اثر کاربرد فاضلاب بر تجمع عناصر سنگین در نیمرخ خاک تحت شرایط گلخانه‌ای - لایسیمتری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ التحصیل کارشناسی‌ارشد، گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا؛

2 دانشیار گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا؛

چکیده

در این تحقیق از فاضلاب خام و تصفیه­شده، تصفیه­ خانه شهر سرکان در کشت سیب­ زمینی و در شرایط لایسیمتری استفاده گردید. لایسیمترها در گلخانه به مدت پنچ ماه ب­طور هفتگی آبیاری شدند و سپس به مدت چهار ماه آزمایش صورت گرفت. در این رابطه یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی (با دو فاکتور و سه تکرار) به اجرا درآمد. تیمارهای آبیاری شامل فاضلاب خام (T1)، فاضلاب تصفیه­ شده (T2)، ترکیب 50 درصد فاضلاب خام و آب معمولی (T3)، ترکیب 50 درصد فاضلاب تصفیه ­شده و آب معمولی (T4) و آب معمولی (T5) بودند. همچنین دو عمق خاک سطحی (0-10 و 10-20 سانتی­متری) نیز در نظر گرفته شد. پس از برداشت محصول، از خاک لایسیمترها به منظور بررسی تجمع عناصر سنگین (کادمیوم، سرب و نیکل) نمونه­برداری گردید. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای آبیاری بر غلظت عناصر سنگین کادمیوم، سرب و نیکل معنی­دار بوده و اثر متقابل عمق خاک و کیفیت آب بر تجمع عناصر سنگین بی­معنی می­باشد. بر اساس این نتایج، بیشترین و کمترین مقدار این عناصر به ترتیب در تیمارهای T1 و T T5 مشاهده گردید. به طور کلی با توجه به میزان تجمع عناصر سنگین در خاک، ترتیب بزرگی تیمارهای آبیاری به صورت  T1> T3> T2> T4> T5بود. همچنین نتایج نشان داد که میزان غلظت عناصر سنگین با افزایش عمق خاک کاهش یافته­اند. بر اساس میزان تجمع عناصر سنگین در خاک، ترتیب بزرگی عناصر به صورت Pb> Ni> Cd  مشاهده گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Wastewater Application on Cd, Ni, and Pb Accumulation in Soil Profile under Greenhouse-lysimeteric Condition

نویسندگان [English]

  • Nasrdin Parsafar 1
  • Safar Maroofi 2
1 Former M.Sc. Student of Irrigation and Drainage. Department of Irrigation, Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University;
2 Associate Professor, Department of Irrigation, Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University;
چکیده [English]

In this study, raw and treated wastewater from the Serkan Wastewater Treatment Plant was reused for potato irrigation under lysimetric conditions. The lysimeters were irrigated systematically each week during a period of five months before sowing operations. Experiment was run within greenhouse during a period of four months. The experiment was factorial with a completely randomized design in three replicates and two variables: irrigation and soil depth. Irrigation treatments included: raw wastewater (T1), treated wastewater (T2), a combination of 50% raw wastewater and 50% fresh water (T3), a combination of 50% treated wastewater and 50% fresh water (T4), and fresh water (T5) as the control. The soil cores depths studied were 0-10 and 10-20 cm. After harvesting the crop, soil samples of each lysimeter was sampled in order to analyze for cadmium (Cd), nickel (Ni), and lead (Pb) concentration in 0-10 cm and 10-20 cm depths. The results showed that the effects of irrigation treatments were significant on accumulation of Cd, Pb, and Ni in the soil depths. However, the interaction effects were insignificant on accumulation of the heavy metals. According to the results, the maximum and minimum accumulation of Cd, Pb, and Ni in the soil was obtained in T1 and T5, respectively. Overall, based on the accumulation of heavy metals in the soil, the irrigation treatments were ranked as follows: T1> T3> T2> T4> T5. Also, results showed that Cd, Pb, and Ni concentration decreased with soil depth. Based on the accumulation in the soil, the studied heavy metals were ranked as follows: Pb> Ni> Cd.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cadmium
  • Irrigation
  • Nickel
  • Lead
  • Wastewater