تاثیر مدیریت آبیاری و نوع قطره‌چکان بر گرفتگی قطره‌چکان در منطقه ساری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی ساری.

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی ساری.

چکیده

بحران آب یکی از مسائل اساسی مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران است. این وضعیت در سال­های اخیر به دلیل وقوع پدیده خشک­سالی حادتر شده است. بنابراین استفاده از آب­های با کیفیت نامناسب رو به فزونی است. در این پژوهش به منظور مقایسه گرفتگی 5 نوع قطره­چکان شامل مدل‌های میکروفلاپر، نتافیم، کرونا، آکسیوس و ایران دریپ، هر کدام با دو آبدهی متفاوت(8 یا 6 یا 4 یا 2 لیتر در ساعت)، چهار تیمارمدیریت آبیاری شامل آب معمولی(1S)، اسیدشویی (2S)، کودآبیاری-اسیدشویی (3S) و کودآبیاری (4S) طرح‌ریزی شد. سامانه آزمایشی در روستای سمندک شهرستان ساری تحت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در هفت تکرار طی سال زراعی 91-1390 اجرا شد. نتایج نشان داد که قطره­چکان نتافیم با آبدهی 8 لیتر در ساعت کمترین گرفتگی و قطره‌چکان میکروفلاپر با آبدهی 2 لیتر در ساعت بیشترین گرفتگی را در بین قطره‌چکان‌های مورد آزمایش دارا می‌باشد. همچنین تیمار اسیدشویی(2S) کمترین گرفتگی را به خود اختصاص داد. یافته‌ها نشان داد که در یک نوع قطره­چکان­، با افزایش آبدهی قطره‌چکان تغییرات نرخ آبدهی بدلیل گرفتگی کاهش می‌یابد. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که مدیریت آبیاری و نوع قطره­چکان در گرفتگی قطره‌چکان بسیار معنی­دار بوده ولی اثر متقابل این دو عامل بدلیل همسو بودن اثرات آن‌ها بر گرفتگی قطره‌چکان، معنی‌دار تشخیص داده نشد. بررسی ضریب تغییرات آبدهی و تغییرات ضریب یکنواختی نشان داد که اسیدشویی دوره‌‌ای یک راه­کار مدیریتی و کارا در کنترل گرفتگی قطره­چکان­ها و حفظ یکنواختی بالا در سیستم­های آبیاری قطره­ای می­باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Impact of Irrigation Management and Emitters Type on Clogging in Sari District

نویسندگان [English]

  • M. A . Gholami Sefidkouhi 1
  • A. Barzegar Akhtekhane 2
چکیده [English]

Water crisis is one of the basic problems in the arid and drought prone areas like Iran. This condition in the recent years has aggravated due to drought phenomenon. Thus, using poor water quality has increased in areas where good quality is not available. In this study, in order to investigate clogging, 5 types of emitters including Micro flapper, Netafim, Corona, Axios and Iran Drip were tested at two different flow rates (8/6/4/2 L/h). The experiment was carried out in Samandak village in Sari district and had four irrigation management treatments including untreated well water (S1), acidification (S2), acidification-fertigation (S3), and fertigation (S4). The results showed that the Netafim emitter (8 L/h) had minimum clogging while the micro flapper (2 L/h) had the maximum clogging among all of the tested emitters. Also, acidification treatment (S2) had minimum clogging. The results indicated that in a given type of emitter, the flow rate reduction due to clogging decreased with increasing emitter flow. Statistical analyses of the data showed that the effects of irrigation management factor and emitter factor were significant in variation of flow rate, but there was no significant interaction between these factors. Study of the discharge coefficient of variation and coefficient of uniformity revealed that acidification was a management strategy in the control of emitter clogging and maintenance of high uniformity in the trickle irrigation systems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Trickle irrigation
  • Acidification
  • Fertigation
  1. عابدی کوپایی، ج.، بختیاری­فر، ع. و موسوی، ف. 1382. بررسی عملکرد سیستم­های آبیاری قطره­ای منقطع و پیوسته با استفاده از پساب تصفیه شده. هشتمین سمینار سراسری آبیاری و کاهش تبخیر، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
  2. علیزاده، ا. 1388. آبیاری قطره­ای (اصول و عملیات). چاپ دوم، انتشارات آستان قدس رضوی. 493 صفحه.
  3. نادری، ن. 1387. تعیین عملکرد خروجی­ها در مقابل کیفیت­های مختلف آب آبیاری در آبیاری قطره­ای. دومین همایش ملی مدیریت شبکه­های آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده مهندسی علوم آب.
  4. Aali, K. A., Liaghat, A. and Dehghanisanij, H., 2009. The Effect of Acidification and Magnetic Field on Emitter Clogging under Saline Water Application. Journal of Agricultural Science. Vol. 1, No.1.
  5. ASAE Standards. 2003a. EP405.1. Design and installation of micro irrigation systems.
  6. ASAE Standards. 2003b. EP458. Field evaluation of micro irrigation systems.
  7. Bralts, V.F.and C.D.kesner. 1983. “Drip irrigation field uniformity estimation”. Trans. ASAE 26 (2):1369-1374.
  8. Dehghanisanij, H. and Yamamoto, B. and OuldAhamd, B. and Fujiyama, H. and Miyamato, K. 2005. The effect of chlorine on emitter clogging induced by Algae and Protoa and the performance of drip irrigation. Journal of American society of Agricultural Enginieers (ASAE), 48, 519-527.
  9. Dehghanisanij, H. and Yamamoto, B. and Rasiha, V. and Utsunomiya, J. and Mitsuhiro, I. 2004. Impact of biological agents on filter and emitter discharge charactistics of microirrigationsestems. Journal of Irrigation and Dranige, 53, 363-373.
  10. Duran-Ras, M. and Puing-Bargues, P. and Arbat, G. and Barragan, J. and Ramirez, F. 2009. Effect of filter, emitter and location on clogging when using Agricultural water management 96, 67 –79.
  11. Haijun, L. Guanhua, H. 2009. Laboratory experiment on drip emitter clogging with fresh water and treated sewage effluent. Agricultural water management 96, 745–756.
  12. Nakayama, F.S. and Bucks, D.A. 1991. Water quality in Drip/trikle irrigation: A review. IrrigSci 12, 187-192.
  13. Pitts, D.J. and Haman, D.z. and Smajstrla, A.G. 1990. Causes and Prevention of Emitter Plugging in Microirrigation Systems. University of folorida. Bulletin: 258