شناسنامه علمی شماره
مقاله پژوهشی
علی مومن پور؛ مریم دهستانی اردکانی؛ ولی سلطانی گردفرامرزی؛ محمد هادی راد؛ محمدرضا وظیفه شناس؛ امین آناقلی؛ فاطمه احمدی؛ زهرا جماعتی اردکانی
چکیده
بهمنظور تعیین آستانه تحمل به شوری و شیب کاهش عملکرد در برخی از ارقام و ژنوتیپهای انتخابی انار، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملأ تصادفیبادوعاملژنوتیپانار در 12 سطح (شیشهکپ فردوس، ملس یزدی، ملس ساوه، رباب نیریز، گلنار زینتی ساوه، گلنار زینتی سروستان، گلنار زینتی شهداد، نرک لاسجرد سمنان، وحشی بابلسر، پوست ...
بیشتر
بهمنظور تعیین آستانه تحمل به شوری و شیب کاهش عملکرد در برخی از ارقام و ژنوتیپهای انتخابی انار، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملأ تصادفیبادوعاملژنوتیپانار در 12 سطح (شیشهکپ فردوس، ملس یزدی، ملس ساوه، رباب نیریز، گلنار زینتی ساوه، گلنار زینتی سروستان، گلنار زینتی شهداد، نرک لاسجرد سمنان، وحشی بابلسر، پوست سیاه اردکان، چاه افضل و وشیک ترش سراوان) و میانگین شوریخاکدر پنجسطح (5/1، 8/3، 2/6، 3/9 و 6/12 دسیزیمنس برمتر)و با چهار تکرار (مجموعا 240 گلدان)، انجامشد.بر اساسنتایج،کمترین میزان آستانه تحمل به شوری در ژنوتیپ وشیک ترش سراوان (02/3 دسیزیمنس برمتر) و پس از آن در رقم ملس ساوه (25/3 دسیزیمنس برمتر) و گلنار زینتی ساوه (40/3 دسیزیمنس برمتر)، مشاهده شد. بیشترین آستانه تحمل به شوری در ژنوتیپهای گلنار زینتی شهداد، چاه افضل، پوست سیاه اردکان و رقم ملس یزدی، بهترتیب به میزان (90/4، 70/4، 38/4 و 17/4 دسیزیمنسبرمتر) و بیشترین مقدار شیب کاهش عملکرد به ازای افزایش هر واحد شوری (بر حسب دسیزیمنس برمتر)، در ژنوتیپ گلنار زینتی ساوه (89/7 درصد)و پس از آن در ژنوتیپهای گلنار زینتی سروستان (39/7%)، وشیک ترش سراوان (69/6%) و رقم ملس ساوه (33/6%)، مشاهده شد. کمترین مقدار شیب کاهش عملکرد در ژنوتیپهای چاه افضل، پوست سیاه اردکان و نرک لاسجرد سمنان بهترتیب به میزان (83/2%، 88/2% و 89/2%)، مشاهده شد. در مجموع نتایج نشان داد که میزان شوری که موجب کاهش عملکرد 50% در ژنوتیپهای چاه افضل، پوست سیاه اردکان و نرک لاسجرد سمنان شد، در حدود دو برابر میزان شوری بود که موجب کاهش عملکرد 50% در ژنوتیپهای گلنار زینتی ساوه، گلنار زینتی سروستان و وشیک ترش سراوان و رقم ملس ساوه شده بود. کاهش 50% عملکرد در ژنوتیپهای چاه افضل، پوست سیاه اردکان و نرک لاسجرد سمنان به ترتیب در شوریهای 37/22، 74/21 و 10/21 دسیزیمنس برمتر، مشاهده شد. در پژوهشهای قبلی گزارش شده است کهدر شوری 4/8 دسیزیمنسبرمتر تا میزان 50% از عملکرد (بیوماس) درختان انارکاسته میشود، در حالیکه نتایج این پژوهش نشان داد که در ژنوتیپهای چاه افضل، پوست سیاه اردکان و نرک لاسجرد سمنان در شوری 4/8 دسیزیمنس بر متر تنها به ترتیب 47/10، 58/11 و 30/13 درصد از عملکرد کاسته شد.بر این اساس، ژنوتیپهای چاه افضل، پوست سیاه اردکان و نرک لاسجرد سمنانبرای انجام آزمایش ها و مطالعات تکمیلی و کاشت به عنوان پایه در ایستگاه چاه افضل مرکز ملی تحقیقات شوری انتخاب شدند.
