شناسنامه علمی شماره
مقاله پژوهشی
مولود حیدری نیا؛ عبدعلی ناصری؛ سعید برومند نسب
چکیده
تجمع بیش از حد نمک در منطقه ریشه و افت شدید عملکرد یکی از مشکلات اصلی استفاده از آبهای شور در مناطق گرم و خشک میباشد. از اینرو این تحقیق با هدف بررسی اثر مدیریتهای مختلف استفاده از بقایای گندم بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانهای بهاره (رقم مبین) و شوری خاک در شرایط آبیاری با آب شور اجرا گردید. برای این منظور آزمایشی به صورت ...
بیشتر
تجمع بیش از حد نمک در منطقه ریشه و افت شدید عملکرد یکی از مشکلات اصلی استفاده از آبهای شور در مناطق گرم و خشک میباشد. از اینرو این تحقیق با هدف بررسی اثر مدیریتهای مختلف استفاده از بقایای گندم بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانهای بهاره (رقم مبین) و شوری خاک در شرایط آبیاری با آب شور اجرا گردید. برای این منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در لایسیمترهایی به قطر 8/0 متر و ارتفاع 2/1 متر حاوی خاک لومیسیلتی به مدت یک سال زراعی انجام شد. عامل اول مدیریتهای مختلف استفاده از بقایای گندم شامل M1: بدون استفاده از بقایای گیاهی،M2: استفاده از بقایای گیاهی در سطح خاک به عنوان خاکپوشوM3: اختلاط بقایای گیاهی با لایه سطحی خاک تا عمق 30 سانتیمتر و عامل دوم شوری آب آبیاری شامل S1: شوری آب رودخانه کارون (بهطور متوسط دو دسیزیمنس بر متر)، S2: شوری 5/4دسیزیمنس بر متر و S3: شوری هفت دسیزیمنس بر متر بود. مدیریتهای استفاده از بقایا به صورت خاکپوش و اختلاط با خاک در مقایسه با عدم استفاده از بقایا، سبب کاهش شوریلایه سطحی بهطور متوسط بهترتیب حدود 1/16% و 8/7 % و انتقال املاح به لایههای پایینتر شدند. اثر صفات شوری آب آبیاری و مدیریت استفاده از کلش گندم بر تبخیر- تعرق، عملکرد و اجزای آن معنیدار بود اما اثر متقابل این صفات فقط بر تبخیر-تعرق، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و طول بلال معنیدار شد. بهطوری که بیشترین تأثیر بقایای گیاهی بر تعدیل کاهش عملکرد دانه (6/14 %) و عملکرد بیولوژیکی (8/19 %) نسبت به شاهد، در مدیریت M2 و سطح شوری S2 بهدست آمد. از اینرو استفاده از بقایای گیاهی بهعنوان خاکپوش را میتوان راهکاری مؤثر برای کاهش آثار منفی استفاده از آبهای شور در کشاورزی توصیه نمود.
مقاله پژوهشی
محمد مهدی نخجوانی مقدم؛ بیژن قهرمان؛ کامران داوری؛ امین علیزاده؛ حسین دهقانی سانیج؛ علیرضا توکلی
چکیده
اینتحقیق با هدف بررسی تاثیر روشهای برتر مدیریت آبی و زراعی بر عملکرد و بهرهوری بارش برای گندم دیم درمنطقه هنام شهرستان الشترانجام گردید. ابتدا مدل واسنجی و صحت سنجی شده AquaCrop براساس شرایط اقلیمی و پایش زراعی 10 مزرعه گندم دیم منتخب منطقه در سال زراعی 93-1392 اجرا گردید و سپس سناریوهای مدیریتی به منظور افزایش عملکرد و بهرهوری بارش ...
