ رسول نوری خواجه بلاغ
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی شاخصهای بهرهوری و انرژی محصولات برنج، گندم، ذرت علوفهای، ذرت دانهای و مرکبات در دشت تجن در سال زراعی 02-1401 انجام شد. نمونهگیری بر اساس 300 پرسشنامه طرح‌شده انجام گردید و اطلاعات جمع‌آوری‌شده شامل نفر- روز نیروی انسانی، ساعات کاری استفاده از ماشینآلات، مصرف سوخت ماشینآلات، مقدار مصرف ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی شاخصهای بهرهوری و انرژی محصولات برنج، گندم، ذرت علوفهای، ذرت دانهای و مرکبات در دشت تجن در سال زراعی 02-1401 انجام شد. نمونهگیری بر اساس 300 پرسشنامه طرح‌شده انجام گردید و اطلاعات جمع‌آوری‌شده شامل نفر- روز نیروی انسانی، ساعات کاری استفاده از ماشینآلات، مصرف سوخت ماشینآلات، مقدار مصرف کودهای نیتروژن، فسفات، پتاسیم، مقدار مصرف انواع سموم شیمیایی شامل علفکش، قارچکش و حشرهکش، مقدار آب مصرفی، مقدار بذر مصرفی و مقدار تولید بود. نتایج نشان داد که بیشترین میزان انرژی در دشت تجن در بخش انرژی ورودی برای محصول برنج (593256 مگاژول در هکتار)، انرژی خروجی برای محصول ذرت علوفهای (141795 مگاژول در هکتار)، انرژی خالص برای محصول ذرت علوفهای (110758/53مگاژول در هکتار) و بهرهوری انرژی نیز برای محصول ذرت علوفهای (1/1 کیلوگرم بر مگاژول) بوده است. همچنین، در بین تمامی محصولات، به ترتیب چهار نهاده آب مصرفی، کود نیتروژن، ماشینآلات و سوخت بیشترین میزان مصرف انرژی را به خود اختصاص دادند. نتایج حاصل از بررسی وضعیت بهرهوری فیزیکی آب نشان داد که بیشترین میزان بهرهوری در دشت تجن مربوط به ذرت علوفهای و مرکبات (6/3 و 5/3 کیلوگرم بر مترمکعب) و کمترین میزان بهرهوری مربوط به برنج (0/5 کیلوگرم بر مترمکعب) است. همچنین میزان بهرهوری آب محصول گندم و ذرت دانهای به ترتیب برابر با 2/6 و 1/8 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. به‌طورکلی، برای افزایش بهرهوری زمینهای کشاورزی و محصولات از لحاظ شاخصهای بهرهوری و انرژی، باید از کشت گیاهان با عملکرد مناسب، بیشترین میزان بهرهوری، و کمترین میزان مصرف نهادهها استفاده کرد. در میان محصولات مورد پژوهش، ذرت علوفهای به دلیل تأثیر بسیار زیاد در تأمین امنیت غذایی و کاهش نیاز به واردات نهادههای مصرفی دام و طیور، برای افزایش سطح زیر کشت شرایط مناسبتری نسبت به دیگر محصولات داشت.