مقاله پژوهشی
میثم عابدین پور؛ هادی دهقان؛ مهدی مکاری؛ هادی معماریان
چکیده
اینتحقیقبهمنظورشبیهسازیاجزایبیلانآبدرمقیاسمزرعهای،پیشبینیرطوبتدرنیمرخخاک،وهم چنینعملکرد دانهدرمزارعتحتآبیاریگندمدردشتنیشابورانجامشد. در این راستا، تعداد سه مزرعهدرنقاطمختلفدشتانتخابگردید. دادههای ورودی مدلAquaCrop شامل پارامتر های هوا،خاک، گیاه و عملیات زراعیدرهرکدامازمزارعجداگانه جمعآوریگردید و سپساطلاعاتموردنیازمدلو ...
بیشتر
اینتحقیقبهمنظورشبیهسازیاجزایبیلانآبدرمقیاسمزرعهای،پیشبینیرطوبتدرنیمرخخاک،وهم چنینعملکرد دانهدرمزارعتحتآبیاریگندمدردشتنیشابورانجامشد. در این راستا، تعداد سه مزرعهدرنقاطمختلفدشتانتخابگردید. دادههای ورودی مدلAquaCrop شامل پارامتر های هوا،خاک، گیاه و عملیات زراعیدرهرکدامازمزارعجداگانه جمعآوریگردید و سپساطلاعاتموردنیازمدلو ویژگیهایزراعیگندمواسنجیشد. اندازه گیری رطوبت خاک مزارع از سه عمق (30-0، 60-30 و90-60) سانتی متر و در پنج نوبت در فصل زراعی انجام شد. برای ارزیابی کارآیی مدل از آمارههای متوسط خطای ریشة میانگین مربعات(RMSE)، کارآیی مدل (EF) و خطای برآورد (Pe) استفاده شد. نتایجحاصلازشبیهسازیرطوبتدرنیمرخخاکنشاندادکهمدل مزبورمقداررطوبترادرعمقهاو زمانهایمختلفبهخوبیشبیهسازیمیکند. نتایج تحقیق نشان داد که آماره های ارزیابی کارآیی مدل در مرحله واسنجی برای شبیهسازی رطوبت خاک در همه مزارع بهترتیب 032/0<RMSE<027/0، 91/0<EF<80/0 و 14<Pe<5/3 درصد بود. این مقادیر در مرحله اعتبارسنجی مدل 031/0<RMSE<025/0، 94/0<EF<82/0 و 12<Pe<7/2 درصد حاصل گردید. حداقل وحداکثر درصد خطای شبیه سازی مدل برای عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب در همه مزارع تحت مدیریت کشاورز به ترتیب 8/8%-4% و 9%-6/4% بود. با توجه به نتایج تحقیق، مدل AquaCrop قادر است میزان رطوبت خاک، عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب را در شرایطمشابه این مزارع با دقت قابل قبولی شبیه سازی نماید.
مقاله پژوهشی
محمد حسین بناکار؛ سید علی محمد چراغی؛ مهدی کریمی زارچی؛ محمدحسن رحیمیان
چکیده
با توجه به کمبود منابع آب متعارف و افزایش شوری منابع آب و خاک، استفاده از گیاهان شورپسند برای تولید علوفه و امنیت غذایی از اهمیت ویژهای برخوردار است. بهمنظور مقایسه عملکرد علوفه برخی گونه‌های شورپسند در روشهای مختلف آبیاری (قطرهای، بابلر، جویچه‌ای)، پژوهشی در مزرعه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در شهرستان صدوق ...