بیشتر
اینتحقیق با هدف بررسی تاثیر روشهای برتر مدیریت آبی و زراعی بر عملکرد و بهرهوری بارش برای گندم دیم درمنطقه هنام شهرستان الشترانجام گردید. ابتدا مدل واسنجی و صحت سنجی شده AquaCrop براساس شرایط اقلیمی و پایش زراعی 10 مزرعه گندم دیم منتخب منطقه در سال زراعی 93-1392 اجرا گردید و سپس سناریوهای مدیریتی به منظور افزایش عملکرد و بهرهوری بارش گندم دیم تعریف شد. در مرحله بعد، سناریوهای برتر مدیریتی در سال زراعی 94-1393 در سه مزرعه تحقیقاتی گندم دیم منطقه اجرا گردید. در آزمایشهای مزرعهای دو سطح مدیریت زراعی (برتر و سنتی) و دو سطح آبیاری (دیم و تک آبیاری بهاره) مورد مطالعه قرار گرفت. مطابق با بهترین سناریوهای پیشنهادی مدل AquaCrop، تیمار تک آبیاری بهاره با عمق ثابت 60 میلیمتر و در سه زمان اول، میانه و انتهای دوره گلدهی گندم دیم در مزارع تحقیقاتی اعمال گردید. نتایج نشان داد که در ﺷـﺮاﻳﻂ دﻳـﻢ، مدیریت برتر زراعی بر مدیریت سنتی زراعی برتری داشت، زیرا بهرهوری بارش در مدیریت برتر نسبت به مدیریت سنتی زارع به میزان 36 درصد اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ. با کاربرد تک آبیاری بهاره، متوسط بهرهوری کل آب (بارش + آبیاری) در تولید گندم در سه مزرعه تحقیقاتی به 70/0 کیلوگرم بر متر مکعب افزایش یافت که نسبت به شرایط دیم به طور متوسط 74 درصد افزایش نشان داد. نتایج نشان داد که بهترین برنامه مدیریتی در منطقه هنام ترکیبی از مدیریت برتر زراعی با تک آبیاری بهاره به مقدار 60 میلیمتر در میانه دوره گلدهی (زمان لقاح گلها) گیاه است، زیرا عملکرد دانه و بهرهوری بارش را در مدیریت سنتی زارع را به ترتیب به میزان 176 و 134 درصد افزایش داد. نتایج آزمایشهای زراعی تطابق خوبی با سناریوهای پیشنهادی مدل AquaCrop داشت.
مقاله پژوهشی
آیسن یوسف دوست؛ ام البنی محمدرضاپور؛ محبوبه ابراهیمی
چکیده
کشاورزی به علت ماهیت بیولوژیکی آن و وابستگی شدید به طبیعت بزرگ‌ترین مصرف‌کننده منابع آبی در بیشتر کشورهاست. لذا امروزه مدیریت آب در این بخش نقش مهمی را در مصرف منابع آب کشورها بازی میکند. مطالعه حاضر باهدف بهینهسازی سطح زیر کشت، تخصیص آب آبیاری و حداکثر سازی سود حاصل از کشت بخشی از مزارع دشت قزوین (فلات مرکزی ایران) که آب موردنیاز ...
بیشتر
کشاورزی به علت ماهیت بیولوژیکی آن و وابستگی شدید به طبیعت بزرگ‌ترین مصرف‌کننده منابع آبی در بیشتر کشورهاست. لذا امروزه مدیریت آب در این بخش نقش مهمی را در مصرف منابع آب کشورها بازی میکند. مطالعه حاضر باهدف بهینهسازی سطح زیر کشت، تخصیص آب آبیاری و حداکثر سازی سود حاصل از کشت بخشی از مزارع دشت قزوین (فلات مرکزی ایران) که آب موردنیاز خود را از طریق سد طالقان تأمین میکنند در شرایط آب و هوایی مختلف با کمک الگوریتم ژنتیک انجام شد. در این مطالعه با ترکیب سطوح احتمالاتی مختلف از بارندگی، تبخیر و جریان ورودی بهینهسازی در چهار شرایط آب و هوایی متفاوت انجام شده است. نتایج بیان‌گر این بود که در شرایط آب و هوایی نرمال، مرطوب، خشک وگرم و خشک سود حاصل از الگوی کشت جدید ارائه شده توسط مدل نسبت به الگوی کشت فعلی افزایش چشمگیری داشته و پیروی از الگوی کشت جدید تا حدود زیادی باعث کاهش مصرف آب این بخش میشود. بطوری که حجم آب ذخیره شده در مخزن در انتهای دوره بهربرداری در شرایط آب و هوایی مرطوب، نرمال، خشک و گرم و خشک به ترتیب مقادیر 2/262045، 6/2862686، 273089 و 955542 متر مکعب نسبت به قبل از بهینه سازی افزایش یافته است. همچنین بررسی نتایج نشان داد که سطح زیر کشت محصول چغندرقند در هر چهار شرایط متفاوت آب و هوایی به دلیل نیاز آبی بالا و عملکرد پایین این محصول بالای 80% کاهش سطح داشته است. به عبارت دیگر پیشنهاد میگردد، محصول چغندرقند در هیچ یک از شرایط آب و هوایی در منطقه مورد مطالعه کشت نگردد. همچنین با الگوی کشت جدید در شرایط آب و هوایی گرم و خشک، خشک، نرمال و مرطوب به ترتیب مقادیر81/2، 62/2، 34/1 و 53/1 درصد افزایش سود برای کشاورزان حاصل شده است.
