نویسندگان

• مسعود محمدی ¹
• حسین مولوی ²
• عبدالمجید لیاقت ³
• مسعود پارسی نژاد ⁴

¹ دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد؛

² دانشجوی دکتری گروه مهندسی آبیاری و آبادانی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران؛

³ استاد گروه مهندسی آبیاری و آبادانی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران؛

⁴ دانشیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران؛

چکیده

تنش شوری و خشکی یکی از مشکلات تولید فرآورده­های کشاورزی در بسیاری از نقاط دنیا و به ویژه مناطق خشک و نیمه خشک می­باشد. این تحقیق در جهت بررسی کاربرد زئولیت در شرایط تنش شوری و خشکی بر عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت دانه­ای (رقم 370) در منطقه کرج اجرا شد. بدین منظور آزمایش فاکتوریل 2³ در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار و شامل سه فاکتور: شوری، آب آبیاری و کاربرد زئولیت در نظر گرفته شد. فاکتور آبیاری دو سطح شامل آبیاری کامل (100% نیاز آبی) W₁= و 50% = W₂، دو سطح شوری آب آبیاری شامل (آب معمولی) 0/7 S₁=و 5 S₂= دسی زیمنس بر متر و دو سطح کاربرد زئولیت طبیعی شامل 0Z₁= و 10 Z₂=تن در هکتار بود که در یک خاک با بافت لوم رسی اعمال شدند. نتایج نشان داد که تنش شوری و خشکی باعث کاهش عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت دانه­ای و کاربرد زئولیت سبب بهبود آنها شد. اثر متقابل زئولیت، شوری و خشکی در سطح 5% بر عملکرد ذرت دانه­ای، وزن هزاردانه، تعداد دانه در بلال و ارتفاع گیاه معنی­دار شد. حداکثر عملکرد دانه، وزن هزاردانه، تعداد دانه در بلال و ارتفاع گیاه (به ترتیب7233/3 کیلوگرم در هکتار، 309 گرم، 504 و 220/7 سانتیمتر) مربوط به تیمار W₁S₁Z₂ بود و حداقل آنها ( به ترتیب 2296 کیلوگرم در هکتار، 7/101 گرم، 159 و 146/3 سانتیمتر) مربوط به تیمار W₂S₂Z₁ بودند. بیشترین کارایی مصرف آب (1/41 گیلوگرم بر متر مکعب) مربوط به تیمار W₂S₁Z₂ و کمترین آن (0/68 گیلوگرم بر متر مکعب) مربوط به تیمار W₁S₂Z₁ بود.

کلیدواژه‌ها

• کارآیی مصرف آب
• دانه در بلال
• عملکرد

عنوان مقاله [English]

Effects of Zeolite Application on Yield and Water Use Efficiency of Grain Corn

نویسندگان [English]

• Masoud Mohammadi ¹
• Hossin Molavi ²
• Abdolmajid Liaghat ³
• Masoud Parsinejad ⁴

¹ PhD student of Water Engineering department, Ferdowsi University of Mashhad;

² PhD student of Irrigation and Reclamation Engineering department of Tehran University;

³ Professor of Irrigation and Reclamation Engineering department of Tehran University;

⁴ Associate Professor of Irrigation and Reclamation Engineering department of Tehran University;

چکیده [English]

          Salinity and water stress are the main problems of agricultural production in many parts of the world, especially in arid and semi-arid areas. Therefore, this study was conducted to investigate the effects of Zeolite application under salinity and water stress conditions on yield and yield components of Corn in Karaj, Iran. A factorial design with randomized complete block arrangement was used with three replications including three factors: salinity, irrigation water, and Zeolite application. Irrigation water, salinity and Zeolite application factors consisted of two levels each:W₁=100% and W₂=50% of crop water requirement; S₁=0.7, S₂=5 dS/m, and Z₁=0 and Z₂=10 t/ha, respectively. The soil texture was clay loam. Results showed that salinity and water stresses reduced yield and yield components, while Zeolite application increased them. Simultaneous impact of salinity, deficit irrigation, and Zeolite application had significant effect on corn yield, the 1000 kernels weight, number of grains per ear, and plant height. The maximum corn yield, 1000 seeds weight, number of grains per ear, and plant height were, respectively, 7233.3 kg/ha, 309 g, 504, and 220.7 cm and corresponded to W₁S₁Z₂ treatment, while the minimum corn yield, 1000 seeds weight, number of grains per ear and plant height were 2296 kg/ha, 101.7 g, 159, and 146.3 cm, respectively, and belonged to W₂S₂Z₁ treatment. The maximum water use efficiency (1.41 kg/m³) and its minimum (0.68 kg/m³) were observed in W₂S₁Z₂ and W₁S₂Z₁ treatments, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• Salinity stress
• Water stress
• Deficit irrigation
• Yield components