بیشتر
با توجه به کمبود منابع آب متعارف و افزایش شوری منابع آب و خاک، استفاده از گیاهان شورپسند برای تولید علوفه و امنیت غذایی از اهمیت ویژهای برخوردار است. بهمنظور مقایسه عملکرد علوفه برخی گونه‌های شورپسند در روشهای مختلف آبیاری (قطرهای، بابلر، جویچه‌ای)، پژوهشی در مزرعه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در شهرستان صدوق استان یزد طی سه سال متوالی انجام شد. این آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک تصادفی در سه تکرار انجام شد، بطوریکه سیستمهای مختلف آبیاری در پلات‌های اصلی و گونه‌های گیاهی شورپسند (Atriplex halimus، A. lentiformis، A. canesence، A. nummulariaو Kochia indica) در پلات‌های فرعی قرار گرفتند. آبیاری با آب شور dS.m-114 انجام گردید و پس از اینکه گیاهان به رشد کافی رسیدند، هر سه تا چهار ماه یک بار برداشت شده، عملکرد و اجزاء عملکرد علوفه و نیز کارآیی مصرف آب در روشهای مختلف آبیاری اندازهگیری شد. صرف نظر از روش آبیاری، گونه A. canesenceو سپس A.halimusبه ترتیب با تولید 48/7 و 28/3 تن در هکتار علوفه خشک، بیشترین میزان علوفه را در بین گونه‌های مورد مطالعه تولید کردند که اختلاف آنها با یکدیگر و با سایر گونه‌ها در سطح پنج درصد معنیدار بود. در روش آبیاری جویچه‌ای، بیشترین و کمترین مقدار کارآیی مصرف آب به ترتیب متعلق به گونه‌های A. canesenceو K. indicaبود. در روشهای آبیاری بابلر و قطرهای نیز گونه A. canesenceبیشترین مقدار کارآیی مصرف آب را داشت. بر اساس نتایج، بالاترین مقدار کارآیی مصرف آب (kg/m326/2) از گونه A. canesenceدر آبیاری به روش بابلر و پایین‌ترین مقدار (kg/m3 07/0) از گونه K. indicaدر آبیاری به روش قطرهای به دست آمد. بنابراین، با در نظر گرفتن صرفه اقتصادی و سهولت بهرهبرداری از سامانه آبیاری، بر اساس نتایج این تحقیق، گونه A. canesenceبا عملکرد علوفه خشک 73/7 تن در هکتار با آبیاری به روش جویچه‌ای و 81/8 تن در هکتار با آبیاری به روش بابلر به عنوان گونه برتر برای تولید علوفه در شرایط شور توصیه میشود. تکرار آزمایش با تعیین آب مورد نیاز هر گیاه بر اساس تبخیر و تعرق یا تغییرات رطوبت خاک به نتیجه‌گیری کمک خواهد کرد.
مقاله پژوهشی
فرزین پرچمی عراقی؛ فاطمه سمیع پور؛ عدنان صادقی لاری
چکیده
به‌دلیل تغییرات زمانی سریع تراز آب زیرزمینی کم‌عمق و اجزای بیلان آب و نیز به‌لحاظ وسعت قابل توجه (حدود 20 هکتار) هر قطعه از مزارع نیشکر با زهکشی زیرزمینی در استان خوزستان، شبیهسازی واقع‌بینانه فرآیندهای زراعی-هیدرولوژیکی حاکم بر این مزارع چالش‌برانگیز است. در پژوهش حاضر، از طریق کاربرد نسخه تصحیح شده‌ای از مدل SWAPو گونه ...
بیشتر
به‌دلیل تغییرات زمانی سریع تراز آب زیرزمینی کم‌عمق و اجزای بیلان آب و نیز به‌لحاظ وسعت قابل توجه (حدود 20 هکتار) هر قطعه از مزارع نیشکر با زهکشی زیرزمینی در استان خوزستان، شبیهسازی واقع‌بینانه فرآیندهای زراعی-هیدرولوژیکی حاکم بر این مزارع چالش‌برانگیز است. در پژوهش حاضر، از طریق کاربرد نسخه تصحیح شده‌ای از مدل SWAPو گونه بهبود یافته‌ای از الگوریتم بهینهسازی رفتار جمعی اجزای یکپارچه (UPSO)، یک طرح مدلسازی زراعی-هیدرولوژیکی توزیعی با قابلیت واسنجی زیرروزانه با امکان شبیهسازی زهکشی زیرزمینی کنترل شده ساخته شد. طرح مدلسازی مزبور در یکی از مزارع کشت و صنعت نیشکر امام خمینی (ره) با مدیریت زهکشی کنترل شده (کنترل سطح ایستابی در عمق 90 سانتی‌متر) و کشت اول نیشکر (رقم CP48-103) طی دوره شبیهسازی 28/4/1389 تا 20/9/1390 (به‌مدت 481 روز) به‌کاربرده شد. نتایج واسنجی و صحت‌یابی مدل مزبور حاکی از قابلیت تعمیم‌پذیری مناسب مدل در شبیهسازی رطوبت خاک، عمق سطح ایستابی و جریان زه‌آب خروجی (با آماره ضریب راندمان مدل، EF، بهترتیب، برابر با 829/0، 922/0 و 857/0 طی مرحله واسنجی و آماره EF بهترتیب، برابر با 877/0، 781/0 و 712/0 طی مرحله صحت‌یابی)، شبیهسازی نیمرخ غلظت املاح آب خاک و شوری زه‌آب خروجی از سیستم زهکش زیرزمینی )با آمارهریشه میانگین خطای نرمال شده، NRMSE، بهترتیب، برابر با 124/0 و 079/0 در مرحله واسنجی و آماره NRMSE بهترتیب، برابر با 152/0 و 072/0 طی مرحله صحت‌یابی) و شبیهسازی شاخص سطح برگ، عملکرد نی و عملکرد ساکارز (با آماره EFبهترتیب، برابر با 997/0، 993/0 و 988/0 در مرحله واسنجی) بود. بر اساس اجزای بیلان املاح شبیهسازی شده طی دوره مطالعاتی، حدود 10/30 تن نمک بر هکتار از طریق آبیاری به مزرعه مطالعاتی وارد و حدود 25/46 تن نمک بر هکتار از طریق سیستمهای زهکشی سطحی و زیرزمینی به بدنه‌های آبی پذیرنده تخلیه شد.
