موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش آب در کشاورزی
2228-7140
2251-6646
30
2
2016
06
21
تاثیر مقادیر آب و نیتروژن مصرفی بر عملکرد، اجزای عملکرد و بهرهوری آب در دو روش کشت برنج
145
157
FA
رضا
اسدی
دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی دانشگاه فردوسی مشهد پردیس بین الملل.
امین
علیزاده
استاد گروه علوم و مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد.
alizadeh@um.ac.ir
حسین
انصاری
دانشیار گروه علوم و مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد.
a_hos@yahoo.com
مسعود
کاوسی
دانشیار موسسه تحقیقات برنج کشور.
masoud_kavoosi2@yahoo.com
ابراهیم
امیری
دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان.
10.22092/jwra.2016.106640
<strong>کشت برنج در ایران بیشتر بهصورت غرقاب با استفاده از ارقام برنج آبی بوده که در این روش کشت، آب و کود نیتروژن به مقدار زیادی مصرف میشود. از سوی دیگر، سختی کار، همراه با هزینههای بسیار زیاد آمادهسازی زمین، از معضلات کشت برنج در کشور به شمار میرود. بنابراین برای ارزیابی روشهای مختلف کشت و با هدف صرفهجویی در مصرف آب، کود نیتروژن و ارتقای بهرهوری آب در کشت برنج، آزمایشی به صورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار با استفاده از رقم جدید برنج به نام کشوری، در سال زراعی 1393 در معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور (آمل) انجام شد. در این تحقیق فاکتور اصلی شامل دو روش کشت نشایی در بستر سنتی (گلخراب شده) و هوازی (بدون گلخرابی)، و فاکتور فرعی شامل چهار سطح آبیاری (</strong><strong>70</strong><strong>،</strong><strong> 100</strong><strong>،</strong><strong> 130 درصد</strong><strong> تبخیر از تشتک تبخیر کلاس </strong><strong>A</strong><strong> و آبیاری غرقابی</strong><strong>) و </strong><strong>فاکتور فرعی فرعی با چهار سطح نیتروژن (</strong><strong>صفر</strong><strong>،</strong><strong> 80</strong><strong>،</strong><strong> 120 و 160 </strong><strong>کیلوگرم در هکتار) بود. نتایج نشان داد که اثر روش کشت بر آب مصرفی و بهرهوری آب و اثر فاکتور آبیاری و نیتروژن بر آب مصرفی، بهرهوری آب، عملکرد و صفات مرتبط با عملکرد، از نظر آماری در سطح یک درصد معنیدار بود. روش کشت هوازی موجب صرفهجویی در مقدار آب مصرفی و افزایش بهرهوری آب به ترتیب به مقدار 95/27 و 11/29 درصد شد. بهعلاوه عملکرد و بهرهوری آب، با افزایش مقدار مصرف کود نیتروژن، بهصورت معادله خطی افزایش یافت. با توجه به اثرات متقابل تیمارها، مصرف آب آبیاری معادل130</strong><strong> درصد تبخیر از تشتک تبخیر کلاس </strong><strong>A</strong><strong> و میزان کود مصرفی برابر با 120 کیلوگرم نیتروژن خالص از منبع اوره با داشتن عملکرد مطلوب و صرفهجویی در مصرف آب و نیتروژن به ترتیب به مقدار 9/8 درصد و 33 درصد، بهترین تیمار در این پژوهش شناخته شد. </strong>
آبیاری تناوبی,گلخراب,تنش آبی,روش کشت,هوازی
https://wra.areeo.ac.ir/article_106640.html
https://wra.areeo.ac.ir/article_106640_84fd9626bec326c5dda3ef0677c7487c.pdf
موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش آب در کشاورزی
2228-7140
2251-6646
30
2
2016
06
21
ارزیابی اثر فاصله و عمق زهکشهای زیرزمینی در اراضی شالیزاری، بهمنظور توسعه کشت دوم در یک مزرعه نمونه در گیلان
159
173
FA
مریم
علیزاده
دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل.
malizadeh87@gmail.com
پیمان
افراسیاب
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل.
p_afrasiab@yahoo.com
محمدرضا
یزدانی
استادیار پژوهش موسسه تحقیقات برنج کشور.
smryazdany@yahoo.com
عبدالمجید
لیاقت
استاد گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران (کرج).
aliaghat@ut.ac.ir
معصومه
دلبری
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل.
rakh_82@yahoo.com
10.22092/jwra.2016.106641
<strong>کشت دوم در اراضی شالیزاری دارای مزیتهای اقتصادی ناشی از تولید محصولات کشاورزی (کلزا، باقلا، سیر، تریتیکاله، سویا و...)، آمادهسازی بستر شالیزار برای برداشت مکانیزه محصول، تقویت اقتصاد خانوار کشاورزان برنجکار، افزایش انگیزه کشاورزان به ماندن در روستا است. به دلیل عدم</strong><strong>قابلیت زهکشهای</strong><strong>سطحی در</strong><strong>تخلیه</strong><strong>سریع</strong><strong>آب</strong><strong>از منطقه</strong><strong>ریشه،</strong><strong>شرایط</strong><strong>مناسب</strong><strong>برای</strong><strong>کشت</strong><strong>دوم</strong><strong>در</strong><strong>اراضی شالیزاری</strong><strong>فراهم</strong><strong>نشده که میتوان</strong><strong>با</strong><strong>ایجاد</strong><strong>سامانههای</strong><strong>زهکشی زیرزمینی،</strong><strong>علاوه</strong><strong>بر</strong><strong>ایجاد</strong><strong>شرایط </strong><strong>مناسب </strong><strong>برای</strong><strong>کاشت، داشت</strong><strong>و</strong><strong>برداشت</strong><strong>برنج،</strong><strong>امکان</strong><strong>کشت</strong><strong>محصولاتی</strong><strong>غیر</strong><strong>از</strong><strong>برنج را</strong><strong>در</strong><strong>فصول</strong><strong>مرطوب</strong><strong>فراهم</strong><strong>نمود. این پژوهش برای تعیین فاصله و عمق مناسب زهکشهای زیرزمینی در اراضی شالیزاری بهمنظور فراهم کردن شرایط مناسب برای کشت دوم، در 5/1 هکتار از اراضی شالیزاری مؤسسه تحقیقات برنج کشور در استان گیلان در سال زراعی 1393 به انجام رسید</strong><strong>. تیمارهای مورد آزمایش شامل </strong><strong>L<sub>7.5</sub>D<sub>0.8</sub></strong><strong>، </strong><strong>L<sub>10</sub>D<sub>0.8</sub></strong><strong>، </strong><strong>L<sub>15</sub>D<sub>0.8</sub></strong><strong>، </strong><strong>L<sub>7.5</sub>D<sub>1</sub></strong><strong>، </strong><strong>L<sub>10</sub>D<sub>1</sub></strong><strong>و </strong><strong>L<sub>15</sub>D<sub>1</sub></strong><strong>، زهکش سطحی، و شاهد (بدون زهکشی) بود. طول کلیه خطوط 40 متر و جنس لولهها پیویسی موجدار با قطر 125 میلیمتر است. از پوسته برنج بهعنوان پوشش اطراف لولههای زهکش استفاده شد. نتایج نشان داد که</strong><strong>زهکشهای زیرزمینی با فاصله 15 متر نتوانستهاند عمق سطح ایستابی را به حد قابل قبولی پایین بیاورند و فقط قادر بودند شرایط را برای کشت گیاهانی نظیر </strong><strong>شوید، جعفری، شاهی، تره (که عمق توسعه ریشه کمی دارند) فراهم کنند.</strong><strong> همچنین، زهکشهای سطحی باعث کاهش 22 درصد در میزان آب مازاد خاک نسبت به شاهد شد. در نهایت نتایج نشان داد که برای فراهم کردن شرایط مناسب برای کشت گیاهانی نظیر کلزا و باقلا، زهکشهای زیرزمینی با فواصل 5/7 و 10 متر مناسب است که با توجه به زهکشی بیش از حد در فاصله زهکش 5/7 متر، زهکشهای زیرزمینی با فاصله 10 متر بهعنوان فاصله مناسب در مرحله زهکشی بهمنظور کشت دوم انتخاب شد و با توجه به عدم معنیداری تفاوت سطح ایستابی بین تیمارهای </strong><strong>L<sub>10</sub>D<sub>1</sub></strong><strong>و </strong><strong>L<sub>10</sub>D<sub>0.8</sub></strong><strong>، زهکشهای زیرزمینی با عمق 8/0 متر مناسب تشخیص داده شد.</strong>
سطح ایستابی,زهکش سطحی,پوسته برنج
https://wra.areeo.ac.ir/article_106641.html
https://wra.areeo.ac.ir/article_106641_151aa4dc602f4c8ac4121088df9c479c.pdf
موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش آب در کشاورزی
2228-7140
2251-6646
30
2
2016
06
21
ارزیابی اثرات کمآبیاری و کاهش تخصیص آب بر تولید بخش کشاورزی استان قزوین
173
185
FA
ابوذر
پرهیزکاری
دانشجوی دکترای اقتصاد کشاورزی دانشگاه پیام نور تهران.
abozar.parhizkari@yahoo.com
محمود
صبوحی
دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد.
محمود
احمدپور
استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل.
حسین
بدیع برزین
عضوهیئت علمی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل.
hossein.badi89@gmail.com
10.22092/jwra.2016.106642
<strong>برای در امان ماندن از خطرات خشکسالی و بحران آب در آینده نیاز است که راهکارها و قوانین مناسبی برای بهرهبرداری از منابع آب محدود اتخاذ شود. بکارگیری راهبرد کمآبیاری در این زمینه، علاوه بر ایجاد تعادل بین میزان مصرف و منابع موجود (رودخانهها، آبهای زیرزمینی و سدها)، سبب کاهش مصرف بیرویه آب در بخش کشاورزی میشود. در تحقیق حاضر به منظور بررسی اثرات کمآبیاری بر الگوی کشت و سود ناخالص کشاورزان استان قزوین، ابتدا توابع تولید محصولات کشاورزی براساس سه روش آبیاری کامل، کمآبیاری پنج درصد و کمآبیاری 10 درصد تخمین زده شدند. سپس با استفاده از یک مدل برنامهریزی غیرخطی، الگوی بهینه کشت در استان قزوین تعیین شد. در پایان نیز اثرات کمآبیاری همزمان با اعمال سیاست کاهش آب آبیاری دردسترس تحت سناریوهای 10، 20، 30 و 40 درصد بر الگوی کشت و سود ناخالص کشاورزان مورد بررسی قرارگرفت. تخمین توابع تولید محصولات کشاورزی با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی و بسته نرمافزاری </strong><strong>Eviews</strong><strong>صورتگرفت. مدل برنامهریزی غیرخطی نیز در محیط نرمافزاری </strong><strong>GAMS</strong><strong> حل شد. نتایج حاصل از تخمین توابع تولید نشان داد که روش کمآبیاری پنج درصد سبب کاهش ناچیز عملکرد محصولات میشود، اما روش کمآبیاری 10 درصد بر عملکرد اغلب محصولات الگو اثر منفی میگذارد. نتایج حاصل از مدل برنامهریزی غیرخطی نیز نشان داد که بکارگیری روش کمآبیاری توأم با سیاست کاهش آب آبیاری دردسترس اگرچه منجر به کاهش سود ناخالص کشاورزان میشود، اما به حفظ و پایداری منابع آب سطحی و زیرزمینی استان قزوین کمک شایانی میکند.</strong>
الگوی کشت,بهینهسازی,برنامهریزی غیرخطی,تابع تولید,محدودیت آب
https://wra.areeo.ac.ir/article_106642.html
https://wra.areeo.ac.ir/article_106642_35a4aab5308e55042bac186814eb86d3.pdf
موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش آب در کشاورزی
2228-7140
2251-6646
30
2
2016
06
21
بررسی نتایج تخمین تبخیر و تعرق گیاه مرجع چمن با استفاده از مدلهای متریک و سبال در دشت قزوین
187
199
FA
رستا
نظری
دانش آموخته کارشناسیارشد مهندسی آبیاری و زهکشی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره).
nazarirasta@yahoo.com
عباس
کاویانی
استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره).
kaviani_abbas@yahoo.com
10.22092/jwra.2016.106643
<strong>افزایش تولید محصول به تأمین نیاز آبی گیاه وابسته است، لذا تخمین صحیح نیاز آبی گیاه نهتنها به تولید محصول کمک میکند، بلکه در مدیریت منابع آب نیز مؤثر است. بر همین اساس، هدف از پژوهش حاضر، بررسی نتایج تبخیر و تعرق گیاه مرجع چمن حاصل از اجرای مدلهای متریک و سبال با تصاویر ماهوارههای لندست هفت و هشت و ترا در دشت قزوین است. ابتدا برآوردهای مدلهای متریک و سبال با مجموع 10 تصویر از تصاویر سنجنده </strong><strong>MODIS</strong><strong> ماهواره ترا و سنجنده </strong><strong>ETM+</strong><strong> ماهواره لندست</strong><strong>هفت با دادهبرداریهای لایسیمتری گیاه مرجع چمن در سال 1380 مورد ارزیابی قرار گرفت. سنجنده </strong><strong>MODIS</strong><strong>با </strong><strong>88/0</strong><strong>R </strong><strong>=</strong><strong>، 91/1</strong><strong>RMSE</strong><strong>=</strong><strong>و </strong><strong>85/0 </strong><strong>SE=</strong><strong>میلیمتر بر روز و سنجنده </strong><strong>ETM+</strong><strong>با </strong><strong>00/1 </strong><strong>R=</strong><strong>، 91/0</strong><strong>RMSE=</strong><strong>، 09/0 </strong><strong>SE=</strong><strong>و انحراف از معیار 59/0 میلیمتر بر روز در مدل متریک در مقایسه با مدل سبال در سطح معنیدار 95 درصد برآورد دقیقتری را نسبت به داده</strong><strong></strong><strong>برداریهای صورت گرفته توسط لایسیمتر نشان دادهاند. سپس، نتایج مدلهای متریک و سبال حاصل از تصاویر سنجنده </strong><strong>OLI & TIRS</strong><strong>ماهواره لندست</strong><strong>هشت (به دلیل عدم وجود دادهبرداری لایسیمتری در زمان بررسی) با نتایج حاصل از اجرای مدل متریک بر روی سنجنده </strong><strong>ETM+</strong><strong>ارزیابی شد. نتایج ارزیابیها حاکی از آن است که مدل متریک با 96/0</strong><strong>R =</strong><strong>، 28/0 </strong><strong>RMSE=</strong><strong>، 29/0 </strong><strong>SE=</strong><strong>و انحراف از معیار 61/0میلیمتر بر روز نسبت به مدل سبال</strong><strong>در سطح معنی دار 90 درصد، بهعنوان مدل برتر برای برآورد تبخیر و تعرق گیاه مرجع در منطقه دشت قزوین قابل توصیه است.</strong>
