بررسی اقتصادی ‌آبیاری محدود گندم دیم تحت مدیریت‌های مختلف زراعی و تعیین قیمت آب در مزارع زارعین استان کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه سیستان و بلوچستان و عضو هیات علمی دفتر مطالعات اقتصادی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج؛

2 استادیار پژوهشی و عضو هیات علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی استان سمنان (شاهرود)؛

3 استادیار پژوهشی و عضو هیات علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

چکیده

آبیاری محدود در زراعت دیم حتی در صورت اثربخشی آن، بایستی از جنبه‌های اقتصادی نیز مورد ارزیابی قرار گیرد تا بهترین مدیریت زراعی از لحاظ اقتصادی تعیین شود. اهداف مطالعه، تعیین میزان هزینه ‌و درآمدهای تولید گندم دیم  تحت مدیریت‌های سنتی و برتر زراعی، تعیین قیمت آب آبیاری با نرخ تنزیل‌ مناسب، اقتصادی و غیر اقتصادی بودن جای‌گزینی تیمارها تحت مدیریت‌های مختلف بوده است. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح مدیریت زراعی (سنتی و برتر) با سطوح مختلف آبیاری تکمیلی (دیم، تک‌‌آبیاری در زمان کاشت و تک‌‌آبیاری بهاره) در منطقه مرک استان کرمانشاه بوده است. آزمایش‌ها در مزارع کشاورزان و با مشارکت آنها انجام و داده‌‌های لازم جمع‌‌آوری شد. در این بررسی، جهت انتخاب مناسب‌ترین تیمار آبیاری محدود و مدیریت زراعی مناسب در دو سال زراعی (85-1384 و 86-1385)، از تکنیک بودجه‌بندی جزیی و برای تعیین قیمت آب از روش اقتصاد مهندسی (فرمول‌‌های سری یکنواخت) استفاده گردید. طبق نتایج به دست آمده، میانگین هزینه تولید در دو سال زراعی، تحت شرایط مدیریت مرسوم و اعمال مدیریت برتر زراعی در مزرعه انتخابی منطقه مرک، به ترتیب 1107/5 و 1567/5 هزار ریال در هکتار محاسبه شد. در منطقه  مورد مطالعه، جای‌گزینی تیمار مدیریت برتر زراعی تحت شرایط تک‌‌آبیاری در بهار توسط سایر تیمارها غیر اقتصادی بوده است. زیرا در صورت جای‌گزینی سایر تیمارها به جای تیمار انتخابی در منطقه، میزان کاهش درآمد بیشتر از کاهش در مقدار هزینه خواهد شد. میانگین سود خالص این تیمار 5664 هزارریال محاسبه شد که بیشتر از سایر تیمارها می باشد. ارزش کنونی هزینه یکنواخت سالانه برای هزینه‌‌های سرمایه‌‌گذاری با نرخ تنزیل 7% حدود 24723/3 هزار ریال برآورد گردید. با در نظر گرفتن هزینه‌‌های جاری و حجم آب مصرفی به میزان 199584 متر مکعب، قیمت هر متر مکعب آب آبیاری در منطقه هدف 123/9 ریال محاسبه گردید. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Economic Evaluation of Limited Irrigation of Rainfed Wheat Under Different Agronimic Managements and Determination of Water Price in Kermanshah Province

نویسندگان [English]

  • Hormoz Asadi 1
  • Alireza Tavakoli 2
  • Shahram Ashrafi 3
1 1. Ph.D Student of Sistan and Blouchestan University, Researcher of Agricultural Economic, Seed and Plant Improvement Research Institute (SPII), Karaj, Iran;
2 2. Researcher of irrigation, Agricultural Engineering Research section. Agricultural Research Center of Semnan Province (Shahrood), Shahrood, Iran;
3 3. Researcher of irrigation, Agricultural Engineering Research Institute, Karaj, Iran
چکیده [English]

Limited irrigation in rainfed cultivation must be investigated from economic aspects to determine the best agronomic management practices. The purposes of this study were to determine cost and benefits of rainfed wheat production under traditional and advanced managements (AM), determine the price of irrigation water with proper discount rate, and economics of substitution of treatments under different managements. Experimental treatments included two levels of  agronomic managements (traditional and advanced management) with different levels of supplemental irrigation (rainfed, single irrigation (SI) at planting time, and SI at spring time). Field experiments were carried out in some typical farmers’ fields and the requiered data was collected. In this study, in order to select the best irrigation treatments, agronomic managements, and the price of irrigation water at Merek Catchment, in Kermanshah province, in the upper Karkheh river basin, Partial Budgeting (PB) technique and Engineering Economy Methods (uniform series formulas)were used during 2005-07. Results showed that the mean of production cost under traditional and advanced management was estimated at 1107.5 and 1567.5 thousand Rials per hectare, respectively. Compared to other treatments, AM-SI spring treatment was more economical. The mean of the net benefit of this treatment was estimated at 5664 thosands Rials/ha, which was more than the other treatments. Present value of uniform annual cost for capital costs was estimated at 24723.3 thousand Rials with discount rate of 7%. Based on the current costs and volume of water used i.e. 199584 m3,  the price of irrigation water was estimated at 123.9 Rials/m3.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Supplemental irrigation
  • Water productivity
  • Water price
  • Partial budgeting
  • Karkheh River Basin