مقاله پژوهشی
فاطمه حاجی آبادی؛ فرزاد حسن پور؛ مصطفی یعقوب زاده؛ حسین حمامی؛ سید محسن سیدی
چکیده
تنش شوری و خشکی از مهم‌ترین عواملی هستند که رشد و نمو گیاهان را در نواحی خشک و نیمهخشک محدود می‌کنند. به منظور بررسی اثرات مقدار و شوری آب آبیاری بر روی عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم سیروان آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند و در سال زراعی 97-1396 ...
بیشتر
تنش شوری و خشکی از مهم‌ترین عواملی هستند که رشد و نمو گیاهان را در نواحی خشک و نیمهخشک محدود می‌کنند. به منظور بررسی اثرات مقدار و شوری آب آبیاری بر روی عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم سیروان آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند و در سال زراعی 97-1396 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل مقدارهای مختلف آبیاری در چهار سطح (125%، 100%، 75% و 50% نیاز آبی گندم) و شوری آب آبیاری در سه سطح (6/1 دسی زیمنس بر متر، شش دسی زیمنس بر متر و 8/7 دسی زیمنس بر متر) بود. نتایج آزمایش نشان داد که اجزای عملکرد، عملکرد بیولوژیک و دانه گندم به طور معنیداری تحت تأثیر مقدار آب آبیاری، شوری آب آبیاری و اثر متقابل آنها قرار گرفتند.بیشترین مقدار عملکرد بیولوژیک و دانه گندم متعلق به تیمار 125% نیاز آبی گندم × شوری 6/1 دسی زیمنس بر متر به ترتیب با 1535 و 76/588 گرم در مترمربع بود. افت 65% عملکرد بیولوژیک و دانه گندم در تیمار50% نیاز آبی گندم × شوری 8/7 دسی زیمنس بر متر در مقایسه با تیمار 125% نیاز آبی گندم × شوری 6/1 دسی زیمنس بر متر مشاهده شد. عملکرد بیولوژیک و دانه بین تیمارهای 125% نیاز آبی گندم × شوری 6/1 دسی زیمنس بر متر و 100% نیاز آبی گندم × شوری 6/1 دسی زیمنس بر متر اختلاف معنیداری را نشان ندادند. در تیمارهای مقدارهای آبیاری، اگرچه در بیشتر صفات تیمار 125% نیاز آبی گندم تیمار برتر بود ولی اختلاف معنیداری با تیمار مصرف 100% نیاز آبی گندم نداشت. با توجه به نتایج این آزمایش، ضرورت دارد در شرایط شور، برای ممانعت از تجمع شوری در منطقه توسعه ریشه و کاهش اثرات منفی آن، آبیاری طبق نیاز آبیگندم انجام گیرد.
مقاله پژوهشی
هادی دهقان؛ مهدی مکاری؛ میثم عابدین پور
چکیده
با توجه به افت کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی، بهینهسازی مصرف آب در کشاورزی ضروری است. یکی از روشهای بهینهسازی مصرف آب در کشاورزی بخصوص در مناطق خشک و نیمهخشک، استفاده از توابع تولید آب- شوری- عملکرد میباشد. لذا این مطالعه بهمنظور پیشبینی عملکرد و اجزای عملکرد گیاه اسفناج و تعیین تابع تولید بهینه در شرایط تنش شوری و ...