مقاله پژوهشی
عبداله درزی نفت‌چالی؛ فاطمه کاراندیش
چکیده
تغییر اقلیم با تغییر فنولوژی و فیزیولوژی برنج، بیلان آب خاک، تبخیر-تعرق و آب سبز، بر نیاز آب آبیاری این محصول تاثیر دارد. حفظ عملکرد فعلی برنج یا بهبود آن، مستلزم تطابق با این چالش مهم زیست محیطی در دورههای آتی میباشد. با توجه به نقش حیاتی استان مازندران در تامین برنج مورد نیاز کشور، در این تحقیق، اثر تغییر اقلیم و تقویمهای ...
بیشتر
تغییر اقلیم با تغییر فنولوژی و فیزیولوژی برنج، بیلان آب خاک، تبخیر-تعرق و آب سبز، بر نیاز آب آبیاری این محصول تاثیر دارد. حفظ عملکرد فعلی برنج یا بهبود آن، مستلزم تطابق با این چالش مهم زیست محیطی در دورههای آتی میباشد. با توجه به نقش حیاتی استان مازندران در تامین برنج مورد نیاز کشور، در این تحقیق، اثر تغییر اقلیم و تقویمهای مختلف کشت بر نیاز آب آبیاری و میزان آب سبز فصل کشت برنج در این استان تا سال 2100، بررسی شد. با استفاده از دادههای هواشناسی دوره پایه (2010-1980) ایستگاههای بابلسر، قایمشهر، نوشهر و رامسر و مدل ریزمقیاسساز LARS-WG، دادههای هواشناسی دوره 2011 تا 2100 تحت سناریوهای مختلف اقلیمی تولید شد. بر اساس مقادیر دمای حداقل و حداکثر، بازهی زمانی مشترک مناسب برای کشت در دورهی پایه و آتی تعیین شد. نیاز آبی برنج با استفاده از سیستم استنتاج عصبی-فازی تعیین شد. ارزیابی کارایی مدل با استفاده از آمارههای مختلف نشاندهنده کارایی مناسب آن برای شبیهسازی وضعیت اقلیمی آینده در منطقه مطالعه بود. در اثر تغییر اقلیم، کشت برنج میتواند 2 تا 23 روز زودتر انجام شود و تعداد روزهای لازم برای رسیدگی فیزیولوژیکی نیز بین یک تا 20 روز کاهش خواهد یافت. با وجود کوتاهتر شدن طول دورهی کشت، تاریخهای کشت دیر هنگام بهدلیل اثرات منفی دمای زیاد و کاهش آب سبز، سبب افزایش نیاز آب آبیاری خواهد شد. با این وجود، کشت برنج در زمان مناسب، نیاز آبی آن در دورههای آتی را تا 681 مترمکعب در هکتار کاهش خواهد داد. براساس نتایج، مدیریت تقویم کشت برنج راهکاری موثر برای دستیابی به کشاورزی پایدار در اقلیم آینده استان مازندران میباشد.
مقاله پژوهشی
زهرا غفاری مقدم؛ حمیدرضا فنایی
چکیده
به منظور تخمین توابع تولید کلزا و خردل هندی تحت شرایط کم آبیاری، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در دو سال زراعی 1392 و 1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زهک واقع در استان سیستان و بلوچستان اجرا گردید. رژیم آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از50%، 70% و 90 درصد تخلیه رطوبت قابل استفاده گیاه در خاک)، ...
