نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• منصور غنیان ¹
• مسعود برادران ¹
• عرفان علی میرزایی ²
• خدیجه سلیمانی هارونی ³
• سردار پاشا ⁴

¹ استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه رامین؛

² دانشجوی دکتری ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران؛

³ کارشناس ارشد ترویج و آموزش کشاورزی؛

⁴ کارشناس سازمان آب و برق استان خوزستان؛

چکیده

اهمیت آب به عنوان مایه حیات و رکن اساسی شکل­گیری و  بقاء تمدن­های کهن بشری در اقصی نقاط این کره خاکی، لزوم مدیریت کارامد آن را ضروری­تر می سازد. تجارب و شواهد جهانی نشان می دهد که دولت به تنهایی نمی تواند طلیعه دار مدیریت این مایه حیات باشد و تلاشها برای یافتن راه حل  و راهکار مناسب  برای مدیریت بهینه سیستم های آبیاری جملگی براین عقیده اند که مدیریت بهینه سیستم های آبیاری، تنها در گرو اتخاذ رویه ای کثرت گرا و مشارکتی خواهد بود. بنابراین در این مطالعه با هدف بررسی دیدگاه آب­بران نسبت به  مدیریت مشارکتی منابع آب کشاورزی و مولفه­های موثر بر آن ،داده ها با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده و تحلیل نتایج حاصل از بکارگیری نرم افزار SPSS  در بخش کمی، و نیز یافته های تحقیق از  برگزاری کارگاههای آموزشی ویژه آب بران در راستای اهداف مطالعه حاضر تلفیق و گزارش شده است. نتایج مطالعه نشان داد که از دیدگاه آب بران مشارکت آنان در ارزشیابی، بررسی و انجام مطالعات اجتماعی برای محیط پیرامون، و  وضوح شرح وظایف آنان مهمترین اولویت را در برنامه مدیریت آبیاری دارد. همچنین مؤلفه‌های مؤثر بر مدیریت آبیاری مولفه ها در سه گروه؛ فنی ـ مدیریتی، قوانین و مقررات و نیز گروه زمینه­ای قابل تفکیک هستند.

کلیدواژه‌ها

• مشارکت
• تشکل آب‌بران
• مدیریت مشارکتی آب

عنوان مقاله [English]

Effective Components of Participatory Management of Agricultural Water Resources: A Study in Khuzestan Province

نویسندگان [English]

• Mansour Ghanian ¹
• Masoud Baradaran ¹
• Erfanali Mirzaee ²
• Khadijeh Soleymani ³
• Sardar Pasha ⁴

¹ Assistant Professor of Ramin Agriculture & Natural Resources University (Khuzestan), Ahvaz, Iran;

² Ph.D Student of Agricultural Extension & Education, Tehran University;

³ Ms.C of Agricultural Extension & Education;

⁴ Expert of Khuzestan Water and Power Authority;

چکیده [English]

Due to the importance of water as a basic element of life and its role as a base for development and sustainability of primordial human civilization in different parts of the world, effective management of water is necessary. World experiences and evidence show that governments alone cannot manage water resources successfully. All of the efforts to find the  suitable way for this purpose have concluded that optimum management for water systems will be achieved with adoption of an approach that ensures involvement and participation of  all stakeholders. The purpose of this study was to investigate views of water users toward participatory management of agricultural water resources and identifying the effective factors affecting it. The collected data of the questionnaire was analyzed with SPSS (quantitative part) and was added to the findings from water users' workshops and reported. Findings showed that water users believed that their participation in evaluation and investigation of social issues in an area and clarification of the tasks expected from them are the most important items in irrigation management plans. Also, the results of factor analysis of farmers' views revealed that technical, legal, and context factors have affected the success of water resource management plans.  

کلیدواژه‌ها [English]

• Participatory approach
• Participatory irrigation management
• Water Users’ Associations (WUA)