بیشتر
با توجه به افت کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی، بهینهسازی مصرف آب در کشاورزی ضروری است. یکی از روشهای بهینهسازی مصرف آب در کشاورزی بخصوص در مناطق خشک و نیمهخشک، استفاده از توابع تولید آب- شوری- عملکرد میباشد. لذا این مطالعه بهمنظور پیشبینی عملکرد و اجزای عملکرد گیاه اسفناج و تعیین تابع تولید بهینه در شرایط تنش شوری و خشکی در منطقه کاشمر اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار شامل سه فاکتور شوری (آب شرب 75/0=S1، 4=S2، 8=S3دسیزیمنس بر متر) و سه سطح آبیاری (شامل آبیاری کامل (100% نیاز آبی)=I1، I175%= I2و I150%= I3) اجرا گردید. دادههای عملکرد و اجزای عملکرد اسفناج (شامل سطح برگ، ارتفاع گیاه، ارتفاع ساقه، طول ریشه، وزن خشک گیاه و وزن خشک ریشه) بر مدلهای مختلف توابع تولید شامل خطی ساده، کاب داگلاس، درجه دوم و متعالی برازش داده شد و پس از تعیین ضرایب توابع مختلف، تابع تولید بهینه اسفناج تعیین گردید. برای ارزیابی توابع مختلف از شاخصهای آماری میانگین مجذور مربعات خطای نرمال شده، میانگین مطلق خطا، کارایی مدلسازی، شاخص توافق و ضریب تعیین استفاده شد. نتایج نشان داد که ضریب تعیین (R2) برآورد وزن کل زیتوده توسط توابع درجه دوم، متعالی، خطی ساده و کابداگلاسبه ترتیب 93/0، 89/0، 88/0 و 86/0 بود. همچنین، بیشترین مقدار شاخصهای میانگین مجذور مربعات خطای نرمال شده و میانگین مطلق خطا مربوط به توابع خطی ساده و کاب داگلاس میباشد. بنابراین بر اساس نتایج این تحقیق، تابع تولید درجه دوم به عنوان تابع تولید بهینه برای عملکرد و اجزای عملکرد گیاه اسفناج، در منطقه قابل توصیه میباشد.
مقاله پژوهشی
سمیرا مصری؛ شجاع قربانی دشتکی؛ حسین شیرانی؛ ابوالقاسم کامکار روحانی؛ حمیدرضا متقیان
چکیده
آب خاک از عوامل مهم موثر در رشد گیاه است. روشهای متفاوتی برای تعیین آب خاک وجود دارد. از آنجا که تعیین رطوبت حجمی به روش آزمایشگاهی زمانبر بوده و موجب برهمخوردگی خاک میشود، این پژوهش به منظور ارزیابی برخی روشهای صحرایی (درجا) اندازهگیری رطوبت خاک انجام شد. برای اندازهگیری رطوبت خاک از روشمقاومت الکتریکی با آرایش ...
بیشتر
آب خاک از عوامل مهم موثر در رشد گیاه است. روشهای متفاوتی برای تعیین آب خاک وجود دارد. از آنجا که تعیین رطوبت حجمی به روش آزمایشگاهی زمانبر بوده و موجب برهمخوردگی خاک میشود، این پژوهش به منظور ارزیابی برخی روشهای صحرایی (درجا) اندازهگیری رطوبت خاک انجام شد. برای اندازهگیری رطوبت خاک از روشمقاومت الکتریکی با آرایش الکترودی ونر، روش رادار نفوذی به زمین با آنتن 700 مگاهرتز و دو حسگر (thetaml2 وsm300)، در 72 نمونه خاکهایی با بافت لوم، لومشنی، لومسیلتی، رسیسیلتی، رسیلومی و سیلتیرسیلومی در بخشهایی از حوزه آبخیز شهرکرد استفاده شد. نتایج بهدست آمده ضریب همبستگی بین رطوبت خاک و عکس مقاومت الکتریکی زمین را 85/0 نشان داد. همچنین، ضریب همبستگی بین مقادیر حاصل از روش رادار زیرسطحی، حسگر sm300و thetaml2با نتایج بهدست آمده از اندازهگیریهای آزمایشگاهی به ترتیب برابر بود با 86/0، 94/0 و 86/0 و شاخص CRM 52/0- ، 75/0- و 22/1- بدست آمد. با مقایسه مقاومت ویژه الکتریکی، رطوبت بهدست آمده