مراجع

  • Adary, A., Hachum, A., Oweis, T., Pala, M.2002.Wheat Productivity under Supplemental Irrigation in Northern Iraq. On-Farm Water Husbandry Research Report Series, No.2. International Center for Agricultural Research in the Dry Areas (ICARDA). Aleppo, Syria. 38pp.
  • Asadi, H., Shideed, K., Shomo, F., Heydari,N., Abbasi,F and Oweis, T .2011. Effects of economical factors on irrigated wheat profitability and water productivity in lower KRB of Iran. ICID 21th international Congress on Irrigation and Drainage 15-23 October , Tehran, Iran, P. 55-56.
  • Asadi, H., Soltani, Gh and Torkamani, J. 2007. Agricultural water priceing in Iran, case study at upper areas of Taleghan dam. J. of Agricultural economic and Toseeh, 15(58): 61-90. (In Farsi).
  • Caswell, M., and D., Zilberman.1986.The effeats of well depth and land quality on the choice of imigation technology. American J. of  Agricultural Economics, No 67: 798-811.
  • Godarzi, M. 2010. Evaluation of agricultural water pricing and its effectiveness: case study at Ghaem Shahr region. Abstracts of Second National Conference on Water Crisis in Agriculture and Natural Resources, Azad University of Shahr e Rey, 90-91pp. (In Farsi).
  • Loomis, J.B.1994.Water transfer and major environmental provisions of the central valley project impovement act: A preliminary economic evaluation.Water Resources Research 30(6): 1865-1871.
  • Nikoei, A., and Torkamani, J. 2010. Economic evaluation of diesel pumps to electric motor conversion at Fars province. J. of Agricultural economic and Toseeh, 32(8): 135-157. (In Farsi).
  • Oweis, T., and Hachum, A.2003.Improving water productivity in the dry areas of West Asia and North Africa. In: Kijne, J.W., Barker, R., and Molden, D. (Eds) Water Productivity in Agriculture, limits and opportunities for improvement, International Water Management Institute (IWMI), Colombo, Sri Lanka. PP.179-198.
  • Oweis, T., Hachum, A., and Kijne, J.1999.Water harvesting and supplemental irrigation for improved water use efficiency in dry areas. International Water Management Institute, Colombo, Sri Lanka, SWIM paper 7. 38pp.
  • Oweis, T., Salkini, A., Zhang, H., Ilbeyi, A., Hustun, H., Dernek, Z., and Erdem, G.2001.Supplemental irrigation potential for wheat in the central Anatolian plateau of Turkey, ICARDA.
  • Soltani, Gh. 1990. Engineering Economics. Shiraz University press, 340pp. (In Farsi).
  • Tavakoli, A.R. 2004a. Optimal Supplemental Irrigation Management and Optimization of Nitrogen for Rained Wheat Variety. J. Pajouhesh va Sazandegi in Agronomy and Horticulture, Agricultural Research, Education and Extension Organization,62: 35-42. (In Farsi).
  • Tavakoli, A.R. 2004b. An economic evaluation of supplemental irrigation at optimum rate of nitrogen on wheat in rainfed condition. J. of Agricultural Engineering Research, Agricultural Engineering Research Institute (AERI), 5(20): 86–97. (In Farsi).
  • Tavakoli, A.R. 2006. Agronomic and Economic Evaluation of Single Irrigation Management on Rainfed Wheat under Drought Conditions. The Scientific J. of Agriculture, Shahid Chamran University, 29(1): 17-30. (In Farsi).
  • Tavakoli, A.R., Oweis, T., Ashrafi, Sh., Asadi, H., Siadat, H., and Liaghat, A.2010.Improving rainwater productivity with supplemental irrigation in upper Karkheh river basin of Iran. International Center for Agricultural Research in the Dry Areas (ICARDA), Aleppo, Syria, 123pp.
  • Vaux, H.J. and Pruit, W.O.1983.Crop water production functions. In: Hillel, D. (ed) Advanced in irrigation, vol.2. Academic Press, New York. Pp.61-97.
پژوهش آب در کشاورزی
دوره 26، شماره 4
بهمن 1391
صفحه 459-468

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار