نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

طراحی دقیق آبیاری قطره‌ای نیازمند تحلیل کیفیت آب مورد استفاده می‌باشد که منجر بهبود ضریب یکنواختی می‌شود. در این پژوهش، پارامترهای آبخوان در شمال استان خوزستان ارزیابی و قابلیت کاربرد آب زیرزمینی منطقه دزفول- اندیمشک در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای بررسی شد. به این منظور، از ابزار میان‌یابی برای پهنه‌بندی پارامترهای شیمیایی جمع‌آوری شده از 104 چاه عمیق استفاده شد. در ابتدا، برای انتخاب روش میان‌یابی مناسب مقادیر پیش‌بینی شده هر عنصر با مقادیر مشاهده‌ای با استفاده از شاخص میانگین مجموع مربعات خطا مقایسه و درون‌یابی و تحلیل مکانی داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار سیستم اطلاعات جغرافیاییدر لایه‌های مختلف انجام شد. فاکتورهای ارزیابی شامل نسبت جذب سدیمی(SAR)، کل نمک‌های محلول(TDS)، سختی کل(TH) و شاخص اشباع لانژیلر(LSI)اغلب به صورت مستقیم از داده‌های تجزیه شیمیایی آّب مانند کلسیم، منیزیم، بی‌کربنات، پتاسیم و سدیم برآورد شد. نتایج نشان داد شاخص اشباع لانژیلر در حدود 90 درصد چاه‌ها دارای مقادیر مثبت است. سختی کل در بسیاری از بخش‌های منطقه مورد مطالعه بیش از 300 میلیگرم در لیتر (آب خیلی سخت) بود که نشان دهنده خطر بروز گرفتگی در قطره‌چکان‌ها و رسوب کربنات می‌باشد. همچنین، غلظت کل مواد جامد محلول در بخش جنوبی منطقه بیش از 2000 میلیگرم در لیتر بود.

عنوان مقاله [English]

Identification of Regions Vulnerable to Trickle Irrigation Clogging Based on Groundwater Quality Using ArcGIS

چکیده [English]

An accurate design of drip irrigation requires water quality analysis that helps attain a better emission uniformity coefficient. This study examined aquifer qualitative parameters in the north of Khuzestan province to assess the applicability of groundwater in trickle irrigation systems. For this purpose, interpolation technology was used to map chemical parameters collected from 104 deep wells. At first, predicted values of each element were compared with the observed data using RMSE index to select the optimum interpolator technique. Interpolation and spatial analysis was carried out using geographical information system software in different layers. Evaluation factors including sodium adsorption ratio, SAR, total dissolved solid, TDS, total hardness TH, and Langelier saturation index, LSI, whichare often directly estimated from water analysis data such as calcium, magnesium, bicarbonate, potassium, and sodium. The results showed that the LSI was positive in 90 percent of wells. Total hardness in many parts of the study area was higher than 300 mg/L (very hard water), which indicated strong possibility of carbonate sedimentation and emitter clogging. Also, total dissolved solids in the south of the region was higher than 2000 mg/L.