از رادار نفوذی به زمین و حسگر sm300و thetaml2با رطوبت حجمی اندازه گیری شده در آزمایشگاه، مقادیر ریشه میانگین مربعات خطا بهترتیب 41/8، 4، 3/5 و 6/8 و RRMSEبهترتیب 10، 31، 29 و 26 بهدست آمد. آزمون دانکن بین رطوبتها نشان داد که اختلاف رطوبت بهدست آمده از حسگرها با رطوبت اندازه گیری شده در آزمایشگاه در سطح 5 درصد (05/0p<) معنیدار بود. بر اساس نتایج ، حسگر sm300دارای بالاترین میزان همبستگی و رادار نفوذی به زمین دارای کمترین خطا (RMSE) در بین سایر روشها بود. با توجه به مقدار RRMSEهمه حسگرها تخمین مناسبی از رطوبت خاک داشتند. بهطور کلی، برای تعیین رطوبت حجمی نیمرخ خاک در مقیاسهای مزرعه تا زیرحوضه، روش مقاومت الکتریکی، رادار زیرسطحی و حسگرهای رطوبتی به دلیل سهولت استفاده و تعیین دامنه گسترده رطوبت خاک، میتواند بهعنوان روشی اقتصادی و سریع بدون تخریب ساختمان خاک،مورد استفاده قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
بختیار کریمی؛ فریبا علی نظری
چکیده
تخمین ابعاد جبهه رطوبتی موجب افزایش راندمان کاربرد و استفاده بهینه از آب میگردد. با توجه به اینکه بیشتر زمینهایکشاورزی تحت کشت در اکثر مناطق دنیا نامسطح است، شناخت الگوی نسبتاً مناسب جبههی رطوبتی در اراضی شیبدار برای مدیریت و بهرهبرداری صحیح از سیستمهایآبیاری قطرهای ضروری میباشد. در این پژوهش، برای ...
بیشتر
تخمین ابعاد جبهه رطوبتی موجب افزایش راندمان کاربرد و استفاده بهینه از آب میگردد. با توجه به اینکه بیشتر زمینهایکشاورزی تحت کشت در اکثر مناطق دنیا نامسطح است، شناخت الگوی نسبتاً مناسب جبههی رطوبتی در اراضی شیبدار برای مدیریت و بهرهبرداری صحیح از سیستمهایآبیاری قطرهای ضروری میباشد. در این پژوهش، برای اندازهگیری جبهه پیشروی رطوبت در خاک دو مدل فیزیکی به شکل مکعب مستطیلساخته شد. از مدل کوچکتر برای انجام آزمایش با دبی کمتر و از مدل بزرگتر برای آزمایش با دبی بیشتر استفاده شد. آزمایشها برای چهار شیب مختلف (0%، 10%، 20% و 30%)، سه نوع خاک با بافتهای مختلف (سبک،متوسط، سنگین)، با سه دبی قطرهچکان (2، 4 و 6 لیتر در ساعت) به انجام رسید. نتایج نشان داد که گسترش پیاز رطوبتی در اراضی شیبدار در قسمت پایین دست و بالادست قطرهچکان (برای دبیها و خاکهای مختلف) متفاوت میباشد، بنابراین، طراحی در ارتباط با موقعیت قرارگیری قطرهچکان و گیاه در اراضی شیبدار بایستی متفاوت از اراضی مسطح باشد و با توجه به ماهیت اراضی شیبدار و موقعیت گیاه به سمت پایین قطرهچکان تغییر مکان داده شود که مقادیر دقیق آن وموقعیت دقیق قرارگیری قطرهچکان‌ها برای سناریوهای مختلف (برای دبیها، شیبها و خاکهای مختلف) در این تحقیق ارائه شده است. نتایج نشان داد که درصد شعاع خیس شده پایین دست قطرهچکان در اراضی شیبدار برای سه نوع خاک سنگین، متوسط و سبک به ترتیب بین 5/81-2/49%، 76-2/49% و 7/70-3/48% متغییر میباشد و این مقادیر برای درصد شعاع خیس شده بالادست قطرهچکان به ترتیب بین 8/50-5/%18، 8/50-%24 و 7/49-3/29% متغییر میباشد. نتایج این تحقیق میتواند به عنوان یک راهنمای کلی در طراحی سیستمهای آبیاری قطرهای در اراضی شیبدار استفاده گردد و موقعیت گیاه و قطرهچکان را به صورت نسبتاً دقیقی مشخص کند.
مقاله پژوهشی
میلاد دوست حسینی؛ حمید سودایی زاده؛ رستم یزدانی بیوکی؛ محمدرضا سرافراز اردکانی؛ محمد علی حکیم زاده
چکیده
تحقیق حاضر در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 در گلخانه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل هفت سطح شوری آب (3 (شاهد)، 10، 20، 30، 40، 50 و 60 دسی زیمنس بر متر) بود که اثر آن برگونه سیاه شور بررسی گردید. در این مطالعه صفاتی از جمله طول گیاه، وزن تر و خشک گیاه، سطح برگ، محتوای کلروفیل، قند محلول و ...
بیشتر
تحقیق حاضر در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 در گلخانه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل هفت سطح شوری آب (3 (شاهد)، 10، 20، 30، 40، 50 و 60 دسی زیمنس بر متر) بود که اثر آن برگونه سیاه شور بررسی گردید. در این مطالعه صفاتی از جمله طول گیاه، وزن تر و خشک گیاه، سطح برگ، محتوای کلروفیل، قند محلول و میزان پرولین مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر سطوح تنش شوری بر تمامی ویژگیهای مورد بررسی معنیدار بود. افزایش شوری سبب کاهش معنیدار طول گیاه شد، به طوری که گیاهان تیمار شده با شوری 60 دسی زیمنس بر متر نسبت به گیاهان تحت تنش شوری سه دسی زیمنس بر متر با 37/12 درصد کاهش طول گیاه مواجه شدند. وزن تر، وزن خشک، سطح برگ، کلروفیل a و کلروفیل کل با افزایش تنش شوری از 3 تا 30 دسیزیمنس بر متر افزایش معنیدار داشتند و سپس با افزایش شوری تا سطح 60 دسی زیمنس بر متر به طور معنیداری کاهش یافتند. با افزایش شوری از 3 تا 30 دسی زیمنس بر متر وزن خشک گیاه به میزان 7/3 گرم در بوته افزایش یافت سپس با افزایش شوری تا سطح 60 دسی زیمنس بر متر وزن خشگ گیاه با کاهش معنیداری مواجه شد. افزایش شوری از تیمار شاهد تا سطح 60 دسیزیمنس بر متر سبب افزایش میزان پرولین (03/52 %) و قندهای محلول (12/21 %) گیاه شد. حدآستانه تحمل به شوری آب آبیاری در گیاه سیاه شور 31 دسی زیمنس بر متر و شیب کاهش ماده خشک آن به ازای افزایش هر واحد شوری 22/0 % بود.
مقاله پژوهشی
پریا راشکی؛ حلیمه پیری؛ عیسی خمری
چکیده
در این تحقیق، اثر مقادیر مختلف آب آبیاری و کود پتاسیم بر چای ترش مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش درقالبطرح کرت‌های یکبارخرد شده به صورت بلوک کامل تصادفی در سه تکرار با چهار تیمار آب آبیاری (I1 ، I2 ، I3و I4به ترتیب معادل 40%، 60%، 80% و 100% نیاز‌آبی‌گیاه) سه سطح پتاسیم (K1، K2وK3 به ترتیب معادل 50%، 75% و 100% نیاز‌کودی پتاسیم) بهعنوان کرت فرعی ...
بیشتر
در این تحقیق، اثر مقادیر مختلف آب آبیاری و کود پتاسیم بر چای ترش مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش درقالبطرح کرت‌های یکبارخرد شده به صورت بلوک کامل تصادفی در سه تکرار با چهار تیمار آب آبیاری (I1 ، I2 ، I3و I4به ترتیب معادل 40%، 60%، 80% و 100% نیاز‌آبی‌گیاه) سه سطح پتاسیم (K1، K2وK3 به ترتیب معادل 50%، 75% و 100% نیاز‌کودی پتاسیم) بهعنوان کرت فرعی انجام شد. در پایان آزمایش، پارامترهای کمی شامل ارتفاع گیاه، وزن و تعداد کپسول، عملکرد خشک و کارآیی مصرف آب آبیاری اندازهگیری شد. همچنین، پارامترهای کیفی شامل مقدار آنتوسیانین، پروتئین و کربوهیدرات برای بررسی اثرات تنش آبی و کودی بر کیفیت چای ترش اندازهگیری شد. نتایج آزمایش نشان داد که اثرات ساده آب آبیاری و کود پتاسیم بر تمامی پارامترهای اندازهگیری شده در سطح احتمال 1% و 5% معنیدار گردید. بیشترین عملکرد از تیمارهای 100 % مصرف کود پتاسیم و 80 % نیاز آبی بهدست آمد. بیشترین بهره‌وری آب آبیاری در تیمار 60 % نیاز آبی 100% مصرف کود پتاسیم بهدست آمد اما از این نظر بین تیمارهای 60% و 80% نیاز آبی گیاه تفاوت معنیدار حاصل نشد. از نظر کیفی، با کاهش مقدار آب آبیاری تا 60% نیاز آبی گیاه و کاهش مصرف کود پتاسیم، مقدار آنتوسیانین، درصد پروتئین و کربوهیدرات افزایش یافت. اما از این نظر بین تیمار 50% و 75% مصرف کود پتاسیم تفاوت معنیدار مشاهده نشد. بنابراینباتوجهبهوضعیتآبمنطقهوکاهشمنابع آبی،به‌کاربردن80% نیازآبیباعث صرفه‌جویی در مصرف آب و مصرف 75% کود پتاسیم باعث افزایش کیفیت و تعدیل خسارات ناشی از تنش خشکی در چای ترش میگردد.
