%0 Journal Article %T جریان انرژی و پتانسیل گرمایش جهانی در روش کشت نشایی و خشکه‌کاری برنج در سامانه‌های مختلف آبیاری %J پژوهش آب در کشاورزی %I موسسه تحقیقات خاک و آب %Z 2228-7140 %A حسینی, سیده طیبه %A شریفان, حسین %A کیانی, علی‌رضا %A آبیار, نورمحمد %A فیض بخش, محمدتقی %D 2022 %\ 02/20/2022 %V 35 %N 4 %P 337-356 %! جریان انرژی و پتانسیل گرمایش جهانی در روش کشت نشایی و خشکه‌کاری برنج در سامانه‌های مختلف آبیاری %K بهره‌وری انرژی %K انرژی ورودی- خروجی %K نشا گلخراب برنج %R 10.22092/jwra.2021.355385.885 %X کارآیی استفاده از انرژی یکی از مهمترین عوامل برای کشاورزی پایدار است. در این پژوهش، در شهرستان گرگان استان گلستان، میزان ورودی و خروجی انرژی و پتانسیل گرمایش جهانی [1](GWP) در روش­های تولیدی کشت نشایی و کشت مستقیم برنج در سامانه­ های آبیاری بارانی، غرقابی و قطره­ای بررسی شد. با توجه به نتایج، میانگین انرژی ورودی و خروجی برای سامانه ­های مختلف آبیاری در تیمار نشا گلخراب بیشتر از تیمارهای دیگر بود و بیشترین میزان انرژی ورودی و خروجی مربوط به سامانه آبیاری قطره­ای به­ترتیب برابر36366 و 249971 مگاژول در هکتار بود. بیشترین سهم انرژی مصرفی در سامانه­های مختلف آبیاری و کشت متعلق به نهاده آب آبیاری و کودهای شیمیایی بود. همچنین، نتایج نشان داد که شاخص کارایی انرژی برای تیمارهای مختلف بین7/35-5/05 کیلوگرم برمگاژول بود. کارایی انرژی برای سامانه­های آبیاری تحت­فشار در روش نشا غیرگلخراب و برای سامانه­های آبیاری غرقابی در روش نشا گلخراب بیشتر بود. همچنین، بهره­وری انرژی تیمار­های مختلف بین 0/24-0/1 کیلوگرم بر مگاژول بود. با توجه به نتایج مقایسه میانگین، بهره­وری انرژی تیمارهای نشا گلخراب و نشا غیرگلخراب با هم اختلاف معنی­داری نداشته و بیشتر از تیمارهای خشکه­بذری بود. مقادیر انرژی ویژه و خالص انرژی برای تیمارهای مختلف به­ترتیب بین 10/2-4/29 مگاژول بر کیلوگرم و 213825-112785 مگاژول بر هکتار بود. تیمار نشا گلخراب برای تمام سامانه ­های آبیاری بیشترین پتانسیل گرمایش جهانی را داشت. در کشت برنج، بیشترین سهم در پتانسیل گرمایش جهانی مربوط به استفاده از کود نیتروژن، سوخت و ادوات و ماشین­ آلات بود. نتایج مقایسه میانگین پتانسیل گرمایش جهانی در واحد سطح، وزن، انرژی ورودی و انرژی خروجی نشان داد که سامانه­ های آبیاری تحت­فشار با شیوه کشت نشا غیرگلخراب (به دلیل مصرف نهاده کمتر و عملکرد مشابه با کشت نشا گلخراب) می­توانند روش مناسبی برای کشت برنج و کاهش مصرف انرژی و پتانسیل گرمایش جهانی آن باشند.   [1] - Global warming potential %U https://wra.areeo.ac.ir/article_125450_91e9a1fe69045a858972f1181e138103.pdf