نیازمندی های ترویجی سامانه‌های آبیاری قطره ای در استان تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه آزاد گرمسار.

2 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار.

3 استادیار گروه آبیاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار.

چکیده

تحقیق حاضر به بررسی نیازمندی های ترویجی در بکارگیری سیستم های آبیاری قطره ای در استان تهران پرداخته است. این تحقیق از لحاظ هدف از نوع کاربردی، از جنبه نحوه کنترل متغیرها، غیرآزمایشی و بر حسب نحوه گردآوری داده ها از نوع lملی- ارتباطی بود. روش جمع آوری اطلاعات براساس مطالعه اسنادی- کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) انجام شد و جامعه آماری شامل 547 نفر از باغداران استان تهران بودند که از سیستم های آبیاری قطره ای در اراضی خود استفاده می کنند. تعیین حجم نمونه به وسیله فرمول کوکران برابر 192 نفر محاسبه شد و روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده نسبی بود. برای تعیین روایی پرسشنامه، از نقطه نظرات و پیشنهادهای اساتید دانشگاه، محققان و کارشناسان ترویج کشاورزی استفاده شد.پایایی پرسشنامه‌ تحقیق از طریق ضریب آلفای کرونباخ 87/0 به دست آمد. نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای نیازمندی های برنامه ای آموزشی- ترویجی، نیازمندی های فرهنگی- اجتماعی، نیازمندی های اقتصادی- زراعی، نیازمندی های منابع انسانی و بهرهمندی از خدمات آموزشی- ترویجی نقش مثبتی بر بکارگیری سیستم های آبیاری قطره ای داشتند. ضمن اینکه متغیرهای مذکور 60 درصد از تغییرات متغیر وابسته بکارگیری سیستم های آبیاری قطره ای را تبیین نمودند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Extension Requirements of Drip Irrigation Systems in Tehran Province

نویسندگان [English]

  • B. Pourkarimi 1
  • M. Niknami 2
  • M. Jourabloo 3
چکیده [English]

This paper describes the extension requirements in use of drip irrigation systems in Tehran province. The study was functional (practical) in terms of goal, non-experimental in terms of control on variables, and causality-relational in terms of data collection. Data collection method was based on the documentary-library and field study (questionnaire) and statistical population included 547 samples of orchardists in Tehran province who used drip irrigation system in their farms. Sample size was calculated by Cochran formula equal to 192 persons and sampling method was simple relative random. To determine the questionnaire validity, comments and suggestions of faculties, agricultural extension researchers, and experts were used. The reliability of the questionnaire was determined by the Cronbach alpha coefficient at 87%. The results of multiple regression showed that the variables included requirements of educational-extension programs, cultural-social requirements, economical-agricultural requirements, human resources requirements, and educational-extension services had a positive role on the usage of drip irrigation systems. Furthermore, the mentioned variables explained 60  percent of changes in the dependent variable. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agricultural extension
  • Development of pressurized irrigation
  • Water management