مقاله پژوهشی
نادر سلامتی؛ پیمان ورجاوند؛ شکراله آبسالان؛ آذرخش عزیزی؛ محی الدین گوشه
چکیده
به منظور بهرهوریبهینهاز آب در کشاورزی، دانستن میزان نشت آب از کانالها ضروری است. در این پژوهش، ارزیابی کانالهای خاکی و کانالتهای شبکههای آبیاری و زهکشی استان خوزستان با محاسبه راندمان انتقال آب و تلفات نشت انجام شد. در این رابطه، تعداد30 کانال در شبکههای اصلی آبیاری و زهکشی استان خوزستان شامل:کارون بزرگ، شمال خوزستان، ...
بیشتر
به منظور بهرهوریبهینهاز آب در کشاورزی، دانستن میزان نشت آب از کانالها ضروری است. در این پژوهش، ارزیابی کانالهای خاکی و کانالتهای شبکههای آبیاری و زهکشی استان خوزستان با محاسبه راندمان انتقال آب و تلفات نشت انجام شد. در این رابطه، تعداد30 کانال در شبکههای اصلی آبیاری و زهکشی استان خوزستان شامل:کارون بزرگ، شمال خوزستان، کرخه، شاوور، زهره، جراحی و کانالهای تحت مدیریت کشاورزان مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. تعداد 17 کانالت و شش کانال خاکی در شبکههای آبیاری از درجات سه و چهار بوده و همچنین یک کانالت و شش کانال خاکی تحت مدیریت کشاورز قرار داشت.دامنه تغییرات راندمان انتقال در کانالتها از 9/38% در شهرستان رامشیر تا 7/99% در شهرستان شوشتر و در کانالهای خاکی از 9/46% در شهرستان باغملک تا 3/89% در شهرستان شوش در نوسان بود. مقایسه میانگین شاخصهای اندازهگیری و محاسبه شده با آزمونt نشان داد کهمقدار تلفات در هر کیلومتر طول کانال خاکی با مقدار 7/3017 مترمکعب در روز نسبت به کانالتها با مقدار 2/2166 مترمکعب در روز اختلاف معنیداری نداشت.نتایج ضرایب همبستگی پیرسون نشان دادکه همبستگی منفی و معنیداری در سطح یک درصد بین راندمان انتقال با مقدار تلفات در هر کیلومتر طول کانال و نیز بین میزان تلفات با دبی ورودی در هر کیلومتر کانال وجود دارد. 7/16% از کل کانالتهای مورد بررسی، راندمان انتقال کمتر از 8/67% (بین 9/38% تا 8/67%) داشتند، در حالی که در 50 % کانالهای خاکی، راندمان انتقال کمتر از 6/68% بود.میزان کم تلفات آب در نیمی از کانالتها و زیاد بودن بیش از حد تلفات در 11% کانالتها که حتی از تلفات آب در کانالهای خاکی هم بیشتر بود، ضرورت توجه هر چه بیشتر به مدیریت بهینه استفاده از کانالتها را نمایان میسازد. این مدیریت، هم در مراحل طراحی و ساخت این سازه و هم در مراحل نصب و قرارگیری در اراضی کشاورزی باید مدنظر قرار گیرد. همچنین باید به واشرهای آب بندی و دیگر تجهیزات مناسب جلوگیری از نشت آب توجه ویژه شود.