سنجنده MODIS,سنجنده ETM+,سنجنده OLI & TIRS,لایسیمتر,نیاز آبی
https://wra.areeo.ac.ir/article_106643.html
https://wra.areeo.ac.ir/article_106643_76f7cbe88eb5983245a3f7620f37881c.pdf
موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش آب در کشاورزی
2228-7140
2251-6646
30
2
2016
06
21
شبیهسازی توزیع رطوبت در خاک تحت آبیاری قطرهای با آب شور با استفاده از مدل SWAP
201
213
FA
مهدی
تابعی
دانشجوی سابق کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز.
tabie_2011@yahoo.com
سعید
برومندنسب
استاد گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز.
boroomandsaed@yahoo.com
امیر
سلطانی محمدی
استادیار گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز.
a_soltani60@yahoo.com
علی حیدر
نصراللهی
استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان.
aliheidar_20@yahoo.com
10.22092/jwra.2016.106644
<strong>تعیین شکل توزیع رطوبت در خاک مستلزم صرف وقت و</strong><strong>انجام آزمایشهای صحرایی پرهزینه است. مدلهای شبیهساز جایگزین مناسبی در</strong><strong>پاسخگویی به مسائل مربوط به حرکت و</strong><strong>توزیع آب هستند.</strong><strong>در این پژوهش، شبیهسازی رطوبت خاک تحت آبیاری قطرهای با مدل </strong><strong>SWAp </strong><strong> انجام</strong><strong>گرفت و</strong><strong>کارآیی مدل فوق درمقایسه با</strong><strong>نتایج میدانی ارزیابی شد.</strong><strong>مدل</strong><strong>SWAP </strong><strong> براساس اطلاعات اندازهگیری شده از</strong><strong>مزرعه تحقیقاتی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید</strong><strong>چمران اهواز تحت کشت ذرت و مجهز</strong><strong>به سامانه آبیاری قطرهای در سال زراعی 92-1391 و</strong><strong>پارامترهای هیدرولیکی خاک بهدست آمده ازمدل </strong><strong>RETC</strong><strong>ارزیابی</strong><strong>گردید. داده های مورد نیاز این پژوهش با استفاده از دو تیمار شوری آب آبیاری شامل تیمار </strong><strong>T<sub>1</sub></strong><strong> ( آب رودخانه کارون با شوری </strong><strong>سه</strong><strong> دسی زیمنس بر متر) و تیمار </strong><strong>T</strong><strong><sub>2</sub></strong><strong><sub> </sub></strong><strong>با شوری 5/3 دسی زیمنس بر متر جمع آوری شد. روش کاشت به صورت دستی و در داخل کرتهایی شامل چهار ردیف سه متری با فاصله ردیف 75 سانتیمتر و با تراکم 80 هزار بوته در هکتار انجام شد. سیستم آبیاری قطرهای از نوع نوارهای تیپ با فاصله روزنههای 20 سانتیمتر و با آبدهی 2/2 لیتر بر ساعت با فشار 6/0 بار بود. مقایسه مقادیر</strong><strong>اندازهگیری شده رطوبت خاک در</strong><strong>مقابل مقادیر</strong><strong>پیشبینی شده تا عمق 90 سانتیمتری در </strong><strong>روی پشته، 10و 20 سانتیمتری قطرهچکان</strong><strong> در قالب ترسیم نموداری و محاسبه بیشینه خطا </strong><strong>(</strong><strong>ME</strong><strong>)، </strong><strong>میانگین ریشه دوم خطای نرمال شده</strong><strong>(</strong><strong>NRMSE</strong><strong>)</strong><strong> و ضریب باقیمانده</strong><strong> (</strong><strong>CRM</strong><strong>)</strong><strong> انجام شد. مقادیر</strong><strong>ME</strong><strong><em>،</em></strong><strong>NRMSE </strong><strong> و</strong><strong>CRM</strong><strong> در 10 سانتی</strong><strong></strong><strong>متری قطرهچکان بهترتیب برابر با 02/0، 41/14 و 0016/0- سانتیمتر مکعب بر سانتیمتر مکعب، در 20 سانتیمتری قطرهچکان 07/0، 49/15 و 036/0- سانتیمتر مکعب بر سانتیمتر مکعب و در روی پشته 1/2، 52/12 و 036/0- سانتیمتر مکعب بر سانتیمتر مکعب محاسبه شد. روند تغییرات دقت مدل </strong><strong>SWAp </strong><strong>در برآورد رطوبت از نزدیک قطره</strong><strong></strong><strong>چکان به سمت دورتر از قطرهچکان کاهشی بود که میتواند بهدلیل دقت پایین مدل در شوریهای بالا باشد. به طورکلی نتایج حاصل از شبیهسازی مدل </strong><strong>SWAp </strong><strong>نشان داد که این مدل میتواند توزیع رطوبت در خاک را تحت آبیاری قطرهای با آب شور با دقت قابل قبولی شبیهسازی نماید و می توان آن را بهعنوان ابزاری کارآمد برای ارزیابی توزیع رطوبت در اطراف قطرهچکان قلمداد کرد.</strong>
مزرعه ذرت,مدل RETC,آبیاری قطره ای از نوع نوارهای تیپ
https://wra.areeo.ac.ir/article_106644.html
https://wra.areeo.ac.ir/article_106644_904010395ee4146f69ad29ff20b8d59f.pdf
موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش آب در کشاورزی
2228-7140
2251-6646
30
2
2016
06
21
ارزیابی سامانههای آبیاری قطرهای و بارانی از لحاظ شاخصهای اقتصادی بهرهوری آب در جنوب فرانسه
215
226
FA
صغری
حسینیان
دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان.
s_hoseyniyan@yahoo.com
محمدرضا
خالدیان
دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان و گروه پژوهشی مهندسی آب و محیط زیست، پژوهشکده حوزه آبی دریای خزر.
khaledian@guilan.ac.ir
محمدکریم
معتمد
دانشیار، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان.
mkmotamed@yahoo.co.in
10.22092/jwra.2016.106645
<strong>با محدودیت منابع آبی، استفاده بهینه از آب در بخش کشاورزی بسیار مهم و اساسی است و منجر به</strong><strong>جلب توجه به اهمیت بهرهوری مصرف آب شده است. این پژوهش به منظور ارزیابی سه سامانه آبیاری قطرهای سطحی، زیرسطحی و آبیاری بارانی برای ذرت دانهای و در پنج تیمار آبیاری قطرهای سطحی (آبیاری کامل و کمآبیاری)، آبیاری قطرهای زیرسطحی با فواصل لاترال 120 و 160 سانتیمتر و آبیاری بارانی در سالهای 2007، 2008 و 2009 در موسسه تحقیقاتی ایرستئا واقع در شهر مونپلیه (جنوب فرانسه) انجام شد. برای ارزیابی تیمارها از شاخصهای بهرهوری </strong><strong>Wp </strong><strong>، </strong><strong>BPD</strong><strong>، </strong><strong>NBPD</strong><strong>و </strong><strong>B/C</strong><strong> استفاده شد. نتایج نشان داد در سال 2007 اجرای تیمار آبیاری کامل قطرهای سطحی </strong><strong>(</strong><strong>FI</strong><strong>) </strong><strong>در مقایسه با کمآبیاری قطرهای سطحی </strong><strong>(</strong><strong>DI</strong><strong>) </strong><strong>و آبیاری بارانی اقتصادیتر است. مقدار عملکرد دانه از 13800 کیلوگرم بر هکتار در آبیاری بارانی به</strong><strong>ترتیب به 16400 و 17400 کیلوگرم بر هکتار در </strong><strong>DI</strong><strong> و </strong><strong>FI</strong><strong> رسیده است. در سال 2008 تیمارهای آبیاری قطرهای زیرسطحی نسبت به آبیاری بارانی از لحاظ شاخصهای فوق برتری یافت و در سال 2009 بهرهوری آب تیمارهای زیرسطحی بیشتر از آبیاری بارانی بود اما هیچ یک از تیمارها سود خالصی را به همراه نداشتند. در سال 2008 و 2009 میزان آب مصرفی در آبیاری قطرهای زیرسطحی حداقل 16 درصد نسبت به آبیاری بارانی کاهش داشت و میزان عملکرد دانه حداقل 18 درصد نسبت به آبیاری بارانی افزایش یافت. با توجه به شرایط کشور، مدنظر قرار دادن استفاده از سامانه آبیاری قطرهای زیرسطحی برای گیاه ذرت با لحاظ کردن برخی شرایط توصیه میشود.</strong>
آبیاری قطرهای زیرسطحی,اقتصاد آب,کم آبیاری,ذرت دانهای
https://wra.areeo.ac.ir/article_106645.html
https://wra.areeo.ac.ir/article_106645_ada727afb0ad7140526856145de7a9a1.pdf
موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش آب در کشاورزی
2228-7140
2251-6646
30
2
2016
06
21
تاثیر منبع و مقدار نیتروژن بر رنگدانههای فتوسنتزی، پرولین، قند محلول، سدیم و پتاسیم در گیاه خرفه (Portulaca oleracea) آبیاری شده با آب شور
227
241
FA
فرشته
گرشاسبی
دانشجوی کارشناسی ارشد آگرواکولوژی دانشگاه شهرکرد.
fe.gar.agro92@gmail.com
سیفاله
فلاح
دانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد.
falah1357@yahoo.com
علی
تدین
دانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد.
alitadayyon@yahoo.com
10.22092/jwra.2016.106646
<strong>روند استفاده از آب شور در تولید محصولات کشاورزی در حال افزایش است. بنابراین، به منظور بررسی اثرات </strong><strong>منبع و مقدار نیتروژن</strong><strong>بر ویژگیهای فیزیولوژیک گیاه خرفه </strong><strong>(<em>Portulaca oleracea</em> L.)</strong><strong>آبیاری شده با آب شور، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج سطح شوری شامل تیمار شاهد (آب مقطر)، آب شور طبیعی (با قابلیت هدایت 2/2 دسیزیمنس بر متر) و سه سطح آب شور تهیه شده با نمک طعام (با قابلیت هدایت الکتریکی 2/2، 4/4 و 6/6 دسیزیمنس بر متر) و چهار سطح نیتروژن (شاهد، 40، 80 و 120 گرم نیتروژن بر کیلوگرم خاک) از دو منبع کود مرغی و کود شیمیایی با سه تکرار در محیط گلخانه انجام شد. نتایج نشان داد که میزان</strong><strong>کلروفیل </strong><strong>a</strong><strong> و</strong><strong> کلروفیل</strong><strong>b</strong><strong> با افزایش شوری ابتدا افزایش و سپس در شوری </strong><strong>6/6 دسیزیمنس بر متر</strong><strong> کاهش یافت. با بالا رفتن سطح شوری میزان سدیم افزایش و میزان پتاسیم کاهش یافت. بیشترین میزان کلروفیل </strong><strong>a</strong><strong> و کلروفیل </strong><strong>b</strong><strong> در شوری 4/4 دسیزیمنس بر متر مشاهده شد. اثر متقابل شوری با منبع و مقدار نیتروژن برای هیچ کدام از صفات معنیدار نبود. میزان کلروفیلها، قند محلول، پرولین، سدیم و پتاسیم گیاه خرفه تغذیه شده با کود مرغی بیشتر از کود شیمیایی بود. </strong><strong>گیاهان تغذیه شده با کود مرغی یا آبیاری شده با آب شور طبیعی شرایط تنش را تجربه نمودند ولی به دلیل جذب بهتر پتاسیم اثرات تنش شوری تعدیل شد و برای گیاهان قابل تحمل بود</strong><strong>.</strong>
تنش شوری,کود آلی,کود شیمیایی,کلروفیل
https://wra.areeo.ac.ir/article_106646.html
https://wra.areeo.ac.ir/article_106646_1b86b6efa2738887ac9d692ae90df61e.pdf
موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش آب در کشاورزی
2228-7140
2251-6646
30
2
2016
06
21
اثر بیوچار کود گاوی و تنش رطوبتی بر ویژگیهای رشد و کارایی مصرف آب اسفناج در شرایط گلخانهای
243
259
FA
ادریس
گویلی
دانشآموخته کارشناسیارشد بخش علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز.
edris_gaviili@yahoo.com
سید علیاکبر
موسوی
دانشیار بخش علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز .
علیاکبر
کامگارحقیقی
استاد بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز .
10.22092/jwra.2016.106647
<strong>خشکسالی و تنش حاصل از آن یکی از مهم</strong><strong></strong><strong>ترین و رایج</strong><strong></strong><strong>ترین تنش</strong><strong></strong><strong>های محیطی است که تولیدات کشاورزی را با محدودیت روبرو میسازد. با هدف بررسی اثر بیوچار حاصل از کود گاوی بر رشد، عملکرد و کارایی مصرف آب گیاه اسفناج در سطوح مختلف رطوبتی خاک، آزمایشی در شرایط گلخانه بهصورت فاکتوریل و</strong><strong>در</strong><strong>قالب</strong><strong>طرح</strong><strong>کاملاً</strong><strong>تصادفی با سه تکرار در آبان تا دی ماه 1393 انجام شد. تیمارها شامل چهار سطح بیوچار (صفر، 25/1، 5/2 و 5 درصد وزنی خاک اولیه) و سه سطح رطوبتی (100 درصد ظرفیت مزرعه (بدون تنش)، 70 و 55 درصد ظرفیت مزرعه بود. سطوح تنش رطوبتی در طول فصل رشد با توزین روزانه گلدانها و جبران کمبود آب خاک در زمان آبیاری با افزودن مقدار آب لازم به آن</strong><strong>ها اعمال </strong><strong>شد </strong><strong>و میزان آب اضافه شده به هر گلدان نیز در طول فصل رشد اندازهگیری شد.</strong><strong> اعمال سطوح تنش رطوبتی سبب کاهش معنیدار سطح برگ، هدایت روزنهای، آب مصرفی، وزن تر و وزن خشک اندام هوایی گیاه در مقایسه با شاهد (صفر درصد بیوچار و 100درصد رطوبت ظرفیت مزرعه) شد. اعمال تنش رطوبتی تا سطح 70 درصد ظرفیت مزرعه ضمن اینکه سبب کاهش معنیدار مصرف آب گیاه شد اثر معنیداری بر کارایی مصرف آب گیاه نداشت. لیکن تیمار رطوبتی 55 درصد ظرفیت مزرعه کارایی مصرف آب گیاه را کاهش داد. درحالی که شاخص سبزینگی گیاه بهطور معنیداری بهترتیب به میزان 14، 14 و 11 درصد در مراحل اول، دوم و سوم (بهترتیب در مراحل زمانی 40، 55 و 70 روز پس از کشت) تنها با اعمال سطح رطوبتی 55 درصد ظرفیت مزرعه </strong><strong>افزایش یافت. بهطورکلی، کاربرد 25/1 درصد بیوچار (25 تن در هکتار) در سطوح مختلف تنش رطوبتی سبب کاهش اثرات منفی تنش رطوبتی (کاهش سطح برگ، کاهش وزن تر و خشک اندام هوایی و غیره)</strong><strong>و بهبود شاخص</strong><strong>های رشد گیاه در مقایسه با شاهد شد. بنابراین کاربرد آن برای گیاه و بهویژه در شرایطی که گیاه تحت تنش خشکی است و یا در گلخانهها و خزانهها به منظور کاهش میزان آب مصرفی و بهبود رشد و عملکرد گیاه قابل توصیه میباشد، هرچند پیشنهاد میشود آزمایش در شرایط مزرعه نیز انجام شود.</strong>
تنش خشکی,خاک آهکی,زغال زیستی,شاخص سبزینگی,هدایت روزنهای
https://wra.areeo.ac.ir/article_106647.html
https://wra.areeo.ac.ir/article_106647_cacac789ec7ea9d8243358d0e8ea0602.pdf
موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش آب در کشاورزی
2228-7140
2251-6646
30
2
2016
06
21
بررسی و تبیین مبانی نظری عوامل موثر بر میزان مصرف انرژی در سامانههای آبیاری تحت فشار در استان قزوین
261
271
FA
بیژن
نظری
استادیار گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره).
binazari@alumni.ut.ac.ir
عبدالمجید
لیاقت
استاد گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران.
aliaghat@ut.ac.ir
مسعود
پارسینژاد
دانشیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران.
صفیه
بهمنپوری
دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز.
حمزهعلی
علیزاده
استادیار گروه آبیاری و زهکشی دانشگاه ایلام.