مراجع

  1. امینی، الف. م. و خیاطی، م. (1385). عوامل مؤثر بر عدم موفقیت طرح تشکیل تعاونی های آب بران (استفاده از رگرسیون فازی). اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال چهاردهم، شماره 53. صص: 91- 63.
  2. پزشکی راد، غ. و آرایش، م. (1380). بررسی عوامل اقتصادی و فنی مؤثر بر پذیرش تکنولوژی آبیاری بارانی استان ایلام. علوم و صنایع کشاورزی. سال پانزدهم، شماره 2. صص: 118-111.
  3. پورزند، الف. (1382). بهبود مدیریت مصرف آب، اولین گام برای دستیابی به امنیت غذایی. مجموعه مقالات یازدهمین همایش کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. چاپ اول، تهران، 3 و 4 دی ماه 1382.
  4. جلالی، م. و کرمی، ع. (1385). عدم تداوم فناوری آبیاری بارانی: مطالعه موردی زارعان روستای بیلو، مریوان. فصلنامه روستا و توسعه، جلد9، شماره 3. صص: 154-131.
  5. جهان نما، ف. (1380). عوامل اجتماعی- اقتصادی مؤثر در پذیرش سیستم های آبیاری تحت فشار (مطالعه موردی استان تهران). اقتصاد کشاوزی و توسعه، سال نهم، شماره 36، زمستان 1380، صص: 260-237.
  6. حسینی خشت مسجدی، ح و همکاران. (1390). الزامات ترویج کشت توأم ماهی و برنج از دیدگاه کارشناسان کشاورزی گیلان. پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی. سال چهارم، شماره 2، تابستان 1390، صص: 43-29.
  7. خالدی، ه. (1378). بررسی مشکلات اجرا و توسعه آبیاری قطره ای در ایران (بررسی نمونه موردی در استان های کرمانشاه، تهران و فارس). پایان نامه کارشناسی ارشد آبیاری. دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران.
  8. ربیعی زاده، م. (1386). ظرفیت سازی جهت توسعه روش های آبیاری تحت فشار، سمینار علمی طرح ملی آبیاری تحت فشار و توسعه پایدار، کرج، 2 اسفند 1386.
  9. رسولی آذر، س. و فعلی، س. (1388). بررسی ساز وکارهای مؤثر در پذیرش و بکارگیری سیستم های آبیاری تحت فشار در استان آذربایجان غربی. چکیده مقالات سومین کنگره علوم ترویج و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایران. دانشگاه فردوسی مشهد. 11 و 12 اسفند 1388.
  10. رشمانلو حمیدآبادی، م. (1385). بررسی تأثیر عملکرد سیستم های آبیاری تحت فشار بر منابع آبی شبکه آبیاری دشت قزوین. پایان نامه کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی. دانشگاه تهران، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشکده مهندسی آب و خاک.
  11. زمانی، غ و کرمی دهکردی، الف (1377). بررسی دیدگاه های متخصصین و کارشناسان داخلی نسبت به نظام ترویج مطلوب در ایران. مجله اقتصاد- جهاد (ترویج کشاورزی و توسعه روستایی). شماره 212 و 213. صص: 115-108.
  12. طباطبایی امیری، س. م. (1385). بررسی مشکلات آبیاری تحت فشار و ارزیابی راندمان سیستم های تحت فشار اجرا شده در استان قم. پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی. دانشگاه علوم و تحقیقات.
  13. عصار، م. و نیک نامی، م. (1389). بررسی عوامل مؤثر در پذیرش و توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار در کشور. چکیده مقالات دومین همایش ملی بحران آب در کشاورزی و منابع طبیعی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری. 9 دی 1389.
  14. کرباسی، ع. و خلیلیان، ص. و دانشور، م. (1379). بررسی ارزیابی اقتصادی سیستم های آبیاری تحت فشار. سومین کنفرانس اقصاد کشاورزی ایران، مشهد، شماره 36، صص: 112-91.
  15. کهنسال، م. و قربانی، م. و رفیعی، ه. (1388). بررسی عوامل محیطی و غیر محیطی مؤثر بر پذیرش آبیاری بارانی؛ مطالعه موردی استان خراسان رضوی. اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال هفدهم، شماره 65، صص: 112-97.
  16. وجدانی همت، م. (1385). بررسی عوامل پیش برنده و بازدارنده پذیرش فناوری آبیاری تحت فشار از نظر کشاورزان (مطالعه موردی روستاهای شهرستان بهار- استان همدان). پایان نامه کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، اقتصاد و توسعه کشاورزی. دانشگاه تهران، دانشکده پردیس کشاورزی و منابع طبیعی.
  17. Anderson, J. R. and Feder, G. 2004. Agricultural extension: good intensions and hard realities. The World Bank Research Observer. 19(1): 41-60.
  18. Caswell, M. and Zilberman, D. 2000. The choice of irrigation technologies in California. American Journal of Agricultural Economics. 67(2): 224-234.
  19. Daberkow, S. G. and McBride, W. D. 2003. Farm and Operator Characteristics Affecting the Awareness and Adoption of Precision Agriculture Technologies in the US. Precision Agriculture. 4: 63-177.
  20. Dinar, A. and Yaron, D. 2000. Adoption and abandonment of irrigation technologies. Agricultural Economics. 6: 315-332.
  21. Gassim, A. 2003. Micro-irrigation: A situation analysis: institute of sustainable irrigated agriculture (ISIA) at Tatura, Australia, for the international programme for technology & research irrigation & drainage (IPTRID).
  22. G ockowski, J. and N doumbe, M. 2004. The Adoption of Intensive Monocrop Horticulture in Southern Cameroon. Agricultural Economics. 30: 195-202.
  23. Hanson, B. and D. May. 2004. Effect of subsurface drip irrigation on Processing tomato yield, water table depth, soil salinity, and profitability. Agricultural Water Management. 48: 1-17.
  24. Jin, L. and Young, W. 2001. Water use in agriculture in chaina, water policy. 3: 215-228.
  25. Mangisoni, J. M. 2006. Impact of Treadle Pump Irrigation Technology onSmallholder Poverty and Food Security in Malawi: A Case Study of Blantyre and Mchinji Districts, Pretoria: International Water Management Institute (IWMI), Southern Africa Sub-regional Office.
  26. Moreno, G. and Sunding, D.L. 2005. Joint Estimation of Technology Adoption and Land Allocation with Implications for the Design of Conservation Policy: Forthcoming in the American Journal of Agricultural Economics.
  27. Plüss, L. and Scheidegger, and Katz, E. and Thönnissen, C. 2008. Understanding the research-extension interface: Capitalizing experiences of nine agricultural projects in East Asia. Rural Development News. 2: 40-46.
  28. Roling, N. 1982. ̋ Alternative approaches in extension ̏, In G.E. Jones and M.J. Rools (Eds), Progress in rural extension and community development.
  29. Sharma, KR. and Neupane, RP. and Thapa, GB. 2002. Adoption of agroforestry in the hills of Nepal: a logistic regression analysis. J. Systems 72: 177-196.
  30. Shresta, R. and Chakrovorty, V. 1998. Technology adoption in the presence of an exhaustible resource: the case study of ground water extraction, American Journal of agricultural technology and economic analysis. (51): 1417-1508.
  31. Smith, M. and Mun ̃oz, G. 2002. Irrigation advisory services for effective water use: a review of experiences. Workshop on Irrigation Advisory Services and Participatory Extension in Irrigation Management, FAO-ICID. Retrieved from:
  32. http://www.fao.org/ag/agl/aglw/ias/docs/paper9.pdf. 24th July, Montreal.
  33. Swanson, Burton E. 2000. GlobalConsultationsaboutAgricultural Extension. Zamani pour, banafshe publication. Mashhad,Iran. (In Farsi).
  34. Tuttle, S. and Lindener, J. R. and Dooley, K. E. 2006. Historical and current extension system in Dr, Arroyo, Northeastern Mexico. Proceedings of the 22nd association for international agriculture and extension education annual conference. Clearwater Beach: Florida. pp: 18-25.
  35. Wubeneh, N. G. and Sanders, J. H. 2006. Farm-level Adoption of Sorghum Technologies in Tigray, Ethiopia. Agricultural systems.
  36. Zakaria, A. 2003. The centralizing extension to local governments: Indonesia experience. Regional Workshop on Operational zing Reform in Agricultural Extension in South Asia New Delhi, May 6-8, 2003. Available at:
  37. http://info.worldbank.org/etools/docs/library/51025/ZipAgExtension1/ag_extension1/Materials/May6Session1/IndonesiaExperience.pd

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار