تأثیر تنش‌خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد‌، پرولین، رنگدانه‌های فتوسنتزی و آب نسبی‌ برگ چند ژنوتیپ‌ ‌گلرنگ ‌

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی‌کارشناسی‌ ارشد‌ دانشکده‌کشاورزی دانشگاه شاهد، تهران؛

2 استادیار ‌دانشکده‌ کشاورزی‌ دانشگاه شاهد،‌گروه زراعت‌ و ‌اصلاح ‌نباتات، تهران؛

3 استادیار‌ دانشکده‌ کشاورزی‌ دانشگاه شاهد،‌گروه‌ خاکشناسی، تهران؛

چکیده

         کشت گلرنگ‌ به عنوان‌گیاهی با اهمیت دانه روغنی و سازگار با شرایط اقلیمی کشور ‌می‌تواند از نظر بهره‌وری منابع آب و اقتصاد تولید موثر باشد. در این زمینه آزمایشی با هدف، ارزیابی عملکرد دانه‌ و برخی خصوصیات فیزیولوژیک ژنوتیپ­های جدید‌گلرنگ در شرایط تنش‌خشکی به صورت اسپیلت‌پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی‌‌ ‌1389-1390 ‌‌‌اجرا شد.‌‌ تنش‌خشکی به صورت پتانسیل‌های‌ رطوبتی خاک ‌(5/0 ‌به‌عنوان‌ تیمار ‌شاهد(FC)،‌ 5/3، 5/6‌‌ اتمسفر‌)‌ به عنوان فاکتور اصلی و ژنوتیپ‌های گلرنگ ‌(صفه،‌گلدشت، Mec12،۴۱۱، Mec50، Mec141، C44، پدیده وKw2) به عنوان فاکتور فرعی پس از گلدهی اعمال گردید. نتایج تجزیه‌ آماری تأثیر معنی‌داری از نظر تنش‌خشکی بر وزن هزار دانه، عملکرد دانه، رنگدانه‌های فتوسنتزی، محتوای نسبی‌آب‌برگ‌(RWC) ‌و محتوای پرولین نشان داد. با افزایش تنش خشکی محتوای رنگدانه‌های فتوسنتزی، وزن هزار دانه و مقدار پرولین افزایش و محتوای نسبی‌آب‌برگ، عملکرد دانه کاهش یافت. بیشترین عملکرد دانه مربوط به ژنوتیپ گلدشت و کمترین آن مربوط به‌Kw2  و بهترین ژنوتیپ مقاوم به شرایط خشکی ژنوتیپ Mec141 بود. همبستگی میان وزن هزاردانه، عملکرد دانه و محتوای پرولین معنی‌دار شد که ناشی از اهمیت آنها در افزایش عملکرد دانه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Drought Stress on Grain Yield, Proline Changes, Photosynthetic Pigments, and Leaf Relative Water Content of the New Genotypes of Safflower

نویسندگان [English]

  • a esmaili 1
  • h o 2
  • a b 3
چکیده [English]

In terms of efficiency and economy of water resources, cultivation of safflower, as an important oilseed crop acclimated to the county’s conditions, can be effective. A field trial aimed to evaluate the grain yield and some physiological properties of the new safflower genotypes under drought stress was performed as split plot experiment in randomized complete block design (RCBD) with three replicates in ‌2010-2011‌‌ crop season. Drought stress levels were applied after flowering as soil water potential (-0.5 i.e. the control, -3.5, and -6.5 atm) and allocated to the main plots, while the new safflower genotypes (Sofeh, Goldasht, Mec12, 411, Mec50, Mec141, C44, Padideh, and Kw2) were planted in the sub-plots. Analysis of variance showed that drought stress had significant effect on thousand grain weight, grain yield, photosynthetic pigments, leaf relative water content (RWC) and proline content. By increasing drought stress, the content of photosynthetic pigments, thousand grain weights, and proline increased, but leaf relative water content and grain yield decreased. The highest and the lowest grain yields belonged to Goldasht and Kw2 genotypes, respectively, and Mec141 was the best selected genotype tolerant to drought stress. Correlation between thousand grain weight, grain yield and proline content was significant, which reflect their importance in increasing grain yield.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Goldasht var. of safflower
  • Padideh var
  • Sofeh var
  • Physiological properties