10.22092/jwra.2016.106648
<strong>با افزایش یافتن تعرفههای انرژی، بحث مصرف انرژی و هزینههای مربوطه در سامانههای آبیاری ابعاد تازهای به خود گرفته است و در موفقیت این طرحها نقش مهمی بر عهده خواهد داشت. در این تحقیق مبانی تئوریک اثر عوامل طراحی و مدیریتی سامانههای آبیاری تحت فشار بر هزینههای انرژی تبیین گشته و با آنالیز حساسیت هزینههای انرژی به این عوامل، ملاحظات طراحی بهینه سامانه از حیث مصرف انرژی لازم مطرح شده است. همچنین 45 سامانه آبیاری تحتفشار استان قزوین (عمدتاً در محدوده شبکه آبیاری قزوین) از انواع آبیاری بارانی کلاسیک با آبپاش متحرک، بارانی متحرک پیوسته (سنتر و لینیر) و آبیاری موضعی از نظر مصرف انرژی ارزیابی شده و انرژی لازم در هر سامانه برای تامین یک متر مکعب آب در این سیستمها بهترتیب 290/0، 205/0 و 202/0 </strong><strong>(</strong><strong>KWh/m<sup>3</sup></strong><strong>)</strong><strong> محاسبه گردید که اهمیت لحاظ بررسی میزان مصرف انرژی در انتخاب سیستم آبیاری مناسب در برنامهریزیهای منطقهای و ملی را خاطرنشان میسازد. همچنین برای محصولات کشاورزی عمده شبکه آبیاری قزوین میزان مصرف انرژی و هزینههای مربوطه به واسطه کاربرد سامانههای تحتفشار برای آبیاری محاسبه شد که در مطالعات تعیین الگوی کشت و تحلیلهای اقتصادی میتواند مفید باشد. علاوه بر ضرورت انتخاب سامانه آبیاری کم مصرف انرژی، طراحی صحیح این سامانهها، انتخاب پمپ با راندمان بالا در نقطه کار سامانه و بهرهبرداری و نگهداری اصولی از ایستگاه پمپاژ طبق دفترچه پمپ، در کاهش هزینههای انرژی این سامانهها اهمیت بالا دارد.</strong>
آبیاری بارانی,آبیاری قطرهای,ضوابط طراحی آبیاری,انتخاب پمپ
https://wra.areeo.ac.ir/article_106648.html
https://wra.areeo.ac.ir/article_106648_29358c42bf6d26f8129789690b2ac620.pdf
موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش آب در کشاورزی
2228-7140
2251-6646
30
2
2016
06
21
بررسی اثرات فاصله و میزان آبیاری بر عملکرد و کارایی مصرف آب آلوئهورا
273
283
FA
مهرداد
نوروزی
دانشجوی دکتری مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد.
nowroozi50@yahoo.com
بهزاد
قربانی
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد.
behg1955@yahoo.com
بهرام
بهزادی
کارشناس ارشد زراعت، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر.
behzadi_res@yahoo.com
10.22092/jwra.2016.106649
<strong> آلوئه ورا </strong><strong>(</strong><strong><em>Aloe Vera L</em></strong><strong>.</strong><strong>)</strong><strong> گیاهی دارویی است که با شرایط آب و هوایی گرم، خشک و کمآب سازگاری خوبی داشته و میتواند در الگوی کشت مناطق گرمسیری جنوب ایران قرار گیرد. هدف از تحقیق حاضر بررسی اثرات فاصله </strong><strong>و میزان </strong><strong>آبیاری بر عملکرد و کارآیی مصرف آب آلوئهورا در منطقه دشتستان بوشهر بود. آزمایش بصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه فاصله آبیاری شامل دو، چهار و شش روز و چهار ضریب تشتک تبخیر کلاس </strong><strong>A</strong><strong> شامل 2/0، 4/0، 6/0 و 8/0 با سه تکرار و طی دو سال زراعی (89-1388 و 90-1389) اجراء شد. طبق نتایج بدست آمده با افزایش فاصله آبیاری از </strong><strong>دو</strong><strong> به شش روز تغییرات معنیداری در عملکرد و کارآیی مصرف آب مشاهده نشد. اثرات میزان آبیاری بر میزان عملکرد، تعداد برگ و ارتفاع بوته معنیدار بود و کمترین آنها مربوط به ضریب 2/0 بود، ولی در ضرائب 6/0 و 8/0 تفاوت معنی</strong><strong></strong><strong>داری مشاهده نگردید. با کاهش میزان آبیاری، کارایی مصرف آب بطور معنیداری افزایش پیدا کرد، بطوریکه کمترین آن مربوط به ضریب 8/0 و بیشترین آن مربوط به ضریب 2/0 بود. بطورکلی </strong><strong>برای حصول حداکثر عملکرد (7/5 کیلوگرم در بوته)، ضریب تشتک تبخیر 6/0 معادل 656 میلیمتر و برای حصول حداکثر کارایی مصرف آب (5/15 گرم بر لیتر)، ضریب تشتک تبخیر 2/. معادل 8/218 میلیمتر آب </strong><strong>و به لحاظ سهولت مدیریت آبیاری دور آبیاری </strong><strong>شش</strong><strong> روز توصیه گردید.</strong>
نیاز آبی آلوئه ورا,دور آبیاری,تشتک تبخیر,مدیریت آبیاری
https://wra.areeo.ac.ir/article_106649.html
https://wra.areeo.ac.ir/article_106649_74c3203e14355e5fd708ddcf92b939fd.pdf