مهدی جعفری تلوکلایی؛ علی شاهنظری؛ رسول نوری خواجه بلاغ
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی شاخصهای بهرهوری و انرژی محصولات برنج، گندم، ذرت علوفهای، ذرت دانهای و مرکبات در دشت تجن در سال زراعی 02-1401 انجام شد. نمونهگیری بر اساس 300 پرسشنامه طرح‌شده انجام گردید و اطلاعات جمع‌آوری‌شده شامل نفر- روز نیروی انسانی، ساعات کاری استفاده از ماشینآلات، مصرف سوخت ماشینآلات، مقدار مصرف ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی شاخصهای بهرهوری و انرژی محصولات برنج، گندم، ذرت علوفهای، ذرت دانهای و مرکبات در دشت تجن در سال زراعی 02-1401 انجام شد. نمونهگیری بر اساس 300 پرسشنامه طرح‌شده انجام گردید و اطلاعات جمع‌آوری‌شده شامل نفر- روز نیروی انسانی، ساعات کاری استفاده از ماشینآلات، مصرف سوخت ماشینآلات، مقدار مصرف کودهای نیتروژن، فسفات، پتاسیم، مقدار مصرف انواع سموم شیمیایی شامل علفکش، قارچکش و حشرهکش، مقدار آب مصرفی، مقدار بذر مصرفی و مقدار تولید بود. نتایج نشان داد که بیشترین میزان انرژی در دشت تجن در بخش انرژی ورودی برای محصول برنج (593256 مگاژول در هکتار)، انرژی خروجی برای محصول ذرت علوفهای (141795 مگاژول در هکتار)، انرژی خالص برای محصول ذرت علوفهای (110758/53مگاژول در هکتار) و بهرهوری انرژی نیز برای محصول ذرت علوفهای (1/1 کیلوگرم بر مگاژول) بوده است. همچنین، در بین تمامی محصولات، به ترتیب چهار نهاده آب مصرفی، کود نیتروژن، ماشینآلات و سوخت بیشترین میزان مصرف انرژی را به خود اختصاص دادند. نتایج حاصل از بررسی وضعیت بهرهوری فیزیکی آب نشان داد که بیشترین میزان بهرهوری در دشت تجن مربوط به ذرت علوفهای و مرکبات (6/3 و 5/3 کیلوگرم بر مترمکعب) و کمترین میزان بهرهوری مربوط به برنج (0/5 کیلوگرم بر مترمکعب) است. همچنین میزان بهرهوری آب محصول گندم و ذرت دانهای به ترتیب برابر با 2/6 و 1/8 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. به‌طورکلی، برای افزایش بهرهوری زمینهای کشاورزی و محصولات از لحاظ شاخصهای بهرهوری و انرژی، باید از کشت گیاهان با عملکرد مناسب، بیشترین میزان بهرهوری، و کمترین میزان مصرف نهادهها استفاده کرد. در میان محصولات مورد پژوهش، ذرت علوفهای به دلیل تأثیر بسیار زیاد در تأمین امنیت غذایی و کاهش نیاز به واردات نهادههای مصرفی دام و طیور، برای افزایش سطح زیر کشت شرایط مناسبتری نسبت به دیگر محصولات داشت.