برآورد تبخیر- تعرق گندم در شرایط تحت تنش به کمک سنجش از دور و آلگوریتم توازن انرژی، مطالعه موردی: دشت آزادگان، خوزستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مرکز ملی تحقیقات شوری

2 دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشگاه یزد، دانش آموخته مدیریت مناطق بیابانی (گرایش آب)؛

چکیده

   روش توازن انرژی سطحی برای زمین (سبال) یکی ازراه‌های برآورد تبخیر- تعرق واقعی است که امروزه در بسیاری از نقاط دنیا از جمله ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. نظر به اینکه دشت آزادگان در استان خوزستان یکی از مناطقی است که بدلیل مدیریت غیراصولی زمین و آب،توپوگرافی،اقلیم و شرایط هیدرولوژیکی دچار مشکلاتی نظیر شوری و ماندابی است، لذا برآوردتبخیر- تعرق گیاه در شرایط واقعی (تحت تنش‌های مذکور) و توصیه آن در منطقه می‌تواند از آبیاری‌های بی‌رویه و بروز مسائل حادتر در آینده جلوگیری نماید. به همین منظور در تحقیق حاضر پس از تهیه تصاویر ماهواره‌ای مودیس، اقدام به محاسبه تبخیر- تعرق واقعی گندم در طول فصل زراعی 1387 – 1386 گردیده است. نتایج این تحقیق که به صورت نقشه‌های تبخیر - تعرق روزانه و فصلی ارائه گردیده، حاکی از آن است که تبخیر- تعرق واقعی گندم در منطقه مطالعاتی بین 214 تا 440 میلیمتر است و بدلیل قرار گرفتن تحت تنش‌های محیطی مختلفاز جمله شوری خاک، شوری آب زیرزمینی و بالا بودن سطح ایستابیکمتر از مقادیری است که تحت عنوان تبخیر- تعرق استاندارد گندم در منطقه توسط روابط تجربی بدست می‌آید(580 میلیمتر) و توصیه می‌شود. نتایج این تحقیق همچنین بر ضرورت توجه به نیاز آبی گیاه در شرایط طبیعی حاکم بر مزارع تاکید داشته و آنرا عاملی برای غلبه بر مشکلات ناشی از آبیاری‌های بی‌رویه و غیراصولی می‌داند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Estimation of Winter Wheat Actual Evapotranspiration under Stress Condition by Remote Sensing Data and Energy Balance Algorithm Case study: Azadegan Plain, Khuzestan

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hassan Rahimian 1
  • s pourmohamadi 2
1 National Salinity Research Center
چکیده [English]

Use of Surface Energy Balance Algorithm for Land (SEBAL) and satellite imagery is a relatively new procedure for estimation of actual ET at different scales e.g. farm, catchments and basin levels. This method is based on computation of latent heat flux as the residual of energy budget equation (LE=Rn-G-H) and is now used widely around the world, including Iran, for computation of evapotranspiration under standard and non-standard conditions. Azadegan plain is one of the plains that is now faced with waterlogging and salinity problems due to its special topographic, climatic, and hydrologic situations and also due to improper management of its water and soil resources. The main objective of this study was to use the SEBAL to calculate actual ET (ETa) of winter wheat in 2007-2008 cropping season. For this purpose, a seasonal time series of 19 MODIS satellite images and also ancillary climatic data were acquired and used. Finally, time series of daily ETa maps and also a seasonal ETa map were generated and analyzed. Since the crops of the region are under salinity stress, the calculated ETa is an explanatory of crop water requirement under non-standard conditions. The results could help in advising a proper water management plan and also strategies for control and management of salinity and water logging in the region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • SEBAL
  • MODIS
  • Salinity
  • Irrigation management