بیشتر
به منظور تخمین توابع تولید کلزا و خردل هندی تحت شرایط کم آبیاری، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در دو سال زراعی 1392 و 1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زهک واقع در استان سیستان و بلوچستان اجرا گردید. رژیم آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از50%، 70% و 90 درصد تخلیه رطوبت قابل استفاده گیاه در خاک)، میزان پتاسیم در سه سطح کاربرد (صفر، 150 و 250 کیلوگرم سولفات پتاسیم در هکتار) بر دو گونه از جنس براسیکا شامل کلزا (هیبرید هایولا 401) و خردل (رقم بومی از هند)، فاکتورهای آزمایش بودند. در این پژوهش اثرات کم آبیاری بر توابع تولید، هزینه، سود و درآمد دو گیاه کلزا و خردل هندی مورد بررسی قرار گرفت. چهار نوع تابع تولید شامل درجه دوم، ترانسلوگ، لئونتیف و کاب داگلاس مورد بررسی قرار گرفتند و با استفاده از آزمون ها و معیارهای اقتصاد سنجی بهترین فرم تابع مشخص شد. بهترین شکل تابع از نظر مناسبی برازش در محصول کلزا و خردل تابع درجه دوم تشخیص داده شد. نتایج تحلیل اقتصادی مطالعه نشان داد که تیمار های 70 درصد تخلیه رطوبتی خاک و 90 درصد تخلیه رطوبت خاک به همراه کاربرد 250 کیلوگرم کود سولفات پتاسیم به ترتیب دارای بالاترین سود به ازای آب مصرفی و نسبت منفعت به هزینه می باشند. لذاّ مصرفی و نسبت منفعمن به عنوان تیمارهای برتر در محصول کلزا و خردل معرفی شدند.
مقاله پژوهشی
سیده طیبه حسینی؛ مجتبی خوش روش؛ میرخالق ضیاتبار احمدی؛ علی قدمی فیروزآبادی
چکیده
مدلهای گیاهی در شبیهسازی عملکرد محصول با سناریوهای مختلف کم آبیاری و شوری مناسب میباشند. در این پژوهش، مدل AquaCrop برای شبیهسازی عملکرد دانه و زیست توده گیاه سویا، تحت تاثیر سطوح مختلف شوری و کم آبیاری در سالهای 9113 و 1390 در شهرستان گرگان مورد بررسی قرار گرفت. مدل با استفاده از دادههای سال 1390 واسنجی و با دادههای سال 1391 ...
بیشتر
مدلهای گیاهی در شبیهسازی عملکرد محصول با سناریوهای مختلف کم آبیاری و شوری مناسب میباشند. در این پژوهش، مدل AquaCrop برای شبیهسازی عملکرد دانه و زیست توده گیاه سویا، تحت تاثیر سطوح مختلف شوری و کم آبیاری در سالهای 9113 و 1390 در شهرستان گرگان مورد بررسی قرار گرفت. مدل با استفاده از دادههای سال 1390 واسنجی و با دادههای سال 1391 صحتسنجی شد. آزمایش شامل سه سطح آب آبیاری به میزان 100%، 75% و 55% نیاز گیاه و سه سطح شوری 7/0، 5 و 10 دسی زیمنس بر متر بود. شاخص‌های آماری RMSE، Eو d برای صحتسنجی مدل به ترتیب، برای عملکرد دانه برابر با 225/0 تن بر هکتار، 88/0 و 97/0 و برای زیست توده برابر با 718/0 تن بر هکتار، 77/0 و 95/0 بهدست آمد. نتایج نشان داد که با کاهش مقدار آب آبیاری و افزایش سطح شوری، عملکرد گیاه سویا کاهش مییابد. آنالیز حساسیت نشان داد مدل AquaCrop نسبت به ضریب کاهش تاج پوشش گیاهی در زمان پیری و ماکزیمم پوشش گیاهی حساستر از سایر پارامترها است.
مقاله پژوهشی
نبی اله اشرفی؛ عبدالحسین رضایی نژاد
چکیده
به منظور مطالعه اثر شوری آب آبیاری بر صفات مورفولوژیکیو فیزیولوژیکی گیاه لیسیانتوس، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. آزمایش به‌‌صورت گلدانی، هیدروپونیک درون ماسه با دو واریته لیسیانتوس شاخه بریده سفید و شامپاین و چهار سطح شوری (0، 40،20 و 60 میلی مولار محلول سدیم کلرید) انجام شد. نتایج نشان ...
