تعیین هدایت هیدرولیکی اشباع خاک در بالای سطح ایستابی به روش پرمامترگلف و نسبت آن با روش پمپاژ به درون چاهک کم عمق در پنج منطقه خوزستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه آبیاری و زهکشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات خوزستان.

2 دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز.

چکیده

یکی از روشهای مناسب برای تعیین هدایت هیدرولیکینزدیک اشباع خاک در بالای سطح ایستابی، روش پرمامتر گلف است. با استفاده از این روش می توان آزمایش را در مدت زمان کوتاهی با استفاده از یک نفر انجام داد. پژوهشگرانمختلف نشان داده اند که هدایت هیدرولیکی اشباع بدست آمده از روش گلف با روش پمپاژ به درون چاهک کم عمق تفاوت هایی داشته، از این نظر، هدف این پژوهشتعیین رابطه میان این روش و روش شاخص پمپاژ به درون چاهک کم عمق است. در این پژوهش هدایت هیدرولیکی خاک در پنجمنطقهمستعد کشاورزی استان خوزستان به روش گلف و آزمایش پمپاژ به درون چاهک کم عمق انجام شد. آزمایشهای گلف در هر منطقه در 40 عدد چاهک به عمق 60 سانتی‌متر با دو بار ثابت پنج و 10 سانتی‌متری انجام شد وپنج عدد چاهک به عمق یک متر برایتعیین هدایت هیدرولیکی به روش پمپاژبه درون چاهک کم عمق درتمامی مناطق یاد شده حفرشد. با استفاده از آنالیزهای تک عمقی لاپلاس با فرض کاپیلاریته صفر، ریچاردز با فرض 12  و رگرسیون پایه ای ریچاردز برای رفع جوابهای غیرمنطقی دستگاه گلف استفاده شد. در این پژوهشمشاهده شد میانگین هندسی آنالیزهای رگرسیون پایه‌ای ریچاردز و دو عمقی گلف در تمام مناطق برابر است. ضرایب مربوط به این آنالیز نیز با استفاده از روش حداقل مجذورات تعیین شد و متوسط 12  در سطح معنی‌دار 95 درصد با فرض اولیه آن برابر شد. همچنین مشخص شد که به علت بالا بودن انحراف معیار مقادیر  در آزمایشهای گلف، بهتر است مقدار آن را ثابت در نظر گرفت.  در این پژوهش مشخص شدکه در مناطقی با بافت خاک متوسط ضریب هدایت هیدرولیکی به روش پمپاژ به چاهک کم عمق 5-4 برابرروش گلف بود ودر مناطقی با بافت خاک سنگین این ضریب به 5/3-2 برابر میرسید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determination of Soil Saturated Hydraulic Conductivity Above Water Table Using Guelph Permeameter and Its Relationship with Shallow Well Pumping Method in Five Agricultural Sites in Khuzestan Province

نویسندگان [English]

  • H.A. Kashkuli 1
  • R. Mokhtaran 2
چکیده [English]

An appropriate method to determine the hydraulic conductivity above water table is Guelph Permeameter. Using this method, experiments can be carried out by one person in a short period. Several investigators have commented on the systematic difference between the hydraulic conductivity obtained by Guelph Permeameter and Shallow Well Pumping Test (SWPT) methods. Therefore, the purpose of this research was to find a relationship between these two methods. In this study, to determine soil saturated hydraulic conductivity with Guelph Permeameter, Guelph Permeameter test was carried out in 5 agricultural regions of Khuzestan province and calibration of Guelph data was carried out with SWPT. In each region, Guelph Permeametertests were conducted in 40 holes with 60 cm depth, under two (5 and 10 cm) constant heads in each hole. Five holes with 1m depth were dug to carry out the SWPT in all regions mentioned above. In each region, the number of holes with negative results and the ones with significant results for Kfs and  in Guelph Permeameter were identified. Using Laplace single head analysis with zero capillary, single head analysis of Richards with α* = 12 and single head regression based on Richards analysis were used to remove non-logical results of Guelph Permeameter device. It was observed that the geometric mean of regression based on Richards and double head analysis were equal. Coefficients related to this analysis were determined using least squares, and mean of α* = 12 became equal to the primary hypothesis at a significance level of 95 %. In addition, because the standard deviation of α* in Guelph tests was high, it was better to consider it constant. It is concluded that in regions with average soil texture, hydraulic conductivity value obtained in shallow well pumping method was 4-5 times more than the hydraulic conductivity measured by Guelph method, while in regions with heavy soil texture, value of the hydraulic conductivity measured by shallow well pumping method was 2-3.5 times more than the hydraulic conductivity determined by Guelph method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Single head analysis
  • Double head analysis
  • Matrix potential
  • Borehole
  1. حبیب زاده آذر، ب؛ بابازاده، ح و زینال زاده، ک. 1387. مقایسه دوروش نفوذ سنج گلف وچاهک معکوس دراندازه گیری هدایت هیدرولیکی اشباع خاک(مطالعه موردی اراضی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه)، دومین همایش ملی مدیریت شبکه­های آبیاری وزهکشی، اهواز: دانشگاه شهید چمران اهواز.10- 8 بهمن.
  2. کشکولی،ح.ع؛ ابن جلال، ر و مختاران، ر.1385. ارزیابی آنالیز های تک عمقی پرمامتر گلف برای تعیین هدایت هیدرولیکی اشباع در بالای سطح ایستابی در یک خاک با بافت متوسط، مجله علمی کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز، جلد 29، شماره3،10 -1.
  3. کشکولی،ح.ع و مختاران،ر.1384. بررسی آنالیزهای گلف برای تعیین هدایت هیدرولیکی در بالای سطح ایستابی،گزیده مقالات ارائه شده درنهمین کنگره علوم خاک ایران، 95-98
  4. کشکولی،ح.ع؛ میربهرسی، ح و نوری امامزاده­ای،م.۱۳۸0. استفاده ازآنالیزهای تک عمقی وچندعمقی گلف برای تعیین هدایت هیدرولیکی وضریب αومقایسه آن با روش چاهک،گزیده مقالات ارائه شده درهفتمین کنگره علوم خاک ایران، 84-82.
  5. کشکولی،ح.ع و مشعل،م.۱۳۷۴. مقایسه روش­های اندازه­گیری صحرایی هدایت هیدرولیکی دربالای سطح ایستابی با روش گلف دردونوع خاک مختلف دراستان خوزستان، مجله علمی کشاورزی دانشگاه شهیدچمران اهواز، 18: 24-1.
  6. کشکولی، ح.ع.1371. اندازه‌گیری همزمان خصوصیات هیدرولیکی خاک در بالای سفره آب زیرزمینی به روش گلف.مجله انجمن خاکشناسی ایران، گزیده مقالات ارائه شده در سومین کنگره علوم خاک ایران، 3-60، 3-44.
  7. Darsey, J.D,Ward, A.D.,Fausey and N.R.,Bair,E.S.1990. A comparison of four field methods for measuring saturated hydraulic conductivity. Trans. ASAE, 33:1925-1931.
  8. Elrick, D.E.and Reynolds, W.D.1992. Infiltration from constant head well permeameters and infiltrometers. P.1-24. In G. C. Topp et al. (ed.) Advances in measurement of soil physical properties: Bringing theory into practice. SSSA spac. Puble. 30.SSSA, Madison,WI.
  9. Elrick, D.E., Reynolds, W.D.and Tan, K.A.1989. Hydraulic conductivity measurements in the unsaturated zone using improved well analyses. Ground water moint. Rev., 9:184-193.
  10. D.E.and Reynolds, W.D.1986. An analysis of the percolation test based on three dimensional saturated- unsaturated flow from a cylindrical test hole.
  11. Gardner, W.R.1958. " Some steady-stade solutions of the unsaturated moisture flow equation with application to evapopration from water table". Soil Sci ., 85:228-232.
  12. Lee,D.M., Reynolds,W.D.,Elrick, D.E. and Clothier B.E. 1985. A comparison of three field methods for measuring saturated hydraulic conductivity can. Soil Sci. 65:563-573.Luthin, J.W. cditor,- Drainage of Agricultural lands. ASA. monograph7,1957.
  13. B.P., R.S. Kanwer and C.J. Everts. 1994. Comparison of saturated hydraulic conductivity measurement methods for a glacial-till Soil Science Society American Journal, 58: 672-677.
  14. Philip , J.R. 1987. The guasilineeranayLysis, the Scattering analoge, and other aspcts of in filtration and seepage .P.1-27. In Y.S. For (ed.) In filtration, development and application. Water Resources Reaserch Center, Tlonolulu.
  15. Reynolds, W.D. and Zebchuk,W.D. 1996. Hydraulic conductivity in a clay soil: Two measurement techniques and spatial characterization, Soil. Sci . Soc. Am. J,. 60: 1679-1685.
  16. Reynolds, W.D. 1993. Saturated hydraulic conductivity: Field measurement. P599-605. In M.R. Carter (ed) soil sampling and method of analysis. Lewis publ. Boca Raton, FL.
  17. Reynolds, W.D., Vieira,S.R. and ToppG.C,. 1992. An assessment of the sing le-head analysis for the constant head well permeameter. Can. J. Soil Sci., 72:489-501
  18. Reynolds, W.D.,Elrick,D.E. and ClothierB.E. 1985. The constant head well permeameter Effect on unsaturated flow. Soil Sci. 39(2):172-18.
  19. Reynolds, W.D. and Elrick,D.E. 1985. In situ measurement of field saturated hydraulic conductivity sorpitivity parameter using Guelph permeameter. Soil Sci. 40(4):292-302.
  20. Reynolds, W.D., Elrick,D.E. and Clothier,B.E. 1985. The constant head well permeameter. Soil Sci., 136: 172-18
  21. Stephens, D.B., K.Lamert and D.Watson. 1987. Regression models for hydraulic conductivity and field test of the borehole permeameter. Water Resource Research, 23. 2207-2214.
  22. Vieira, S.R., Reynolds, W.D. and Topp,G.C.1988. Spatial Variability of hydraulic properties in a highly structured clay soil. Proc. Symp. Validation of flow and transport models for unsaturated Zone 1988, Ruidoso, NM..
  23. Zhunnfang F. Zhang. Pieter H. Groenevelt and Parkin.1998. The well-shape factor for the measurement of soil hydraulic properties using the Guelph permeameter. Soil andTillage Research 49:219-221.
  24. Zanger, C.N. 1953. Theory and problems of water percolations. Engenearing Monograph No. 8, Bur. of U.S.Dep. Int, 76p.