بیشتر
به منظور مطالعه اثر شوری آب آبیاری بر صفات مورفولوژیکیو فیزیولوژیکی گیاه لیسیانتوس، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. آزمایش به‌‌صورت گلدانی، هیدروپونیک درون ماسه با دو واریته لیسیانتوس شاخه بریده سفید و شامپاین و چهار سطح شوری (0، 40،20 و 60 میلی مولار محلول سدیم کلرید) انجام شد. نتایج نشان داد با افزایش شوری ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک آن کاهش یافت. همچنین میزان کلروفیل a، سرعت فتوسنتز و محتوای نسبی آب در گیاهان تیمارشده با 60 میلی مولار سدیم کلرید به ترتیب 31 %، 62 %و 20 % نسبت به مقادیر این صفات در تیمار شاهد کمتر بود. از طرفی نتایج نشان داد طول ریشه با افزایش شوری افزایش یافت، به طوری که در شوری 60 میلی مولار طول ریشه 43% نسبت به شاهد افزایش نشان داد. همچنین میزان نشت یونی و مالون دی آلدئید با افزایش شوری افزایش نشان داد. میانگین وزن خشک، ارتفاع گیاه و سرعت فتوسنتز در واریته سفید خالص به ترتیب 47%، 27% و 31% بیشتر از واریته شامپاین بود. همچنین واریته سفید خالص توانست بهتر از واریته شامپاین در شرایط تنش شوری صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی خود را مانند ارتفاع، وزن خشک، محتوای نسبی و پایداری غشای سلول حفظ کند.
مقاله پژوهشی
حسین جعفری؛ پیمان افراسیاب؛ معصومه دلبری؛ مهدی طاهری
چکیده
در گیاهان باغی تعیین تبخیر- تعرق به دلیل مشکلات موجود در اندازهگیری مستقیم مثل نصب لایسمتر یا ادوات دقیق و طول دوره رشد درخت، اغلب به طور غیرمستقیم و بر اساس دادههای هواشناسی انجام میشود. با توجه به تغییرات مکانی پارامترهای هواشناسی و بعضا توزیع نامناسب ایستگاههای هواشناسی برآورد تبخیر- تعرق با دقت کافی امکانپذیر نمیباشد. ...
بیشتر
در گیاهان باغی تعیین تبخیر- تعرق به دلیل مشکلات موجود در اندازهگیری مستقیم مثل نصب لایسمتر یا ادوات دقیق و طول دوره رشد درخت، اغلب به طور غیرمستقیم و بر اساس دادههای هواشناسی انجام میشود. با توجه به تغییرات مکانی پارامترهای هواشناسی و بعضا توزیع نامناسب ایستگاههای هواشناسی برآورد تبخیر- تعرق با دقت کافی امکانپذیر نمیباشد. بنابراین استفاده از روشهای مبتنی بر سنجش از دور که این تغییرات را در نظر میگیرند مطلوبتر است. در این تحقیق نسبت به اندازهگیری و تعیین تبخیر- تعرق گیاه زیتون با روشهای مستقیم و غیرمستقیم برای منطقه طارم زنجان در مراحل مختلف فنولوژیک اقدام شد. در روش مستقیم از روش اندازهگیری اجزائ بیلان آبی و در روش غیر مستقیم ، الگوریتم سبال بر پایه بیلان انرژی و همچنین رابطه پنمن- مانتیث با اعمال ضریب گیاهی منفرد استفاده شد. نتایج نشان داد بر پایه آمارههای صحتسنجی ضریب تبیین (95/0=R2) و ریشه میانگین مربعات خطا (34/0=RMSE) مقدار تبخیر- تعرق برآورد شده با الگوریتم سبال از صحت بیشتری در مقایسه با روش پنمن- مانتیث با اعمال ضریب گیاهی (9/0=R2) و ریشه میانگین مربعات خطا (83/0=RMSE) برخوردار بود از سوی دیگر الگوریتم سبال و تغییرات تبخیر– تعرق در طول فصل رشد را به خوبی بازنمایی نمود. همچنین برازش مقادیر ضریب گیاهی به دست آمده از الگوریتم سبال در مقابل مقادیر حاصل از روش بیلان آبی دارای ضریب تبیین 86/0 بود. این یافتهها نشان داد که از الگوریتم سبال میتوان در برآورد تبخیر و تعرق واقعی گیاه زیتون با صحت مطلوب استفاده نمود.
مقاله پژوهشی
النا تبریزی دخت فرد؛ علی شمس؛ زهرا هوشمندان مقدم فرد
چکیده
رضایت بهره‌برداران نقش مهمی در اثربخشی تشکل‌های آببران دارد و هرگونه برنامه‌ریزی هدفمند در راستای توانمند کردن این تشکل‌ها و نیز مدیریت پایدار منابع آبی، نیازمند شناخت وضعیت رضایت کشاورزان از این تشکل‌ها میباشد. هدف این تحقیق توصیفی همبستگی نیز سنجش رضایت بهره‌برداران از این تشکل‌ها و عوامل مؤثر بر سطح رضایت آن‌ها میباشد. ...
بیشتر
رضایت بهره‌برداران نقش مهمی در اثربخشی تشکل‌های آببران دارد و هرگونه برنامه‌ریزی هدفمند در راستای توانمند کردن این تشکل‌ها و نیز مدیریت پایدار منابع آبی، نیازمند شناخت وضعیت رضایت کشاورزان از این تشکل‌ها میباشد. هدف این تحقیق توصیفی همبستگی نیز سنجش رضایت بهره‌برداران از این تشکل‌ها و عوامل مؤثر بر سطح رضایت آن‌ها میباشد. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته‌ای بود که روایی آن از طریق نظرات متخصصان موضوعی تائید شده و با انجام مطالعه مقدماتی و محاسبه آلفای کرونباخ بالاتر از 7/0 برای شاخص‌های ترکیبی، پایایی آن حاصل شد. جامعه آماری کلیه اعضای شش تشکل آببر زیر حوضه سد سهند هشترود بودند (270 بهره‌بردار) که بر پایه جدول کرجسی و مورگان (1970) و با خطای پنج درصد تعداد 155 نفر و از طریق روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با حجم انتخاب و مطالعه شدند. داده‌ها به روش مصاحبه حضوری در محل فعالیت کشاورزان در روستاها جمعآوری و از طریق نرم‌افزار SPSS18 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که رضایت 2/86 درصد بهره‌برداران در سطح متوسط میباشد و بین رضایت آن‌ها با متغیرهای عوامل اجتماعی، فردی و ارتباطی-ترویجی موردمطالعه رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که سه متغیر اعتماد اجتماعی، تعداد اعضای خانوار و درامد از شغل فرعی 3/44 درصد واریانس سطح رضایت را تبیین میکنند. اجرای دورههای آموزشی متناسب با اصول آموزش بزرگسالان میتواند ضمن افزایش آگاهی اعضا از ماهیت تشکل‌ها زمینه ایجاد اعتماد اجتماعی متقابل بین اعضا و رضایت آن‌ها را فراهم کند.
مقاله پژوهشی
حمیدرضا جوانی؛ عبدالمجید لیاقت؛ علیرضا حسن‌اقلی
چکیده
کاربرد مجدد فاضلاب شهری تصفیه شده در کشاورزی و تغذیه مصنوعی در مناطق خشک و نیمه خشک، مورد توجه متخصصان قرار دارد. اجرای عملیات تغذیه مصنوعی به منظور تصفیه فاضلاب، سرنوشت مواد اضافه شده به خاک به وسیله فاضلاب از نظر انتقال آلایندهها به آبخوان و میزان تصفیه و حذف آلودگیها به وسیله خاک از موارد بسیار مهم است. در اجرای این تحقیق از ...
بیشتر
کاربرد مجدد فاضلاب شهری تصفیه شده در کشاورزی و تغذیه مصنوعی در مناطق خشک و نیمه خشک، مورد توجه متخصصان قرار دارد. اجرای عملیات تغذیه مصنوعی به منظور تصفیه فاضلاب، سرنوشت مواد اضافه شده به خاک به وسیله فاضلاب از نظر انتقال آلایندهها به آبخوان و میزان تصفیه و حذف آلودگیها به وسیله خاک از موارد بسیار مهم است. در اجرای این تحقیق از ستونی استوانهای و L شکل از جنس PVC به قطر 30 سانتیمتر، برای شبیهسازی حرکت قائم و نیز حرکت آب در لایه آبدار کم عمق در عملیات تغذیه مصنوعی استفاده شد. طول قسمت افقی 300 سانتیمتر و طول قسمت عمودی250 سانتیمتر در نظر گرفته شد. ستون مورد نظر از خاک لوم شنی پر شد و از فاضلاب تصفیه شده تصفیه خانه ماهدشت استان البرز برای اجرای عملیات تغذیه مصنوعی استفاده شد. تأثیر استفاده از راهبرد مدیریتی غرقابی دائم به مدت 40 روز و یک دوره خشکی در حذف آلایندههای پساب در طول ستون خاک، در مدت زمان انجام آزمایش مورد بررسی قرار گرفت. مقادیرBOD5 ،COD ، EC، کلیفرم، کلیفرم مدفوعی، فسفر و نیترات در پساب ورودی و در نمونههای جمعآوری شده از طول مسیر حرکت به فواصل یکمتر اندازهگیری گردید. نتایج بهدست آمده حاکی از کارایی بالای ستون خاک در حذف آلایندههای فوق وکارایی پایین ستون خاک در حذف نیترات میباشد، بهصورتی که مقادیر حذفBOD5 ، COD، EC، کلیفرم، کلیفرم مدفوعی، فسفر و نیترات در بهترین حالات بهترتیب 4/96%، 8/91%، 4/15%، 3/99%، 4/99%، 4/92 % و 2/17 % بهدست آمد. مقایسه مقادیر این شاخصها با استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست ایران نشان میدهد که میتوان از پساب خروجی از سیستم در آبیاری استفاده نمود. البته به این نکته باید توجه شود که اصولا استفاده از پسابها و فاضلابها در آبیاری محصولات خوراکی کشاورزی توصیه نمیشود.
مقاله پژوهشی
هادی رمضانی اعتدالی؛ بهنام آبابایی
چکیده
امنیت غذا، خشکسالی، حفظ محیط زیست و توسعة صنعتی، مدیریت کارآمدتر منابع آبی را ضروری کرده است. مفهوم ردپای آب مجازی از پتانسیل قابل‌توجهی برای کمک به بهبود مدیریت آب، به خصوص در بخش کشاورزی، برخوردار است. در این پژوهش، اجزاء ردپای آب در تولید جو در 15 استان منتخب که بیشترین تولید جو را در کشور به خود اختصاص می‌دهند، مورد بررسی قرار گرفت. ...
بیشتر
امنیت غذا، خشکسالی، حفظ محیط زیست و توسعة صنعتی، مدیریت کارآمدتر منابع آبی را ضروری کرده است. مفهوم ردپای آب مجازی از پتانسیل قابل‌توجهی برای کمک به بهبود مدیریت آب، به خصوص در بخش کشاورزی، برخوردار است. در این پژوهش، اجزاء ردپای آب در تولید جو در 15 استان منتخب که بیشترین تولید جو را در کشور به خود اختصاص می‌دهند، مورد بررسی قرار گرفت. این اجزاء شامل ردپای آب سبز (بارندگی مؤثر)، آبی (نیاز خالص آبیاری)، خاکستری (برای رقیق‌سازی آلایندهها تا سطح حداکثر غلظت قابل قبول) و سفید (تلفات آبیاری) است. نتایج نشان می‌دهند مجموع ردپای آب در تولید محصول جو در سطح کشور برای دورة 1385-1390 (2005-2011)، در حدود 9172 میلیون مترمکعب در سال بوده که سهم آب سبز، آبی، خاکستری و سفید بهترتیب 37%، 19%، 17%و 27 درصد است. در حدود 44 درصد از مجموع ردپای آب در تولید جو، سهم آب خاکستری و سفید است که مقدار قابل‌توجهی محسوب میشود. در حدود 85 درصد از مجموع ردپای آب در تولید ملی جو، مربوط به 15 استان منتخب است. استانهای خراسان، اصفهان و فارس بهترتیب با 2364، 518 و 498 میلیون مترمکعب در سال بیشترین ردپای آب در تولید جو در اراضی فاریاب کشور را دارا هستند. در بین 15 استان منتخب، متوسط مجموع ردپای آب در اراضی فاریاب در حدود 3209 میلیون مترمکعب بر تن است که سهم آب سبز، آبی، خاکستری و سفید بهترتیب در حدود 20%، 26%، 18%و 36% از مجموع ردپای آب در این اراضی است. در اراضی دیم نیز متوسط مجموع ردپای آب در حدود 2594 میلیون مترمکعب بر تن برآورد میشود که سهم آب سبز و خاکستری به ترتیب 89% و 11 % است.